Ευρωπαϊκή λύση για το ελληνικό χρέος ...

Ευρωπαϊκή λύση για το ελληνικό χρέος
Το 2009, η Ελλάδα πλήρωσε για τοκοχρεολύσια 41 δισ. ευρώ, κάτι που αντιστοιχεί στο 17% του ΑΕΠ και στο 47% των δημόσιων δαπανών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Economist, το 2014 θα πληρώνουμε μόνο για τόκους το 8,4% του ΑΕΠ, από 5,2% που είναι σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι η εξυπηρέτηση του χρέους θα τρώει γύρω στο 20% του ΑΕΠ, ένα απίστευτο μερίδιο αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι οι ετήσιες δαπάνες για παιδεία, υγεία και συντάξεις ανέρχονται σε 3,6%, 2,9% και 4,2% αντίστοιχα.
Σε απλά ελληνικά δηλαδή, οι αιματηρές θυσίες του ελληνικού λαού θα καταλήγουν τα θησαυροφυλάκια των ξένων τραπεζών, χωρίς να λύνεται το παραμικρό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.
Με αυτούς τους όρους, το αίτημα της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, όσες πολιτικές δυσκολίες και αν εμφανίζει, τίθεται με επιτακτικούς όρους. Το μεγάλο διαπραγματευτικό χαρτί της ελληνικής κυβέρνησης επί του προκειμένου είναι ότι πρόκειται όχι για ελληνικό, αλλά για παγκόσμιο πρόβλημα.
Πρόσφατα, δόθηκε στη δημοσιότητα μελέτη της Τράπεζας Διεθνών Διευθετήσεων (BIS), της υπερτράπεζας των κεντρικών τραπεζών, ενός πολύ σημαντικού θεσμού του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Τα στοιχεία είναι συντριπτικά:
Το 2010,
 η Ιαπωνία προβλέπεται ότι θα έχει δημόσιο χρέος 204% του ΑΕΠ, Ελλάδα και Ιταλία γύρω στο 130% και ακολουθούν ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία με 100%, 99% και 94% αντίστοιχα.
Το 2020,
η Ιαπωνία εκτιμάται πως θα φτάσει στο 300%, η Βρετανία το 200% και ακολουθούν Βέλγιο, Γαλλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ιταλία με 150%. Με άλλα λόγια, πολύ μεγαλύτερες και ισχυρότερες οικονομίες από την ελληνική θα βρεθούν σύντομα σε τραγικότερη κατάσταση αναφορικά με τη δυνατότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους. Επομένως, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να επιδιώξει να αντιμετωπιστεί όχι ως μεμονωμένη περίπτωση, αλλά ως μικρό μέρος ενός προβλήματος οικουμενικών διαστάσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η ιδέα ότι χρειάζεται κάποιου είδους «σεισάχθεια» απέναντι στους διεθνείς τοκογλύφους, κερδίζει διαρκώς έδαφος. Πρόσφατα, ο οικονομολόγος Μάιλ Χάντσον έγραφε στους Financial Times:
«Η μόνη διέξοδος από την κρίση του ευρωπαϊκού χρέους είναι μια διαπραγματεύσιμη παραγραφή του. Οι τράπεζες δανείζουν εικονικό χρήμα, που στην πραγματικότητα δεν διαθέτουν, το οποίο εγγυοδοτείται με κεφάλαια που στην πραγματικότητα δεν έχουν, που κι αυτά υποστηρίζονται από τις κεντρικές τράπεζες που τυπώνουν χρήμα από αέρα κοπανιστό. Ομως, όποτε οι οφειλέτες δυσκολεύονται να ξεπληρώσουν τα επαχθή δάνεια, οι τραπεζίτες προχωρούν σε κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων».

Ευρωπαϊκή Ενωση τριών ταχυτήτων
Στον Γερμανό φιλόσοφο Φρίντριχ Ενγκελς ανήκει ο αφορισμός ότι το ιστορικό γεγονός είναι πάντα η συνισταμένη αμοιβαία αποκλειόμενων επιδιώξεων, έτσι που το τελικό αποτέλεσμα να είναι αυτό που δεν το θέλησε κανείς από τους πρωταγωνιστές του δράματος. Ποια θα είναι η συνισταμένη της σύγκρουσης χαμηλής ορατότητας που ήδη μαίνεται στους κόλπους της Ενωσης; Ο αρθρογράφος της ισπανικής El Pais Σάμι Ναΐρ βλέπει δύο πιθανές, εναλλακτικές λύσεις.
Η πρώτη συνίσταται στην αναδίπλωση σε μια μεγάλη ζώνη ελευθέρου εμπορίου, τύπου NAFTA (ΗΠΑ - Καναδάς - Μεξικό), χωρίς κοινό προϋπολογισμό, κάτι που υπονοεί χρεοκοπία του ευρώ και ενταφιασμό του Μάαστριχτ. Αλλά αυτό θα ήταν ο μεταχρονολογημένος θρίαμβος της Βρετανίας της Μάργκαρετ Θάτσερ.
 Η δεύτερη και πιθανότερη λύση είναι ο σχηματισμός μιας Ευρώπης τριών ταχυτήτων, κάτι που, υπό διαφορετική οπτική γωνία, αποτελούσε από παλιά μια ιδέα με ισχυρή απήχηση ένθεν και ένθεν του Ρήνου.Σε αυτό το σενάριο, ο σκληρός πυρήνας θα αποτελούνταν από τις χώρες της Ευρωζώνης (ή μάλλον όσες αντέξουν να μείνουν σ’ αυτήν), η δεύτερη ταχύτητα από σημερινές χώρες–μέλη που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να υιοθετήσουν το ευρώ και η τρίτη ταχύτητα, χώρες «προνομιακής συνεργασίας» όπου θα μπορούσε να βρει μελλοντικά τη θέση της και η Τουρκία. Ολα αυτά, όμως, θα κριθούν μέσα από μια πορεία σκληρών κοινωνικών και πολιτικών συγκρούσεων, τις οποίες προοιωνίζεται η σοβούσα κρίση.

Ιnfo
- Κώστας Βεργόπουλος, «Η ελληνική οικονομία από το 1926 έως το 1935», στο «Ιστορία του ελληνικού έθνους», Τ. ΙΕ΄, Εκδοτική Αθηνών, 1979.
- Stephen G. Cecchetti et al, «The future of public debt: prospects and implications», BIS Working Papers No 300, March 2010.

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
18-4-2010
(Η εικονογράφηση και οι υπογραμμίσεις των αναρτήσεων γίνονται με ευθύνη του blogger)