Φερετζές στα αγάλματα ...
Η ελληνική αποστολή στο Κατάρ αποφάσισε να μην εκτεθούν τα αρχαιοελληνικά αγάλματα σκεπασμένα με μαύρα διαφανή πέπλα στην έκθεση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες
Με φερετζέ, τσαντόρ ή μπούρκα ήθελε να εκθέσει το Κατάρ δύο αρχαιοελληνικά γυμνά αγάλματα. Και για να είμαστε πιο ακριβείς, οι οργανωτές της έκθεσης «Ολυμπιακοί Αγώνες: Παρελθόν - Παρόν», που εγκαινιάστηκε στις 28 Μαρτίου από τον αν. υπουργό Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα, ήθελαν να σκεπάσουν με μαύρα διαφανή πέπλα έναν Κούρο του 6ου αιώνα π.Χ. και έναν αθλητή, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου κλασικών χρόνων.
Αυτό απετράπη την παραμονή των εγκαινίων της έκθεσης, όταν η ελληνική αποστολή, με επικεφαλής τον Ελληνα υπουργό, πληροφορήθηκε τις προθέσεις των οργανωτών και προσπάθησε να τους μεταπείσει. Οταν αυτό δεν κατέστη δυνατόν, ο κ. Τζαβάρας, έκπληκτος από την απαίτησή τους να εκθέσουν τα γλυπτά σκεπασμένα με πέπλα για να μη φαίνονται τα γεννητικά τους όργανα, αποφάσισε να μην εκτεθούν και να γυρίσουν πάραυτα στην Αθήνα. Από την περασμένη εβδομάδα, και συγκεκριμένα από τις 19 του μηνός, έχουν επιστραφεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και θα επανεκτεθούν ελεύθερα στη θέση τους, κάτω από τον αττικό ουρανό, όπως μας είπε ο διευθυντής του Μουσείου κ. Κακαβάς.
Σκανδαλίζουν
Ο Κούρος του Πτώου, 6ου αι. π.Χ
Είναι αλήθεια πως τα μουσουλμανικά ήθη δεν επιτρέπουν σε κοινή θέα γυμνό κορμί, ακόμη κι αν είναι 2.500 ετών. Οσο παράλογο κι αν ακούγεται σε όλους εμάς, οφείλει κανείς να σεβαστεί αυτή την ιδιαιτερότητα, όπως λένε στη Γεν. Γραμματεία Πολιτισμού. Δεν μπορούν ωστόσο να καταλάβουν γιατί οι οργανωτές της έκθεσης στο Κατάρ, οι οποίοι την είχαν δει στο Βερολίνο -λειτουργούσε από τον περασμένο Αύγουστο στο Μουσείο Μάρτιν Γκρόπιους Μπάου με τον τίτλο «Ολυμπία: Μύθος, λατρεία, αγώνες»-, δεν εξέφρασαν την παραμικρή ένσταση για τα γυμνά αγάλματα, προκειμένου να εξαιρεθούν από τη δική τους μουσειολογική και μουσειογραφική πρόταση και να επιστρέψουν στη χώρα προέλευσής τους, εν προκειμένω στην Ελλάδα, αντί να ταξιδέψουν άσκοπα να συσκευαστούν και να βγουν από τα κουτιά τους, δηλαδή να περάσουν μια δοκιμασία που δεν είναι αμελητέα για τόσο σημαντικά έργα τέχνης.
«Το περίεργο είναι πως δεν τους ενόχλησαν οι παραστάσεις γυμνών ανδρών που υπήρχαν πάνω σε αγγεία», μας είπε μέλος της ελληνικής αποστολής, που τους είπε ευθέως ότι «το αρχαίο ελληνικό κάλλος δεν φυλακίζεται», «οι ιδέες που προβάλλουν μέσα από την αρχαιελληνική τέχνη δεν σκανδαλίζουν». Το τελευταίο, σε απάντηση της δικής τους επισήμανσης ότι στην έκθεση θα περιηγούνται γυναίκες που ίσως «σκανδαλιστούν» στη θέα των γυμνών σωμάτων. Η ελληνική αντιπροσωπεία, που συνόδευε την έκθεση στο Κατάρ, αποφάσισε να πει «όχι» στην προσβολή των γλυπτών εφόσον η προβολή τους δεν ήταν ανάλογη της αξίας και του ήθους της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Σε μια βαθιά συντηρητική κοινωνία, όπως αυτή του Κατάρ, ήταν αναμενόμενη αυτή η αντίδραση, θεωρούν οι δικοί μας, οι οποίοι άκουσαν και τις δηλώσεις του διευθυντή του Μουσείου Ολυμπιακών Αγώνων και Αθλημάτων του Κατάρ, Dr Christian Wacker, που ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση. Ο κ. Wacker τόνισε ότι η έκθεση αυτή είναι το όχημα για να διαδοθούν οι αξίες του Ολυμπισμού. Και ποιες είναι αυτές οι αξίες, αν δεν είναι η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και το πνεύμα ευγενούς άμιλλας;
Γύρισαν
Ο αθλητής από την Ελευσίνα, 2ου αι. π.Χ.
Τα έργα που επέστρεψαν χωρίς να εκτεθούν είναι συντηρημένα, συγκολλημένα και εξαιρετικής τέχνης. Πρόκειται για έναν Κούρο από νησιωτικό μάρμαρο ο οποίος βρέθηκε στο ιερό του Απόλλωνος στο Πτώο Βοιωτίας και χρονολογείται γύρω στα 520 π.Χ. Σώζεται μέχρι τα γόνατα. Το κεφάλι του βρέθηκε χωριστά και συγκολλήθηκε όπως και τα χέρια του. Την όψη του στολίζει μια περίτεχνη κόμη. Τα μαλλιά του είναι δεμένα και πέφτουν οργανωμένα σε μπούκλες στη ράχη του.
Το δεύτερο άγαλμα απεικονίζει αθλητή και βρέθηκε το 1887 στην Ελευσίνα. Τα μαλλιά του είναι κοντά και ανακατεμένα. Το κορμί του γυμνασμένο. Οι ανατομικές λεπτομέρειες του γλυπτού το καθιστούν έργο επώνυμου καλλιτέχνη. Γι' αυτό ο πρώην διευθυντής του ΕΑΜ Ν. Καλτσάς στον τόμο του «Τα Γλυπτά του Εθικού Αρχαιολογικού Μουσείου» (εκδ. Καπόν) το περιγράφει ως αντίγραφο ή ελεύθερης μετάπλασης έργο του δεύτερου μισού του 2ου αι. π.Χ. κάποιου πολυκλείτειου έργου του 440 π.Χ., ίσως αγάλματος του αθλητή Κυνίσκου.
Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
''Ελευθεροτυπία''
www.enet.gr
23 Απριλίου 2013