Η Ισπανία νέος πρωταγωνιστής της κρίσης ...
(1)
Η Ισπανία νέος πρωταγωνιστής της κρίσης
Η Ισπανία νέος πρωταγωνιστής της κρίσης
Του Kώστα Ράπτη
Ο συγχρονισμός ήταν κάτι παραπάνω από ανησυχητικός: ελάχιστα 24ωρα πριν από την προσέλευση των Ισπανών στην κάλπη για τις βουλευτικές εκλογές της 20ής Νοεμβρίου, η Ισπανία κατακτούσε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, με το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων του ισπανικού δημοσίου, να εκτοξεύεται κατά την δημοπρασία της Πέμπτης στο επίπεδο «συναγερμού» του 6,97%. Υψηλότερο και από αυτό που καταγράφεται (χάρη στην παρέμβαση της ΕΚΤ) στη δευτερογενή αγορά (6,59%).
Η ζήτηση υπήρξε χαμηλή: η υπερκάλυψη έφθασε τις 1,54 φορές (έναντι 1,76 κατά την δημοπρασία της 20ής Οκτωβρίου,
οπότε το επιτόκιο είχε διαμορφωθεί στο 5,43%) και αντλήθηκαν συνολικά 3,6 δισ. ευρώ, από 4 δισ. που ήταν ο ανώτατος στόχος.
Η εκτόξευση του spread των ισπανικών έναντι των γερμανικών στο ανώτερο επίπεδο από το 1997, στις 489,5 μονάδες βάσης, δεν είναι αποτέλεσμα πολιτικής αβεβαιότητας, καθώς οι πάντες προεξοφλούν ότι η κυβέρνηση του Jose Zapatero θα παραδώσει την Κυριακή τα ηνία στο δεξιό Λαϊκό Κόμμα του Mariano Rajoy, καθώς ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών για την πρωθυπουργία Alfredo Perez Rubalcaba παρά την προσωπική του δημοτικότητα δεν κατέστη δυνατόν να αντιστρέψει το εις βάρος του κόμματός του κλίμα σε μία χώρα όπου η ανεργία ανέρχεται επισήμως στο 21,5%.
Η αβεβαιότητα προέρχεται κυρίως από το γεγονός ότι ο Rajoy κρατά κλειστά τα «χαρτιά» του, υποσχόμενος «λιτότητα δίχως πόνο», όταν οι τοπικές κυβερνήσεις των 17 περιφερειών της χώρας (11 εκ των οποίων ελέγχονται ήδη από την νυν αξιωματική αντιπολίτευση) έχουν ήδη προβεί σε μαζικές περικοπές και απολύσεις (π.χ. εκπαιδευτικών, όπως υπενθύμισε η διαδήλωση χιλιάδων φοιτητών και καθηγητών την Πέμπτη στη Μαδρίτη).
Την ίδια ώρα, οι ίδιες αυτές περιφερειακές κυβερνήσεις αποτελούν (μαζί με τις Cajas, τις περιφερειακές τράπεζες) το πλέον αδύνατο σημείο της ισπανικής οικονομίας, όπως κατέστη σαφές και από το γεγονός ότι αποφεύγεται έως τώρα η γνωστοποίηση των δημοσιονομικών τους στοιχείων, η οποία εκτιμάται ότι κρύβει πολλές «μαύρες τρύπες».
Η υπουργός Οικονομικών Elena Salgado επιμένει ότι το δημόσιο χρέος της Ισπανίας (το οποίο έχει εκτοξευθεί λόγω της κρίσης από το 36% του ΑΕΠ το 2007 σε περίπου 70% σήμερα) είναι απολύτως διαχειρίσιμο και δεν τίθεται ζήτημα προσφυγής της χώρας σε μηχανισμό στήριξης (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει μηχανισμός ικανός να υποδεχθεί τέτοια μεγέθη...).
«Σήμερα είναι η Ισπανία, χθες ήταν η Ιταλία, θα μπορούσε να ήταν και το Βέλγιο και αύριο ακόμη και η Γαλλία ή η Αυστρία» δηλώνει η Salgado, επιμένοντας ότι θα εκπληρωθεί ο στόχος της μείωσης του ελλείμματος στο 4,4% του ΑΕΠ το 2012 από 6% φέτος. Ωστόσο, την ίδια ώρα οι κυβερνητικές εκτιμήσεις για το ρυθμό ανάπτυξης το 2011 αναπροσαρμόζονται από το 1,3% (πρόβλεψη Αυγούστου) στο 0,8%. Με αποτέλεσμα και οι προσδοκίες για ποσοστό 2,3% το 2012 να φαντάζουν πλέον απολύτως μη ρεαλιστικές.
(2)
Ισπανία:
Η τραπεζική κρίση παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις
Προβληματικά δάνεια και απούλητα ακίνητα συσσωρεύουν ο τράπεζες
Σε όλο και πιο δεινή θέση βρίσκονται οι τράπεζες της Ισπανίας καθώς η οικονομική κρίση πλήττει μια σχεδόν καταρρέουσα αγορά κατοικίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ισπανίας τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας κατέχουν στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας 308 δισ. ευρώ. Oμως από αυτά τα μισά θεωρούνται «προβληματικά» καθώς οι οφειλέτες δυσκολεύονται ή αδυνατούν πλήρως να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Ταυτόχρονα η κάθετη πτώση που παρουσιάζει η αγορά κατοικίας (η οποία «έσκασε» το 2008 μετά από χρόνια υπερβολικής μεγέθυνσης) μετατρέπεται σε «ωρολογιακή βόμβα». Οι τράπεζες έχουν συσσωρεύσει από κατασχέσεις ακίνητα αξίας άνω των 30 δισ. ευρώ τα οποία δεν μπορούν να πουλήσουν για να αντλήσουν ρευστότητα. Οι κατασχέσεις ακινήτων φτάνουν τις 200.000 αλλά τα επόμενα χρόνια αναμένεται να ξεπεράσουν τις 600.000.
Οι προβλέψεις έναντι ζημιών αγγίζουν πλέον το «απαγορευτικό» επίπεδο των 105 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα τα στοιχεία του εθνικού ινστιτούτου στατιστικής καταγράφουν καθίζηση και στις αγοραπωλησίες ακινήτων οι οποίες υποχώρησαν κατά 28% τον Σεπτέμβριο σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Την κατάσταση επιδεινώνει και η πορεία της χορήγησης δανείων που παρουσίασε κάμψη 2,64% τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο οποίος θεωρείται ως ο κατεξοχήν μήνας ανόδου της πιστωτικής αγοράς.
«Το ποσοστό υποχώρησης έχει αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις» σημειώνει σε έκθεσή της η πορτογαλική τράπεζα με ισχυρή παρουσία στην Ισπανία Espirito Santo.
Τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας στη Μαδρίτη δείχνουν ότι τα «κακά δάνεια» αυξήθηκαν για έκτο συνεχόμενο μήνα (μέχρι το Σεπτέμβριο). Ενδεικτικά τον Σεπτέμβριο και τον Αύγουστο τα καθυστερούμενα άνω των τριών μηνών δάνεια ξεπέρασαν το 7% από το 5% που κυμαίνονταν τους αντίστοιχους μήνες το 2010.
Η αγορά κατοικίας και η στεγαστική πίστη της Ισπανίας θυμίζουν έντονα «μέρες 2007» στις ΗΠΑ όπου η θύελλα στη στεγαστικής αγοράς παρέσυρε στη δίνη της ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα.
«Στη χώρα υπάρχουν πλέον ένα εκατομμύριο καινούργιες κατοικίες τις οποίες όμως δεν πρόκειται να απορροφήσει πλήρως η αγορά την επόμενη πενταετία» εκτιμά ο αναλυτής της Τάουρους Ιμπέρικα μιλώντας στο αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg.
Ασφαλώς η κατάσταση δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη σε μια χώρα με το 22% του ενεργού πληθυσμού στην ανεργία, με το σύνολο των φορολογουμένων να πλήττονται από τα σκληρά μέτρα λιτότητας και την οικονομία να λιμνάζει στη στασιμότητα «φλερτάροντας» με την ύφεση.
Ο υποψήφιος για την πρωθυπουργία και ηγέτης του κεντροδεξιού Λαϊκού κόμματος (με σημαντικό δημοσκοπιικό προβάδισμα έναντι του σοσιαλιστή αντιπάλου του) Μαριάνο Ραχόι έχει υποσχεθεί να θέσει ως προτεραιότητα της οικονομικής του πολιτικής «την αναδιάρθρωση και το ξεκαθάρισμα» του τραπεζικού συστήματος ως μοχλού ανάπτυξης της οικονομίας.
Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι ο κλάδος οδεύει ολοταχώς προς «συγκεντροποίηση». «Προβλέπω ότι η Ισπανία θα έχει σύντομα μόλις τέσσερις μεγάλους τραπεζικούς ομίλους» δήλωσε στο Bloomberg ο αναλυτής της Mac Group με έδρα τη Μαδρίτη Πάμπλο Κάντος.
