ΤURKΕY:Erdogan against ''Derin Devlet'' -Σύγκρουση μέχρι τελικής πτώσεως...
. . .
Σε αντίθεση με τον στενό εθνικισμό του κεμαλικού κατεστημένου, η κυβέρνηση Ερντογάν διαπνέεται από το ιδεολόγημα του νεοοθωμανισμού. Πρόκειται για κρίσιμη διαφορά, η οποία, όμως, δεν έχει σημαντικές επιπτώσεις στα ελληνοτουρκικά. Για την ακρίβεια, η κυβέρνηση Ερντογάν δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Κατά τα άλλα, στα ελληνοτουρκικά έχει επέλθει όσμωση μεταξύ των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία. Στην Αθήνα έχουν την τάση να την παραβλέπουν. Τους βολεύει το επιχείρημα ότι σ’ αυτό τον τομέα η κυβέρνηση Ερντογάν είναι υποχρεωμένη να κινείται με την έγκριση του Γενικού Επιτελείου.
...
Ταγίπ Ερντογάν
Αγώνας αντοχής με τους στρατηγούς
Κάποιοι εχθροί του, ανήκοντες στην κεμαλική «ελίτ» διακρίνουν στον Ταγίπ Ερντογάν έναν κήρυκα του «νεο-οθωμανισμού», ένα Μεγάλο Πατισάχ του 21ου αιώνα, ιδιότητα που ισοδυναμούσε με βαριά ύβρι κατά του έθνους τον Νοέμβριο του 2002, όταν το κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ) κέρδισε τις εκλογές στην Τουρκία του «πανταχού παρόντος» Κεμάλ Ατατούρκ.
Σήμερα, ύστερα από επτά χρόνια, ο Κεμάλ παραμένει «παρών», αλλά οι συνεχιστές του στρατηγοί, βλέπουν τα θεμέλια της παντοδυναμίας τους να κλονίζονται καθημερινά. Και ο ισλαμιστής Ερντογάν, που υπόδικος το 2002 δεν είχε το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, κάθε μέρα της δύσκολης θητείας του προσθέτει κάποιο νέο λιθαράκι στα θεμέλια μιας «νέας Τουρκίας», δικής του κοπής. Παρά τη λυσσαλέα αντίδραση του στρατιωτικο - κεμαλικού κατεστημένου, επέβαλε το 2007 τον πιστό του Αμπντουλάχ Γκιουλ στην προεδρία της Δημοκρατίας, αφού προηγουμένως νίκησε για δεύτερη φορά στις εκλογές. Το 2008, το ΑΚΡ έγινε το πρώτο κόμμα που γλίτωσε από τη μέγγενη του Συνταγματικού Δικαστηρίου και δεν ετέθη εκτός νόμου. Ηταν οι απαρχές της υπόθεσης Εργκένεκον, σύνοψης των αμαρτημάτων ενός ιδιότυπου καθεστώτος, συμφύρματος οθωμανισμού και στρατιωτικής παντοδυναμίας, παρακράτους, διαφθοράς και ανεκτικής κοσμικής ελίτ. Σήμερα, ο κ. Ερντογάν «στριμώχνει» τους στρατηγούς για να μεταρρυθμίσει την Τουρκία, όπως του ζητεί η Ε.Ε., χτίζει γέφυρες με τον αραβικό κόσμο, τα εμιράτα και το Ιράν, αψηφώντας -αλλά όχι εγκαταλείποντας- τον αμυντικό του εταίρο, το Ισραήλ και, πιστός στο όραμα Οζάλ για μια Τουρκία από την Αδριατική μέχρι το Σινγιάνγκ, ενισχύει την τουρκική παρουσία στην Κεντρική Ασία. Δεν απαρνήθηκε ποτέ τις ΗΠΑ, και «ανακάλυψε» τη Ρωσία. Η τελική νίκη δεν είναι δεδομένη, όμως η πορεία του Ταγίπ Ερντογάν, που όταν του πετούν πέτρες δεν απαντά βέβαια με ροδοπέταλα, ήταν και είναι ενδιαφέρουσα.
* * *
Η σύγκρουση αγγίζει άμεσα και την Ελλάδα
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις για το άκρως απόρρητο σχέδιο «Βαριοπούλα» των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων απέδειξαν ότι η σύγκρουση ανάμεσα στην κυβέρνηση Ερντογάν και τη στρατογραφειοκρατία αγγίζει άμεσα την Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε ότι για να καλλιεργήσουν κλίμα για πραξικόπημα, μεταξύ των άλλων οι στρατηγοί σχεδίαζαν και κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Για την ακρίβεια σχεδίαζαν να προκαλέσουν την πτώση τουρκικού μαχητικού κατά τρόπο, που να μπορούν να αποδώσουν την κατάρριψη στην ελληνική Αεροπορία.
