Ιστορίες ανδρών δολοφόνων στην Τουρκία ...

Μουσουλμάνες σε ένα παγκάκι μπροστά στη Θάλασσα του Μαρμαρά στην Κωνσταντινούπολη

3 Απριλίου 2009  

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Εγκλήματα τιμής στην Τουρκία

Η δημοσιογράφος Αϊσέ Ονάλ παρουσιάζει, μέσα από δέκα ιστορίες αθώων γυναικών που δολοφονήθηκαν από συγγενείς τους, μια κοινωνική παράδοση βαμμένη με αίμα  

 

  MORAL SUKRAN (Τurkey)

  Η Νουράν ήταν μια μικρή Τουρκάλα που ζούσε στην Κωνσταντινούπο- λη. Αντιδρώντας στη σκοταδιστική και βίαιη συμπεριφορά του θρησκόληπτου πατέρα της αποφάσισε μια μέρα να φύγει από το σπίτι της. Στον σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων συνάντησε έναν νεαρό που προσφέρθηκε να τη βοηθήσει να πάρει το λεωφορείο για άλλη πόλη, το Βαν. Αυτός την παρέσυρε σε μια αποθήκη και τη βίασε κατ΄ επανάληψη. Η Νουράν επέστρεψε στο σπίτι της σε άθλια κατάσταση και εκεί αποφασίστηκε η μοίρα της. Επειτα από οικογενειακό συμβούλιο ο πατέρας της την καταδίκασε σε θάνατο. Την ποινή την εκτέλεσε ο ίδιος, πνίγοντας τη δύστυχη μικρή με ένα καλώδιο, για να «αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας».

Η ιστορία της Νουράν είναι η μία από τις δέκα που περιέχει το βιβλίο της Αϊσέ Νολάν Νουράν. Ιστορίες ανδρών δολοφόνων στην Τουρκία. Ιστορίες όπου αδελφοί σκοτώνουν τις αδελφές τους, oι γιοι σκοτώνουν τις μητέρες τους και οι πατεράδες τις κόρες τους για να «ξεπλύνουν τη ντροπή» που έχουν «υποστεί» οι οκογένειές τους εξαιτίας της συμπεριφοράς αθώων και δύστυχων γυναικών που δεν θέλουν να ζήσουν μέσα στην αθλιότητα κοινωνιών όπου το περιβάλλον, οι φυλετικοί ή οικογενειακοί κανόνες ορίζουν την καθημερινή ζωή, τη συμπεριφορά και τη μοίρα των ανθρώπων. Ιστορίες που συνέβησαν τα τελευταία 20 χρόνια στην Τουρκία, την άλλη, τη βαθιά Τουρκία όπου οι οι γυναίκες δουλεύουν και οι άνδρες κάθονται γιατί είναι άνδρες, όπου οι γάμοι των κοριτσιών αποφασίζονται από τις οικογένειες μόλις γεννηθούν τα κορίτσια, όπου η ηθική είναι συνδεδεμένη με το αίμα και τον θάνατο.

Περιστατικά άγριας οικογενειακής βίας που συνήθως καταλήγουν σε δολοφονία στις ισλαμικές χώρες ή ακόμη και στα διάφορα ισλαμικά γκέτο στις δυτικές πόλεις, βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας.

