Πυκνώνουν τα μαύρα σύννεφα πάνω από την Ευρώπη ...
Η πιθανή ανάδειξη του Φρανσουά Ολάντ στην προεδρία της Γαλλίας θα οδηγήσει σε
σύγκρουση των θερμών αισθημάτων οργής με την ψυχρή λιτότητα της Ευρωζώνης.
Το αποτέλεσμα είναι προβλέψιμο: μια καταιγίδα που θα τραντάξει τα θεμέλια της
ευρωπαϊκής οικονομίας.
Το κύριο θέμα της συζήτησης μεταξύ παραγόντων της αγοράς και υπουργών
Οικονομικών αυτή την εβδομάδα ήταν το μέγεθος της ζημίας που θα προκληθεί.
Κάποιοι θεωρούν ότι ολόκληρο το οικοδόμημα μπορεί να γκρεμιστεί.
Αλλοι λένε ότι, παρά την εμμονή στη λιτότητα, η Γερμανία δεν είναι
διατεθειμένη να επιτρέψει την κατάρρευση και άρα θα προχωρήσει στις απαραίτητες
παραχωρήσεις. Η ευρωπαϊκή κρίση συνεχίζεται, κατεδαφίζοντας όλα τα τείχη
προστασίας και ακυρώνοντας όλους τους μηχανισμούς διάσωσης.
Αυτό συμβαίνει επειδή, με γερμανική καθοδήγηση, οι Ευρωπαίοι έχουν επιλέξει
ένα μείγμα μέτρων λιτότητας και πακέτων διάσωσης, που καταλήγει να χρηματοδοτεί
όλο και μεγαλύτερα χρέη. Η ρευστότητα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
αιμορραγεί και χάνεται επειδή η οικονομική ανάπτυξη και η επούλωση των τραυμάτων
προσκρούει στη λιτότητα.
«Στην καλύτερη περίπτωση, τα ευεργετικά αποτελέσματα της παροχής ρευστότητας
είναι προσωρινά. Δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επίπονη αναδιάρθρωση που
χρειάζεται ώστε να αντιμετωπιστεί η πτώχευση», είπε ο διοικητής της τράπεζας της
Αγγλίας, Μέρβιν Κινγκ, τον περασμένο μήνα.
Μέχρι τώρα η κρίση περιγραφόταν ως μάχη ανάμεσα στη λιτοδίαιτη και εύπορη
βόρεια Ευρώπη και στη σπάταλη και υπερχρεωμένη νότια Ευρώπη.
Καθοριστικός ο ρόλος της Γαλλίας
Ομως, ο καθοριστικός παίκτης είναι η Γαλλία. Το οικονομικό μέλλον της Ευρώπης
εξαρτάται από την κατεύθυνση που θα πάρει η Γαλλία. Αν ο Ολάντ κερδίσει στις
εκλογές της 6ης Μαΐου και γίνει πρόεδρος, όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις, έχει
υποσχεθεί ότι θα πιέσει την Ευρώπη για χαλάρωση της νέας δημοσιονομικής
συνθήκης. Εν τω μεταξύ, στη νότια Ευρώπη τα δημοσιονομικά μέτρα έχουν οδηγήσει
σε διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες. Οι διαδηλωτές ισχυρίζονται πως η αφαίμαξη των
οικονομιών μέσω λιτότητας το μόνο που πετυχαίνει είναι να τις αποδυναμώνει.
Την Τρίτη, παραδείγματος χάρη, η Τράπεζα της Ελλάδος προέβλεψε ότι η ύφεση
φέτος θα φθάσει το 5%, θα είναι δηλαδή βαθύτερη από αυτό που προβλεπόταν και ότι
η ανεργία θα αυξηθεί. Στο μεταξύ, το χρέος της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ
συνεχίζει να αυξάνεται.
Αμετακίνητη η Γερμανία
Μέχρι στιγμής η Γερμανία παραμένει αμετακίνητη. Η γερμανική κοινή γνώμη
υποστηρίζει τη θέση της Μέρκελ ότι το πρόβλημα χρέους θα αντιμετωπιστεί με
σκληρή δουλειά. Αλλά οι Γερμανοί υποστηρίζουν και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ετσι,
Αμερικανοί αξιωματούχοι στοιχηματίζουν ότι στο τέλος η Μέρκελ θα αποδεχθεί τη
χαλάρωση της λιτότητας σε βαθμό που να εξασφαλίσει τη συναίνεση της Γαλλίας,
καθώς το Βερολίνο προτιμά να παραβιάσει τους κανόνες της Ευρωζώνης παρά να
διακινδυνεύσει τη διάλυσή της.
Αντίθετα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και παράγοντες του Σίτι του Λονδίνου
έχουν διαφορετική άποψη. Οι ευρωσκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι κάθε νέο μέτρο
διάσωσης επιτείνει περισσότερο την κρίση, επειδή προσπαθεί να επισκευάσει ένα
οικοδόμημα που πάσχει από βαθιά δομικά προβλήματα.
Οι αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης δεν μπορούν να υποτιμήσουν τα νομίσματά τους,
χαμηλώνοντας μισθούς και τιμές σε σχέση με τους ανταγωνιστές, γιατί είναι
εγκλωβισμένες σε ένα κοινό νόμισμα που αντανακλά τη συντριπτική ισχύ της
Γερμανίας.
Οι σκεπτικιστές θεωρούν ότι το καλύτερο αποτέλεσμα θα ήταν η διάσπαση της
Ευρωζώνης, που θα βοηθούσε τις χώρες να υποτιμήσουν τα νομίσματά τους, να
αναπτυχθούν και να ευημερήσουν. Εγώ δεν πείθομαι για τα πλεονεκτήματα μιας
πλήρους διάλυσης της Ευρωζώνης. Οι ευεργετικές συνέπειες είναι σαφείς στην
οικονομική θεωρία, αλλά λιγότερο βέβαιες στην πράξη.
Οι αγορές έχουν τον τρόπο τους να λύνουν τα προβλήματα. Σύμφωνα με τους
αναλυτές της Goldman Sachs, οι πραγματικοί μισθοί στη Γερμανία φέτος θα αυξηθούν
κατά 1,5 έως 2%, ενώ σε πολλές άλλες χώρες οι μισθοί μειώνονται λόγω κρίσης.
Ετσι, αρχίζει μια πορεία ντε φάκτο ανατίμησης του «γερμανικού ευρώ» και
υποτίμησης των ευρώ των άλλων – χωρίς καταστροφικές παρενέργειες.
26-4-2012
Tου David Ignatius
''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ''