Γιατί λυπάμαι την Αθηνά Ωνάση

(...)

 όταν μιλώ για πατρίδα, εννοώ την αίσθηση του σπιτιού που (είτε είναι παλάτι είτε μπάζει νερά από τα σπασμένα τζάμια του) πάντα σε περιμένει για να σε κρύψει από τον κόσμο που σε κούρασε, σε πλήγωσε, σε πρόδωσε. Και για αυτή την απερίγραπτα τρυφερή αίσθηση η οποία σε κατακλύζει κάθε φορά που θυμάσαι τους δικούς σου, τους αγαπημένους σου, και που στις δύσκολες στιγμές σε εντυπωσιάζει με τη δύναμη που μπορεί να σου δώσει. 

Αυτό είναι το «σπίτι» που άνθρωποι όπως η Αθηνά δεν φέρουν εντός τους.

 Και το τεράστιο κενό που προκαλείται από την απουσία του δεν μπορούν να το καλύψουν όλα τα εκατομμύρια και όλοι οι Ντε Μιράντα Νέτο του κόσμου.

Οταν πουλάς το σπίτι σου, καλό είναι πριν να έχεις εξοφλήσει τους εσωτερικούς λογαριασμούς σου

Tην περιουσία του καθένας τη διαχειρίζεται όπως επιθυμεί: την αξιοποιεί, την έχει να κάθεται, της βάζει φωτιά και χορεύει στα αποκαΐδια. Αυτό πίστευα πάντα ότι ισχύει και για την περίπτωση της αμύθητης (λένε) περιουσίας που άφησε ο Αριστοτέλης Ωνάσης στους κληρονόμους του, αρχικά στην κόρη του Χριστίνα και έπειτα στην εγγονή του, Αθηνά. Για τον λόγο αυτόν, ποτέ δεν κατάλαβα εκείνους που σφόδρα ανησυχούσαν για το πώς η καταθλιπτική μαμά και η περίεργη, σχεδόν αγοραφοβική, κόρη της θα τη διαχειρίζονταν. Οπως θέλουν, και λόγος δεν μας πέφτει. Ετσι απλά.

Τα ίδια πρεσβεύω και για το θέμα της... άλλης περιουσίας, εκείνης που κληρονομούμε από τους προγόνους μας και που, κατά τη γνώμη μου, είναι πιο σημαντική από τα (ευπρόσδεκτα πάντα) υλικά αγαθά. Αναφέρομαι στην ελληνικότητά μας, στις ρίζες μας, στον σεβασμό και στην κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που κάνουν τον καθέναν από εμάς αυτό που είναι σήμερα. Και αυτή την κληρονομιά μπορεί ο ένας να την αξιοποιήσει προς όφελός του και ο άλλος να την πετάξει στα σκουπίδια (και ακολούθως να υποστεί τις όποιες συνέπειες). Το δεύτερο νομίζω ότι έχει αποφασίσει να κάνει η Αθηνά Ωνάση και το δείχνει με κάθε τρόπο. Φτάνοντας ως την πολυσυζητημένη πώληση του Σκορπιού – γεγονός που πρώτη η Σίβυλλα του «Βήματος» αποκάλυψε. 

Δεν τη γνωρίζω, βεβαίως, αυτή την αγέλαστη και συνεσταλμένη (μπροστά στον φωτογραφικό φακό) κοπέλα, ώστε να μπορέσω να αναλύσω με βεβαιότητα τα κίνητρα της πράξης της, καθώς και τα βαθύτερα αίτια της όποιας «απέχθειάς» της για την ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας της. Εν προκειμένω, όμως, παρακολουθώντας την υπόθεση του Σκορπιού, αισθάνθηκα κάτι σαν στενοχώρια. Οχι για το ξεπούλημα μιας γωνιάς της Ελλάδας, ή για την έκπτωση ενός ονόματος λαμπρού για τη νεότερη εμπορική (και όχι μόνο) ιστορία της χώρας μας, αλλά για την αδυναμία ορισμένων να αντιληφθούν το προφανές: ότι χωρίς ρίζες είσαι κλαράκι παραδομένο στον άνεμο. 

Εκείνο που κυρίως μου έκανε εντύπωση στην υπόθεση είναι ότι στο νησί αυτό, που περνά στα χέρια ενός Ρώσου με βεβαρημένο παρελθόν, βρίσκονται οι τάφοι του παππού, του θείου και της μητέρας της, Αθηνάς. Γεγονός που από μόνο του απαγορεύει την πώληση ακόμη και ενός κόκκου άμμου από τον Σκορπιό, κατά τη δική μου ηθική, η οποία ξεκινάει από τον σεβασμό στο παρελθόν μας, την κατανόηση της ιστορίας μας. Εν προκειμένω, όμως, φοβούμαι ότι αναλώνομαι σε θεωρητικολογίες: η ζάπλουτη κληρονόμος κινείται σε έναν κόσμο όπου, ως φαίνεται, η ηθική όπως την εννοώ εγώ δεν υπάρχει.  

