European Union της ΕΞΑΘΛΙΩΣΗΣ ...
Γιατροί του Κόσμου: Οι εικόνες εξαθλίωσης δεν μας ξενίζουν...
Η φωτογραφία από τη διανομή τροφίμων έξω από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα Guardian και έκανε τον γύρο του κόσμου, προκάλεσε έντονους σχολιασμούς για τη φτώχεια και την εξαθλίωση στην Ελλάδα, όπως και βαρύγδουπους τίτλους, σαν το «Ψάχνοντας στα σκουπίδια για μια αξιοπρεπή διαβίωση» που φιλοξενεί το Reuters. O Νικήτας Κανάκης, πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, μιλώντας στο tvxs.gr, αναφέρει ότι τέτοιες εικόνες δεν θα πρέπει να ξενίζουν την κοινωνία, καθώς «αποτελούν την εικόνα της σημερινής Ελλάδας που προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί». Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι η εξαθλίωση αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά ενώ ανάμεσα στους έχοντες ανάγκη βρίσκονται πλέον και άνθρωποι προερχόμενοι από κοινωνικούς χώρους που σε παρελθοντικές περιόδους θα βρίσκονταν στο «απυρόβλητο».
Πόσο συχνές είναι αυτές οι εικόνες φτώχειας και εξαθλίωσης;
«Εμάς δεν μας ξενίζουν καθόλου πια. Εάν σε κάποιους κάνει εντύπωση, να αναθεωρήσουν. Βλέπουμε εικόνες μιας Ελλάδας που προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί. Θεωρούμε ότι αυτές οι εικόνες αποτελούν καθημερινότητα για το 20% των ανθρώπων πλέον στην Ελλάδα, που βρίσκονται σε πλήρη εξαθλίωση».
Οι Γιατροί του Κόσμου παρατηρούν ότι αυξάνεται σημαντικά καθημερινά ο αριθμός εκείνων που ψάχνουν όχι μόνο φάρμακα πλέον, αλλά και τα πιο βασικά τρόφιμα. «Ακούγονται τα σχόλια ότι οι άνθρωποι πηγαίνουν σε τέτοια γεγονότα όπως αυτό που έλαβε χώρα έξω από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης γιατί μοιράζονται δωρεάν προϊόντα», δηλώνει ο Νικήτας Κανάκης, εξηγώντας ότι ακόμη και έτσι δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι πρόκειται για εικόνες νέας Αργεντινής.
Ποιος είναι ο φτωχός σήμερα;
«Εμείς βλέπουμε τους φτωχούς των φτωχών. Είναι άνθρωποι που έχουν ένα εισόδημα οικογενειακό κάτω από 300 – 400 ευρώ. Οι περισσότεροι είναι είτε μακροχρόνια άνεργοι με παιδιά, είτε συνταξιούχοι που με την μια σύνταξη δεν μπορούν να συντηρήσουν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Τελευταία βλέπουμε όλο και περισσότερο μικροεπαγγελματίες, που δεν μπορούν για παράδειγμα να πληρώσουν την ασφάλισή τους. Σε γενικές γραμμές είναι αυτοί που ζούσαν ούτως ή άλλως φτωχικά στους οποίους προστίθενται σταδιακά και κάποιοι προερχόμενοι από μεσαία κοινωνικά στρώματα».
Μετά το 2010 οι Γιατροί του Κόσμου είδαν τον αριθμό των ασθενών τους να πολλαπλασιάζεται, και για τον λόγο αυτό είχαν μιλήσει για ανθρωπιστική κρίση. «Όσοι είχαν κάποια λεφτά, τελειώσανε. Σε αυτούς προστίθενται και οι άνεργοι που δεν καλύπτονται από το ταμείο ανεργίας. Αυτοί δεν έχουν μόνο τις βασικές ανάγκες. Ψάχνουν κάποιον να τους προσφέρει νοσοκομειακή περίθαλψη ή ακόμη και κάποιο ειδικό φάρμακο. Αυτή η κατάσταση δείχνει το μέγεθος της εξαθλίωσης που κατά την γνώμη μας αρχίζει να αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά. Δημιουργεί ένα συρματόπλεγμα ανάμεσα στην κοινωνία, που δεν βλέπω τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να φύγει», αναφέρει ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου.
