Αποφεύγοντας την αυτοκτονία ...




Αποφεύγοντας την αυτοκτονία

Tου Νικου Xρυσολωρα

Αν και εδραιώνεται πλέον η πεποίθηση ότι οι αποφάσεις της πρόσφατης συνόδου κορυφής ελάχιστα συμβάλλουν στην εκτόνωση του άμεσου προβλήματος αναχρηματοδότησης των κρατικών χρεών, τουλάχιστον η γερμανική εμμονή έστρεψε την προσοχή μας σε ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας: τη ραγδαία μετατόπιση οικονομικής ισχύος εκ Δυσμών προς Ανατολάς και από Βορρά προς Νότο και τις επικίνδυνες ανισορροπίες που εμφανίζονται στην πορεία εξέλιξης αυτού το φαινομένου.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, το μέσο δημόσιο χρέος στις οικονομίες που συνθέτουν το περιβόητο αρκτικόλεξο «BRICS» (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) είναι 41,4% του ΑΕΠ. Στη δημοσιονομικά ενάρετη υποτίθεται Γερμανία είναι διπλάσιο, στην Ευρωζώνη συνολικά ακόμη περισσότερο και στην Αμερική 100%. Αν συνυπολογιστεί και το ιδιωτικό χρέος (μέγεθος εξίσου κρίσιμο, όπως έδειξε το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Ισπανίας), τότε η διαφορά αποκτά αστρονομικές διαστάσεις. Το συνολικό χρέος της Βρετανίας, για παράδειγμα, έφτανε το 540% του ΑΕΠ το 2009! Με λίγα λόγια, η εικόνα που διαμορφώνεται στον κόσμο μας σήμερα έχει ως εξής: ο δυναμικός Νότος, με το ανύπαρκτο σχεδόν κοινωνικό κράτος, τους εξευτελιστικούς μισθούς, τους μηδαμινούς περιορισμούς λόγω περιβαλλοντικής νομοθεσίας και τους νεαρούς κατά κανόνα πληθυσμούς, παράγει και εξάγει, ενώ η γηραλέα Δύση, στο έδαφος της οποίας, σημειωτέον, σπανίζουν οι πρώτες ύλες και τα ορυκτά καύσιμα, καταναλώνει και εισάγει. Μάλιστα, η Ανατολή μάς δανείζει κιόλας για να μπορούμε να εισάγουμε τα προϊόντα της.
Με τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα της οικονομίας της σε παρατεταμένη παρακμή, η Δύση στηρίζεται εδώ και δεκαετίες στον κλάδο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για να διατηρήσει -εσαεί δανειζόμενη- το βιοτικό της επίπεδο, αγοράζοντας προϊόντα που παράγονται αλλού. Η φούσκα κάποια στιγμή θα σκάσει, ενώ αυτό που ζούμε σήμερα δεν είναι ίσως τίποτε περισσότερο από τους πρώτους προειδοποιητικούς τριγμούς στο μπαλόνι.
Ο ισοσκελισμός των προϋπολογισμών που επιβάλλει η Γερμανία είναι ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης της ισορροπίας. Σε δεύτερο στάδιο, η λύση δεν είναι φυσικά να μειωθεί το κόστος παραγωγής και να υποβαθμιστούν οι κοινωνικές υπηρεσίες στην Ευρώπη, σε επίπεδα αναπτυσσόμενου κόσμου. Είναι η ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης στον Νότο, μέσω της αύξησης των μισθών, ώστε να βγουν εκατομμύρια άνθρωποι από την ακραία φτώχεια και να μπορούν να αγοράζουν προϊόντα που παράγονται στη Δύση, σε ένα πιο ισορροπημένο εμπορικό περιβάλλον. Σε περίπτωση που οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν συνειδητοποιήσουν αυτήν την ανάγκη, τότε η Δύση δεν θα έχει άλλη επιλογή από την επιστροφή στον προστατευτισμό, για να τις εξαναγκάσει. Ειδάλλως, θα είναι σαν να επιλέγει την αυτοκτονία.