ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΑΣΤΕ !!!
(1)
Ιστορίες επενδυτικής και γραφειοκρατικής τρέλας
Η αναμονή έως 18 χρόνια για μια επένδυση δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση
Τι είναι δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια; Μπροστά στην αιωνιότητα, τίποτα. Εάν πρόκειται, όμως, για μια επένδυση, το διάστημα αυτό μοιάζει κάτι παραπάνω από αιώνας. Τα χρήματα, οι θέσεις εργασίας και η προστιθέμενη αξία που χάνεται από τη μη υλοποίηση της επένδυσης, ανυπολόγιστα. Και δυστυχώς, η αναμονή για πέντε, δέκα, δεκαοκτώ χρόνια προκειμένου να δοθούν οι απαραίτητες άδειες για την υλοποίηση μιας επένδυσης δεν αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις. Η εξαίρεση στον κανόνα φαίνεται να είναι η γρήγορη διεκπεραίωση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών.
Σήμερα η «Κ» σταχυολογεί μερικές ιστορίες επενδυτικής και γραφειοκρατικής τρέλας που οι ίδιοι οι αναγνώστες μας δημοσιοποίησαν στην ιστοσελίδα www. kathimerini. gr
***
***
Επιχειρηματίας στο Ηράκλειο Κρήτης ξεκίνησε μαζί με άλλους τριακόσιους να πολεοδομήσει μια ιδιωτική έκταση στο Ηράκλειο Κρήτης. Η αρχική επένδυση ήταν 450.000.000 δρχ. (1,32 εκατ. ευρώ), χωρίς τα έξοδα μελετών, μηχανικών κ. λπ. Eπειτα από αλλεπάλληλες συναντήσεις με υπουργούς, παρεμβάσεις ακόμη και σε πρωθυπουργούς, βουλευτές και περιφερειάρχες, ο σχετικός φάκελος βρίσκεται από τις 24 Ιουλίου 2009 στη Nομική Yπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, χωρίς να προχωράει. Oπως ο ίδιος ο επιχειρηματίας υποστηρίζει, ο φάκελος είναι καθ’ όλα νόμιμος και δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής καμιά παρατήρηση από καμία υπηρεσία. Στη γειτονική Τουρκία, όπως ο ίδιος σχολιάζει, μια τέτοια επένδυση θα χρειαζόταν λιγότερο από ένα χρόνο για να ολοκληρωθεί. Στην Ελλάδα, όμως, χρειάζονται τουλάχιστον δύο γενιές.
Στα λόγια φαίνεται από την άλλη ότι παραμένουν οι κατά καιρούς εξαγγελίες περί της «πράσινης ανάπτυξης». Η εταιρεία «ΥΗΣ Λιθοτόπου Α. Ε.», που δραστηριοποιείται στον χώρο των μικρών Υδροηλεκτρικών Eργων. ξεκίνησε το 2005 τη διαδικασία για την αδειοδότηση ενός υδροηλεκτρικού έργου ισχύος 2 MW επί του ποταμού Στρυμόνα. Το έργο, σύμφωνα με την εταιρεία, θα καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες 7.650 κατοίκων και θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των ετήσιων εκπομπών ρύπων. Ο προϋπολογισμός της επένδυσης είναι 4.500.000 ευρώ. Επί μία πενταετία κι ενώ εγκρίθηκαν όλες οι μελέτες, η εταιρεία δεν έχει λάβει την τελική άδεια εγκατάστασης γιατί αυτό που υπολείπεται είναι η μίσθωση από το υπουργείο Οικονομικών παρόχθιας δημόσιας έκτασης για την υπόγεια διέλευση αγωγών. Πέρα από τα οφέλη στην τοπική κοινωνία, η εταιρεία μάλλον εύλογα αναρωτιέται για ποιο λόγο το ελληνικό Δημόσιο δεν σκέφτεται ότι εάν προχωρήσει στη χορήγηση της τελικής άδειας εγκατάστασης, θα λαμβάνει κατ’ ελάχιστον ετήσιους φόρους εισοδήματος άνω των 120.000 ευρώ.
Ακόμη όμως κι αν καταφέρει κάποιος να υλοποιήσει μια επένδυση, η δαιδαλώδης γραφειοκρατία έχει ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει η απόσβεση των επενδυθέντων κεφαλαίων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα όσα συμβαίνουν με τις ιδιωτικές μονάδες χρόνιας αιμοκάθαρσης στις οποίες εξυπηρετούνται οι ασθενείς που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια τελευταίου σταδίου. Το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης κυμαίνεται μεταξύ 900.000 ευρώ και 1,5 εκατ. ευρώ. Η μονάδα, αφού λάβει τις απαιτούμενες άδειες και προσλάβει το κατάλληλο προσωπικό, ξεκινάει να λειτουργεί, αλλά για τις υπηρεσίες που παρέχει θα πληρωθεί ύστερα από πολλούς μήνες, καθώς πρέπει να υπογράψει σύμβαση με κάθε ταμείο χωριστά. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, το ΙΚΑ καθυστερεί να υπογράψει από 6 - 9 μήνες, ο ΟΠΑΔ περισσότερο και ο ΟΓΑ τουλάχιστον 3 μήνες. Σημειωτέον ότι οι συμβάσεις αυτές είναι τυποποιημένες, ενώ η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε κάποιους ουσιαστικούς ελέγχους.
Χαρακτηριστική, εξάλλου, είναι και η ιστορία που κατέγραψε η ομάδα του Doing Business κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2009, μία ελληνική επιχείρηση ξεκίνησε τη διαδικασία κατασκευής ενός αποθηκευτικού χώρου. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε περίπου 4 - 5 μήνες, αλλά ολοκληρώθηκε σε 11 μήνες με γραφειοκρατικό κόστος πάνω από 10.600 ευρώ.
Αν μέχρι πρότινος η εικόνα εγγράφων με 50 σφραγίδες ή των υπαλλήλων που συμπληρώνουν χειρόγραφα καρτέλες με στοιχεία εταιρειών κι εργαζομένων είχε ένα στοιχείο γραφικότητας, πλέον είναι τουλάχιστον θλιβερή.
Ανταγωνιστικότητα
Το εχθρικό για τις επενδύσεις περιβάλλον στην Ελλάδα αποτυπώνεται και στις σχετικές μετρήσεις. Στην τελευταία έκθεση του World Economic Forum (Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ) για την ανταγωνιστικότητα, η Ελλάδα κατετάγη στην 128η θέση (μεταξύ 139 χωρών) σε ό, τι αφορά τον αριθμό των διαδικασιών για την έναρξη μιας επιχείρησης και στην 68η θέση σε ό, τι αφορά τον απαιτούμενο χρόνο για την έναρξη.
Επίσης, στην έκθεση Doing Business 2010 της Παγκόσμιας Τράπεζας η Ελλάδα κατετάγη στην 109η θέση μεταξύ 183 χωρών, ενώ στην ειδική κατάταξη για την έναρξη επιχείρησης βρέθηκε στην 140ή θέση.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
18-9-2010
(2)
Με ρυθμούς χελώνας η υλοποίηση έργων με συμβάσεις παραχώρησης
Εξαιρετικά αργή παραμένει η πορεία κατασκευής των πέντε μεγάλων έργων που έχουν ανατεθεί σε ιδιώτες με συμβάσεις παραχώρησης. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη Βουλή ο υπουργός Υποδομών, τρία χρόνια μετά την υπογραφή των συμβάσεων στα περισσότερα έργα έχει κατασκευαστεί λιγότερο από το ένα τρίτο του τεχνικού έργου. Εξαιρετικά αργή είναι και η πορεία των απαλλοτριώσεων.
Ο υπουργός Υποδομών κ. Δημ. Ρέππας, απαντώντας σε επερώτηση στη Βουλή, έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία σχετικά με την πορεία των έργων παραχώρησης. Οπως ανέφερε, στον Ε65 έχει κατασκευαστεί μόλις το 13% του έργου, στον άξονα Ελευσίνας - Πάτρας - Τσακώνας το 17%, στην Ιόνια Οδό το 24%, στον άξονα Μαλιακού - Κλειδιού το 52% και στον άξονα Κορίνθου - Σπάρτης - Καλαμάτας το 55%.
Αντίστοιχα αργή είναι και η πορεία των απαλλοτριώσεων: μόνο στον άξονα Κορίνθου - Σπάρτης - Καλαμάτας η διαδικασία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί (92% των απαλλοτριώσεων), ενώ, αντίθετα, στον άξονα Ελευσίνας - Πάτρας - Τσακώνας βρίσκονται μόλις στο 38% και στην Ιόνια Οδό στο 42%. Ο κ. Ρέππας επανέλαβε για ακόμα μία φορά τις υποσχέσεις του περί επεξεργασίας νομοθετικών ρυθμίσεων για συντόμευση του χρόνου και της διαδικασίας απαλλοτρίωσης, χωρίς ωστόσο να δώσει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των προτάσεών του.
Αναφερόμενος στην πορεία των δημοσίων έργων, ο κ. Ρέππας ανακοίνωσε ότι το υπουργείο Υποδομών πρόκειται να συνάψει δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, προκειμένου να χρηματοδοτήσει πρόγραμμα βελτίωσης του πρωτεύοντος και δευτερεύοντος οδικού δικτύου σε μήκος 10.000 χλμ. Τέλος, αναφέρθηκε στις προσπάθειες που καταβάλλει το υπουργείο προκειμένου να παρακαμφθούν οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για την εκτροπή του Αχελώου, ανακοινώνοντας ότι πρόκειται να καταθέσει αίτηση αναστολής του παγώματος των έργων. Γενικά ο κ. Ρέππας απέδωσε την κακή πορεία των δημοσίων έργων στον προκάτοχό του και στις επιλογές που έγιναν επί των ημερών της Νέας Δημοκρατίας, αναφέροντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη διαφορά στην απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ όταν ανέλαβε καθήκοντα (2%) σε σχέση με σήμερα (11%).
Γιώργος Λιαλιός
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
18-9-2010
(3)
Η ύφεση οδηγεί στο «κόκκινο» δάνεια ύψους 26 δισ. ευρώ
Στο 10% εκτιμάται ότι θα φθάσουν φέτος τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Σταθερή επιδείνωση παρουσιάζει το χαρτοφυλάκιο δανείων των τραπεζών, αντανακλώντας τη φθίνουσα πορεία της οικονομίας. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι ο δείκτης καθυστερήσεων στο τέλος Ιουνίου διαμορφώθηκε στο 8,7% (που αντιστοιχεί σε 22,6 δισ. ευρώ), από 8,2% στο τέλος Μαρτίου και προβλέπουν περαιτέρω αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τόσο το 2010 όσο και το 2011. Οι τράπεζες πάντως δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα για την αύξηση των καθυστερήσεων: σημειώνουν ότι ο μεγάλος πονοκέφαλος είναι το πρόβλημα ρευστότητας και η αδυναμία των ελληνικών τραπεζών να αντλήσουν ρευστότητα από τις διεθνείς αγορές.
Πτώση παντού
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η ύφεση εντείνεται, βαθαίνει και οδηγεί αναπόδραστα σε σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οπως σημειώνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank, οι βασικοί δείκτες συγκυρίας δείχνουν ότι η ύφεση στην ελληνική οικονομία συνεχίζεται και στο 3ο τρίμηνο του 2010 και είναι χαρακτηριστικό ότι η βιομηχανική παραγωγή μειώνεται με ρυθμό 9,3%, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης της παραγωγής των παραδοσιακών κλάδων όπως κλωστοϋφαντουργία, έτοιμα ενδύματα, υποδήματα καθώς και των κλάδων που σχετίζονται με την οικοδομή και τις κατασκευές γενικότερα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) στο τέλος Μαρτίου ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναρριχήθηκε στο 8,2% από 7,7% στο τέλος του 2009, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών τραπεζών στο τέλος Ιουνίου οι καθυστερήσεις ανήλθαν στο 8,7%. Με δεδομένη την περαιτέρω επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών και τη σημαντική αύξηση της ανεργίας πολλοί αναλυτές βλέπουν ότι ο δείκτης καθυστερήσεων θα αγγίξει το 10% που αντιστοιχεί σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 26 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, οι τράπεζες εκτιμούν ότι στο τέλος του πρώτου εξαμήνου, οι καθυστερήσεις στα στεγαστικά δάνεια ανήλθαν στα 8,9% (από 8,2% στο τέλος Μαρτίου), τα καταναλωτικά στο 15,7% (από 14,7% στο τέλος Μαρτίου), ενώ ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα επιχειρηματικά δάνεια διαμορφώθηκε στο 7,4% (από 7% στο τέλος Μαρτίου).
Η μεγάλη πρόκληση
Πέραν της ρευστότητας, πρόβλημα που εξαρτάται από την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών δυσχερειών, η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν να διαχειριστούν τα επόμενα χρόνια οι τράπεζες. Μια μεγάλη αύξηση των καθυστερήσεων τα επόμενα χρόνια θα ροκάνιζε την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών σε μια περίοδο που ούτως ή άλλως λόγω των προωθούμενων εποπτικών αλλαγών απαιτείται ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης. Το δεύτερο αγκάθι είναι η κερδοφορία. Για την αντιμετώπιση της αύξησης των καθυστερήσεων οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες -Εθνική, Eurobank, Alpha, Πειραιώς και Αγροτική Τράπεζα- προχώρησαν στο πρώτο εξάμηνο στη διενέργεια προβλέψεων ύψους 2,2 δισ. ευρώ κίνηση που είχε άμεση επίπτωση στην κερδοφορία τους. Η δυνατότητα κάλυψης των προβλέψεων από την οργανική κερδοφορία θα αποτελέσει σημείο-κλειδί για τις τράπεζες. Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια θα είναι η έκταση και το βάθος της ύφεσης και πότε θα επιστρέψει σε ανοδική τροχιά η εγχώρια οικονομία. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι τα προβληματικά δάνεια θα αυξηθούν τόσο την εφετινή χρονιά όσο και τους πρώτους μήνες του 2011, ωστόσο σημειώνουν ότι ο ρυθμός θα είναι επιβραδυνόμενος.
Γιάννης Παπαδογιάννης
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
18-9-2010
Η ύφεση οδηγεί στο «κόκκινο» δάνεια ύψους 26 δισ. ευρώ
Στο 10% εκτιμάται ότι θα φθάσουν φέτος τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Σταθερή επιδείνωση παρουσιάζει το χαρτοφυλάκιο δανείων των τραπεζών, αντανακλώντας τη φθίνουσα πορεία της οικονομίας. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι ο δείκτης καθυστερήσεων στο τέλος Ιουνίου διαμορφώθηκε στο 8,7% (που αντιστοιχεί σε 22,6 δισ. ευρώ), από 8,2% στο τέλος Μαρτίου και προβλέπουν περαιτέρω αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τόσο το 2010 όσο και το 2011. Οι τράπεζες πάντως δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα για την αύξηση των καθυστερήσεων: σημειώνουν ότι ο μεγάλος πονοκέφαλος είναι το πρόβλημα ρευστότητας και η αδυναμία των ελληνικών τραπεζών να αντλήσουν ρευστότητα από τις διεθνείς αγορές.
Πτώση παντού
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η ύφεση εντείνεται, βαθαίνει και οδηγεί αναπόδραστα σε σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οπως σημειώνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank, οι βασικοί δείκτες συγκυρίας δείχνουν ότι η ύφεση στην ελληνική οικονομία συνεχίζεται και στο 3ο τρίμηνο του 2010 και είναι χαρακτηριστικό ότι η βιομηχανική παραγωγή μειώνεται με ρυθμό 9,3%, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης της παραγωγής των παραδοσιακών κλάδων όπως κλωστοϋφαντουργία, έτοιμα ενδύματα, υποδήματα καθώς και των κλάδων που σχετίζονται με την οικοδομή και τις κατασκευές γενικότερα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) στο τέλος Μαρτίου ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναρριχήθηκε στο 8,2% από 7,7% στο τέλος του 2009, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών τραπεζών στο τέλος Ιουνίου οι καθυστερήσεις ανήλθαν στο 8,7%. Με δεδομένη την περαιτέρω επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών και τη σημαντική αύξηση της ανεργίας πολλοί αναλυτές βλέπουν ότι ο δείκτης καθυστερήσεων θα αγγίξει το 10% που αντιστοιχεί σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 26 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, οι τράπεζες εκτιμούν ότι στο τέλος του πρώτου εξαμήνου, οι καθυστερήσεις στα στεγαστικά δάνεια ανήλθαν στα 8,9% (από 8,2% στο τέλος Μαρτίου), τα καταναλωτικά στο 15,7% (από 14,7% στο τέλος Μαρτίου), ενώ ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα επιχειρηματικά δάνεια διαμορφώθηκε στο 7,4% (από 7% στο τέλος Μαρτίου).
Η μεγάλη πρόκληση
Πέραν της ρευστότητας, πρόβλημα που εξαρτάται από την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών δυσχερειών, η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν να διαχειριστούν τα επόμενα χρόνια οι τράπεζες. Μια μεγάλη αύξηση των καθυστερήσεων τα επόμενα χρόνια θα ροκάνιζε την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών σε μια περίοδο που ούτως ή άλλως λόγω των προωθούμενων εποπτικών αλλαγών απαιτείται ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης. Το δεύτερο αγκάθι είναι η κερδοφορία. Για την αντιμετώπιση της αύξησης των καθυστερήσεων οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες -Εθνική, Eurobank, Alpha, Πειραιώς και Αγροτική Τράπεζα- προχώρησαν στο πρώτο εξάμηνο στη διενέργεια προβλέψεων ύψους 2,2 δισ. ευρώ κίνηση που είχε άμεση επίπτωση στην κερδοφορία τους. Η δυνατότητα κάλυψης των προβλέψεων από την οργανική κερδοφορία θα αποτελέσει σημείο-κλειδί για τις τράπεζες. Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια θα είναι η έκταση και το βάθος της ύφεσης και πότε θα επιστρέψει σε ανοδική τροχιά η εγχώρια οικονομία. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι τα προβληματικά δάνεια θα αυξηθούν τόσο την εφετινή χρονιά όσο και τους πρώτους μήνες του 2011, ωστόσο σημειώνουν ότι ο ρυθμός θα είναι επιβραδυνόμενος.
Γιάννης Παπαδογιάννης
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''
18-9-2010