Αρμενία: Το ελληνικό προξενείο ...
Πριν έξι χρόνια περίπου με λαχτάρα θυμάμαι περίμενα στην Ελλάδα μια νεαρά κυρία από την Αρμενία που στην συνέχεια έγινε γυναίκα μου. Μου εκμυστηρεύτηκε τότε πως για να με ανταμώσει πλήρωσε σε ταξιδιωτικό γραφείο στο Γιερεβάν -έτσι ονομάζεται η πρωτεύουσα της Αρμενίας- 1000 δολάρια για να της δώσουν την πολυπόθητη visa. Έμεινα έκπληκτος, αλλά ως εκεί. Τότε βλέπετε, διόλου σχέση δεν είχα με παρόμοια θλιβερά γεγονότα και ούτε μπορούσα να φανταστώ πόσο θα απασχολούσαν στην συνέχεια την σκέψη μου και την ζωή μου.
Δυο χρόνια μετά και αφού είχαμε στο μεταξύ παντρευτεί εδώ στην Αρμενία με πολιτικό γάμο, χρειάστηκε να περάσουμε το κατώφλι του ελληνικού Προξενείου. Η γυναίκα μου ήθελε να πάρει visa ώστε να κάνουμε Χριστούγεννα στην Λαμία, στον τόπο της καταγωγής μου. Δεν καταφέραμε ωστόσο να εισχωρήσουμε στο γραφείο του Προξένου. Στην είσοδο μας περίμεναν περίεργοι άνθρωποι. Ήταν πολλοί και συμπεριφέρονταν με αγένεια. Ένας από αυτούς, ο Άρης, περιτριγυρισμένος από πλήθος Αρμενίων που δούλευαν τότε στο Προξενείο, κοίταξε υποτιμητικά το πιστοποιητικό του γάμου μας που είχε εκδοθεί από την τοπική αρχή και έκρινε ότι ήταν άνευ σημασίας. Ούτε βέβαια είχε σημασία για τον Άρη, που συμπεριφερόταν σαν αρχισυμμορίτης, ότι μιλούσε με έναν Έλληνα πολίτη. Και ότι η γυναίκα μου είχε δεκάδες άδειες εξόδου στο διαβατήριο της, προς την Ιταλία, την Γαλλία, την Αγγλία και αλλού. Αυτά δεν ενδιέφεραν τον αρχισυμμορίτη, τον Άρη, που κανένας δεν γνώριζε να μου πει την ιδιότητα του στο Προξενείο. Βρε καλέ μου, βρε χρυσέ μου. Τίποτα! Χαμπάρι δεν έπαιρνε ο Άρης. Φύγαμε με μεγάλη ταραχή που μας συνόδευε για μήνες. Ήταν πρώτη φορά που αισθάνθηκα ντροπή που είμαι Έλληνας. Και φυσικά ποτέ δεν σκέφτηκα να πιάσω τους "γνωστούς". Η ιδέα και μόνο μου προκαλεί ταχυκαρδία.