Κ. ΜΑΡΓΙΟΛΗΣ
www.tovima.gr 18-11-2011
(3)
Το φαινόμενο Ισπανία
Από τη ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΓΑΡΤΑΝΗ-ΧΟΪΔΑ
''Ελευθεροτυπία''
Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011
Μέσα στην ένταση και την αγωνία του λαού, το κλίμα των αυριανών πρόωρων εκλογών στην Ισπανία σημαδεύεται και από τραγική ειρωνεία: οι κάλπες στήθηκαν στην 36η επέτειο της πτώσης του Φράνκο.
Συμβολισμός άδικος για τους Σοσιαλιστές, που ώς το 2007 έκαναν τη χώρα πρωταθλήτρια της ανάπτυξης. Οι οιωνοί είναι κάκιστοι από τον Μάιο για τους Σοσιαλιστές. Από την ήττα στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές. Ο Θαπατέρο, που η θητεία του λήγει τον Μάρτιο, κατέβηκε νωρίτερα από το τρένο υπό την πίεση των Βρυξελλών αλλά και του κόμματός του να παραιτηθεί. Τον Ιούλιο δήλωσε πως δεν επιθυμεί τρίτη θητεία και ανήγγειλε εκλογές για τις 20 Νοεμβρίου. Ο Αλφρέντο Πέρες Ρουμπαλκάμπα, 59 ετών, δημοφιλής υπουργός Εσωτερικών, που τον διαδέχθηκε στην κεφαλή του Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE), αντιμετωπίζει αύριο τον Μαριάνο Ραχόι-Μπρέι, 56 ετών, του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (Ρ.Ρ.), που έχει ηττηθεί από τους Σοσιαλιστές σε δυο συνεχόμενες αναμετρήσεις -το 2004 κα 2008. Τριάντα έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν 350 βουλευτές και 208 γερουσιαστές. Κατά τις δημοσκοπήσεις το Ρ.Ρ. είναι 15 μονάδες μπροστά και αναμένεται να κερδίσει αυτοδυναμία, παρ' ότι ο αστάθμητος παράγοντας στις ισπανικές εκλογές κάνει συχνά την έκπληξη. Εξάλλου, πρόσφατο γκάλοπ της εφημερίδας «El Pais» δίνει στους Συντηρητικούς ποσοστό 45,3% και 30,3% στους Σοσιαλιστές. Το Λαϊκό Κόμμα στρέφεται και προς το κέντρο, ενώ οι αναποφάσιστοι (30% ) είναι κυρίως σοσιαλιστές. Λίγοι πιστεύουν πάντως πως ο άχρωμος Ραχόι θα τιθασεύσει την ύφεση και θα φτάσει το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ ώς το 2013.
Ο ίδιος δεν το κρύβει, θα πάρει και άλλα «μέτρα». Κάποια μέσα στην τετραετία και άλλα τις πρώτες 100 μέρες, αν κερδίσει την εξουσία. Οι Σοσιαλιστές επαναφέρουν τον φόρο ακινήτων (είχε καταργηθεί το 2008) μόνο για περιουσίες άνω των 700.000 ― και αυξάνουν το φόρο στα εισοδήματα άνω των 120.000 ―. Οι Συντηρητικοί επαγγέλλονται μείωση κρατικών δαπανών, που σημαίνει μαχαίρι στο κράτος πρόνοιας, περισσότερες περικοπές στην Υγεία, την Παιδεία, κάτι που ήδη έχει προκαλέσει τη λαϊκή αγανάκτηση στις επαρχίες που διοικούνται από το Ρ.Ρ. Η Ισπανία, όπως και η Ιταλία, είναι οικονομικά μεγέθη που δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν οι κοινοτικοί μηχανισμοί διάσωσης. Τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης και 8η παγκοσμίως, η Ισπανία αποδίδει το 9% του ΑΕΠ στο χώρο της ΟΝΕ.
*Πριν σκάσει η φούσκα της κτηματαγοράς το 2007, είχε 20 δισεκατομμύρια ευρώ πλεόνασμα προϋπολογισμού, η ανεργία είχε πέσει στο 7% και ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης ήταν 3,7%. Στον Θαπατέρο αποδίδουν ολιγωρία να θεσπίσει μέτρα τότε. Η δυσφορία του λαού είναι μεγάλη. Η ανεργία εκτινάχθηκε στο 22%, οι άνεργοι έφτασαν τα 5 εκατομμύρια, ο μισοί κάτω των 30 ετών. Σε ένα από δέκα νοικοκυριά δεν εργάζεται κανένας. Μία στις 8 επιχειρήσεις έκλεισε το 2011. Υπό την πίεση των Βρυξελλών ο Θαπατέρο πήρε μέτρα: μείωσε 5% τους μισθούς, πάγωσε συντάξεις κι έκοψε επιδόματα, ακόμη και ανέργων. Τους τελευταίους μήνες ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μηδενικός.
Ο tempora!
Κι όμως, το χρέος της Ισπανίας, 69,6% του ΑΕΠ, είναι μικρότερο και από της Γερμανίας (81,7%) και του μέσου όρου της ευρωζώνης. Αλλά εκείνη δανείζεται με 6,3% και η Γερμανία με 1,8%!
Τι συμβαίνει λοιπόν;
Με την Ισπανία έτοιμη για την εντατική πώς είναι δυνατόν για την κρίση να αιτιώνται τον φυγόπονο Νότο; Η Ισπανία ήταν τύπος και υπογραμμός, η καλύτερη μαθήτρια του Μάαστριχτ. Οταν μπήκε στο ευρώ, το 1999, πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις σε αντίθεση με τη Γερμανία που παραβίαζε διαρκώς το σύμφωνο σταθερότητας. Ως το 2008, που ξέσπασε η κρίση, είχε μηδενικό δανεισμό και το δημόσιο χρέος της ήταν 36% του ΑΕΠ. Με τα δεδομένα αυτά, σημειώνει το BBC, γιατί η Γερμανία θεωρείται η φερέγγυα της ευρωζώνης, ενώ η Ισπανία κρίνεται πως δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της;
Ομως
Η φούσκα της κτηματαγοράς έσπρωξε την οικονομία στον κατήφορο. Κι ενώ δεν έχει σχετικά μεγάλα χρέη, η χώρα δανείζεται διαρκώς για να αντιμετωπίσει το κόστος της ανεργίας, την έλλειψη εσόδων από φόρους και τις τράπεζες που παραπαίουν από απλήρωτα στεγαστικά δάνεια. Αυτόν τον ωκεανό προβλημάτων θα έχει να αντιμετωπίσει ο Ραχόι αν η κάλπη τον ευνοήσει αύριο.
Η τραπεζική κρίση παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις
Προβληματικά δάνεια και απούλητα ακίνητα συσσωρεύουν ο τράπεζες
Σε όλο και πιο δεινή θέση βρίσκονται οι τράπεζες της Ισπανίας καθώς η οικονομική κρίση πλήττει μια σχεδόν καταρρέουσα αγορά κατοικίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ισπανίας τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας κατέχουν στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας 308 δισ. ευρώ. Oμως από αυτά τα μισά θεωρούνται «προβληματικά» καθώς οι οφειλέτες δυσκολεύονται ή αδυνατούν πλήρως να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Ταυτόχρονα η κάθετη πτώση που παρουσιάζει η αγορά κατοικίας (η οποία «έσκασε» το 2008 μετά από χρόνια υπερβολικής μεγέθυνσης) μετατρέπεται σε «ωρολογιακή βόμβα». Οι τράπεζες έχουν συσσωρεύσει από κατασχέσεις ακίνητα αξίας άνω των 30 δισ. ευρώ τα οποία δεν μπορούν να πουλήσουν για να αντλήσουν ρευστότητα. Οι κατασχέσεις ακινήτων φτάνουν τις 200.000 αλλά τα επόμενα χρόνια αναμένεται να ξεπεράσουν τις 600.000.
Οι προβλέψεις έναντι ζημιών αγγίζουν πλέον το «απαγορευτικό» επίπεδο των 105 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα τα στοιχεία του εθνικού ινστιτούτου στατιστικής καταγράφουν καθίζηση και στις αγοραπωλησίες ακινήτων οι οποίες υποχώρησαν κατά 28% τον Σεπτέμβριο σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Την κατάσταση επιδεινώνει και η πορεία της χορήγησης δανείων που παρουσίασε κάμψη 2,64% τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο οποίος θεωρείται ως ο κατεξοχήν μήνας ανόδου της πιστωτικής αγοράς.
«Το ποσοστό υποχώρησης έχει αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις» σημειώνει σε έκθεσή της η πορτογαλική τράπεζα με ισχυρή παρουσία στην Ισπανία Espirito Santo.
Τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας στη Μαδρίτη δείχνουν ότι τα «κακά δάνεια» αυξήθηκαν για έκτο συνεχόμενο μήνα (μέχρι το Σεπτέμβριο). Ενδεικτικά τον Σεπτέμβριο και τον Αύγουστο τα καθυστερούμενα άνω των τριών μηνών δάνεια ξεπέρασαν το 7% από το 5% που κυμαίνονταν τους αντίστοιχους μήνες το 2010.
Η αγορά κατοικίας και η στεγαστική πίστη της Ισπανίας θυμίζουν έντονα «μέρες 2007» στις ΗΠΑ όπου η θύελλα στη στεγαστικής αγοράς παρέσυρε στη δίνη της ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα.
«Στη χώρα υπάρχουν πλέον ένα εκατομμύριο καινούργιες κατοικίες τις οποίες όμως δεν πρόκειται να απορροφήσει πλήρως η αγορά την επόμενη πενταετία» εκτιμά ο αναλυτής της Τάουρους Ιμπέρικα μιλώντας στο αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg.
Ασφαλώς η κατάσταση δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη σε μια χώρα με το 22% του ενεργού πληθυσμού στην ανεργία, με το σύνολο των φορολογουμένων να πλήττονται από τα σκληρά μέτρα λιτότητας και την οικονομία να λιμνάζει στη στασιμότητα «φλερτάροντας» με την ύφεση.
Ο υποψήφιος για την πρωθυπουργία και ηγέτης του κεντροδεξιού Λαϊκού κόμματος (με σημαντικό δημοσκοπιικό προβάδισμα έναντι του σοσιαλιστή αντιπάλου του) Μαριάνο Ραχόι έχει υποσχεθεί να θέσει ως προτεραιότητα της οικονομικής του πολιτικής «την αναδιάρθρωση και το ξεκαθάρισμα» του τραπεζικού συστήματος ως μοχλού ανάπτυξης της οικονομίας.
Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι ο κλάδος οδεύει ολοταχώς προς «συγκεντροποίηση». «Προβλέπω ότι η Ισπανία θα έχει σύντομα μόλις τέσσερις μεγάλους τραπεζικούς ομίλους» δήλωσε στο Bloomberg ο αναλυτής της Mac Group με έδρα τη Μαδρίτη Πάμπλο Κάντος.
Κ. ΜΑΡΓΙΟΛΗΣ
www.tovima.gr 18-11-2011
Το φαινόμενο Ισπανία
Από τη ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΓΑΡΤΑΝΗ-ΧΟΪΔΑ
''Ελευθεροτυπία''
Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011
Μέσα στην ένταση και την αγωνία του λαού, το κλίμα των αυριανών πρόωρων εκλογών στην Ισπανία σημαδεύεται και από τραγική ειρωνεία: οι κάλπες στήθηκαν στην 36η επέτειο της πτώσης του Φράνκο.
Συμβολισμός άδικος για τους Σοσιαλιστές, που ώς το 2007 έκαναν τη χώρα πρωταθλήτρια της ανάπτυξης. Οι οιωνοί είναι κάκιστοι από τον Μάιο για τους Σοσιαλιστές. Από την ήττα στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές. Ο Θαπατέρο, που η θητεία του λήγει τον Μάρτιο, κατέβηκε νωρίτερα από το τρένο υπό την πίεση των Βρυξελλών αλλά και του κόμματός του να παραιτηθεί. Τον Ιούλιο δήλωσε πως δεν επιθυμεί τρίτη θητεία και ανήγγειλε εκλογές για τις 20 Νοεμβρίου. Ο Αλφρέντο Πέρες Ρουμπαλκάμπα, 59 ετών, δημοφιλής υπουργός Εσωτερικών, που τον διαδέχθηκε στην κεφαλή του Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE), αντιμετωπίζει αύριο τον Μαριάνο Ραχόι-Μπρέι, 56 ετών, του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (Ρ.Ρ.), που έχει ηττηθεί από τους Σοσιαλιστές σε δυο συνεχόμενες αναμετρήσεις -το 2004 κα 2008. Τριάντα έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν 350 βουλευτές και 208 γερουσιαστές. Κατά τις δημοσκοπήσεις το Ρ.Ρ. είναι 15 μονάδες μπροστά και αναμένεται να κερδίσει αυτοδυναμία, παρ' ότι ο αστάθμητος παράγοντας στις ισπανικές εκλογές κάνει συχνά την έκπληξη. Εξάλλου, πρόσφατο γκάλοπ της εφημερίδας «El Pais» δίνει στους Συντηρητικούς ποσοστό 45,3% και 30,3% στους Σοσιαλιστές. Το Λαϊκό Κόμμα στρέφεται και προς το κέντρο, ενώ οι αναποφάσιστοι (30% ) είναι κυρίως σοσιαλιστές. Λίγοι πιστεύουν πάντως πως ο άχρωμος Ραχόι θα τιθασεύσει την ύφεση και θα φτάσει το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ ώς το 2013.
