Ο βομβαρδισμός του «εργατικού κόστους»

(...)

Αντί να αναδιαρθρωθεί, περιοριστεί και εκσυγχρονιστεί, το κράτος διατηρήθηκε ανέπαφο, να απουσιάζει όπου το χρειάζεσαι και να είναι παρόν όπου είναι άχρηστο. Αντί να εισαχθεί η αξιοκρατία στις δομές του, βίαια ισοπεδώνονται όλοι προς τα κάτω – με συνέπεια να έχουν διαλυθεί ακόμη και οι πιο κρίσιμοι μηχανισμοί του. Αντί να οργανωθεί, η φορολογική διοίκηση αποδιοργανώθηκε και η φοροδιαφυγή αφήνεται ασύδοτη.Κατά συνέπεια, το μεγαλύτερο βάρος κατέληξε να πέφτει στη μισθωτή εργασία και τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα και το υπόλοιπο, επίσης μεγάλο, στα μεσαία στρώματα κυρίως της πόλης.

(...)

«Μύρισε» ανάπτυξη; Προβάλλει στον ορίζοντα η ανάκαμψη; Αν η ομαδική αυθυποβολή ήταν αναγκαία και ικανή συνθήκη για να αντιμετωπιστεί η κρίση, για να μπει πάτος στην ύφεση και να σταματήσει η μαζική καταστροφή των θέσεων εργασίας, υποθέτω ότι όλοι (πρόθυμα…) θα συμμετείχαμε σε ένα τέτοιο πείραμα. Ούτε θα ακούγονταν ενοχλητικές οι διάφορες πονηριές ή ψεύδη που τίθενται σε κυκλοφορία προς μαζική κατανάλωση και παραγωγή ψευδαισθήσεων –αφού θα ήταν για το καλό μας. Δεν είναι. Αντιθέτως, δημιουργούν σύγχυση για τις προϋποθέσεις, αποδυναμώνουν τις απαιτούμενες προσπάθειες και δυσχεραίνουν την επίλυση του προβλήματος. Η ανάπτυξη προϋποθέτει κεφάλαια που θα επενδυθούν. Προς τούτο, είναι αναγκαίο αλλά όχι αρκετό να αποκατασταθεί ένα πλαίσιο μακροοικονομικής και δημοσιονομικής σταθερότητας. Η αδυναμία προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων, λέει η Τράπεζα της Ελλάδας (Φεβρουάριος 2013), πέραν των συγκυριακών λόγων (έλλειψη ρευστότητας, κρίση του χρέους) οφείλεται στους ακόλουθους 7 διαρθρωτικούς παράγοντες: (α) Μη προβλέψιμο φορολογικό σύστημα (β) ασταθές κανονιστικό πλαίσιο (γ) καθυστερήσεις στη δικαστική επίλυση διαφορών (δ) χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες (ε) έλλειψη διαφάνειας και διαφθορά (στ) ανεπάρκεια σύγχρονων υποδομών και (ζ) δυσλειτουργίες και ακαμψίες στην αγορά εργασίας.

Τι από όλα αυτά έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια; Μόνον ένα: Εχει διαλυθεί η αγορά εργασίας και έχουν καταρρεύσει οι αμοιβές της μισθωτής εργασίας. Διότι (α) οι νομοθετικές ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν σε ένα περιβάλλον μαζικής ανεργίας, σε συνδυασμό με (β) την απόλυτη αδράνεια του υπουργείου Εργασίας όσον αφορά την αντιμετώπιση της μαύρης εργασίας και (γ) την απροθυμία του να θεσπίσει προγράμματα υποστήριξης των θέσεων εργασίας (που εφαρμόζονται στην Ευρωζώνη…) και ανακούφισης 450.000 νοικοκυριών χωρίς κανένα μεροκάματο, όλα αυτά κυριολεκτικά διέλυσαν την αγορά εργασίας. Ετσι κατέρρευσε το «κόστος εργασίας», όπερ αποτυπώνεται στα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Σύμφωνα με αυτά: Στην τριετία 2010-12, το κόστος εργασίας των επιχειρήσεων ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε 16,1% και προβλέπεται ότι θα μειωθεί επιπλέον 17,6% στην τριετία 2012-14 (2,5 μονάδες περισσότερο από όσο πρόβλεπε το δεύτερο Μνημόνιο, τον Φεβρουάριο 2012).
Στην τετραετία 2010-2013, όχι μόνο θα ανακτηθεί όλη η απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω κόστους εργασίας που σημειώθηκε στα εννιά χρόνια 2001-2009, αλλά θα υπερκαλυφθεί (α) σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά 2% συγκριτικά με το 2000 και (β) σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά 14,4% συγκριτικά με το επίπεδο του 1997.
Στην τριετία 2010-12, η συμμετοχή της αμοιβής της μισθωτής εργασίας στο ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Και, μάλιστα, σχεδόν όλη η μείωση έγινε μέσα σε ένα έτος, το τελευταίο. Συγκεκριμένα, από το 36,7% που ήταν το 2009, έπεσε στο 36,2% το 2010, στο 35,1% το 2011 και στο 31,7% το 2012. Οταν έσπασε η ελληνική φούσκα, το 2009, έπρεπε να ειπωθεί με ειλικρίνεια προς κάθε κατεύθυνση ότι είμαστε αναγκασμένοι να πατήσουμε φρένο προσωρινά, είναι αναπόφευκτο να φτωχύνουμε, και να τεθεί για συζήτηση ένα (μόνο…) θέμα, η κατανομή του κόστους με κριτήρια δικαιοσύνης και ανάπτυξης. Αντ’ αυτού (α) διακηρύχθηκε ότι, δήθεν, λεφτά υπάρχουν και (β) ο παρασιτισμός υπονόμευσε κάθε ουσιαστική μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Αντί να αναδιαρθρωθεί, περιοριστεί και εκσυγχρονιστεί, το κράτος διατηρήθηκε ανέπαφο, να απουσιάζει όπου το χρειάζεσαι και να είναι παρόν όπου είναι άχρηστο. Αντί να εισαχθεί η αξιοκρατία στις δομές του, βίαια ισοπεδώνονται όλοι προς τα κάτω – με συνέπεια να έχουν διαλυθεί ακόμη και οι πιο κρίσιμοι μηχανισμοί του. Αντί να οργανωθεί, η φορολογική διοίκηση αποδιοργανώθηκε και η φοροδιαφυγή αφήνεται ασύδοτη. Κατά συνέπεια, το μεγαλύτερο βάρος κατέληξε να πέφτει στη μισθωτή εργασία και τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα και το υπόλοιπο, επίσης μεγάλο, στα μεσαία στρώματα κυρίως της πόλης. Αν αυτή η βασική εξέλιξη δεν ανατραπεί, η ελληνική οικονομία είναι καταδικασμένη να σέρνεται, ασθμαίνοντας, σε μια παρατεταμένη βασανιστική πορεία ύφεσης ή σχεδόν ύφεσης, που θα δοκιμάζει συνεχώς την κοινωνική συνοχή, θα διαβρώνει την αντοχή των δημοκρατικών θεσμών και θα υπονομεύει την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, αφού θα εξάγει την Ελλάδα του αύριο, θα μετατρέπει τους νέους ανθρώπους σε μετανάστες. Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο, μιλά για την ανάπτυξη αλλά δεν εργάζεται γι’ αυτήν - προφανώς δεν είναι ανάπτυξη να γεμίσουν οι γειτονιές με 35.000 «φρουτάκια»… Αντιθέτως, φαίνεται ότι έχει αναγάγει το πάλαι ποτέ προσωρινό φρένο (τη μείωση εισοδημάτων…) στο απόλυτο εργαλείο της «ανάπτυξης». Κι η αξιωματική αντιπολίτευση, αντί να επεξεργαστεί ένα αξιόπιστο εναλλακτικό κυβερνητικό πρόγραμμα, αρέσκεται να μαδά τη μαργαρίτα για να βρει ποιο, άραγε, είναι το εθνικό νόμισμα που μας ταιριάζει…
Η αισιοδοξία, δεν είναι αυτονόητη...

Του Κωστα Καλλιτση
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_28/04/2013_518964