Μια νέα Εθνική Πινακοθήκη για τον 21ο αιώνα ...







Αρχίζουν σύντομα οι εργασίες επέκτασης και ανακαίνισης

 Γυάλινα πετάσματα θα «ντύσουν» όλη σχεδόν την πρόσοψη του υπάρχοντος κτιρίου μεταφέροντας το φυσικό φως ως και τα υπόγεια, επιτρέποντας στους επισκέπτες να έχουν θέαση της πόλης με τον Λυκαβηττό στο φόντο. Και μία γυάλινη σπείρα, που μέσα της θα κρύβει έναν ανελκυστήρα και μια περιελισσόμενη σκάλα, θα οδηγεί σε τρία νέα, υπόγεια επίπεδα. Αλλά και πέραν αυτών, τίποτε δεν πρόκειται να μείνει το ίδιο. Ο λόγος για την Εθνική Πινακοθήκη, που βρίσκεται στο «παρά πέντε» της διακοπής της λειτουργίας της και της έναρξης των εργασιών για την δραστική επέκταση και ανακαίνισή της. 

«Το νέο κτίριο της Εθνικής Πινακοθήκης πλουτίζει το κέντρο της Αθήνας με τη σύγχρονη ανάπλαση και τη δυναμική μορφολογία του. Είναι ανοιχτό και φιλικό προς την πόλη ενώ ταυτόχρονα μέσα από ένα γυάλινο πέτασμα θα επιτρέπει στους επισκέπτες να βρίσκονται σε ανοιχτή συνομιλία με το αστικό τοπίο, καθώς θα κινούνται στα κεκλιμένα επίπεδα από όροφο σε όροφο», είπε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα στην αποχαιρετιστήρια αλλά και εορταστική συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, παρόντος του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα και της γενικής γραμματέως Λίνας Μενδώνη.
Σε ένα από τα προνομιούχα σημεία της Αθήνας, με σημαντικά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια γύρω του αλλά κυρίως στην αποκαλούμενη «γειτονιά των μουσείων», τα οποία μπορεί να επισκεφθεί κανείς περπατώντας, η Εθνική Πινακοθήκη ετοιμάζεται να μπει σε μία νέα εποχή. Το έργο έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με 32 εκατ. ευρώ όπως είπε η κυρία Μενδώνη, η ολοκλήρωσή του όμως θα επιτευχθεί χάρη στη γενναία χορηγία, ύψους 13 εκατ. ευρώ, από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Αλλωστε τα έξι εκατομμύρια επισκέπτες, στην πλειοψηφία τους Ελληνες οι οποίοι έχουν δει τις εκθέσεις της Πινακοθήκης τα τελευταία είκοσι χρόνια, συνηγορούν τόσο για την επιτυχία της όσο και για την επένδυση.
Στους Πάνο Γραμματόπουλο, Χρήστο Πανουσάκη και Διονύση Βασιλόπουλο οφείλεται η νέα αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία παρότι αλλάζει όλο το κτίριο εντάσσοντας νέες, πρόσθετες λειτουργίες, επιφέροντας πλήρη αναδιάταξη και αναδιοργάνωση του κτιρίου, καθώς και νέο, πλήρη, τεχνολογικό εξοπλισμό κατορθώνει ωστόσο να διατηρεί ένα τμήμα του παλαιού μουσείου ανέγγιχτο, ενσωματωμένο στο νέο με σαφήνεια ώστε να μην αλλοιώνεται ο αρχικός του χαρακτήρας.
Η είσοδος στο κτίριο παραμένει η ίδια και στο μεγάλο φουαγέ που θα ανοίγεται μπροστά στον επισκέπτη θα βρίσκονται το εκδοτήριο των εισιτηρίων, το πωλητήριο, το βεστιάριο κτλ. ενώ ακριβώς από κάτω τοποθετείται το αμφιθέατρο και δίπλα του το κυλικείο, με πρόσβαση στον κήπο. Η «Λαϊκή Αγορά», έργο εμβληματικό του Παναγιώτη Τέτση για την πόλη της Αθήνας, θα υποδέχεται μάλιστα το κοινό στο φουαγέ.
Μία γυάλινη σπείρα, εγκατεστημένη στο αίθριο του μουσείου θα οδηγεί στα τρία νέα υπόγεια επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο του υπογείου θα βρίσκονται οι αίθουσες ενημέρωσης και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, στο δεύτερο η αίθουσα περιοδικών εκθέσεων ενώ στο τρίτο οι αποθηκευτικοί χώροι των έργων τέχνης.

Η νέα επέμβαση είναι εμφανής στο δεύτερο κτίριο, την «Πτέρυγα Σταύρος Νιάρχος», όπως θα ονομαστεί, το οποίο ντύνεται σε όλη του σχεδόν την πρόσοψη με γυάλινα πετάσματα, που θα μεταφέρουν το φυσικό φως ως και τα υπόγεια. Παράλληλα «κρύβουν» πίσω τους την ράμπα κίνησης των επισκεπτών από το πρώτο επίπεδο στο τελευταίο, καθώς επίσης τέσσερα κλιμακοστάσια και ισάριθμους ανελκυστήρες (ένας πέμπτος, τεράστιος ανελκυστήρας θα χρησιμεύει για τη μετακίνηση των έργων).