Οι δυτικές κοινωνίες αντιδρούν αλλά ο μιθριδατισμός με τον οποίο είναι διαποτισμένα μεγάλα τμήματά τους λειτουργεί συχνά παραθλαστικά. Κατά καιρούς παίχθηκαν ντοκυμαντέρ στην τηλεόραση ή γυρίστηκαν κινηματογραφικές ταινίες που παρουσίαζαν τέτοια θέματα. Η Αϊσέ Ονάλ έφτιαξε ένα τέτοιο ντοκυμαντέρ το οποίο παίχτηκε στην Τουρκία το 2006. Πάνω σε αυτό στηρίχθηκε το βιβλίο της. Είναι αναμφισβήτητα ένα από τα συγκλονιστικότερα ντοκουμέντα που είδαν το φως της δημοσιότητας για το θέμα. Καταγγελτικό από την αρχή ως το τέλος, αλλά όχι μόνον αυτό. Η Ονάλ αποκαλύπτει το άγνωστο πρόσωπο μιας κοινωνίας που δημιουργεί δολοφόνους, οι οποίοι περνούν στη χορεία των θυμάτων σκοτώνοντας ό,τι έχουν μέσα τους γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν ούτε για μια μέρα στην κοινωνία όπου η μοίρα τούς έταξε να ζήσουν.

Το βιβλίο της Ονάλ είναι πολύ σκληρό. Αξίζει να διαβαστεί από όλους, ιδιαίτερα όμως από εκείνους που σε εκφράσεις φυλετικού μίσους, σκοταδισμού και φονταμενταλισμού ανακαλύπτουν «πολιτισμικά γνωρίσματα».

Ayse Onal

Μια θαρραλέα ρεπόρτερ πρώτης γραμμής

Η Αϊσέ Ονάλ Η ερευνητική δημοσιογραφία τα τελευταία χρόνια παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στον εκδημοκρατισμό κοινωνιών που υποφέρουν από χρόνια προβλήματα πολιτικού αναχρονισμού,προκαταλήψεων και ολοκληρωτικής νοοτροπίας.Η Τουρκία είναι μια χώρα όπου η δημοσιογραφία αυτή έχει δώσει δείγματα αξιοθαύμαστου θάρρους.Οι δημοσιογράφοι- και οι συγγραφείς- στη γείτονα συχνά «έχουν παίξει το κεφάλι τους».Πολλοί έχουν περάσει από τις φυλακές.Η Αϊσέ Ονάλ είναι ρεπόρτερ που ερευνά τα θέματά της σε βάθος χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες.Και το γράψιμό της έχει δύναμη και αμεσότητα αντίστοιχη των θεμάτων που αναπτύσσει,όπως αποδεικνύεται και από το βιβλίο της.Γράψιμο πολυεπίπεδο, αφήγηση που ενσωματώνει το παρελθόν στο παρόν και κυρίως: εστίαση στα πρόσωπα και στις πράξεις τους.Η Ονάλ διεισδύει στον ψυχισμό τους,τα αντιμετωπίζει όχι απλώς ως δράστες αλλά και ως θύματα του συστήματος που τα αναπαράγει.Εχοντας καλύψει με επιτυχία ιδιαίτερα σημαντικούς τομείς του πολιτικού ρεπορτάζ,όπως η πολιτική σκηνή στην Τουρκία,οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή αλλά και το οργανωμένοι έγκλημα,ήταν φυσικό να έλθει σε σύγκρουση με το πολιτικό κατεστημένο στην Τουρκία και να αντιμετωπίσει δυσκολίες που συνοδεύονταν από απειλές και πιέσεις εκ μέρους τόσο των κεμαλικών κύκλων όσο και των φονταμενταλιστών. Συνελήφθη επιπλέον και έγινε απόπειρα να τη δολοφονήσουν.Η κυβέρνηση άσκησε πολλές πιέσεις ώστε να την αποκλείσει από τις εφημερίδες. Η περίοδος του αποκλεισμού αυτού διήρκεσε 10 χρόνια στα οποία ήταν αναγκασμένη να ζει και να εργάζεται στην Αγγλία. Αλλά και μετά την άρση του αποκλεισμού τα προβλήματά της δεν έπαψαν, από τότε μάλιστα που υπαινίχθηκε (το 2007) ότι στη δολοφονία του αρμενικής καταγωγής δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ είχε ανάμειξη και η ίδια η τουρκική κυβέρνηση.Σήμερα μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη και στο Λονδίνο.

ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ

Από το ''ΒΗΜΑ''

 18 Ιουλίου 2010