Τουρκία: Οι διαδηλώσεις απειλούν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας
1.
Οι Κούρδοι προκαλούν τον Ταγίπ Ερντογάν και διοργανώνουν μεγάλες διαδηλώσεις
Ενώ ο υπουργός Επικοινωνίας της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ επέκρινε το ρόλο που διαδραματίζουν οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων, το κύριο φιλοκουρδικό κόμμα της Τουρκίας ζήτησε να πραγματοποιηθούν πορείες το σαββατοκύριακο σε τρεις μεγάλες πόλεις ξεκινώντας έτσι τις διαμαρτυρίες που έχουν στόχο να αυξηθεί η πίεση στην κυβέρνηση για να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους κούρδους αντάρτες.
Μέλη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) άρχισαν τον περασμένο μήνα να αποσύρονται από το έδαφος της Τουρκίας και να καταφεύγουν σε βάσεις στο βόρειο Ιράκ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ανάμεσα στο κράτος και το φυλακισμένο ηγέτη της οργάνωσης Αμπντουλάχ Οτσαλάν για τον τερματισμό μιας σύγκρουσης που έχει στοιχίσει τη ζωή σε 40.000 ανθρώπους.
Αυτό το μήνα δεν υπήρξαν ενδείξεις προόδου, καθώς η προσοχή της κοινής γνώμης είχε επικεντρωθεί επί εβδομάδες στις εκτεταμένες και συχνά βίαιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την Τουρκία.
Ωστόσο το φιλοκουρδικό Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) ανακοίνωσε πως η αποχώρηση συνεχίζεται επιτυχώς και η διαδικασία έχει μπει σε ένα δεύτερο στάδιο, στη διάρκεια του οποίου η Άγκυρα πρέπει να ενισχύσει τα δικαιώματα των Κούρδων, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 20% του τουρκικού πληθυσμού, που ανέρχεται σε 76 εκατομμύρια κατοίκους.
“Η κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να προβεί στα απαραίτητα δημοκρατικά βήματα, να ακούσει τα αιτήματα του λαού και να εκπληρώσει αυτά που χρειάζονται στη δεύτερη φάση”, αναφέρει το BDP σε δήλωσή του, στην οποία προμηνύει ένα καλοκαίρι εκδηλώσεων διαμαρτυρίας.
Προσθέτει πως θα αρχίσει με πορείες την Κυριακή στο Ντιγιάρμπακιρ, τη Μερσίνη και τα Άδανα, οι οποίες είναι πιθανό να προσελκύσουν χιλιάδες διαδηλωτές. Το Ντιγιάρμπακιρ είναι η κύρια πόλη στην νοτιοανατολική Τουρκία, ο πληθυσμός της οποίας είναι στην πλειοψηφία του κουρδικός. Η Μερσίνα και τα Άδανα, στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, έχουν μεγάλους πληθυσμούς κούρδων μεταναστών.
Το BDP ζητεί να τερματισθεί η κατασκευή στρατιωτικών φυλακίων στη νοτιοανατολική Τουρκία, την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, εκπαίδευση στην κουρδική γλώσσα, να μειωθεί το όριο του 10% για την είσοδο ενός κόμματος στο κοινοβούλιο και την απελευθέρωση του Οτσαλάν.
Το φιλοκουρδικό κόμμα παρουσίασε στην κυβέρνηση ένα πακέτο προτάσεων με 25 άρθρα, πάνω στο οποίο χρειάζεται επειγόντως δράση, όπως υπογραμμίζει το BDP.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε αυτή την εβδομάδα σε μια επιτροπή “σοφών” που συμβουλεύει σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία ότι αυτή η τελευταία δεν έχει ακόμη μπει στο δεύτερο στάδιο, καθώς μόνο 15% των μαχητών του PKK έχει φύγει μέχρι στιγμής από την Τουρκία.
Ο ηγέτης του BDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς απάντησε λέγοντας ότι τουλάχιστον 80% των μαχητών είτε έχουν ήδη εγκαταλείψει την Τουρκία είτε κατευθύνονται προς τις βάσεις τους στο βόρειο Ιράκ.
Απειλούν τα κοινωνικά δίκτυα
Ο Τούρκος υπουργός Επικοινωνίας Μπιναλί Γιλντιρίμ επέκρινε το ρόλο που διαδραματίζουν οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων και τους κάλεσε να συνεργαστούν με τις τουρκικές αρχές απειλώντας ότι διαφορετικά θα τους επιβληθούν κυρώσεις.