Στο ισόγειο θα λειτουργούν τα εργαστήρια συντήρησης, στον πρώτο όροφο η διοίκηση και η βιβλιοθήκη. Οι μόνιμες εκθέσεις θα αναπτυχθούν στον τρίτο και τέταρτο όροφο, καθώς και στον πέμπτο, κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από μέταλλο και γυαλί, που θα επιτρέπει και την είσοδο φυσικού φωτός. Στη νότια άκρη του δώματος εξάλλου τοποθετείται το εστιατόριο με θέα προς την Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό, το Φάληρο και τον Υμηττό και λειτουργία για όλο το 24ωρο, χάρη σε ιδιαίτερη είσοδο.

Σήμα κατατεθέν ωστόσο αναμένεται να γίνει ένα τμήμα του υαλοστασίου στην πρόσοψη του κτιρίου, που χάρη σε ειδική διαμόρφωση θα μεταβάλλεται το βράδυ σε γιγαντοοθόνη προβολής των δραστηριοτήτων της Πινακοθήκης. Η επέκτασή της ήταν επιβεβλημένη, κατ΄ αρχάς λόγω της μεγάλης αύξησης του αποθέματός της σε έργα τέχνης _κάτι που απαιτεί περισσότερους εκθεσιακούς χώρους αλλά και μεγαλύτερες αποθήκες, εργαστήρια κλπ_ αλλά και λόγω των απαιτήσεων που επιβάλλουν οι σύγχρονες εκθεσιακές αντιλήψεις.
Τρία με τέσσερα χρόνια θα απαιτηθούν για την ολοκλήρωση του έργου, η εκτέλεση του οποίου ανατέθηκε, ύστερα από διεθνή διαγωνισμό που έγινε στις 20 Νοεμβρίου του 2012 στην εταιρεία «Τομή» που είναι ένα κονσόρτσιουμ εταιρειών. Στο ενδιάμεσο;
«Η Εθνική Πινακοθήκη δεν πρόκειται να σιγήσει στο ενδιάμεσο», όπως διαβεβαίωσε ο κ. Τζαβάρας, καθώς «μεγάλες εκθέσεις πρόκειται να παρουσιασθούν σε όλη τη χώρα αλλά και στο εξωτερικό». Η αναζήτηση χορηγών είναι όμως το κλειδί για την παρουσία της Εθνικής Πινακοθήκης στο εξωτερικό, ήδη μάλιστα η κυρία Λαμπράκη-Πλάκα αναφέρει τα κέντρα τέχνης με τα οποία μπορεί να συνεργαστεί, όπως το Μουσείο του Πτι Παλαί στο Παρίσι (με το οποίο υπήρξε στο παρελθόν συνεργασία), το Λούβρο όπου έχει προταθεί μία έκθεση με έργα ελλήνων καλλιτεχνών, αλλά και το Ρέινα Σοφία στη Μαδρίτη με το οποίο επίσης έχουν γίνει συζητήσεις.
Για το 2014 εξάλλου, που έχει κηρυχθεί έτος Γκρέκο καθώς συμπληρώνονται 400 χρόνια από το θάνατό του η Εθνική Πινακοθήκη θα συμμετάσχει με μεγάλα «αμετακίνητα» από τη βάση τους έργα του μεγάλου έλληνα δημιουργού, που θα παρουσιασθούν ψηφιοποιημένα στο Πολιτιστικό κέντρο του Ιδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη.

Μετά την παρέλευση τριών- τεσσάρων μηνών πάντως, η Πινακοθήκη θα επαναλειτουργήσει στα κτίρια στου Γουδή με έναν αντιπροσωπευτικό αριθμό έργων. Στην συντριπτική του πλειοψηφία το απόθεμά της θα βρίσκεται φυλαγμένο σε αποθήκες υψίστης ασφαλείας.
Να σημειωθεί ότι η Εθνική Πινακοθήκη θα είναι ανοιχτή ως τις 4 Μαρτίου και η κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα θα δώσει το Σάββατο 2 Μαρτίου, ώρα 12 το μεσημέρι, την τελευταία ξενάγηση στις συλλογές του 20ού αιώνα, παρουσιάζοντας μαζί και τα νέα σχέδια.


Η νέα Εθνική Πινακοθήκη σε αριθμούς

- 11.040 τ.μ. προστίθενται στο υπάρχον κτίριο των 9.720 τ.μ. υπερδιπλασιάζοντας τους λειτουργικούς του χώρους σε 20.760 τ.μ.
- 2.230 τ.μ. πρόσθετων εκθεσιακών χώρων
- 1645 τ.μ. επιπλέον αποθήκες έργων τέχνης
- 450 θέσεων αμφιθέατρο
- 910 τ.μ.για εκπαιδευτικούς χώρους, νέα πωλητήρια και υποδοχή
- Ενας όροφος εργαστηρίων, τεράστιες αποθήκες, μεγάλη βιβλιοθήκη
- 500 τ.μ. εστιατόριο

25-2-2013