Τσομπαναραίοι, παιδί μ’ ...

Xαλκιδική:''Καλογριά''

Σε κάποιο ντοκιμαντέρ της τηλεόρασης στη Χαλκιδική ρωτά ο δημοσιογράφος μία γιαγιά που ήταν σε μία ραχούλα:
- Γιαγιά, εσείς εδώ τι παράγετε;
Και η γιαγιά:
- Τσομπαναραίοι, παιδί μ’, τσομπαναραίοι.

Πέραν του αστείου του πράγματος, αν δει κανείς την ουσία, είναι μάλλον τραγική: 

Σε μία Χαλκιδική, που είναι από τις πιο προικισμένες περιοχές στον πλανήτη, οι άνθρωποι συνήθως τι έκαναν τότε; Τους τσομπαναραίους.

Δεν υπήρχε η θάλασσα με τα πλούτη της, δεν υπήρχαν η καλλιέργεια της ελιάς, του αμπελιού, ο τουρισμός, που από μόνος του θα μπορούσε να εκθρέψει όλο τον τόπο, τα μεταλλεία, το περίφημο μέλι της Χαλκιδικής και τόσα άλλα, που θα έκαναν πλούσιο τον κόσμο μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Αυτή η Ντίσνεϊλαντ του Θεού, παρατημένη στον αυτοσχεδιασμό, στην προκατάληψη και στην εσωστρέφεια, χωρίς δρόμους και υποδομές, έφτασε για εκατονταετηρίδες να βγάζει μόνο κατσίκια.

Δεν υπήρξαν ποτέ κρατική πρόνοια, επιστημονικές μελέτες και κεντρική διεύθυνση, που να καθοδηγεί τους κατοίκους, να τους λέει τι να καλλιεργήσουν και πώς να προπονήσουν και να εξειδικεύσουν κόσμο στον τουρισμό, εφόσον η ομορφιά αλλά και οι θάλασσες των δύο ποδιών είναι απαράμιλλες παγκοσμίως. Είναι πραγματικό όνειδος το ότι οι κυβερνώντες επί τόσες δεκαετίες έχουν αφήσει αυτό το θεϊκό μέρος στο έλεος -αν το είχαν οι Ιταλοί, θα το μετέτρεπαν σε Μόντε Κάρλο μέσα σε μία πενταετία. Κι αυτό γιατί κατά βάση τσομπαναραίοι ήταν οι ίδιοι οι δικοί μας οι κυβερνώντες.

Ακόμη και τώρα βλέπει κανείς αυτό το μαγευτικό τόπο υπανάπτυκτο, κακόγουστο, με προβλήματα συγκοινωνίας και ένα σωρό δυσπλασίες -συν το ότι κάθε φορά που κάτι πάει να γίνει βρίσκονται πρόθυμοι να αντιδράσουν, για να μη γίνει τίποτε. Γνωστά φρικιά που μισούν κάθε πρόοδο και καθετί καλό ή επιχειρηματικό που πάει να γίνει με διάφορα προσχήματα. Υπάρχει μία άποψη αντιδραστική, μεταμφιεσμένη σε προοδευτικότητα, κατά βάση κομματική, μίζερη, που μπερδεύει την απλοϊκή φυσιολατρεία με την εμμονή της κατά της εξέλιξης, όταν την εξέλιξη την αναλαμβάνουν άλλοι και όχι οι ίδιοι.

Ωστόσο υπάρχουν ιδιωτικές πρωτοβουλίες παραδειγματικές, που έχουν υπονομευτεί και από μουτζαχεντίν, ακόμη και από το ίδιο το κράτος, όπως μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, που και σεβάστηκαν το περιβάλλον και έδωσαν μία διάσταση υψηλής ποιότητας και στην αισθητική και στις υπηρεσίες τους. Ε, όλοι αυτοί πολεμήθηκαν, όπως γίνεται πάντα, με την κατσίκα του γείτονα.

Τη μοίρα που έχει η Χαλκιδική έχει σχεδόν και όλη η Ελλάδα: μηδέν σχεδιασμός εθνικής παραγωγής. Όλα γίνονται πρόχειρα, ευκαιριακά, με στρεβλώσεις, ανεξέλεγκτες επιδοτήσεις, νόρμες που συνέχεια αλλάζουν και δεν υπάρχει ένα κεντρικό πολιτικό όργανο που να σχεδιάσει λεπτομερώς και σε βάθος και σε πανεθνικό επίπεδο την παραγωγή επιστημονικά, σταθερά, ορθολογικά, με όλες εκείνες τις παραμέτρους που θα διασφαλίζουν βιωσιμότητα και σκληρό, συχνό κοντρόλ και διορθωτικές εναλλακτικές λύσεις.

Τσομπαναραίοι. Και η κτηνοτροφία καλή είναι βέβαια και απολύτως απαραίτητη και οι καλοί τσομπαναραίοι σπανίζουν πια, εφόσον πλέον και οι ντόπιοι οπουδήποτε εν Ελλάδι θεωρούν καταφρονετικό το να είναι καλοί τσομπάνοι και παίρνουν ξένους -άρα και η εκτροφή ζώων θα μπορούσε να υπακούσει σε σύγχρονες μεθόδους και να την αναλάβουν νοικοκύρηδες και εμπνευσμένοι διαχειριστές κοπαδιών και ωραίοι Παπαδιαμαντικοί βουκόλοι.

Όμως εδώ όλα τα έχουμε ξεφτιλίσει ιδεολογικά. Γι’ αυτό και θεωρείται σχεδόν ταπεινωτικό να καλλιεργεί κανείς γη ή να εκτρέφει ζώα και προτιμά να γίνει δημόσιος υπάλληλος ή ταμίας στο Παρακαταθηκών και Δανείων -άρα θα χρειαστεί και μακροπρόθεσμη ιδεολογική εργασία, που θα μεταβάλει τις προκαταλήψεις, μαζί με μία νέα αντίληψη και σχεδιασμό εθνικής παραγωγής, που θα αλλάξει τη ζωή μας συνολικά ως έθνους.

Διάβασα προχθές δηλώσεις ειδικού ότι η γεωργία μπορεί να σώσει την Ελλάδα με τις γνωστές προϋποθέσεις. Όπως και ο πολιτισμός ως παραγωγή και ως ιστορικός, θρησκευτικός, προσκυνηματικός τουρισμός και η βιομηχανία και η βιοτεχνία, που ανθούσε πριν από είκοσι χρόνια. Αλλιώς θα εξελιχθούμε σε πρόβατα των τσομπαναραίων της Ευρώπης.

 Γιώργος Σκαμπαρδώνης

''AΣΤΕΙΑΤΟΡΙΟΝ''

''ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ''

7-12-2012