Αρνητικό διεθνές περιβάλλον για την οικονομία ...


Αρνητικό διεθνές περιβάλλον για την οικονομία
Οι κοινωνικές αναταραχές στο Παρίσι –το πειραματικό εργαστήρι της Ευρώπης– δείχνουν τι έπεται στη Γηραιά Ηπειρο. Η μετανάστευση πραγματικής παραγωγής και ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης προς τις νέες ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις, αλλά και η ταυτόχρονη τραγική ανεπάρκεια της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ να καταλάβει τι γίνεται σήμερα στη διεθνή οικονομία και να αναλάβει δυναμικές πρωτοβουλίες, δίνει μια αίσθηση απαισιοδοξίας και αδιεξόδου ιδίως στους νέους και τις νέες. Πέρα από το συνταξιοδοτικό, οι νέοι βιώνουν ήδη μια αίσθηση απουσίας ευκαιριών για το μέλλον και μια συνεχή υποχώρηση εφεξής του βιοτικού επιπέδου χωρίς τέλος. Η αναμενόμενη πτώση Σαρκοζί και η πιθανότατη πλέον άνοδος της Μ. Ομπρί και των Σοσιαλιστών στην εξουσία θα επιφέρουν και τη ρήξη της Γαλλίας με τις πλεονασματικές χώρες της Ευρωζώνης, δηλαδή τους Γερμανούς, τους Ολλανδούς, τους Αυστριακούς. Το τέλος του γαλλογερμανικού άξονα επίκειται λοιπόν, πολλώ γε μάλλον όταν η Γερμανία έχει πλέον ξεκάθαρο στόχο τη μετατροπή της Ευρώπης σε χωράφι της και αρνείται να συνεννοηθεί σχεδόν για οτιδήποτε. Οι δε ηγεσίες των Βρυξελλών και της ΕΚΤ διαγκωνίζονται για τις ποινές επιβολής στις χώρες-παραβάτες που θα υπερβούν τα αυθαίρετα όρια των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του χρέους κ. λπ. Οι προβλέψεις τώρα για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, τόσο για το τρέχον τρίμηνο όσο και για τα πρώτα τρίμηνα του 2011 που έρχονται, είναι κοντά στο 0,2%-0,3%. Δεν χρειάζεται να σχολιάσει κανείς τίποτα στο σημείο αυτό. Η τελείως αναιμική αυτή ανάκαμψη θα επιβαρύνει περαιτέρω την ευρωπαϊκή ανεργία και την επιδείνωση των μεσαίων εισοδημάτων. Στην Αμερική τα πράγματα δεν είναι καλύτερα καθώς η επικείμενη άνοδος των Ρεπουμπλικανών στις ενδιάμεσες εκλογές και η συνακόλουθη πολιτική αδυναμία των Δημοκρατικών οδηγούν στη δεύτερη καλύτερη λύση, δηλαδή όχι τη δημοσιονομική επέκταση για επενδύσεις αλλά μόνο την αναμενόμενη από τον διοικητή της Fed νομισματική επέκταση, η οποία ήδη προκαλεί φυγή από το δολάριο και κατάρρευση της ισοτιμίας του. Ο νομισματικός πόλεμος έχει αρχίσει και οι χώρες, είτε μέσω εσωτερικής συγκράτησης της ζήτησης και εξωτερικά πλεονάσματα (Γερμανία, Κίνα) είτε μέσω επεκτατικής νομισματικής πολιτικής (ΗΠΑ), προσπαθούν να ρίξουν τα βάρη η μια στην άλλη και να επιτύχουν ανάπτυξη μέσω εξαγωγών.
Το διεθνές οικονομικό κλίμα έχει εσχάτως επιδεινωθεί λοιπόν, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν τα στοιχεία που μετρούν τα αποθέματα των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ αρχίζουν πάλι να υπερβαίνουν τον δείκτη νέων παραγγελιών των
 επιχειρήσεων.
Πάνω από όλα, οι αιτίες που έχουν προκαλέσει τη σφοδρή αυτή χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση δεν έχουν καθόλου εκλείψει. Τα κίνητρα, τα οποία επέτρεψαν στους επενδυτές να χάσουν τα λεφτά τους και στα στελέχη στις χρηματοπιστωτικές αγορές να λαμβάνουν αντιθέτως μπόνους, είναι
ακόμη εδώ.
Στο πλαίσιο αυτό, η κατάσταση εγχωρίως δεν είναι φυσικά η καλύτερη και οι προοπτικές σαφώς επιδεινώνονται από όλες τις –ήδη προαναφερθείσες– δυσμενείς συγκυρίες. Συντονισμένες κινήσεις συγκεκριμένων διεθνών επενδυτικών τραπεζών έριξαν για λίγο τα λεγόμενα spreads, αλλά, όπως είναι φυσικό, η πραγματική κατάσταση του δημόσιου χρέους διαμορφώνει ήδη εκ νέου μια δυσμενέστερη πραγματικότητα
 και ένα άλλο κλίμα.
Δεν είμαστε πλέον μακριά από το σημείο όπου τα μέχρι σήμερα οριζόντια μέτρα περιστολής θα δώσουν τη θέση τους σε μέτρα στοχευμένα, που θα θίξουν ευθέως, εφόσον εφαρμοστούν σύμφωνα με το πνεύμα του Μνημονίου, την πολιτική πελατεία της κυβέρνησης εν προκειμένω, γεγονός που εκ των πραγμάτων θα αποσταθεροποιήσει σε κάποιο βαθμό την ισχύ της. Πολύ περισσότερο, όταν αρχίζει να γίνεται συνείδηση στον κόσμο ότι η περίοδος που διάγουμε δεν είναι μεταβατική και ότι η πτώση του βιοτικού επιπέδου θα είναι μόνιμη για πολλά χρόνια. Η δε λεγόμενη ανάκαμψη για το τέλος του 2011 ή την αρχή του 2012, που ανακοινώνεται ανέξοδα, κινδυνεύει όχι μόνο να μην έρθει, αλλά κυρίως να εξοργίσει τους ψηφοφόρους, αφού δεν αναμένεται να έχει κανένα θετικό αποτέλεσμα στους βασικούς δείκτες της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή την απασχόληση και την ανεργία ή το διαθέσιμο εισόδημα ιδίως των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων. Οι πολιτικές αναγκαιότητες έχουν αποτρέψει μέχρι στιγμής το πολιτικό σύστημα να πει όλη την ξερή αλήθεια, ότι δηλαδή για λόγους εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεών μας θα συνεχίσει να αφαιρείται ρευστότητα από την οικονομία, γεγονός που θα καθηλώνει συνεχώς το ΑΕΠ. Εάν, μάλιστα, δεν συμφωνηθεί γρήγορα μια οργανωμένη πτώχευση, δηλαδή τουλάχιστον για τα 110 δισ. ευρώ μια ανταλλαγή του χρέους που λήγει το 2013 ή το 2014 με ένα ενδεχομένως μακροχρόνιο ομόλογο, τα μέτρα περιστολής των εισοδημάτων τα οποία θα ληφθούν δεν θα έχουν τότε τέλος. Πολύ περισσότερο, καθώς οι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης, λόγω του δραστικού περιορισμού της εγχώριας δαπάνης, δεν πρόκειται να σκαρφαλώσουν ξανά σε προ κρίσης επίπεδα για το ορατό μέλλον.

  Θ. Πελαγίδης
  Καθ. Οικονομικής Ανάλυσης  Πανεπ. Πειραιώς

ΠΗΓΗ: