Μετακινήσεις από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό
Μετακινήσεις από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό
Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ
Συγγραφέα, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς
Η Ευρώπη που πολλοί περίμεναν να είναι ο ισχυρός πόλος του 21ου αιώνα αποδεικνύεται ο αδύναμος κρίκος των μεγάλων κέντρων του παγκόσμιου συστήματος.
Το παγκόσμιο γίγνεσθαι μετακομίζει όλο και περισσότερο από τη «λίμνη» του Ατλαντικού σε εκείνη του Ειρηνικού. Οι ίδιες οι ΗΠΑ αποφάσισαν να ρίξουν το βάρος της εξωτερικής πολιτικής και των διεθνών δραστηριοτήτων τους στη Νοτιοανατολική Ασία. Στο πρόσφατο ταξίδι του Ομπάμα στην περιοχή, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την μετακίνηση των ενδιαφερόντων τους από τη Μέση Ανατολή (υπονοείται και την Ευρώπη) στη ΝΑ Ασία. Πρώτη φορά, μάλιστα, ο αμερικανός πρόεδρος αναμίχθηκε στις κόντρες για σειρά συμπλεγμάτων νησιών και νησίδων στην κινέζικη θάλασσα. Κόντρες που υπάρχουν ανάμεσα στην Κίνα από τη μια, και το Βιετνάμ, τη Μαλαισία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊβάν και την Ιαπωνία από την άλλη.
Η απόφαση των ΗΠΑ για επαναπροσδιορισμό του κέντρου ενδιαφέροντός τους στον σημερινό κόσμο έχει ιστορική σημασία. Συνδέεται με το γεγονός ότι μία από τις κύριες αιτίες της κρίσης του 2008, είναι οι μεγάλες ροές κεφαλαίου, τεχνολογίας, ανθρώπων από τη Δύση στην Ανατολή. Αποκαλύπτει δε, ταυτόχρονα, την έλλειψη από τους Ευρωπαίους μιας συνεκτικής πολιτικής στρατηγικής γραμμής αντιμετώπισης και αξιοποίησης αυτής της ανόδου. Με άλλα λόγια, η σχετική κάμψη των ΗΠΑ που παραμένει η υπερδύναμη της εποχής μας, δεν συνοδεύτηκε με μια ιστορικών διαστάσεων ανάκαμψη της Ευρώπης, αλλά αντίθετα, υποχώρηση της ισχύος της τελευταίας. Αντί, δηλαδή, το πρώτο μισό του 21ου αιώνα να είναι ευρωπαϊκό, όπως με αυταπάτες προανήγγειλε στο τέλος του 20ού αιώνα ο ευρωπαϊκός νεοφιλελευθερισμός, στον 21ο αιώνα τον πρώτο λόγο θα τον έχουν οι ΗΠΑ και η Κίνα, αργότερα, μετά το 2050 η Ινδία, ίσως και κράτη όπως είναι η Βραζιλία και η Ινδονησία (υπό όρους, ακόμα, η Ρωσία, η Ν. Αφρική, η Νιγηρία).
Αυτή την περίοδο το κέντρο που δείχνει να έχει τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η Ε.Ε. Αιτία δεν είναι μόνο η παρατεταμένη οικονομική κρίση, αλλά, επίσης, η συνεχής συσσώρευση άλυτων προβλημάτων εξαιτίας της ανικανότητας της πολιτικής να τα αντιμετωπίσει με τόλμη και αποφασιστικότητα. Αιτία της κρίσης είναι, επίσης, η υπάρχουσα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. Οφείλεται, ακόμα, στην πολιτική που ακολουθεί η σημερινή γερμανική ηγεσία. Μια πολιτική που επιδιώκει να οδηγήσει την Ευρώπη και κράτη όπως είναι η Ελλάδα μέχρι το χείλος του γκρεμού προκειμένου το Βερολίνο να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη για το ίδιο, συχνά σε βάρος της μελλοντικής προοπτικής της Ε.Ε., αλλά και της ίδιας της τύχης που επιφυλάσσει ο 21ος αιώνας σε μια από παγκόσμια σκοπιά μεσαία δύναμη, όπως είναι η Γερμανία.
Τέλος, όπως εξηγώ στο νέο μου βιβλίο [«Πολιτική Σωτηρίας» (εκδόσεις Λιβάνη)], η κύρια αιτία της κρίσης είναι το ότι η πολιτική, ο θεμελιακός μοχλός εξόδου απ' αυτήν, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε Ελλάδα και Ε.Ε. στις γνωστές λανθασμένες νεοφιλελεύθερες επιλογές.
Από τη σκοπιά όλων των πιο πάνω, η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει μια προοδευτική πολιτική διακυβέρνησης που να είναι σε θέση να συμβάλει στην αλλαγή πορείας της Ε.Ε., στην αναγέννηση της ίδιας της χώρας. Ιδιαίτερα να αναπτύξει μια στρατηγική που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τις ευκαιρίες των νέων συνθηκών παγκοσμίως, ιδιαίτερα στη ΝΑ Ασία.
18-12-2011