Ιφιγένεια, αντίο ...
Σκίτσο Π.ΜΑΡΑΓΚΟΥ
Από την πρώτη στιγμή και ώς τώρα πάνω από το κεφάλι της χώρας κρέμεται σαν σπαθί του Δαμοκλή το ερώτημα:
Θα μείνει ή θα φύγει από το ευρώ;
Το ξέρω ότι έχετε μπουχτίσει αριθμούς - από εκεί που δεν διαβάζαμε κανέναν, μόνον του Προ-Πο και του Λόττο τα νούμερα, βρεθήκαμε ξαφνικά να αποστηθίζουμε σπρεντ και ελλείμματα, πρωτογενή και άλλα, και ρυθμούς υστέρησης των δημοσίων εσόδων ανά τρίμηνο. Συγγνώμη λοιπόν που πάλι νούμερα σερβίρω. Τα πιο πικρά, μάλιστα.
Η ύφεση άρχισε να εγκαθίσταται στην ελληνική οικονομία από τα τέλη του 2008 - τότε που ήμασταν «θωρακισμένοι». Πήρε μια γερή δαγκωματιά το 2009 (-3,3%), άλλη μία το 2010 (-3,5%) και το 2011, τη δεύτερη χρονιά του Μνημονίου, έκανε μια απότομη βουτιά προς την άβυσσο (-6,9%) και όλοι νιώσαμε τον ίλιγγο της πτώσης. Κάπου εκεί, πάνω-κάτω, θα κινηθεί κι εφέτος.
Συνολικά, αθροιστικά σε πέντε χρόνια, η ελληνική οικονομία θα έχει χάσει έως τα τέλη του 2012 κάτι περισσότερο από 20% του ΑΕΠ της. Η μείωση είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από εκείνην που υπέστη η Αργεντινή, η διασημότερη έως τώρα περίπτωση οικονομικής τραγωδίας σε ανεπτυγμένη χώρα. Και πολύ μεγαλύτερη από εκείνην που υφίστανται οι κοντοχωριανοί μας, οι ομοιοπαθείς Ευρωπαίοι της «περιφέρειας».
Γιατί, λοιπόν, η Ελλάδα χάνει το 20% του εθνικού της εισοδήματος στη δίνη της κρίσης, ενώ για τις άλλες δύο χώρες του Μνημονίου, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, τα ποσοστά είναι -10% και -6% αντίστοιχα; Γιατί, ενώ η Ιρλανδία μπήκε στο τούνελ των περικοπών και της λιτότητας ενάμιση χρόνο νωρίτερα από εμάς, και οι Πορτογάλοι ξεκίνησαν περικοπές την εποχή που εμείς ακόμη κόβαμε φόρους από τα εισαγόμενα αυτοκίνητα πολυτελείας(!), εμείς φτωχαίνουμε περισσότερο; Γιατί ενώ συμμαζεύουμε τα ελλείμματά μας, εφαρμόζοντας παρόμοιες συνταγές λιτότητας υπό την επιτήρηση της ίδιας τρόικας, εμείς βυθιζόμαστε στην οικονομική και κοινωνική άβυσσο με ρυθμούς διπλάσιους και τριπλάσιους από ό,τι εκείνοι;
Οι ειδικοί επισημαίνουν πολιτικές και θεσμικές ανεπάρκειες ή δομικές διαφορές της ελληνικής οικονομίας. Επισημαίνουν το βάρος τού έως πρόσφατα παραγνωρισμένου εξωτερικού ελλείμματος, που στην Ελλάδα ήταν θεόρατο. Δείχνουν με το δάχτυλο τα σημάδια του κρατικοδίαιτου παρασιτισμού στον ελληνικό καπιταλισμό, που κάνουν τη μείωση της δημόσιας δαπάνης να έχει, παρ' ημίν, πολύ μεγαλύτερες πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στη συνολική ύφεση.
Αλλά κανένας, ειδικός ή μη, δεν αμφιβάλλει ότι η βασική αιτία, αυτό που κυρίως διαφοροποιεί την ελληνική από τις δύο άλλες περιπτώσεις και εξηγεί εν πολλοίς το βαρύτερο τίμημα σε ύφεση που πληρώνουμε εμείς, είναι το «σενάριο της Ιφιγένειας». Το γεγονός, δηλαδή, ότι από την πρώτη στιγμή και ώς τώρα πάνω από το κεφάλι της χώρας κρέμεται σαν σπαθί του Δαμοκλή το ερώτημα: Θα μείνει ή θα φύγει από το ευρώ;
Αντίστοιχο ερώτημα δεν ετέθη στ' αλήθεια ποτέ ούτε για την Πορτογαλία ούτε, πολύ περισσότερο, για την Ιρλανδία. Γι' αυτό και στις χώρες αυτές, παρότι κατά τα άλλα βίωσαν βάσανα αντίστοιχα, ούτε τέτοια μαζική φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες σημειώθηκε, ούτε τέτοια επενδυτική αποχή καταγράφηκε. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα - μεσαίοι και μικροί καταθέτες να σηκώνουν έντρομοι τις αποταμιεύσεις τους και επιχειρηματίες να κάθονται πάνω στα χρήματά τους, από φόβο ότι μπορεί να τα επενδύσουν ευρώ και να τα βρουν δραχμές -, αυτός ο παραλυτικός, εξοντωτικός φόβος δεν απαντάται αλλού. Η Ελλάδα πήρε τον άχαρο ρόλο της «ειδικής περίπτωσης», του αποδιοπομπαίου, του παραδείγματος προς αποφυγήν. Και πάνω από το ελληνικό πρόγραμμα υπήρχε πάντα η υποψία ότι οι «σωτήρες» δεν θέλουν να σώσουν τη χώρα αλλά να κερδίσουν χρόνο, ώσπου να μπορούν αζημίως να τη διώξουν. Η Ελλάδα ήταν ντυμένη τον χιτώνα της Ιφιγένειας - θα θυσιαζόταν για να αποπλεύσει το ευρώ από την κρίση χρέους. Και αυτό την καταδίκαζε σε επενδυτική ξηρασία και ύφεση βαθύτερη από ό,τι τα σοφά μοντέλα του ΔΝΤ προέβλεπαν.
Αν, λοιπόν, αυτή η συζήτηση κοπεί με το μαχαίρι, αν το παλαβό σενάριο της Ιφιγένειας αποσυρθεί από τις ευρωπαϊκές σκηνές - όπως κάποιες ισχυρές ενδείξεις, τελευταία, μας επιτρέπουν να ελπίζουμε -, τότε μπορεί κάτι να αρχίσει να αλλάζει.
ΠΑΥΛΟΣ ΤΣΙΜΑΣ
''ΝΕΑ''
8-9-2012
TO ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΣΤΗΝ
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:
http://www.tanea.gr/gnomes/?aid=4750514