Ηow can we get rid of bullies?
The bullying of PIIGS
Η πτώχευση της πολιτικής
Ενα κείμενο σφραγίζει την Ελλάδα του 2010: οι εκθέσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης, που υποβαθμίζουν διαρκώς την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, και τα δηλητηριώδη άρθρα των έγκυρων ξένων εφημερίδων. Πολλά κείμενα, γραμμένα σε άλλο ύφος το καθένα, αλλά ένα κείμενο ουσιαστικά, με ένα σκοπό: να δείξει πώς οι αγορές βδελύσσονται την απείθαρχη, υπερχρεωμένη Ελλάδα και πώς θα τη βυθίσουν στην πτώχευση αν δεν συμμορφωθεί στους κανόνες της αγοράς.
Αναμφίβολα, το ελληνικό κράτος είναι υπερχρεωμένο, αναποτελεσματικό, αναξιόπιστο, διεφθαρμένο. Οι αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας είναι δομικές, και είναι χρόνιες. Και η ελληνική κοινωνία, με διάφορους τρόπους, ιστορικά και πολιτικά ερμηνεύσιμους, έμαθε να ζει με δανεικά, εν χλιδή και αμεριμνησία, ανεχόμενη τη μεγάλη διαφθορά για να απολαμβάνει τη δική της μικροδιαφθορά και μικροανομία, χωρίς στέρεο παραγωγικό ιστό, σε στενή εξάρτηση από το κράτος.
Ωστόσο, η ωμότητα με την οποία επιτίθενται στην Ελλάδα οι ξένοι αναλυτές, οι χρηματοπιστωτικοί οίκοι, ου μην αλλά και οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών, δεν συναρτάται μόνο με την πράγματι άθλια δημοσιονομικά κατάσταση της χώρας. Η Ελλάδα τυχαίνει στην παρούσα συγκυρία να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος, ο πιο ανυπεράσπιστος, από μια σειρά χωρών που επτώχευσαν ή ναυάγησαν ή κακόπαθαν, ή πρόκειται σύντομα να βρεθούν σε παρόμοια θέση. Τα ελλείμματα και το χρέος δεν είναι μόνον ελληνικό φαινόμενο. Οι χώρες της Βαλτικής, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία προηγήθηκαν. Η Πορτογαλία ακολουθεί αμέσως μετά την Ελλάδα. Και έπονται άλλες χώρες, μεγάλες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.
Το bullying, ο τραμπουκισμός, εις βάρος της Ελλάδας, έχει παραδειγματικό, προληπτικό χαρακτήρα. Oι Ευρωπαίοι εταίροι «τραμπουκίζουν» διότι είναι χώρα της Ζώνης του Ευρώ, η οποία με την αδυναμία της απειλεί το Σύμφωνο Σταθερότητας και το ίδιο το ευρώ· η διάσωσή της θα δημιουργούσε κακό προηγούμενο. Οι εταίροι μας έχουν κάποιες βάσιμες δικαιολογίες για τη σκαιά συμπεριφορά τους: η Ελλάδα έχει συνυπογράψει τις ευρωπαϊκές συνθήκες και έχει εισπράξει πολλά χρήματα από τα κοινοτικά ταμεία. Το bullying των οίκων αξιολόγησης, των ξένων εφημερίδων και των χρηματοπιστωτικών οίκων ποιες δικαιολογίες έχει; Καμιά. Ή μάλλον, μία: την κερδοσκοπία. Οι οίκοι που υποβαθμίζουν τις χώρες είναι οι ίδιοι που αναβάθμιζαν τακτικά και με ζήλο τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που παρήγαγαν τοξικά προϊόντα και δημιούργησαν τη διεθνή οικονομική κρίση. Αυτοί οι οίκοι και τα ειδικά μίντια λειτουργούν κατ’ ουσίαν σαν σύμβουλοι και λομπίστες των funds και των κερδοσκόπων. Υπέστησαν μείζονα ηθική ήττα με τη φούσκα των τοξικών, αλλά φαίνεται ότι οι πολιτικές ηγεσίες των κρατών που τους έσωσαν, διοχετεύοντας κρατικό χρήμα, δεν έχουν το ηθικό ανάστημα και τη δύναμη να τους επιβληθούν, ακόμη και μετά την τόσο εμφανή συντριβή τους. Αυτοί οι «ηττημένοι» προβάλλουν τώρα σαν τιμητές· ορίζουν το κόστος δανεισμού στις χώρες με ελλείμματα και χρέη και εμμέσως υπαγορεύουν σε κυβερνήσεις και ευρωπαϊκή ηγεσία πώς να φερθούν, πώς να παγώσουν μισθούς και κράτος πρόνοιας, πώς να πιέσουν τις κοινωνίες.
Οι αγορές υπαγορεύουν πολιτική. Και οι πολιτικοί υπακούουν· διότι είναι ήδη ένοχοι κακοδιαχείρισης, διότι έχουν υποταχθεί στις αγορές, διότι ουσιαστικά δεν προασπίζονται τα συμφέροντα των κοινωνιών τους, αλλά τα δικά τους ατομικά συμφέροντα και των οικονομικών πατρώνων τους.
Η Ελλάδα είναι προβληματική, σίγουρα. Αλλά δεν φταίει μόνον αυτή για τα σημερινά αδιέξοδα μιας Ευρώπης αγκυλωμένης στο προ πολλού παραβιασθέν Σύμφωνο Σταθερότητας του Μάαστριχτ, που υπερασπίζεται το σκληρό νόμισμα και τη δημοσιονομική πειθαρχία, παραμελώντας ολοσχερώς και συνειδητά την κοινωνική συνοχή, την αλληλεγγύη μεταξύ εταίρων, την ανάπτυξη του κοινού ευρωπαϊκού χώρου. Η αυστηρή Γερμανία, λ. χ., που επιπλήττει σήμερα την υπερχρεωμένη Ελλάδα, ωφελήθηκε από τη θερμή κατανάλωση των Ελλήνων και τον άφρονα δανεισμό τους.
Το πρόβλημα της Ελλάδας και του μεσογειακού Νότου είναι πρόβλημα του κοινού ευρωπαϊκού χώρου, είναι πρόβλημα πολιτικό. Κατά τούτο, απαιτεί λύσεις πολιτικές, με ιστορική προοπτική, με μέριμνα για τους ανθρώπους, όχι για τις αγορές. Οι κοινωνίες δεν πειθαρχούν με τραμπουκισμούς· η απειλή της εξαχρείωσης μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις με απρόβλεπτες διαστάσεις στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο. Κι όταν οι φλόγες θα τυλίγουν τους δρόμους, οι αγορές θα τζογάρουν στην καταστροφή.
Tου Nίκου Γ. Ξυδάκη
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24/1/2010
( Οι τίτλοι των αναρτήσεων,οι εικονογραφήσεις και οι υπογραμμίσεις γίνονται με ευθύνη του blogger)
( Οι τίτλοι των αναρτήσεων,οι εικονογραφήσεις και οι υπογραμμίσεις γίνονται με ευθύνη του blogger)