Ο ίδιος δεν το κρύβει, θα πάρει και άλλα «μέτρα». Κάποια μέσα στην τετραετία και άλλα τις πρώτες 100 μέρες, αν κερδίσει την εξουσία. Οι Σοσιαλιστές επαναφέρουν τον φόρο ακινήτων (είχε καταργηθεί το 2008) μόνο για περιουσίες άνω των 700.000 ― και αυξάνουν το φόρο στα εισοδήματα άνω των 120.000 ―. Οι Συντηρητικοί επαγγέλλονται μείωση κρατικών δαπανών, που σημαίνει μαχαίρι στο κράτος πρόνοιας, περισσότερες περικοπές στην Υγεία, την Παιδεία, κάτι που ήδη έχει προκαλέσει τη λαϊκή αγανάκτηση στις επαρχίες που διοικούνται από το Ρ.Ρ. Η Ισπανία, όπως και η Ιταλία, είναι οικονομικά μεγέθη που δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν οι κοινοτικοί μηχανισμοί διάσωσης. Τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης και 8η παγκοσμίως, η Ισπανία αποδίδει το 9% του ΑΕΠ στο χώρο της ΟΝΕ.
*Πριν σκάσει η φούσκα της κτηματαγοράς το 2007, είχε 20 δισεκατομμύρια ευρώ πλεόνασμα προϋπολογισμού, η ανεργία είχε πέσει στο 7% και ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης ήταν 3,7%. Στον Θαπατέρο αποδίδουν ολιγωρία να θεσπίσει μέτρα τότε. Η δυσφορία του λαού είναι μεγάλη. Η ανεργία εκτινάχθηκε στο 22%, οι άνεργοι έφτασαν τα 5 εκατομμύρια, ο μισοί κάτω των 30 ετών. Σε ένα από δέκα νοικοκυριά δεν εργάζεται κανένας. Μία στις 8 επιχειρήσεις έκλεισε το 2011. Υπό την πίεση των Βρυξελλών ο Θαπατέρο πήρε μέτρα: μείωσε 5% τους μισθούς, πάγωσε συντάξεις κι έκοψε επιδόματα, ακόμη και ανέργων. Τους τελευταίους μήνες ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μηδενικός.
Ο tempora!
Κι όμως, το χρέος της Ισπανίας, 69,6% του ΑΕΠ, είναι μικρότερο και από της Γερμανίας (81,7%) και του μέσου όρου της ευρωζώνης. Αλλά εκείνη δανείζεται με 6,3% και η Γερμανία με 1,8%!
Τι συμβαίνει λοιπόν;
Με την Ισπανία έτοιμη για την εντατική πώς είναι δυνατόν για την κρίση να αιτιώνται τον φυγόπονο Νότο; Η Ισπανία ήταν τύπος και υπογραμμός, η καλύτερη μαθήτρια του Μάαστριχτ. Οταν μπήκε στο ευρώ, το 1999, πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις σε αντίθεση με τη Γερμανία που παραβίαζε διαρκώς το σύμφωνο σταθερότητας. Ως το 2008, που ξέσπασε η κρίση, είχε μηδενικό δανεισμό και το δημόσιο χρέος της ήταν 36% του ΑΕΠ. Με τα δεδομένα αυτά, σημειώνει το BBC, γιατί η Γερμανία θεωρείται η φερέγγυα της ευρωζώνης, ενώ η Ισπανία κρίνεται πως δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της;
Ομως
Η φούσκα της κτηματαγοράς έσπρωξε την οικονομία στον κατήφορο. Κι ενώ δεν έχει σχετικά μεγάλα χρέη, η χώρα δανείζεται διαρκώς για να αντιμετωπίσει το κόστος της ανεργίας, την έλλειψη εσόδων από φόρους και τις τράπεζες που παραπαίουν από απλήρωτα στεγαστικά δάνεια. Αυτόν τον ωκεανό προβλημάτων θα έχει να αντιμετωπίσει ο Ραχόι αν η κάλπη τον ευνοήσει αύριο.