“Ναι στις ελευθερίες μέχρι τέλους και στη χρήση του Ίντερνετ, όμως όχι, απολύτως όχι σ’ αυτό που χρησιμεύει ως μέσο για το χάος, τη βία και το έγκλημα”, δήλωσε ο Γιλντιρίμ σε συγκέντρωση στο Καρς (ανατολική Τουρκία).
“Αν υπάρχει ένα αδίκημα, αυτό μπορεί να διαπραχθεί εξίσου καλά στην πραγματική και στην εικονική ζωή”, υπογράμμισε ο υπουργός αναφερόμενος στις διαδηλώσεις εναντίον της ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης που από τις 31 Μαΐου έχουν στοιχίσει τη ζωή σε 4 ανθρώπους και έχουν προκαλέσει τον τραυματισμό 8.000.
Ιστότοποι όπως οι Twitter και Facebook χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην κινητοποίηση των διαδηλωτών. Ο Γιλντιρίμ αναγνώρισε σήμερα πως οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας “ελεύθερος τομέας” και πως δεν υπάρχει θέμα να απαγορευθεί. Όμως “είναι το φυσικότερο δικαίωμα της Τουρκίας” να απαιτεί οι ιστότοποι αυτοί να μην αποτελούν μέσα υποκίνησης της βίας, υπογράμμισε.
Ο υπουργός κάλεσε το Facebook και το Twitter να μην “παίζουν με την αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία” της Τουρκίας η οποία, όπως απείλησε, μπορεί να τους δώσει “ένα χαστούκι”.
2.
Τουρκία: Οι διαδηλώσεις απειλούν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας
– Απόψεις αναλυτών για την οικονομία και το μέλλον του κυβερνώντος κόμματος
Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων στην Τουρκία έχουν θέσει υπό πίεση την οικονομία της χώρας. Αναλυτές προειδοποιούν ότι τα επιτεύγματα της εντυπωσιακής οικονομικής ανάπτυξης που σημειώθηκε την προηγούμενη δεκαετία μπορεί τώρα να τίθενται σε κίνδυνο. Η αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία και τα ερωτήματα που έχουν εγερθεί για το πόσο ειλικρινής είναι η φιλοεπιχειρηματική στάση της τουρκικής κυβέρνησης εντείνουν την ανησυχία αυτή.
Είναι γεγονός ότι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Τουρκία έχουν προκαλέσει πλήγμα στην οικονομία της χώρας με το χρηματιστήριο να σημειώνει σημαντική πτώση και την τουρκική λίρα να βρίσκεται στα κατωτέρα επίπεδα της έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Σενγκίζ Ακτάρ καθηγητή στο πανεπιστήμιο «Μπαχτσέσεχιρ» της Κωνσταντινούπολης, η πτώση που σημειώνεται στο χρηματιστήριο της Τουρκίας και στην ισοτιμία της τουρκικής λίρας ήταν τόσο έντονη εξαιτίας και άλλων οικονομικών εξελίξεων όπως η ανακοίνωση της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας για σταδιακό τερματισμό της πολιτικής που έχει θέσει σε εφαρμογή και περιλαμβάνει την εικονική προσφορά χρήματος για την μείωση των επιτοκίων.
Όπως τονίζει ο καθηγητής Ακτάρ: «Οι διακυμάνσεις των αγορών παγκοσμίως προκλήθηκαν κυρίως από την απόφαση της ΦΕΝΤ. Δυστυχώς στην Τουρκία οι συνέπειες αυτής της απόφασης ήταν πιο έντονες λόγω της κατάστασης που επικρατεί και αυτό είναι άσχημο. Όμως, όλες οι αναπτυσσόμενες οικονομίες επηρεάστηκαν από την απόφαση της ΦΕΝΤ με τις οικονομίες της Νοτίου Αφρικής και της Τουρκίας να δέχονται το μεγαλύτερο χτύπημα».
Η Τουρκία έχει ένα από τα χαμηλότερα επιτόκια καταθέσεων σε ολόκληρο τον κόσμο και αυτό συνδέεται άμεσα με τις ξένες επενδύσεις και τα χρήματα που δανείζεται η χώρα από το εξωτερικό για την διατήρηση της οικονομικής της ανάπτυξης. Οικονομικοί αναλυτές τονίζουν ότι το κυβερνών κόμμα του κ. Ερντογάν έχει εφαρμόσει πολιτικές φιλικές προς τις επιχειρήσεις την τελευταία δεκαετία και έχει ανταμειφθεί για αυτό με εισροή ξένων επενδύσεων σε επίπεδα ρεκόρ. Αυτό έχει δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας, η οποία μέσα σε δέκα χρόνια, έχει τριπλασιασθεί σε μέγεθος.
Ωστόσο, ο Ινάν Ντεμίρ, επικεφαλής οικονομικός αναλυτής στην τουρκική τράπεζα «Φαϊνανσμπακ», επισημαίνει ότι οι ισχυρισμοί του κ. Ερντογάν για διεθνή οικονομικά συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από την διεξαγωγή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο πλαίσιο μιας συνωμοσίας ενάντια στην Τουρκία, προκαλούν ερωτήματα στους ξένους επενδυτές για την πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση στο μέλλον.
Όπως λέει: «Ίσως να επιλέξουν να ξεχάσουν αυτές τις δηλώσεις και να θεωρήσουν ότι έγιναν στην έξαψη της στιγμής. Μπορεί όμως, τα σχόλια αυτά, να αποτελούν σημείο αναφοράς για αλλαγή στην φιλοεπιχειρηματική πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση και στην οποία οι επενδυτές έχουν συνηθίσει. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι δηλώσεις είναι πολύ διαφορετικές από ότι ξέραμε μέχρι σήμερα».
Ο τρόπος αντιμετώπισης των επενδυτών παγκοσμίως απέναντι στην Τουρκία έχει ήδη αλλάξει υποστηρίζει ο Αττίλας Γιεσιλαντά, επικεφαλής εταιρείας συμβούλων ξένων επενδύσεων στην Κωνσταντινούπολη «Πριν από ένα μήνα η Τουρκία ήταν μια από τις πιο ελκυστικές αναπτυσσόμενες οικονομίες. Όταν συζητούσαμε με τους πελάτες μας, συζητούσαμε για ευκαιρίες. Τώρα, η Τουρκία παρακολουθείται στενά εξαιτίας των κινδύνων που έχουν εγερθεί», τονίζει ο κ. Γιεσιλαντά.
Η διεθνής ανησυχία που έχει προκληθεί για την Τουρκία έχει τεράστιες συνέπειες για μια χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αγορές για την χρηματοδότηση του δημοσιονομικού της ελλείμματος που είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Ινάν Ντεμίρ το επιτόκιο που θα αναγκαστεί να πληρώσει η Τουρκία στα δάνεια που θα συνάψει μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό.
Όπως τονίζει: «Η Τουρκία έχει ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης για τους επόμενους 12 μήνες που ανέρχονται σε 200 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ της χώρας. Πρόκειται για τεράστιο ποσό δανεισμού από όποια πλευρά και αν το δεις. Εάν συνεχιστούν οι αναταραχές στη χώρα η αναζήτηση χρηματοδότησης θα είναι πρόκληση, ειδικότερα σε ένα περιβάλλον γενικότερης αποστροφής. Το ενδεχόμενο αυτό θα εγείρει σημαντικούς κινδύνους στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας τα επόμενα τρίμηνα».
Ακόμα και πριν από τις διαδηλώσεις, η ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας είχε επιβραδυνθεί σημαντικά, περίπου στο 3% από 8% που ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Ο καθηγητής Ακτάρ υποστηρίζει ότι εάν η χώρα μπει σε οικονομικές περιπέτειες αυτό θα έχει τεράστιες συνέπειες στην παραμονή του κυβερνώντος κόμματος στην εξουσία.
«Η κυβέρνηση αυτή έχει πετύχει εξαιτίας των οικονομικών της επιτευγμάτων. Οι ψηφοφόροι, λοιπόν, θα μπορούσαν πολύ εύκολα να γυρίσουν την πλάτη στο κυβερνών κόμμα εάν οι οικονομικές επιδόσεις που παρουσιάζει η χώρα τα τελευταία 7-8 χρόνια δεν συνεχιστούν», επισημαίνει ο Σενγκίζ Ακτάρ.
Αυτό θα είναι ένα από τα στοιχεία που θα προκαλέσουν έντονη ανησυχία στο Πρωθυπουργό της Τουρκίας, προειδοποιούν αναλυτές, καθώς αναμένεται σειρά σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων την επόμενη διετία που θα ολοκληρωθούν με τις γενικές εκλογές του 2015.
Του Dorian Jones
- Επιμέλεια Δημήτρης Μανής
http://mignatiou.com/2013/06