Richard Peet: «Το ΔΝΤ γαβγίζει όταν το διατάζουν οι κύριοί του...»
Ρίτσαρντ Πιτ
«Το ΔΝΤ γαβγίζει όταν το διατάζουν οι κύριοί του...»
Ο Αμερικανός καθηγητής πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Ανόσια Τριάδα: το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και ο ΠΟΕ» (εκδ. Λιβάνη), μάς δίνει μια σειρά πληροφοριών για το ρόλο και τη λειτουργία του ΔΝΤ, που τόσο γλυκά διατρέχει την καθημερινότητά μας εδώ και λίγους μήνες
Χιλιάδες διαδηλωτές στην Ιρλανδία μπροστά στο άγαλμα του λαϊκού αγωνιστή Τζέιμς Λάρκιν
- Πόσο «διεθνές» είναι το ΔΝΤ;
«Το ΔΝΤ αποτελεί μέρος της "Ανόσιας Τριάδας" των παγκόσμιων οικονομικών κυβερνητικών θεσμών, η οποία περιλαμβάνει επίσης την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Αλλά σε αυτό το "κλαμπ κυρίων", οι μεγαλύτερες οικονομίες έχουν περισσότερες ψήφους. Για το 2010, οι ΗΠΑ έχουν το 16,74% των συνολικών ψήφων, η Γερμανία το 5,87%, το Ηνωμένο Βασίλειο 4,85%, η Γαλλία 4,85% και η... Ελλάδα 0,38%! Με άλλα λόγια, η πολιτική του ΔΝΤ καθορίζεται από την αμερικανική οικονομική ελίτ, αλλά με συνεχώς αυξανόμενη συμμετοχή της γερμανικής καπιταλιστικής ελίτ. Οι σκοποί και τα συμφέροντα του ΔΝΤ δεν άλλαξαν ποτέ. Το ΔΝΤ "γαβγίζει" όταν το διατάζουν οι οικονομικοί κύριοί του. Και η δομή του ΔΝΤ αντιπροσωπεύει την παγκόσμια ανισότητα, αφού όταν φτάνει η ώρα για μια χώρα να δανειστεί από το ΔΝΤ, συνειδητοποιεί ότι δεν είναι μέλος μιας λέσχης ίσων, αλλά ένα μικρό αγόρι ή κορίτσι που "πρέπει να κάνει ό,τι του υποδεικνύεται, ειδάλλως..."».
- Στο βιβλίο σας ισχυρίζεστε ότι οι χώρες παραχωρούν στο ΔΝΤ μέρος των οικονομικών δικαιωμάτων τους. Πολιτική διάσταση δεν υπάρχει;
«Για να πάρει δάνειο από το ΔΝΤ μια χώρα-μέλος, πρέπει να συμφωνήσει σε συνθήκες ρυθμισμένες από ειδικούς του ΔΝΤ και η οικονομία της να διοικείται με τον τρόπο που θέλει αυτό. Τώρα, το ποιος διοικεί την οικονομία μιας χώρας δεν είναι πολιτική ερώτηση, είναι Η πολιτική ερώτηση. Η οικονομία δημιουργεί επαγγέλματα, προσδιορίζει εισοδήματα, παρέχει τροφή και είναι η υλική βάση για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Στις δημοκρατίες εκλέγουμε κυβερνήσεις για να ρυθμίζουν αυτό το ζωτικό κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης. Το να ακολουθείς τη συνθήκη του ΔΝΤ σημαίνει ότι παραχωρείς εθνικά δημοκρατικά δικαιώματα στο πώς διοικείται η οικονομία μιας χώρας. Γι' αυτόν το λόγο η ιδέα των "επιστημονικών οικονομικών" είναι τόσο σημαντική. Στη μοντέρνα κοινωνία είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε ανθρώπινα δικαιώματα μόνο για χάρη μιας συμπαντικής επιστημονικής αλήθειας. Στα κλασικά ξεκινήματά τους, με τον Ανταμ Σμιθ και τον Ντέιβιντ Ρικάρντο, τα οικονομικά ήταν ξεκάθαρα "μπουρζουά". Με τα νεοκλασικά οικονομικά, το συμφέρον αυτής της τάξης κρύφτηκε πίσω από τη χρήση μιας μαθηματικής φόρμουλας, η οποία "αποδείκνυε" την επιστημονικότητα των οικονομικών. Κάπως έτσι, το ΔΝΤ διατάζει τις χώρες να ακολουθήσουν πολιτικές αρεστές στην τάξη των οικονομικά ισχυρών, όχι ως φανερός "μπράβος" αυτών αλλά υπό την αμφίεση της "ουδέτερης οικονομικής επιστήμης"».
- Εάν μια χώρα δεν θέλει να προσφύγει στο ΔΝΤ, αρκεί να το δηλώσει ή δέχεται πιέσεις;
«Η διαδικασία κυριαρχίας και ελέγχου των χωρών στήνεται πάντοτε σαν μια ΔΥΑΕ (Δεν Υπάρχει Αλλη Εναλλακτική) κατάσταση. Η ΔΥΑΕ προσπαθεί να τρομάξει τους ανθρώπους, ώστε να λάβουν βιαστικές αποφάσεις που δεν εντάσσονται στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων συμφερόντων της πλειοψηφίας. Μια χώρα που δεν δέχεται τη "βοήθεια" του ΔΝΤ εμφανίζεται ότι "πετά ανάποδα στο πρόσωπο του αναπόφευκτου". Πιο ρεαλιστικά, επειδή οι εθνικές κυβερνήσεις συνήθως συμμετέχουν στη ΔΥΑΕ, αλλά οι λαοί όχι, εκείνοι που διαμαρτύρονται ενάντια στο ΔΝΤ εμφανίζονται ως παράλογοι, ότι "προσπαθούν να εμποδίσουν τη χώρα τους να λύσει τα τρομερά προβλήματά της"».