Η γυναίκα μου, καθηγήτρια ιταλικών στο εδώ πανεπιστήμιο, δεν το έβαλε κάτω. Απευθύνθηκε στο ιταλικό Προξενείο. Εκεί την υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες. Κανένα πιστοποιητικό γάμου δεν της ζήτησαν. Της έδωσαν σε δυο μέρες την visa. Μόλις το έμαθα, αισθάνθηκα ακόμη μεγαλύτερη ντροπή. Έτσι με ιταλική visa θα ταξιδεύαμε Ελλάδα -για να γιορτάσουμε με τους οικείους μας το νέο έτος και για να ανοίξω στον δήμο μου νέα οικογενειακή μερίδα- αφού η συμμορία του ελληνικού Προξενείου έκρινε ότι την ελληνική δεν την δικαιούμαστε. Η τύχη τα έφερε έτσι ώστε στο ίδιο αεροπλάνο της τότε Ολυμπιακής, να βρίσκεται μέσα και ο ατρόμητος Άρης που όταν με είδε, χλόμιασε. Κατά την απογείωση, τον απογείωσα και εγώ κανονικά και αυτός από ατρόμητος μεταμορφώθηκε σε δειλό ανθρωπάκι. Διέσχισε πετώντας τον διάδρομο. Έτρεμε και ο ίσκιος του. Χώθηκε βαθιά στο κάθισμα του που τον κατάπιε. Τι θλιβερό υποκείμενο! Από τότε κανείς δεν τον ξαναείδε. Είχε ξεσπάσει η κρίση για τα καλά στην Ελλάδα όταν οι συμμορίες, που καραδοκούσαν στην είσοδο του Προξενείου και ωθούσαν τον κοσμάκη σε τουριστικά γραφεία "εξειδικευμένα" στο να μεταμορφώνουν ταχυδακτυλουργικά τη μίζα σε visa, εξαφανίστηκαν. Χρήματα πια ο ελληνικός λαός δεν είχε για να συντηρήσει "Άρηδες" και κομματικές συμμορίες που συνωστίζονταν άλλοτε μέσα στα Προξενεία και στις Πρεσβείες. Παρόλα αυτά, η θλιβερή εικόνα του Προξενείου στο Γιερεβάν δεν άλλαξε και πολύ και ας αλλάζει κάθε τρεις και λίγο το προσωπικό. Βοά ο τόπος. Όλοι εδώ μιλάνε με καθόλου κολακευτικά λόγια.
Δεκατρείς Ιουνίου του 2013 δυστυχώς επιστρέψαμε και πάλι εκεί. Έχουμε αποφασίσει εδώ και καιρό να βαπτίσουμε τον γιο μας -που έχει διπλή υπηκοότητα- στην Ελλάδα. Τον μήνα Ιούλιο. Περάσαμε και πάλι το κατώφλι του Προξενείου, ο γράφων, η σύζυγός του, ο γιος τους και η Αρμένισσα γιαγιά του. Δεν σας κρύβω ότι πήγα με κρύα καρδιά και γεμάτος προκαταλήψεις. Αυτή την φορά τουλάχιστον δεν υπήρχαν συμμορίες στην πόρτα να μας περιμένουν. Έτσι μπήκαμε στην αίθουσα αναμονής όπου κυριαρχούσε μεγάλη φασαρία. Δεκάδες Αρμένιοι με τα κινητά στα χέρια μιλούσαν ακατάπαυτα. Σε άλλα ευρωπαϊκά Προξενεία εννοείται ότι η χρήση τους απαγορεύεται. Κανένας δεν ήξερε να μας πει ποιος είναι ο τελευταίος. Αριθμητική σειρά δεν υπήρχε για να μπει μια στοιχειώδης τάξη. Μ’ έπιασε ο τάραχος διότι με αυτά που έβλεπαν τα μάτια μου, ήμουν σίγουρος τι μας περιμένει. Και δυστυχώς δεν διαψεύσθηκα.
Περιμέναμε κοντά δυο ώρες. Μπήκαμε στο περίπου. Μέσα καθόταν σκυθρωπός ένας μικροσκοπικός υπάλληλος που εκτελούσε χρέη Προξένου με την βοηθό του. Ίσα που έριξε το αστυνομικό του βλέμμα πάνω μας χωρίς να πει κουβέντα. "Παρακαλώ πολύ, περάστε, καθίστε κύριοι!" λέγαμε στο χωριό μου. Αντί αυτού, ψυχρολουσία και αγένεια μας καταπλάκωσαν με ορμή και ακαριαία. Τελείως αδικαιολόγητο θεωρώ δε το εχθρικό κλίμα που δημιουργήθηκε ανάμεσά μας. Άνθρωποι που πληρώνονται αδρά για να μας διευκολύνουν, δεν διαθέτουν έναν στοιχειώδη κώδικα ευγένειας όταν έχουν μπρος τους ένα μικρό παιδί με την γιαγιά του. Πολύ τους πέφτει να σου πουν "παρακαλώ καθίστε". Όχι, ο κύριος αυτός μιλιά δεν είχε. Κοίταζε τα αμέτρητα δικαιολογητικά που είχαμε προσκομίσει με ύφος επιθεωρητή Κλουζώ μέχρι που βρήκε ληγμένο το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και με μια κίνηση θριαμβευτική το σημείωσε με κόκκινο. Η απαράδεχτη συμπεριφορά του υπαλλήλου μού ανέβασε το αίμα στον κρόταφο. Με άκουσε όλο το Προξενείο από τις φωνές που έβαλα. Ο υπάλληλος τα έχασε τόσο που νόμισα ότι τον λυπήθηκε για μια στιγμή η ψυχή μου. Ήταν προφανές ότι δεν κατανοούσε καθόλου τον ρόλο του, ούτε ήξερε να κάνει διάκριση μεταξύ πολίτη και αλλοδαπού. Λόγω φόρτου εργασίας; Λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων; Λόγω προχωρημένων αντιλήψεων; Δεν ξέρω τι να υποθέσω.
