ΤΟΥΡΚΙΑ-Temel İskit: H εξωτερική πολιτική της χώρας απέτυχε ...

(...)

η κυβέρνηση Ερντογάν έχει αποτύχει καθώς αντιμετωπίζει την εξωτερική πολιτική με ιδεολογικές αγκυλώσεις.

 (...) 

οι ιδεολογικές προσεγγίσεις στην εξωτερική πολιτική σύρουν μια χώρα συνεχώς σε λάθη. Μια εξωτερική πολιτική με θρησκευτική και εθνοτική βάση είναι καταδικασμένη στην αποτυχία

 (...)

Ένας πρώην Τούρκος πρέσβης δηλώνει πως απέτυχε η εξωτερική πολιτική της χώρας του - Δεν είναι παίκτης στη Μ. Ανατολή 

Η Τουρκία έχει αυτοπαγιδευτεί σε ιδεολογικές προσεγγίσεις και έχασε το παιχνίδι στη Μέση Ανατολή. 
Οι διαπιστώσεις αυτές ανήκουν σε έναν Τούρκο πρώην πρέσβη, τον Τεμέλ Ισκίτ, ο οποίος έχει γράψει το βιβλίο «Ιστορία, Θεωρία, Θεσμοί και Άσκηση της Διπλωματίας [στην Τουρκία]», που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε 4η αναθεωρημένη έκδοση από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου Μπιλγκί της Κωνσταντινούπολης.Ο Τούρκος πρέσβης, σε συνέντευξή του σε τουρκική εφημερίδα (Ταράφ), θέτει μια σειρά ζητήματα που άπτονται της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του. Είναι αρκούντως αποκαλυπτικός και με ψυχρή ανάλυση των δεδομένων αδειάζει την εξωτερική πολιτική της χώρας του. Η δική του αποτίμηση είναι πως η κυβέρνηση Ερντογάν έχει αποτύχει καθώς αντιμετωπίζει την εξωτερική πολιτική με ιδεολογικές αγκυλώσεις.

Σημειώνει πως οι ιδεολογικές προσεγγίσεις στην εξωτερική πολιτική σύρουν μια χώρα συνεχώς σε λάθη. Μια εξωτερική πολιτική με θρησκευτική και εθνοτική βάση είναι καταδικασμένη στην αποτυχία, σημειώνει προσθέτοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση χάνεται η ευελιξία που απαιτείται και «αυτοπαγιδεύεται» σε μία πλευρά. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρέσβη, η Άγκυρα, συμπεριφερόμενη ιδεολογικά, έχει παγιδευτεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τον σουνιτισμό και τον τουρκισμό και κατηγορεί τόσο τον ΟΗΕ όσο και την Ε.Ε.

Ενδιαφέρον έχει η προσέγγισή του για τις παρεμβάσεις της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Και έχουν ενδιαφέρον καθώς ο Ερντογάν επιχειρεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή. 

«Η Τουρκία δεν είναι παίκτης που κινεί τα νήματα στη Μέση Ανατολή, δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Επειδή μεροληπτεί δεν μπορεί να είναι διαμεσολαβητής, δεν μπορεί να αποφασίσει την κατεύθυνση που θα πάρουν τα πράγματα, αντιθέτως τρέχει πίσω από τα γεγονότα. Επίσης συνδέει και εξαρτά την πολιτική της με το Ιράκ και τη Συρία από το κουρδικό πρόβλημα», αναφέρει.
 Και επί τούτου αναδεικνύει ένα ζήτημα που έχει σημασία: 

 «Αν η Τουρκία δεν μπορέσει να λύσει το πρόβλημα του ΡΚΚ και το Κουρδικό, δεν μπορεί να εφαρμόσει στη Μέση Ανατολή μια εξωτερική πολιτική που θα έχει οποιαδήποτε επιρροή. Διότι, τα προβλήματα αυτά τα φέρνουν μπροστά μας συνεχώς σαν στοιχεία εκβιασμού λένε: «Εσύ μιλάς για δημοκρατία σε άλλες χώρες, αλλά δεν μπορείς να εξασφαλίσεις τη δημοκρατία και την ισοπολιτεία στο εσωτερικό σου». Βεβαίως σε σχέση με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας, ο πρέσβης, Τεμέλ Ισκίτ, αποφεύγει να αναφερθεί στο εμπόδιο του Κυπριακού. Γενικά, όμως, δεν ασχολείται με το Κυπριακό.

Για τον Τούρκο πρώην πρέσβη, οι Ερντογάν και Νταβούτογλου επιδιώκουν ένα είδος «τουρκο-ισλαμικής αναγέννησης». Και προσπαθούν να πραγματοποιήσουν αυτή την «τουρκο-ισλαμική αναγέννηση» μέσω της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Συνδέει δε αυτές τις επιδιώξεις με κάποιες τοποθετήσεις του Ερντογάν όταν αξιολογεί τα Ηνωμένα Έθνη, όταν απαξιώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προσπαθεί, σημειώνει, να ρίξει τα θεμέλια της τουρκο-ισλαμικής αναγέννησης, της οθωμανικής αναγέννησης.

Ποιο, όμως, το αποτέλεσμα αυτών των κινήσεων από πλευράς των Ερντογάν και Νταβούτογλου. 

«Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι τέτοιες σκέψεις στον 21ο αιώνα είναι σκέψεις ημι-ιμπεριαλιστικές», απαντά ο Ισκίτ, τονίζοντας ότι ο (Τούρκος) πρωθυπουργός όσο και αν προσπαθεί να παρουσιάσει -διορθωμένο- αυτό το όραμα ως πολιτισμό, στο όραμα αυτό υπάρχει η επιθυμία της εγκαθίδρυσης κυριαρχίας. Ως εκ τούτου, ο πρωθυπουργός λέει «εμείς θα μάθουμε στη Δύση τον εθνικισμό και την εθνότητα».

Μόνο στην αρχή θεωρήθηκε «νησίδα σταθερότητας» Ο ΠΡΕΣΒΗΣ Ισκίτ εκτιμά πως η Τουρκία έχει αρχίσει να χάνει την όποια επιρροή της στη Μέση Ανατολή ολοένα και περισσότερο. Υποστηρίζει πως στην πρώτη αβεβαιότητα που δημιούργησε η Αραβική Άνοιξη, η Τουρκία, λόγω των σχέσεών της με τη δύση, αξιολογήθηκε σαν μια νησίδα σταθερότητας στην περιοχή και δημιουργήθηκε μια ελπίδα γύρω από αυτή. Στην αβεβαιότητα της Αραβικής Άνοιξης, αναφέρει, η Αμερική θεώρησε την Τουρκία εγγύηση της σταθερότητας και κατά κάποιο τρόπο γραπώθηκε από αυτήν. Καθώς όμως προχωρούσε η πορεία που ονομάστηκε Αραβική Άνοιξη, αναδύθηκαν νέες ισορροπίες ισχύος και η αβεβαιότητα άφησε τη θέση της σε αυτές τις νέες ισορροπίες ισχύος. Δημιουργήθηκαν, όπως ανέφερε, θρησκευτικο-δογματικά μέτωπα που προσιδιάζουν στη Μέση Ανατολή. Αναδύθηκε το Σιιτικό Μπλοκ και το Σουνιτικό Μπλοκ. Εν τω μεταξύ, τονίζει, έγινε αντιληπτό ότι η Τουρκία δεν ανήκει, στον βαθμό που νομίζεται, στη Μέση Ανατολή. Δηλαδή, έγινε αντιληπτή η πραγματικότητά του ότι κατά βάθος η Τουρκία προσπάθησε πιεστικά να προβάλλει τον εαυτό της ωσάν να ήταν ένας σημαντικός πρωταγωνιστής στη Μέση Ανατολή, ότι παραβίαζε την πόρτα της περιοχής. Γιατί η θέση της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή ήταν τεχνητή! Εντέλει, επισημαίνει, περιήλθε στην κατάσταση μιας χώρας που ενώ δεν ανήκει στη Μέση Ανατολή, προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ανήκει και θέλει να επιβάλει αυτή την εικόνα. 