Ελλοχεύουν κίνδυνοι
Συγκεκριμένα, οι ΓτΚ περιμένουν τους δείκτες θνησιμότητας να αυξηθούν. «Το προσδόκιμο ζωής θα μειωθεί χωρίς να καταγραφεί από κανέναν η αιτία. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει διαβήτη πρέπει να λαμβάνει ινσουλίνη. Όμως εάν δεν μπορεί να την βρει και πεθάνει, στο αρχείο θανάτου θα καταγραφεί ότι πέθανε από διαβήτη και όχι επειδή δεν είχε την δυνατότητα να βρει το φάρμακο. Θα υπάρξουν, όμως, και έμμεσες συνέπειες. Οι εξαθλιωμένοι άνθρωποι είναι πολύ ευάλωτοι. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές συγκρούσεις. Μια κοινωνία, επίσης, που δεν έχει ελπίδα μένει πίσω από τις εξελίξεις. Αυτή η κατάσταση μας έχει πάει 20 με 30 χρόνια πίσω. Εγώ βλέπω εικόνες που άκουγα την δεκαετία του 1960. Όλες αυτές τις συνέπειες θα τις δούμε μέσα στον επόμενο χρόνο», δηλώνει ο Νικήτας Κανάκης.
Οι Γιατροί του Κόσμου είχαν επισημάνει τον Οκτώβριο του 2012 ότι μέσα σε ένα εξάμηνο τα πολυϊατρεία τους είχαν δεχθεί περισσότερους ασθενείς από όσους δέχθηκαν σε όλο το 2011. Όπως αναφέρουν αυτό το φαινόμενο δεν έχει σταματήσει αλλά διογκώνεται.
«Ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνει διαρκώς», τονίζει ο κ. Κανάκης, προσθέτοντας ότι «όχι με μεγάλο ρυθμό ευτυχώς, γιατί υπάρχουν και άλλες δομές. Όμως, έχουν αλλάξει οι ανάγκες που έχουν οι ασθενείς. Πλέον δεν ζητούν μόνο φάρμακα, αλλά και τρόφιμα πρώτης ανάγκης. Τα αιτήματα αυτά προέρχονται και από ανθρώπους που δεν θα περιμέναμε στο παρελθόν να ακούσουμε. Το είχα πει και στο παρελθόν – αστειευόμενος τότε – ότι το μεγαλύτερο ρουσφέτι πλέον δεν είναι ο διορισμός αλλά να βγάλεις σε κάποιον βιβλιάριο πορείας. Οι ανάγκες πλέον είναι τεράστιες και αυτό αποδεικνύεται και από άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, που έρχονται και δημιουργούν δομές στην Ελλάδα».
Του Νίκου Μίχου
Τον τίτλο αυτό φέρει συγκλονιστικό ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel», το οποίο, με αφορμή το γνωστό περιστατικό διανομής φαγητού στο κέντρο της Αθήνας, αναφέρεται στο δράμα που ζει η νέα γενιά της χώρας μας και παραθέτει μαρτυρίες μερικών από τα νεαρά θύματα αυτής της βαθιάς οικονομικής και όχι μόνο κρίσης.
Το ρεπορτάζ έχει ως εξής:
«Οι νέες φασαρίες κατά τη διανομή φαγητού στην Αθήνα δείχνουν: Πολλοί Έλληνες φοβούνται για την επιβίωσή τους. Ο φωτογράφος Kilian Foerster ρώτησε νέους στη Θεσσαλονίκη για τα σχέδιά τους. Ανθρώπους, για τους οποίους τίποτα πια δεν είναι αυτονόητο, ούτε καν αν θα υπάρχει κάτι για φαγητό.
Ανάμεσα στις πολλές ειδήσεις που έρχονται επί του παρόντος από την Ελλάδα μία ήταν ιδιαίτερα συνταρακτική: Μπροστά από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην Αθήνα ξέσπασαν την Τετάρτη αντιπαραθέσεις μεταξύ πολιτών, οι οποίοι περίμεναν στην ουρά για δωρεάν τρόφιμα. Ένας άντρας μάλιστα ποδοπατήθηκε. Οι δράσεις διανομής εμπορευμάτων υπάρχουν εδώ και καιρό και μέσω αυτών Έλληνες αγρότες διαφημίζουν τα προϊόντα τους. Προφανώς όμως μεγαλώνει ο αριθμός των Ελλήνων, οι οποίοι πράγματι εξαρτώνται από την ελεημοσύνη.
Η κατάσταση στην ευρωζώνη έχει ησυχάσει. Χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία θεωρείται ότι δεν απειλούνται πια άμεσα. Στην Ελλάδα ωστόσο δεν υπάρχουν πολλά σημάδια βελτίωσης. Η οικονομία θα παρουσιάσει ύφεση και το 2013, για έκτη σερί χρονιά. Οι πολίτες είναι «σακατεμένοι». Σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση, τα μισά νοικοκυριά έχουν πρόβλημα να πληρώσουν τους λογαριασμούς και τους φόρους τους. Και η πολιτική συγκεντρώνει με τα μέτρα λιτότητας ολοένα και περισσότερο μίσος, όπως δείχνουν και οι φονικές απειλές κατά του υπουργού οικονομικών, αλλά και οι πυροβολισμοί στο γραφείο του πρωθυπουργού.
Στους μεγαλύτερους βασανισμένους συγκαταλέγονται οι νέοι της Ελλάδας. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες γενιές εκείνοι δεν φέρουν καμία ευθύνη για την κρίση, όμως το δικό τους ποσοστό ανεργίας είναι σχεδόν 60%, σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο. Στα καθημερινά ρεπορτάζ ωστόσο, δεν εμφανίζονται παρά ελάχιστα, όπως επικρίνει ο φωτογράφος Kilian Foerster: «Όταν κυκλοφορούν τρεις στύλοι με σβάστικες ανά την Αθήνα, όλοι τραβούν φωτογραφίες. Σπάνια όμως εμφανίζεται αυτή η χαμένη γενιά».
Ο 42χρονος πήγε στη Θεσσαλονίκη για να ρωτήσει νεαρούς Έλληνες για τις προσδοκίες και για τους φόβους τους. Οι φωτογραφίες που προέκυψαν θα μπορούσαν εκ πρώτης όψεως να προέρχονται από άλλη χώρα. Παρά το τυχόν piercing ή το έντεχνο γενάκι, όλοι οι εικονιζόμενοι φέρουν τον πόνο και τη λύπη στο βλέμμα. Και οι δηλώσεις τους δείχνουν ότι μέσα τους κρύβουν περισσότερες από τις συνήθεις ανησυχίες ενός εφήβου.
Οι περιορισμοί ανήκουν στην καθημερινότητα των νέων Ελλήνων. Τα χόμπι, οι διακοπές ή ένα δικό τους διαμέρισμα οι περισσότεροι δεν μπορούν να τα αντέξουν οικονομικά πλέον. Ακόμα και η ανησυχία για το φαγητό, η οποία οδήγησε στις φασαρίες στην Αθήνα, δεν τους είναι ξένη.
Η 17χρονη Εύα περιγράφει:
«Πολλές φορές δεν υπάρχει στο σπίτι τίποτα για φαγητό, γιατί λείπουν τα χρήματα».
Μαριλένα, 19 ετών, φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής:
«Το υλικό για το πανεπιστήμιο περιορίστηκε. Προσέχω τώρα τα μαθήματά μου. Το μέλλον είναι αβέβαιο και οι επιθυμίες και οι στόχοι μου καταστράφηκαν».
Δομίνικος, 18 ετών, φοιτητής Νομικής
«Οι γονείς μου είναι Δημόσιοι Υπάλληλοι και μέσω της κρίσης μειώθηκε η αγοραστική τους δύναμη κατά 40%. Γι’ αυτό δεν κάνουμε πια διακοπές και δεν ταξιδεύουμε, ώστε εγώ και η αδελφή μου να έχουμε λεφτά για τις σπουδές. Το χαρτζιλίκι μου μειώθηκε επίσης δραστικά. Παράτησα πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Πιθανότατα θα ψάξω για δουλειά και θα σπουδάζω ταυτόχρονα. Μετά από τις σπουδές μου θα μεταναστεύσω στο εξωτερικό και μάλιστα στη Γερμανία».
Αλεξάνδρα, 21 ετών, σπουδάζει ηλεκτρολόγος – μηχανικός
«Μερικά πράγματα που πριν εκλαμβάναμε ως αυτονόητα έγιναν τώρα πολυτέλεια, αν και θα έπρεπε να είναι για όλους προσβάσιμα. Εμένα με ενοχλεί περισσότερο από όλα ότι η κρίση μας βομβάρδισε. Ασχολούμαστε συνεχώς με αυτήν, νιώθουμε φόβο για το πού οδηγεί όλο αυτό και κλεινόμαστε στον εαυτό μας. Θέλω να μείνω στην Ελλάδα, γιατί αν έφευγα, θα το έκανα επειδή το ήθελα και όχι γιατί χρειάζομαι δουλειά. Παρόλα αυτά δεν είμαι τόσο απαισιόδοξη. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι που έχουν μια οικογένεια και φίλους δεν θα χαθούν.