Κι όλα αυτά για να κατηγορήσουν την κυβέρνηση Ερντογάν ότι είναι ανίκανη να υπερασπίσει τα εθνικά συμφέροντα. Οι στρατηγοί θα εκμεταλλεύονταν το κλίμα ελεγχόμενης κρίσης, που θα είχαν δημιουργήσει ή για να καταλάβουν στρατιωτικά κάποιο θύλακο στον βόρειο Εβρο. Μπορεί το σχέδιο τελικώς να μην εκτελέσθηκε, αλλά προκλήσεις, όπως αυτές που περιγράφονται, έγιναν. Σε μία εξ αυτών, μάλιστα, είχαμε την εσκεμμένη σύγκρουση τουρκικού μαχητικού με ελληνικό, που κόστισε τη ζωή του Ελληνα πιλότου Κώστα Ηλιάκη το 2006. Το σχέδιο «Βαριοπούλα» είναι παλαιότερο (2003), αλλά η νοοτροπία που αποπνέει ζει και βασιλεύει. Το αποδεικνύουν οι αποκαλύψεις για το σχέδιο «Κλωβός» (Μάρτιος 2009), που πρόβλεπε αιματηρές προβοκάτσιες εναντίον των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων.
Η συμπεριφορά της τουρκικής στρατιωτικής ελίτ τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν μάλλον συντηρητική. Προκλήσεις και κρίσεις στο ελληνοτουρκικό μέτωπο υπήρξαν, αλλά δεν ήταν προϊόν τυχοδιωκτισμού. Και όποτε υπήρξε τυχοδιωκτισμός αυτός εντοπίζεται περισσότερο στην κεμαλική πολιτική ελίτ παρά στο Γενικό Επιτελείο.
Ο συντηρητισμός των στρατηγών πηγάζει από τον ρόλο κηδεμόνα που παραδοσιακά ασκούν στο τουρκικό πολιτικό σύστημα. Προφανώς, τρέφουν επεκτατικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδας. Προφανώς, φροντίζουν να τις καλλιεργούν και να τις προωθούν. Αμφισβητώντας επιμόνως, σταθερά και εμπράκτως ελληνικά κυριαρχικά και διοικητικά δικαιώματα, η Αγκυρα έχει καταφέρει να εθίσει όχι μόνο την διεθνή κοινότητα, αλλά ακόμα και κύκλους της ελληνικής ελίτ. Εξ ου και οι μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της σήμερα θεωρούνται διμερείς «διαφορές» και τουλάχιστον ατύπως αποτελούν αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης.
Στην πραγματικότητα, το μετακεμαλικό καθεστώς χρησιμοποίησε την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας ως μέθοδο άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Ειδικά όταν διαπίστωσε ότι η ελληνική πολιτική ελίτ είχε κυριευθεί από φοβικό σύνδρομο, η Αγκυρα κλιμάκωσε και τις επεκτατικές διεκδικήσεις της και τις στρατιωτικές πιέσεις της.
Το νέο στοιχείο στην εξίσωση είναι η εσωτερική σύγκρουση εξουσίας στην Τουρκία. Για πρώτη φορά αμφισβητείται εμπράκτως το μέχρι πριν από μερικά χρόνια κυρίαρχο δόγμα ότι οι ένοπλες δυνάμεις είναι ο εγγυητής της χώρας και του κράτους. Οι στρατηγοί άρχισαν τις συνωμοσίες. Αντί, όμως, να ανατρέψουν την κυβέρνηση Ερντογάν, η κυβέρνηση Ερντογάν ξηλώνει το «βαθύ κράτος». Ολα δείχνουν ότι η σύγκρουση θα είναι μέχρι τελικής πτώσεως.
Η άλλοτε συντηρητική στρατιωτική ελίτ έχει περιέλθει σε κατάσταση πρωτοφανούς νευρικότητας, η οποία την εξωθεί στον τυχοδιωκτισμό. Οι αποκαλύψεις επιβεβαιώνουν την τάση των στρατηγών να χρησιμοποιήσουν την ελληνοτουρκική διένεξη ως πολιτικοψυχολογικό όπλο στη σύγκρουσή τους με την κυβέρνηση Ερντογάν. Είναι ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, που η Αθήνα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική.