Το γνώριζε αυτό και ο παππούς Αριστοτέλης (στον ίδιο κόσμο κινήθηκε, για να μην πω ότι υπήρξε ένας από τους ενορχηστρωτές του κατά τις πρόσφατες δεκαετίες), γι’ αυτό και, όπως διάβασα, έβαλε όρο στη διαθήκη του, σε περίπτωση που το αγαπημένο του νησί πωληθεί, να μην πωληθεί και το μέρος στο οποίο βρίσκονται οι τάφοι. Ο,τι κι αν ήθελε ο εφοπλιστής, ακόμη και αν η εγγονή του το σεβαστεί (από κάτι σαν... κοιμισμένη ευαισθησία που ενίοτε ξυπνά ή επειδή δεν μπορεί να κάνει αλλιώς), τρεις τάφοι παρατημένοι (και δεν εννοώ μόνο απεριποίητοι, αλλά ουσιαστικά ξεχασμένοι από εκείνους που έχουν καθήκον να θυμούνται), δεν είναι απολύτως τίποτε, παρά μερικά τετραγωνικά μέτρα από μάρμαρο, μπορούν ακόμη και να ισοπεδωθούν. Μπορούν να γίνουν και ατραξιόν για τους καλεσμένους του ρώσου μεγιστάνα... Και κάπως έτσι ξεμπερδεύει με αυτούς, δηλαδή με αυτό που συμβολίζουν, η Αθηνά; 

Οποιος νομίζει κάτι τέτοιο πλανάται πλάνην οικτράν. Γιατί το παρελθόν... φυγείν αδύνατον. Ριζωμένο μέσα σου (είναι εξάλλου και θέμα γονιδίων), σε στηρίζει και σε γαληνεύει αν το αποδεχτείς, το κατανοήσεις και το σεβαστείς, σε βασανίζει αν το αρνηθείς, αν προσπαθήσεις να το αποφύγεις, αν το απαξιώσεις.

Λυπάμαι ανθρώπους σαν την Αθηνά, πρώην Ωνάση, νυν Ντε Μιράντα Νέτο (όπως είναι το επίθετο του εκ Βραζιλίας συζύγου της), οι οποίοι νομίζουν ότι ξορκίζοντάς το με αγοραπωλησίες ή περιφέροντας την επιδεικτική αδιαφορία τους για αυτό, απελευθερώνονται. Ενώ στην πραγματικότητα επιβεβαιώνουν την ανωριμότητά τους και την αδυναμία τους να αποδεχτούν εκείνο που είναι οι ίδιοι, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά της δυστυχίας τους. Λυπάμαι, επιπλέον, τους ανθρώπους που δεν έχουν ρίζες σε έναν συγκεκριμένο τόπο, σε μια συγκεκριμένη οικογένεια, παρά μοιρασμένοι ανάμεσα σε διάφορες πατρίδες και οικογένειες (που λέει ο λόγος, γιατί στην πραγματικότητα...) παραμένουν απάτριδες. Και όταν μιλώ για πατρίδα, εννοώ την αίσθηση του σπιτιού που (είτε είναι παλάτι είτε μπάζει νερά από τα σπασμένα τζάμια του) πάντα σε περιμένει για να σε κρύψει από τον κόσμο που σε κούρασε, σε πλήγωσε, σε πρόδωσε. Και για αυτή την απερίγραπτα τρυφερή αίσθηση η οποία σε κατακλύζει κάθε φορά που θυμάσαι τους δικούς σου, τους αγαπημένους σου, και που στις δύσκολες στιγμές σε εντυπωσιάζει με τη δύναμη που μπορεί να σου δώσει. 

Αυτό είναι το «σπίτι» που άνθρωποι όπως η Αθηνά δεν φέρουν εντός τους. Και το τεράστιο κενό που προκαλείται από την απουσία του δεν μπορούν να το καλύψουν όλα τα εκατομμύρια και όλοι οι Ντε Μιράντα Νέτο του κόσμου.

ΚΟΣΜΑΣ ΒΙΔΟΣ

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=508788

ΣΧΕΤΙΚΑ

 Το μυστικό της ιδιόχειρης διαθήκης του Ωνάση

ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΟΥ «ΑΡΘΡΟΥ 9»

Ηταν το 1962 όταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης αντίκρισε για πρώτη φορά τον Σκορπιό και ο Ελληνας Κροίσος μαγεύτηκε με την πρώτη ματιά από την ομορφιά του και τα πεντακάθαρα γαλαζοπράσινα νερά του.

Το 1963 αγόρασε το νησί, που έχει έκταση 800 στρέμματα, έναντι 3 εκατομμυρίων δραχμών, και μέσα σε χρόνο-ρεκόρ το μετέτρεψε σε επίγειο παράδεισο φυτεύοντας δέντρα και πολύχρωμα λουλούδια.
Διαβάζοντας την ιδιόχειρη διαθήκη του Ωνάση γίνεται αμέσως αντιληπτή η μεγάλη αγάπη του θρυλικού εφοπλιστή για την Ελλάδα. Ενα συναίσθημα το οποίο δυστυχώς δεν χαρακτηρίζει την εγγονή του Αθηνά, όχι βέβαια από δική της υπαιτιότητα, αφού η νεαρή κληρονόμος μεγάλωσε μακριά από την Ελλάδα και από καθετί ελληνικό.
Πάντως ο διάσημος παππούς της είχε φροντίσει με τους όρους της διαθήκης του να διασφαλίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Σκορπιού. Μάλιστα αυτοί οι συγκεκριμένοι όροι έχουν αποτελέσει μέχρι σήμερα το ανυπέρβλητο εμπόδιο για την πώληση του νησιού από την Αθηνά.

Δωρεά

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης με την κόρη του Χριστίνα. Και οι δύο λάτρευαν τον Σκορπιό. Μάλιστα, όπως περιγράφει ένας φίλος της, όταν πήγαινε εκεί «έμοιαζε περισσότερο με τον Ωνάση. Εκεί βλέπεις την πραγματική Χριστίνα και ακούς ό,τι πραγματικά σκέφτεται».

Στο άρθρο 9 της ιδιόχειρης διαθήκης του Ωνάση τονίζεται ότι ο Σκορπιός ή θα μείνει στην οικογένειά του ή θα μεταβιβαστεί στο ελληνικό Δημόσιο, κλείνοντας οποιοδήποτε παράθυρο σε ενδεχόμενη πώληση. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει εκείνος, αν οι κληρονόμοι του αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα συντήρησης των νήσων Σκορπιός και Σπάρτη (το ποσό της συντήρησής τους ανερχόταν την εποχή εκείνη σε 100.000 δολάρια ετησίως), τότε θα δωριστούν στην Ολυμπιακή Αεροπορία για χρήση τους από τους υπαλλήλους της ως τουριστικών θερέτρων και κυρίως ως τοποθεσιών παιδικών κατασκηνώσεων υπό την επωνυμία «Αλέξανδρος Ωνάσης».
Μάλιστα, η συγκεκριμένη δωρεά υπόκειται και στον όρο ότι πριν καταλήξει ο Σκορπιός στην Ολυμπιακή Αεροπορία θα πρέπει πρώτα να προσφερθεί στο ελληνικό Δημόσιο: «Θα προσφερθεί η νήσος Σκορπιός πρώτον και κατά προτίμησιν εις το Ελληνικό δημόσιον διά την χρήσιν ως θερέτρου του εκάστοτε αρχηγού του Ελληνικού κράτους, υπό τον όρον ότι το δημόσιον θα αναλάμβανε την συντήρησιν αυτού.

Ακριβώς δεκαπέντε χρόνια πριν, την άνοιξη του 1998, οι κάτοικοι της Λευκάδας είδαν για πρώτη και τελευταία φορά την έφηβη τότε Αθηνά Ωνάση να πατάει το πόδι της στον Σκορπιό. Πήγε στους τάφους του παππού, του θείου και της μητέρας της, να αφήσει λουλούδια και να ανάψει ένα κερί στο παρεκκλήσι του νησιού.

Εάν το δημόσιον αποδεχθεί την δωρεάν, τότε η νησίς Σπάρτη θα δωρηθεί εις την Ολυμπιακή αεροπορίαν διά να χρησιμοποιηθεί ως θέρετρον του προσωπικού και ιδίως ως θερινή παιδική στέγη των τέκνων των. Εάν το δημόσιον αρνηθή την αποδοχή της δωρεάς του Σκορπιού, τότε αμφότεραι αι νησίδες Σπάρτη και Σκορπιός θα περιέλθουν στην κυριότητα της Ολυμπιακής αεροπορίας».
Οπως χαρακτηριστικά τονίζει στο ίδιο άρθρο της διαθήκης του ο Αριστοτέλης Ωνάσης, εξαιρούνται από τη συγκεκριμένη δωρεά τα 30 στρέμματα στον Σκορπιό όπου φιλοξενούνται το παρεκκλήσιο και ο τάφος του γιου του Αλέξανδρου (λίγο αργότερα εκεί θα ταφεί ο ίδιος και το 1988 η κόρη του Χριστίνα).
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις τελευταίες φήμες, οι οποίες όλο και περισσότερο πλέον θεωρούνται αληθινές, φαίνεται ότι τελικά βρέθηκε η κατάλληλη νομική φόρμουλα που λύνει τα χέρια της Αθηνάς επιτρέποντας την πώληση του Σκορπιού σε άλλον ιδιοκτήτη πέραν της οικογένειας Ωνάση ή του ελληνικού Δημοσίου, όπως ήταν η ρητή επιθυμία του παππού της.

