Τί υποκρύπτει η γαλλοτουρκική αντιπαράθεση;
Τί υποκρύπτει η γαλλοτουρκική αντιπαράθεση;
Του Κώστα Ράπτη
Συχνά η Ιστορία γράφεται από «στραβοτιμονιές». Η απόφαση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης να υιοθετήσει (έστω και σε μια συνεδρίαση ρουτίνας με λιγότερους από 50 βουλευτές παρόντες) το νομοσχέδιο που ποινικοποιεί την άρνηση της Αρμενικής γενοκτονίας μοιάζει εκ πρώτης όψεως ως μία κοντόθωρη κίνηση προσανατολισμένη στον προσεταιρισμό της ψήφου των τουλάχιστον 400.000 Γάλλων αρμενικής καταγωγής στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν το πρώτο μισό του 2011. Η «αστόχαστη» αυτή κίνηση, σε συνδυασμό με την οργισμένη και «ασύμμετρη» τουρκική αντίδραση κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα δύο επιλογές στρατηγικής σημασίας για όλη τη Δύση: την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας προς την Ε.Ε. και την γαλλοτουρκική συνεργασία στη διαχείριση της «Αραβικής Άνοιξης» και δη της κρίσης της Συρίας.
Ωστόσο, οι επαπειλούμενες «παρενέργειες» μάλλον συνιστούν οι ίδιες την βαθύτερη «αλήθεια» των γαλλοτουρκικών σχέσεων, σε μιαν εκ πρώτης όψεως παράδοξη αντιστροφή της σχέσης αιτίου και αιτιατού.
Άλλωστε προεκλογική ήταν η περίοδος και το 2006, όταν η Γαλλική Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε για πρώτη φορά το επίμαχο νομοθέτημα, το οποίο όμως ποτέ δεν έφθασε για έγκριση μέχρι τη Γερουσία – συνεργούντος και του τότε υπουργού Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί, σημερινού υπέρμαχου της ποινικοποίησης της αμφισβήτησης της Αρμενικής Γενοκτονίας.
Ποιος αλήθεια μπορεί να διακρίνει οποιοδήποτε μέλλον στης ευρωτουρκικές ενταξιακές διαπραγματεύσεις, όσο θα ισχύουν οι κυρώσεις που εξαγγέλλει η Τουρκία εναντίον της Γαλλίας (εκ των ιδρυτικών και ηγετικών κρατών-μελών της Ε.Ε.), μπροστά στις οποίες το χρόνιο πρόβλημα της μη εφαρμογής του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας για τα κυπριακά πλοία και αεροσκάφη φαντάζει απλή παρωνυχίδα; Και ποιας από τις δύο πλευρές η υποχώρηση θα μπορούσε να άρει το διαφαινόμενο αδιέξοδο, έτσι όπως αμφότερες έχουν οχυρωθεί σε θέσεις που καθιστούν ατιμωτικό τον όποιο συμβιβασμό;
Η Τουρκία εμφανίζεται πάντως αρκούντως προετοιμασμένη ψυχολογικά για αυτούς τους κλυδωνισμούς, στον βαθμό που η ανάληψη από 1/1/2012 της ευρωπαϊκής προεδρίας από τη Δανία, σημαίνει ότι στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Άμυνας (στην οποία δεν συμμετέχει η Κοπεγχάγη) θα προεδρεύει ήδη από τις επόμενες ημέρες η προεδρία του επόμενου εξαμήνου, ήτοι η Κυπριακή Δημοκρατία. Ως γνωστόν, η Άγκυρα διαμηνύει ότι οι σχέσεις της με την Ε.Ε. θα παγώσουν αν δεν έχει επιτευχθεί «επίλυση» του Κυπριακού μέχρι τον Ιούλιο και την κυλιόμενη προεδρία αναλάβει η υφιστάμενη «ελληνοκυπριακή διοίκηση». Η ψήφος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης απλώς επιτάχυνε και περιέπλεξε ήδη δρομολογημένες εξελίξεις.
Αλλά και στο πεδίο των ανακατατάξεων στο Αραβικό κόσμο, ο γαλλοτουρκικός ανταγωνισμός είχε καταστεί σαφής ήδη από τις παραμονές της επέμβασης στη Λιβύη, όταν ο Νικολά Σαρκοζί απέκλειε την Τουρκία από συνάντηση της διεθνούς «Ομάδας Επαφής», προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της Άγκυρας. Ο ανταγωνισμός δεν μπορούσε παρά να επανέλθει δριμύτερος στην επιφάνεια, σε μία συγκυρία κατά την οποία ο μεν Γάλλος υπουργός Εξωτερικών λανσάρει την ιδέα ανοίγματος «ανθρωπιστικών διαδρόμων» προς τις σπαρασσόμενες συριακές πόλεις, η δε Τουρκία φιλοξενεί στο έδαφός της τα πολιτικά όργανα των Σύριων αντικαθεστωτικών (και τους Σύριους και ξένους μαχητές τους). Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι και στην παρούσα αντιπαράθεση, η τουρκική κυβέρνηση αξιοποιεί αραβικές ευαισθησίες, απαντώντας στο γαλλικό νομοσχέδιο με κατηγορίες για διάπραξη από τους Γάλλους γενοκτονίας στην Αλγερία κατά την τελευταία φάση της αποικιοκρατίας.
Στο εγχείρημα αλλαγής καθεστώτος στα νότια σύνορά της, η Άγκυρα θεωρεί ότι δεν της αντιστοιχεί ρόλος απλού «πεζικάριου», εξ ου και η δήλωση Νταβούτογλου ότι οι γαλλικές κινήσεις υπαγορεύονται από ένα «κόμπλεξ» απέναντι στην ανάδυση της τουρκικής ισχύος (επιπλέον, η πρόταση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών να αποβληθεί η Γαλλία από την «Ομάδα του Μινσκ» που διαχειρίζεται για λογαριασμό του ΟΑΣΕ την κρίση του Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελεί διπλό χτύπημα, στον βαθμό που ο Καύκασος υπήρξε το πεδίο ανάπτυξης της επιτυχέστερης διεθνούς πρωτοβουλίας του Νικολά Σαρκοζί, ήτοι της μεσολάβησης στη σύγκρουση Ρωσίας-Γεωργίας το 2008).
Ο Ζακ Σιράκ, υπήρξε ο τελευταίος ηγέτης της Γαλλίας ο οποίος έστω και αμφίθυμα δελεάστηκε από την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., έχοντας κατά νου, σαν καλός γκωλικός, την δυνατότητα απόσπασής της από την αμερικανική επιρροή (όπως συνέβη με την Ανατολική Ευρώπη) και οικειοποίησης της στρατιωτικής της δύναμης, που θα επέτρεπε την αμυντική χειραφέτηση της Γηραιάς Ηπείρου και την προβολή της ισχύος της στην ευαίσθητη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, δίστασε μπροστά στο γεγονός ότι και μόνο λόγω των δημογραφικών της δεδομένων η Τουρκία δεν θα αποτελούσε απλώς άλλο ένα κράτος-μέλος, αλλά ένα ηγετικό κράτος-μέλος, διακυβεύοντας όσα τα Παρίσι οικοδομούσε σε μισό αιώνα ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Οι διάδοχοί του δεν χρειάζεται να το σκέφτονται πολύ. Η δέσμευση Σαρκοζί για διενέργεια δημοψηφίσματος επί της τουρκικής ένταξης, μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις, έχει «μετακινήσει τα γκολπόστ». Άλλωστε, τόσο ο ίδιος, όσο και ο «υπασπιστής» του στο κυβερνών κόμμα UMP, Πατρίκ Ντεβετζιάν (ο οποίος έριξε και άλλο λάδι στη φωτιά, δηλώνοντας ότι στόχος του επίμαχου νομοθετήματος ήταν το να καταδειχθεί πως η Τουρκία είναι χώρα που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα) είναι γνωστό ότι τείνουν ευήκοον το ους όχι μόνο στο αρμενικό, αλλά και στο φιλο-ισραηλινό λόμπι...
Πηγή:
28-12-2011