Η ελληνική πολιτική ελίτ εξαρχής προτιμούσε στο τιμόνι της Τουρκίας να βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν παρά οι κεμαλικοί. Η προτίμηση αυτή είναι σωστή, αλλά όχι γιατί αυτός και το κόμμα του είναι διατεθειμένοι να προσεγγίσουν πιο εποικοδομητικά τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, όπως πιστεύουν στην Αθήνα. Είναι σωστή, επειδή η κυβέρνηση Ερντογάν έχει ειδικά αυτή την περίοδο άλλες προτεραιότητες. Εχει επίγνωση, άλλωστε, ότι η πρόκληση ελληνοτουρκικής κρίσης θα διευκολύνει την προσπάθεια των στρατηγών να την ανατρέψουν.
Σε αντίθεση με τον στενό εθνικισμό του κεμαλικού κατεστημένου, η κυβέρνηση Ερντογάν διαπνέεται από το ιδεολόγημα του νεοοθωμανισμού. Πρόκειται για κρίσιμη διαφορά, η οποία, όμως, δεν έχει σημαντικές επιπτώσεις στα ελληνοτουρκικά. Για την ακρίβεια, η κυβέρνηση Ερντογάν δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Κατά τα άλλα, στα ελληνοτουρκικά έχει επέλθει όσμωση μεταξύ των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία. Στην Αθήνα έχουν την τάση να την παραβλέπουν. Τους βολεύει το επιχείρημα ότι σ’ αυτό τον τομέα η κυβέρνηση Ερντογάν είναι υποχρεωμένη να κινείται με την έγκριση του Γενικού Επιτελείου.
Του Σταύρου Λυγερού
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
28/2/2010
Οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία δείχνουν ότι σε μια χώρα όπου οι πολιτικοί θεωρούνται διεφθαρμένοι, οι ένοπλες δυνάμεις είναι ο θεσμός που εμπιστεύονται περισσότερο οι Τούρκοι. Επιπλέον οι ένοπλες δυνάμεις θεωρούνται ο θεματοφύλακας της πολιτικής κληρονομιάς του Κεμάλ Ατατούρκ, θεμελιωτή της σύγχρονης Τουρκίας.
Ο στρατός στην Τουρκία ανέτρεψε τέσσερις εκλεγμένες κυβερνήσεις από το 1960. Ομως η εκλογική νίκη τού Ερντογάν, το 2002, αποτέλεσε νέα πρόκληση για τους Τούρκους στρατηγούς. Κατ’ αρχήν, διότι το AKP μπόρεσε να κυβερνήσει με αυτοδυναμία, χωρίς να καταφύγει σε κυβερνητικό συνασπισμό που φθείρεται από ενδοκυβερνητικές έριδες, όπως συνέβαινε συχνά στο παρελθόν. Επίσης, κέρδισε εύσημα στο εσωτερικό της Τουρκίας αλλά και στο εξωτερικό, επειδή προώθησε πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την ένταξη της Τουρκίας στην Ε. Ε. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων εγγράφονται και οι προσπάθειές του να μην εμπλέκονται οι στρατιωτικοί με την πολιτική. Αν αυτή η μετάβαση εξουσίας από τους στρατιωτικούς στους πολιτικούς είχε συμβεί σε ήπιο κλίμα, οι στρατιωτικοί ίσως είχαν αποδεχτεί το νέο τους ρόλο. Αυτό δεν επετεύχθη, και τώρα το ερώτημα είναι αν μπορεί να αποτραπεί περαιτέρω πόλωση.
Ενδείξεις
Το AKP υποστηρίζει ότι υπάρχουν ενδείξεις για επικείμενο στρατιωτικό πραξικόπημα. Ο στρατός το αρνείται και λέει ότι η πολιτική ηγεσία εκδικείται τον πιο πατριωτικό θεσμό της Τουρκίας, τον στρατό. Αν ο Ερντογάν επιμείνει στη θέση του, ενδέχεται να κατηγορηθεί για αυταρχισμό. Από την πλευρά τους, οι στρατηγοί αντιλαμβάνονται ότι αν εξαπολύσουν πόλεμο φθοράς στο AKP, το οποίο έχει ήδη κερδίσει δύο εκλογές, το πιθανότερο είναι ότι θα κερδίσει και τρίτη εκλογική διαδικασία, διότι δεν έχει σοβαρό πολιτικό αντίπαλο. Επιπλέον, ο Τούρκος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μπασμπούγ, έχει δηλώσει ότι τα πραξικοπήματα ανήκουν στο παρελθόν. Συνεπώς, παρότι επιμένουν στον παραδοσιακό τους ρόλο τού θεματοφύλακα του έθνους, οι Τούρκοι στρατιωτικοί έχουν επίγνωση ότι ο ρους της Ιστορίας έχει αλλάξει. Βρίσκονται συνεπώς σε δύσκολο σταυροδρόμι.