- Τα μίντια της κάθε χώρας τι ρόλο παίζουν στο όλο θέμα;
«Τα μίντια, ειδικά τα ιδιωτικά κανάλια, αποτελούν το πολιτισμικό μέτωπο της οικονομικής ηγεμονίας, με τρεις τρόπους:
1)
Παρουσιάζουν "τα νέα" με έναν απόλυτα διαστρεβλωμένο τρόπο που χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο την ανοησία για να μεταμφιέσει την πραγματικότητα, για παράδειγμα λατρεύοντας τους πλουσίους, καταγράφοντας κάθε κίνησή τους, κάθε γάμο τους και κάθε ερωμένη τους, τι φορούν, ακόμη και τις εκφράσεις των προσώπων τους, την ίδια στιγμή που αγνοούν κοινωνικά προβλήματα, όπως η φτώχεια και η χαμηλής ποιότητας εκπαίδευση.
2)
Παρουσιάζουν τις πολιτικές θέσεις του ΔΝΤ ως απαραίτητες για την επιβίωση της χώρας, παρεμποδίζοντας τη διεξαγωγή συζητήσεων για εναλλακτικές λύσεις και απεικονίζοντας τους διανοούμενους, που αντιτίθενται στις "δύσκολες αλλά απαραίτητες" πολιτικές, ως "ανεύθυνους".
3)
Σε βάθος χρόνου, προσπαθούν να μετατρέψουν τους εργάτες σε καταναλωτές, που να ενδιαφέρονται μόνο για το τελευταίο στιλ κινητού τηλεφώνου και για τα "σόου της πραγματικότητας" (reality show) αντί για την ίδια την πραγματικότητα (reality)».
- Μετά την υπαγωγή στο ΔΝΤ υπάρχει η πεποίθηση ότι οι οικονομικά ασθενέστεροι, αντί των ισχυρών, επωμίζονται τα μεγαλύτερα βάρη. Πρόκειται για υπερβολή;
«Δεν είναι υπερβολή. Είναι η μόνη πιθανή, λογική εξήγηση για ό,τι συμβαίνει. Αλλά η ορθολογική εξήγηση δεν "πρέπει" να επικρατεί στην πεποίθηση του κόσμου. Γιατί αυτό θα οδηγούσε τους ανθρώπους να αντισταθούν στην κυβέρνηση που επιτρέπει στους φτωχούς να εξαναγκάζονται να πληρώνουν για τα λάθη των πλουσίων. Συνεπώς, υπεκφυγές, κατηγορία του θύματος, κατηγορία της διαφθοράς, οτιδήποτε για να αποσπαστούν τα μυαλά του κόσμου από τη λογική ενατένιση της αλήθειας».
- Οι κυβερνήσεις συχνά υποστηρίζουν ότι «το ΔΝΤ αποτελούσε τη μόνη μας ρεαλιστική λύση». Το σχόλιό σας.
«Επειδή το ΔΝΤ θα δώσει λύση βραχυπρόθεσμα, αλλά θα διογκώσει τα προβλήματα μιας χώρας σε βάθος χρόνου, πρέπει να παρουσιαστεί ως "η μόνη ρεαλιστική" λύση. Σε αυτή την περίπτωση ο "ρεαλισμός" αναφέρεται σε άμεση πρακτικότητα, στο μόνο πράγμα το οποίο μπορεί να γίνει τώρα, σε αυτό το σημείο της απόλυτης ανάγκης. Αλλά ο ρεαλισμός μπορεί να ερμηνευθεί και διαφορετικά. Μπορεί να σημαίνει και την αλλαγή μιας άδικης και επικίνδυνης πραγματικότητας, τη δημιουργία μιας καλύτερης πραγματικότητας. Το ΔΝΤ προσπάθησε να πειθαρχήσει την Αργεντινή το 2000-2002 επιβάλλοντας μέτρα λιτότητας, μέχρι που οι άνθρωποι δεν άντεχαν άλλο, το ξεφορτώθηκαν και δεν αναγνώρισαν μέρος του εξωτερικού τους χρέους. Το ΔΝΤ επιχείρησε να μετατρέψει την Αργεντινή σε παρία του δυτικού κόσμου. Αλλά η Αργεντινή επιβίωσε και μπήκε σε μια νέα αναπτυξιακή πορεία. Με άλλα λόγια, μη φοβάστε τις ΔΥΑΕ ιστορίες της "απόλυτης, άμεσης ανάγκης". Επιχειρούν να κρύψουν από τα μάτια σας ένα μέλλον για το οποίο εξακολουθούν να αγωνίζονται με αυταπάρνηση στοχαστικοί και γενναίοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο».*
Συνέντευξη: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
''Σημείο συνάντησης''''Ελευθεροτυπία'
''Σημείο συνάντησης''''Ελευθεροτυπία'