Μάγδα Λιβέρη
 


Αβατο επωνύμων
Η μυθική ιστορία του νησιού

Ο Σκορπιός, ο επίγειος παράδεισος του Αριστοτέλη Ωνάση, έτσι όπως ο ίδιος χαρακτήριζε το νησί, από το 1963 που αγοράστηκε και ύστερα, έζησε μέρες και νύχτες χλιδής, γλεντιού, ευτυχίας αλλά και απερίγραπτης πίκρας και πόνου, κάθε φορά που η μοίρα χτυπούσε αλύπητα τις ζωές των Ωνάσηδων. Από τους Κένεντι, τη Μαρία Κάλλας, τους Λιβανούς, μέχρι τη Λιζ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον, καθώς και δεκάδες μεγιστάνες της εποχής, δούκες, βασιλείς... όλοι πέρασαν από εκεί. Οι ξέφρενες νύχτες τους άναβαν την περιέργεια των κατοίκων της Λευκάδας, που έπλαθαν μέρα με τη μέρα τον μύθο του Ωνάση.
Στην αρχή το νησί ήταν σκεπασμένο με ελιές μόνο, αλλά ο νέος ιδιοκτήτης φρόντισε να μεταφερθούν εκεί όλα τα δέντρα και τα χαμόκλαδα της βίβλου. Αμυγδαλιές, αγριοτριανταφυλλιές, πεύκα, πικροδάφνες και συκιές. Τις περισσότερες φορές τα φύτευε ο ίδιος, ιδρώνοντας στον ήλιο, σκάβοντας μαζί με τους εργάτες του, λέγοντάς τους ιστορίες που θυμόταν από τη γιαγιά του...
Από το πλήρως οργανωμένο γραφείο του στο νησί, ο Ωνάσης διηύθυνε την αυτοκρατορία του, και δεκάδες συμφωνιών είχαν κλειστεί γύρω από τις πισίνες και τα τζάκια του. Στο λιμάνι φιγουράριζε η μυθική πια θαλαμηγός «Χριστίνα». Την πρώτη διακόσμηση των οικιών του Σκορπιού είχε κάνει ο διάσημος τότε διακοσμητής και προσωπικός φίλος της Τζάκι, Μπιλι Μπάλτουιν. Στις 20 Οκτώβρη του 1968, έβρεχε στον Σκορπιό. Η Αρτεμις Γαρουφαλίδη είπε ότι η βροχή τη μέρα του γάμου ήταν καλός οιωνός. Αργότερα έβαλε φυλαχτά κάτω από το στρώμα στο νυφικό κρεβάτι. Η Τζάκι Κένεντι φαινόταν σοβαρή κι απόμακρη με το μακρυμάνικο δαντελένιο φόρεμα του Βαλεντίνο. Ηταν η μέρα του γάμου της με τον Αριστοτέλη, και στην ουσία το πρώτο μεγάλο γλέντι που έζησε το νησί. Εκεί στα ίδια σοκάκια με τις λεύκες, άνθησε και εξελίχτηκε σε τρανό πάθος και ο έρωτάς του με τη Μαρία Κάλλας. Λατρεία στο νησί είχε και η Χριστίνα Ωνάση. Φίλος της περιγράφει για εκείνη:
«Εκεί πάντα τρέχει όταν τα πράγματα στην αληθινή ζωή γίνονται πολύ δύσκολα». Το 1973, ο Ωνάσης χάνει τον μοναχογιό του, τον Αλέξανδρο, κι ο πρώτος βαρύς χειμώνας φθάνει για τον Σκορπιό. Εκεί αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για όλα. Το 1985 γεννιέται η Αθηνά. Τρία χρόνια μετά, η Χριστίνα σβήνει στο σπίτι της επιστήθιας φίλης της Μαρίνα Δοδέρο. Τα Χριστούγεννα του 1988, ένας ακόμη τάφος ανοίγεται πλάι στον Αριστοτέλη και τον Αλέξανδρο, για τη Χριστίνα. Τη μέρα εκείνη στον Σκορπιό ράγισαν και οι πέτρες...

Β. ΜΠΕΝΕΚΟΥ

Πηγή
 www.ethnos.gr 
13-4-2013