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 

TO ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:

http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/12/blog-post_4974.html

(Η εικονογράφηση του κειμένου της αναρτήσεως
- με εικόνες από το World Wide Web -

γίνεται με ευθύνη του blogger: ''IVOS '')

***

Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α 

Temel İskit: 

Türkiye’yi Sünniliğe sıkıştırdılar

'' Bir tek AK Parti Ortadoğu’yu anlamaya çalıştı ama o da yanlış anladı. Liderliği çok abarttı. Türkiye’nin Sünni destekle bölgeye hâkim olacağını sandı. Ama Türkiye oyun kurucu olamadı. Arabuluculuğu da bitti.”

“Din bazlı dış politika başarısızlığa mahkûmdur. Çünkü esnek olamazsınız ve kendinizi bir tarafa sıkıştırırsınız. Dış politikada ideolojik davranarak, Türkiye Osmanlı’ya, Sünniliğe ve Türklüğe sıkıştı.”

“Bakan’ın uçağının Erbil’e inememesi dış politikada Türkiye’ye büyük darbedir. Türkiye Irak’ta tam bir Sünni politika uyguladı, Irak’ın içine karıştı, seçimde Şii başbakan adayına karşı Sünni rakibi destekledi.”

***

NEDEN TEMEL İSKİT

Sadece Ortadoğu alt üst olmuyor. Roller sadece Ortadoğu’da değişmiyor. Türkiye de sarsılıyor ve Türkiye’nin de bölgede konumu değişiyor. Birkaç yıl önce “arabulucu” olarak ortaya çıktığı Ortadoğu sahnesinde, şimdi Türkiye kendisi arabuluculara ihtiyaç duyan bir ülke hâline geliyor. Suriye’den gelecek bir saldırıya karşı güney sınırımıza NATO’nun Patriotlar’ı yerleştiriliyor. Türkiye hükümeti Irak semalarında uçamıyor. Bağdat yönetimi, Enerji Bakanımızın uçağının Erbil’e inmesine izin vermiyor. Peki, neden böyle bir değişim yaşanıyor? Türkiye Ortadoğu’da eski etkisini niye sürdüremiyor? AK Parti hükümeti nerede hata yapıyor? Türkiye’nin hangi politikası Ortadoğu’yu rahatsız ediyor? Suriye, Irak, İran gibi Şii ülkelerle sorunlu, Suudi Arabistan, Mısır, Katar gibi Sünni ülkelerle dost olmamız tesadüf mü? Türkiye neden Suriye’de ve Irak’ta bu kadar derinlemesine taraf oluyor? İsrail’le, İran’la, Rusya’yla ilişkiler ne durumda? Patriotlar’ın Türkiye’ye gelmesi İran’la ilişkileri zorlaştıracak mı? Suriye’ye askerî bir müdahale olacak mı? Bütün bu soruları, emekli büyükelçi Temel İskit’e sorduk ve çok zihin açıcı cevaplar aldık. Temel İskit’in Diplomasi Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması kitabının genişletilmiş dördüncü baskısı Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan çıktı.

***

NEŞE DÜZEL: Ortadoğu karmakarışık oldu. Bütün roller değişiyor. Türkiye, Ortadoğu’da eski etkisini sürdürüyor mu yoksa Türkiye etkisizleşiyor mu?

TEMEL İSKİT: Türkiye Ortadoğu’da giderek etkisizleşmeye başladı. Şöyle anlatayım... Arap Baharı’nın yarattığı ilk belirsizlikte Türkiye Batı’yla ilişkileri yüzünden bölgede bir istikrar adası olarak değerlendirildi ve Türkiye’ye bir ümit bağlandı. Çünkü Türkiye Batı’yla ilişkileri olan bir ülkeydi ve NATO üyesiydi. O belirsizlikte, Amerika, Türkiye’yi istikrarın garantisi olarak gördü ve Türkiye’ye bir nevi sarıldı. Fakat Arap Baharı denen süreç ilerledikçe, yeni güç dengeleri ortaya çıktı ve belirsizlik yerini, bu yeni güç dengelerine bıraktı.

Ortadoğu’da hangi yeni güç dengeleri ortaya çıktı?

Ortadoğu’ya has mezhepsel cepheler oluştu. Şii Bloku ve Sünni Bloku ortaya çıktı. Bu arada Türkiye’nin Ortadoğu’ya o kadar da ait olmadığı... Aslında Türkiye’nin kendisini zorla Ortadoğu’nun önemli ve etkin aktörüymüş gibi göstermeye çalıştığı, bölgenin kapısını zorladığı gerçeği anlaşıldı. Çünkü Türkiye’nin Ortadoğu’daki durumu yapaydı! Sonuçta Türkiye, Ortadoğu’ya ait olmadığı hâlde kendini öyle zannettirmeye ve dayatmaya çalışan bir ülke hâline geldi.

Türkiye bir Ortadoğu ülkesi değil mi?

Coğrafi olarak olabilir ama Türkiye birikimiyle bir Ortadoğu ülkesi değil. Zaten bu gerçek, Filistin meselesi gibi sınavlar başlayınca ortaya çıktı. Filistin meselesinde büyük rol oynayacağını düşünen Türkiye bir ara rol oynadı ama bu arabuluculuk rolünü bir Ortadoğu ülkesi olarak oynamadı. Türkiye bu rolü, hem İsrail’in hem de Arapların dostu olan bir Batılı ülke olarak oynayabildi. Şimdi ise Türkiye bu arabuluculuk rolünü artık oynayamıyor.

Peki, Türkiye Ortadoğu’da kendini hâlâ etkili ve önemli zannediyor mu?

Zannetmeye çalışıyor ama gerçeklerle de yüzleşmeye başladı. Mesela Hamas’la İsrail arasındaki Gazze ateşkesinde biz bütün iddialarımıza rağmen sahnede baş aktör olamadık. Başrolü Mısır aldı. Hamas’la Filistin Yönetimi arasındaki ilişkide de rol oynamaya kalktık ama çok etkisiz olduk.

İsrail’le kriz yaşayan bir Türkiye Ortadoğu’da etkili olabilir mi?

Olamaz. Başbakan ve Dışişleri Bakanı, Türkiye’nin oyun kurucu olarak İsrail’e hiç ihtiyacının olmadığını, Arap ve Sünni desteğin yeteceğini ve Türkiye’nin bölgenin hâkimi ve oyun kurucusu olacağını zannettiler. Ama Türkiye oyun kurucu olamadı. Aslında Başbakan’ı Arap sokağı ve bazı Sünni yöneticiler de yanılttı. Arap halkı, İsrail’e “one minute” dedikten sonra Başbakan’ı çok alkışladı. Hükümet, imkânların ve gerçeğin ötesinde bir dış politika izledi. Türkiye’nin Ortadoğu’da gücünü ve liderlik rolünü çok abarttı. Bölgede oynayabileceğimiz rolden ötesini oynamaya kalktı.

Türkiye birkaç yıl önce Ortadoğu’da bütün ülkeler arasında arabuluculuk yapabilecek bir konuma sahipti. Şu anda neredeyse bütün güney komşularımızla sorunluyuz. Hatta hasımız. Neden böyle bir değişim yaşandı?

Böyle bir değişim yaşandı çünkü biz sadece gücümüzü çok abartmadık. Biz bölge ülkeleri arasında da taraf tuttuk. Adımlarımızı hep Sünni cepheden yana attık. Oysa dış politikada taraf olan arabulucu olamaz! Nitekim Türkiye, demokrasisi, AB adaylığı ve Batı dünyasına mensubiyetiyle bölgede özel bir konuma sahipken, taraf tutarak, bu özel konumunu kendi eliyle eritmeye başladı. Ortadoğu’da “namuslu arabulucu” olma rolünü yıprattı.

Türkiye en büyük hatayı nerede yaptı?

Suriye’de ve Irak’ta yaptı. Irak’ın iç politikasına karıştı, seçimlerde Maliki’ye cephe aldı. Onun Sünni rakibini destekledi ve Bağdat’la arayı bozdu. Suriye’de ise büyük bir telaşla davrandı. Esad’ın iktidardan gitmesi için bir nevi militan gibi davrandı. Esad’ı çok uyarmış olsa da Türkiye kendini, gücünün ötesinde kâdir hissetti. Erdoğan zannetti ki, Esad küçük kardeşi ve onun lafını dinleyecek. Aslında Türkiye, Suriye’yi yanlış tahlil etti. Suriye’de işin Esad’da bittiğini sandı, oradaki rejimin yapısını doğru tahmin edemedi.

Yazının devamını okumak için tıklayın.

Πηγή

http://www.taraf.com.tr/nese-duzel/makale-temel-iskit-turkiye-yi-sunnilige-sikistirdilar.htm