BBC
Aναδημοσίευση από την ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
28/2/2010
(Ο τίτλος αναρτήσεως,οι υπογραμμίσεις και η εικονογράφηση γίνονται με ευθύνη του blogger)
* * *
Το ένα «πραξικόπημα» πίσω από το άλλο
Οι συλλήψεις ανώτατων αξιωματικών στην Τουρκία και τα σχέδιά τους, με στόχο την ανατροπή Ερντογάν, που έρχονται στο φως
Ποιoς θα το πίστευε; Και όμως. Μεταξύ αιτημάτων και παραινέσεων, σε έγγραφο 18 σελίδων, που το γενικό επιτελείο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων παρέδωσε στον εκπρόσωπο της κυβέρνησης Τζεμίλ Τσιτσέκ την περασμένη Τρίτη, βασικό αίτημα ήταν, σύμφωνα με την εφημερίδα «Ζαμάν», η διασφάλιση δικαστικής ασυλίας για τα μέλη του στρατεύματος.
Την προηγούμενη ημέρα, στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Αγκυρα, την Προύσα και άλλες πόλεις η αστυνομία συνέλαβε 51 άτομα, μεταξύ αυτών απόστρατους και εν ενεργεία ανώτατους αξιωματικούς, ως ενεχόμενους στα πραξικοπηματικά σχέδια «Βαριοπούλα» με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν το 2003, και «Κλωβός» (2009). Εως τα τέλη της εβδομάδας είχαν απαγγελθεί κατηγορίες εις βάρος 31 αξιωματικών, είχαν συλληφθεί άλλοι 18 και ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωνε ότι «στη σημερινή Τουρκία ουδείς είναι άφθαρτος, προνομιούχος και υπεράνω του νόμου», ότι «κανείς ένοχος δεν θα γλιτώσει», ότι «η μοίρα της χώρας αυτής δεν θα καθοριστεί από μια χωλή δημοκρατία».
Αυτή ήταν μάλλον η απάντησή του στο αίτημα των στρατηγών περί ασυλίας. Μόνο προσωρινά ελεύθεροι αφέθηκαν ο πρώην αρχηγός ναυτικού ναύαρχος Ορνέκ, ο πρώην αρχηγός αεροπορίας πτέραρχος Φιρτίνα και ο πρώην υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Ερουιγκούρ, σχεδιαστές πραξικοπημάτων με τον κωδικό «Ξανθή Κοπέλα» και «Φεγγαρόφως». «Εάν στην πορεία αποδειχθεί η ενοχή τους θα συλληφθούν και πάλι», προειδοποίησε ο εισαγγελέας, την ώρα που η οικονομική και επιχειρηματική ελίτ της Τουρκίας, εκπροσωπούμενη από κυρίες μη μανδηλοφορούσες, αλλά «Ευρωπαίες» και δυναμικές, ζητούσε μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και αναθεώρηση του Συντάγματος το ταχύτερο...
Αφορμή για το κύμα συλλήψεων υπήρξε η απόφαση του ανώτατου οργάνου της τουρκικής δικαιοσύνης να καθαιρέσει τον εισαγγελέα Σαλάν στο Ερζουρούμ, επειδή αυτός είχε διατάξει τη σύλληψη του εισαγγελέα Τζιχανέρ στο Ερζιντζάν, ως εμπλεκόμενου στην υπόθεση Εργκένεκον. Ο Τζιχανέρ, που ερευνούσε τις δραστηριότητες τάγματος του Φετουλάχ Γκιουλέν, μέντορα του κ. Ερντογάν, τώρα περιμένει στη φυλακή. Η αντιπαράθεση των «πασάδων» με το πολιτικό Ισλάμ, ορατή και στο εσωτερικό της Τουρκίας, έφτασε στην κρισιμότερη ίσως καμπή της.
* * *
Δύσκολη συνύπαρξη «βαθέος κράτους» - ΑΚΡ
Δεν υπήρχαν ποτέ αισθήματα αγάπης μεταξύ των Τούρκων στρατιωτικών και του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ερντογάν, το οποίο ανήλθε στην εξουσία το 2002. Οι Τούρκοι στρατηγοί πιστεύουν ότι το ΑΚΡ στοχεύει να ανατρέψει τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Από την πλευρά του, το ΑΚΡ θεωρεί τους στρατιωτικούς εμπόδιο στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, απαραίτητες για να προσχωρήσει η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο, οι αιτιάσεις για στρατιωτικό πραξικόπημα και οι συλλήψεις, αυτή την εβδομάδα, αλλά και η παραπομπή στη Δικαιοσύνη επτά ανώτερων στρατιωτικών πυροδότησαν νέες εντάσεις μεταξύ της στρατιωτικής και της πολιτικής ηγεσίας. Τίθενται συνεπώς ερωτήματα όπως το αν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά οι στρατιωτικοί, που θεωρούνται θεματοφύλακες του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους, και το κυβερνών κόμμα που έχει ισλαμικές ρίζες, και ακόμη «το προς τα πού» οδεύει η Τουρκία.Οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία δείχνουν ότι σε μια χώρα όπου οι πολιτικοί θεωρούνται διεφθαρμένοι, οι ένοπλες δυνάμεις είναι ο θεσμός που εμπιστεύονται περισσότερο οι Τούρκοι. Επιπλέον οι ένοπλες δυνάμεις θεωρούνται ο θεματοφύλακας της πολιτικής κληρονομιάς του Κεμάλ Ατατούρκ, θεμελιωτή της σύγχρονης Τουρκίας.
Ο στρατός στην Τουρκία ανέτρεψε τέσσερις εκλεγμένες κυβερνήσεις από το 1960. Ομως η εκλογική νίκη τού Ερντογάν, το 2002, αποτέλεσε νέα πρόκληση για τους Τούρκους στρατηγούς. Κατ’ αρχήν, διότι το AKP μπόρεσε να κυβερνήσει με αυτοδυναμία, χωρίς να καταφύγει σε κυβερνητικό συνασπισμό που φθείρεται από ενδοκυβερνητικές έριδες, όπως συνέβαινε συχνά στο παρελθόν. Επίσης, κέρδισε εύσημα στο εσωτερικό της Τουρκίας αλλά και στο εξωτερικό, επειδή προώθησε πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την ένταξη της Τουρκίας στην Ε. Ε. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων εγγράφονται και οι προσπάθειές του να μην εμπλέκονται οι στρατιωτικοί με την πολιτική. Αν αυτή η μετάβαση εξουσίας από τους στρατιωτικούς στους πολιτικούς είχε συμβεί σε ήπιο κλίμα, οι στρατιωτικοί ίσως είχαν αποδεχτεί το νέο τους ρόλο. Αυτό δεν επετεύχθη, και τώρα το ερώτημα είναι αν μπορεί να αποτραπεί περαιτέρω πόλωση.
Ενδείξεις
Το AKP υποστηρίζει ότι υπάρχουν ενδείξεις για επικείμενο στρατιωτικό πραξικόπημα. Ο στρατός το αρνείται και λέει ότι η πολιτική ηγεσία εκδικείται τον πιο πατριωτικό θεσμό της Τουρκίας, τον στρατό. Αν ο Ερντογάν επιμείνει στη θέση του, ενδέχεται να κατηγορηθεί για αυταρχισμό. Από την πλευρά τους, οι στρατηγοί αντιλαμβάνονται ότι αν εξαπολύσουν πόλεμο φθοράς στο AKP, το οποίο έχει ήδη κερδίσει δύο εκλογές, το πιθανότερο είναι ότι θα κερδίσει και τρίτη εκλογική διαδικασία, διότι δεν έχει σοβαρό πολιτικό αντίπαλο. Επιπλέον, ο Τούρκος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μπασμπούγ, έχει δηλώσει ότι τα πραξικοπήματα ανήκουν στο παρελθόν. Συνεπώς, παρότι επιμένουν στον παραδοσιακό τους ρόλο τού θεματοφύλακα του έθνους, οι Τούρκοι στρατιωτικοί έχουν επίγνωση ότι ο ρους της Ιστορίας έχει αλλάξει. Βρίσκονται συνεπώς σε δύσκολο σταυροδρόμι.
BBC
Aναδημοσίευση από την ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
28/2/2010
(Ο τίτλος αναρτήσεως,οι υπογραμμίσεις και η εικονογράφηση γίνονται με ευθύνη του blogger)