Άγγελος, 20 ετών, φοιτητής Πληροφορικής
«Η σύνταξη της μητέρας μου περικόπηκε και τώρα έχουμε πολύ λιγότερα χρήματα. Όμως τα καταφέρνουμε ακόμα. Μετά τις σπουδές μου θέλω να παραμείνω στην Ελλάδα, αλλά πιθανότατα θα βρω μόνο δουλειές part time, οι οποίες θα είναι και άσχετες με τις σπουδές μου».
Εύα, 17 ετών, μαθήτρια
«Το χαρτζιλίκι μου κόπηκε κατά πολύ, αλλά το χειρότερο είναι ότι η οικογένειά μου δεν έχει συχνά λεφτά ούτε καν για να πληρώσει τους λογαριασμούς νερού και ρεύματος. Πολλές φορές δεν υπάρχει τίποτα στο σπίτι για να φάμε, γιατί μας λείπουν τα χρήματα. Θέλω πολύ να σπουδάσω, αλλά θα πρέπει να δουλεύω ταυτόχρονα. Πρέπει να δουλέψω για να βοηθήσω οικονομικά τη μητέρα μου. Φυσικά και θα εξακολουθήσω να μένω μαζί της».
Μήτσος, 23 ετών, φοιτητής Μαθηματικής
«Πριν από την κρίση μπορούσα να μένω σε δικό μου διαμέρισμα και ήμουν ανεξάρτητος από τους γονείς μου. Τώρα εξαρτώμαι πάλι από αυτούς. Πριν ήμουν πιο χαλαρός, τώρα φέρω για όλα περισσότερη ευθύνη. Όταν τελειώσω τις σπουδές μου, δεν θα προσπαθήσω να μεταναστεύσω. Πιθανότατα θα κάνω ιδιαίτερα μαθήματα σαν Μαθηματικός, αλλά τίποτα καλύτερο».
Ναταλία, 17 ετών, μαθήτρια
«Η μητέρα μου δεν πληρώνεται για τη δουλειά της. Η εταιρεία του πατέρα μου δεν έχει κέρδη. Δουλεύω σε αυτή παρότι κι εγώ πηγαίνω στο σχολείο. Δεν έχω χόμπι γιατί δεν έχω λεφτά γι’ αυτό. Όταν βγαίνω έξω, έχω τρία με τέσσερα ευρώ. Θα ήθελα να έχω πολλά λεφτά για να πάω στο εξωτερικό και να σπουδάσω. Θέλω να πάω στην Αμερική και να σπουδάσω καλλιτέχνης του make –up.
Όλγα, 21 ετών, φοιτήτρια Αγροτικής Οικονομίας
«Δεν έχω κανένα όνειρο πια για το μέλλον. Δεν ξέρει κανείς ούτε καν πώς θα είναι η κατάσταση σε έναν μήνα. Δε νομίζω να μείνω στην Ελλάδα. Ή θα φύγω λόγω του αυξανόμενου νεοφασισμού ή λόγω της ανεργίας. Αλλά, αν είμαι στο εξωτερικό, θα είμαι λυπημένη αν ο νεοφασισμός στην Ελλάδα ενισχυθεί κι άλλο».
Ελένη, 19 ετών, φοιτήτρια Μαθηματικής
«Μπορώ να ζω όπως πριν. Τα έξοδά μου περιορίστηκαν μεν, αλλά θεωρώ ότι δεν θα πρέπει να πεινάσω. Στον τομέα μου δεν θα βρω μάλλον δουλειά, αλλά δεν θέλω να εγκαταλείψω την Ελλάδα».
Δάφνη, 22 ετών, σπουδάστρια Φυσικής
«Όλοι οι άνθρωποι είναι τώρα πιο λυπημένοι. Δουλεύουμε περισσότερο, αλλά βγάζουμε λιγότερα. Δουλεύω ως ιδιωτική καθηγήτρια φυσικής. Θέλω ευχαρίστως να πάω στη Γερμανία για να κάνω το μάστερ μου, αλλά χρειάζομαι πολλά λεφτά γι’ αυτό και μάλλον δεν θα τα καταφέρω».
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr