Αίγυπτος και Τουρκία
Η αλήθεια είναι ότι οι προσδοκίες μας για το πολιτικό μέλλον της Αιγύπτου αλλά και των άλλων κρατών μετά την Αραβική Άνοιξη ήταν υπερβολικές. Είναι ποτέ δυνατό σε ένα κράτος της Μ. Ανατολής ή της Βόρειας Αφρικής, να επικρατήσει αποσπασματικά ένα δημοκρατικό καθεστώς με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, όπως π.χ. της Δανίας; Διότι ο χαρακτήρας του πολιτικού καθεστώτος μιας χώρας και οι δυνατότητες περαιτέρω εκδημοκρατισμού της αξιολογούνται με κριτήρια που αναφέρονται στην ιστορική της διαδρομή και στο πολιτικό περιβάλλον της περιοχής όπου ανήκει γεωγραφικά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κράτη περιοχών με ομοιογενή χαρακτηριστικά κυβερνώνται από καθεστώτα του ιδίου ή παρεμφερούς τύπου. Η Δυτική Ευρώπη, η Λατινική Αμερική, η Μέση Ανατολή, η Αφρική αποτελούν πειστικά παραδείγματα. Ακόμη και αν ήταν δυνατό να «μεταφέρουμε» τη Δανία εκεί, το πολιτικό της σύστημα σύντομα θα εκφυλίζονταν. Δεν ήταν λοιπόν εφικτό στη Μ. Ανατολή, που χαρακτηρίζεται από τα δικτατορικά και φεουδαρχικά καθεστώτα όλων των κρατών της, να ανθίσει μια δημοκρατία δυτικού τύπου. Επειδή μάλιστα τα σύνορα των κρατών της Μ. Ανατολής σχεδιάστηκαν με μοναδικό κριτήριο την εξισορρόπηση των ξένων συμφερόντων δημιουργώντας ανομοιογενή μορφώματα και εγκλωβίζοντας εθνοτικές και θρησκευτικές αντιπαλότητες, όπου επιχειρήθηκε βίαια η εγκαθίδρυση δημοκρατίας τα αποτελέσματα ήσαν καταστροφικά. Σύμφωνα με τον Μάικλ Μαν, έναν από τους σημαντικότερους θεωρητικούς της ιστορικής κοινωνιολογίας, η επιβολή της εκλογικής διαδικασίας στο Ιράκ από τις ΗΠΑ με τη στρατιωτική επέμβασή τους, επιδείνωσε τα αδιέξοδα της χώρας και οδήγησε το Ιράκ στο φάσμα της τριχοτόμησης διότι αυξήθηκε η πόλωση στη χώρα. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα στην Αίγυπτο.
Από την αρχή της Αραβικής Άνοιξης μέχρι σήμερα προβάλλει το ερώτημα: Γιατί όλες οι εξεγέρσεις περιορίσθηκαν στα κοσμικά καθεστώτα της ευρύτερης περιοχής και δεν άγγιξαν σχεδόν καθόλου τα αναχρονιστικά κληρονομικά καθεστώτα των εμίρηδων και των σεΐχηδων; Σε σημείο ώστε όταν στη διάρκεια των εξεγέρσεων η σπίθα της αμφισβήτησης του καθεστώτος μεταλαμπαδεύτηκε στο Μπαχρέιν, οι λαϊκές αντιδράσεις καταπνίγηκαν μέσα στη βία και στο αίμα με την εισβολή σαουδαραβικών και δυνάμεων των κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου για να προστατεύσουν το καθεστώς του βασιλιά Χαλίφα, χωρίς καμμιά ένσταση από τη Δύση. Και όχι μόνον αυτό. Αλλά η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ πρωτοστατούν στην ανατροπή των κοσμικών καθεστώτων της περιοχής (Λιβύη, Συρία) ευθυγραμμιζόμενες με τις επιδιώξεις της Δύσης. Γιατί όμως η Δύση βοήθησε με κάθε μέσον την επικράτηση του μετριοπαθούς Ισλάμ στις χώρες της Αραβικής Άνοιξης; Κατ’ αρχήν διότι επιδιώκει αξιοποιώντας το μετριοπαθές Ισλάμ να περιορίσει τη θρησκευτική ριζοσπαστικοποίηση των λαών της περιοχής και κατά δεύτερο λόγο διότι η θρησκεία με τις διάφορες εκφάνσεις του Ισλάμ (σουνίτες, σιίτες, αλεβίτες κ.α.) επιτρέπει στα δυτικά συμφέροντα να διασπούν την ενότητα του αραβικού κόσμου σε περιφερειακό και σε κρατικό επίπεδο δρομολογώντας τις επιθυμητές εξελίξεις.
Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι οι εξελίξεις στην Αίγυπτο θα προβληματίσουν τη Δύση για το μέλλον της Συρίας. Οπωσδήποτε όμως θα μειώσουν την επιρροή της Άγκυρας στον Αραβικό κόσμο λαμβανομένου υπόψη ότι η Αίγυπτος αποτελεί την ισχυρότερη αραβική χώρα. Αν μάλιστα συνεκτιμήσουμε το γεγονός ότι οι σχέσεις της Άγκυρας με τις τρεις μητροπόλεις του αραβικού κόσμου, τη Δαμασκό, έδρα του χαλιφάτου των Ομεϊάδων, τη Βαγδάτη, έδρα του χαλιφάτου των Αββασίδων και το Κάιρο, έδρα του χαλιφάτου των Φατιμίδων, είναι, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ψυχρές έως εχθρικές τότε, είναι αυτονόητο ότι η επιρροή της Τουρκίας στον Αραβικό κόσμο οδηγείται στο ναδίρ της. Αυτό θα αναγκάσει τον Ερντογάν να ενισχύσει την παρέμβασή του στο Παλαιστινιακό και να οξύνει τις σχέσεις του με το Ισραήλ. O Άσαντ, παλαιότερα, κατά τη διάρκεια συνάντησης με αντιπροσωπεία χριστιανικών οργανώσεων της Μ. Ανατολής φέρεται να δήλωσε: «Αρνούμαι να δεχθώ ο οθωμανισμός να αντικαθιστά τον παναραβισμό και να ξαναγίνει η Τουρκία το κυριότερο κέντρο απόφασης για τον αραβικό κόσμο». Οπωσδήποτε, αυτές οι φιλοδοξίες της Άγκυρας, προσωρινά τουλάχιστον, ανακόπτονται.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
4-7-2013
www.anixneuseis.gr
6-7-2013
ΣΧΕΤΙΚΑ
H Eπανάσταση της Αιγύπτου
Πότε ένα πράξικόπημα δεν είναι πραξικόπημα;
Όταν συμβαίνει στην Αίγυπτο, προφανώς
Οι 10 γκάφες του Προέδρου Mohammed Morsi
Αρχισε ο εμφύλιος στην Αίγυπτο:
Βγήκαν τα τανκς στους δρόμους – 17 νεκροί Σύγκρουση δύο κόσμων...
Στρατηγός αλ-Σίσι: Ανθρωπος του Αλλάχ και των Αμερικανών - Η διαχείριση κρίσεων τού έδωσε το «διαβατήριο» για τη θέση του υπουργού Άμυνας
wiki / Abdul Fatah al-Sisi
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα στο στόχαστρο του στρατού Guardian: Κι αν το πραξικόπημα ενισχύσει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους ;