Πάντως ένας υπάλληλος του Ελληνικού Κράτους και μάλιστα του Προξενείου που θέλει να πληρώνεται σε ευρώ, δεν νοείται να μην γνωρίζει σε ποιον μιλάει. Να μην έχει τρόπους. Και ιδίως μέσω διαδικτύου, πολίτης και αλλοδαπός, να μη μπορούν να κλίσουν μια συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα για να τον συναντήσουν ώστε να παρακάμπτεται όλη αυτή η εκνευριστική αναμονή. Αλλά ποιο διαδίκτυο; Πού ακούστηκε στην Ευρώπη όλη, Προξενείο και Πρεσβεία χωρίς πραγματικό site και υπάλληλοι με αποδοχές ευρωπαϊκές αντίστοιχες του Γάλλου, του Γερμανού, του Ιταλού! Και όμως αυτή είναι η κατάσταση πριν και μετά την κρίση: υπέρογκες απολαβές για τους υπεράριθμους υπαλλήλους του Προξενείου, που στο μεταξύ αραίωσαν, γεγονός που αύξησε τον φόρτο της εργασία τους, αλλά δεν μείωσε στο παραμικρό την αλαζονική τους συμπεριφορά στο πρόσωπο του Έλληνα πολίτη· και υπέρογκες απολαβές για τους υπαλλήλους της Πρεσβείας που περνούσαν, όταν λεφτά υπήρχαν, εντελώς απαρατήρητοι από τα εδώ πολιτικά δρώμενα όπως οι κομπλεξικοί επαρχιώτες. Πολλοί εξ αυτών διέμεναν στο Marιot, το ακριβότερο hotel της Αρμενίας, και έπειτα γίνονταν άφαντοι. Και συνεχίζουν, ακόμη και σήμερα που η χώρα έχει βουλιάξει, να κρύβονται μες στο καβούκι τους ενώ τον Ιταλό Πρέσβη ας πούμε και τον Γάλλο τον ξέρουν και οι πέτρες.
Και ακόμη. Διάσημοι μουσικοί από την Ιταλία που χρηματοδοτούνται από πάμπλουτους Αρμενίους καταφθάνουν εδώ κάθε τόσο για να αναδείξουν την "bella Italia". Ενώ κάθε χρόνο, 2 Ιουνίου, ημέρα εθνικής ανεξαρτησίας της Ιταλίας, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας και οι υπουργοί του, πλήθος επιχειρηματιών και καθηγητές ιταλικών απ’ όλη την χώρα μαζί με Ιταλούς πολίτες που διαμένουν εδώ, ανταμώνουν στην ιταλική Πρεσβεία για να γιορτάσουν. Οι καλεσμένοι απολαμβάνουν την ιταλική κουζίνα à la fourchette που συνοδεύεται με κλασσικό quartetto. Ντρέπομαι δε να σας περιγράψω τι αισθάνθηκα όταν βρέθηκα, για πρώτη και τελευταία φορά και από τύχη, στην δικιά μας εθνική εορτή. Επόμενο είναι η αγορά να έχει κατακλιστεί από ιταλικά προϊόντα, ενώ εμείς έως πρότινος ούτε ελληνικό ελαιόλαδο δεν μπορούσαμε να βρούμε. Και τίθεται το ερώτημα: Αν δεν έχουμε προϊόντα να εξάγουμε και τίποτα ελληνικό να αναδείξουμε, για ποιο λόγο λειτουργούν αυτές αρχές; Ως Έλληνας πολίτης που κατοικώ εδώ, απαιτώ να ενημερωθώ άμεσα και δημοσίως από το αρμόδιο κυβερνητικό όργανο. Ποιες είναι οι δραστηριότητες και ποιο είναι το έργο που επιτελούν αυτές οι αρχές για το καλό της χώρας ώστε να δικαιολογείται η εδώ παρουσία τους; Αληθεύει ότι διαθέτουμε ακόμη πανέμορφο - εγκαταλειμμένο- κτήριο στο κέντρο της πόλης που είχαμε αποκτήσει επί θητείας του κ. Πάγκαλου, ενώ το χρεοκοπημένο Κράτος πληρώνει ενοίκιο για την βίλα της Πρεσβείας;
Η εντύπωση μου είναι ότι η εδώ παρουσία της "χώρας των Ιώνων", έτσι αποκαλούνε την Ελλάδα οι Αρμένιοι, ήταν και είναι για κλάματα. Πολλοί εξ αυτών δεν γνωρίζουν ότι είμαστε μια χώρα ευρωπαϊκή! Την φαντάζονται σαν ένα μεγάλο εξωτικό νησί με θαυμαστή Ιστορία, όπου οι κάτοικοι της φοράνε μεξικανικά καπέλα, πίνουν, χορεύουν και γλεντάνε. Και όταν αντικρίζουν αυτή την εικόνα στο Προξενείο, που μόνο στις χώρες του Καυκάσου ίσως θα την συναντήσεις, δεν τους αλλάζεις ιδέα με τίποτα. Να σημειώσω επίσης ότι κανένας φοιτητής δεν θέλει στα Πανεπιστήμια Ξένων Γλωσσών να μάθει την ελληνική γλώσσα. Τους αναγκάζει, μου λένε, το Πανεπιστήμιο να την επιλέξουν! Λογικό δεν είναι; Δεν υπάρχει καμία προβολή του ελληνικού ονόματος. Ποιος πληρώνεται άραγε για ν’ αναδείξει το διασυρμένο πια ελληνικό όνομα και για να προβάλλει, σε μια χώρα φιλικά προσκείμενη προς εμάς, την μουσική, τα προϊόντα και τον πολιτισμό μας; Πρέσβης στο Γιερεβάν υπάρχει; Έγινε τελετή υποτίθεται στο Πανεπιστήμιο Μπρουσώβ για τα 150 χρόνια από την γέννηση του Καβάφη και ούτε οι φοιτητές που μαθαίνουν ελληνικά ήταν παρόντες! Όλα γίνονται με προχειρότητα. Όποτε τελούνται αξιόλογες εκδηλώσεις -που λέει ο λόγος- εθνικές εορτές ή ότι άλλο, δεν οφείλουν οι εδώ αντιπρόσωποι του Κράτους (μας;) να μας προσκαλούν; Αλλά πώς, αφού δεν ξέρουν πού κατοικούμε. Χωρίς επίσημο site ποιος θα μας ενημερώσει; Ο ταχυδρόμος ίσως; Τα ταχυδρομικά περιστέρια;
Κατά την διάρκεια της κρίσης χιλιάδες άνθρωποι του ιδίου φυράματος έχασαν τα προνόμια τους. Κλαίνε και οδύρονται οι υποκριτές πίσω από συνδικάτα και με ψευτοεπαναστάτες ονειρεύονται να πάρουν πίσω τα "κεκτημένα". Ευρωπαϊκούς μισθούς διεκδικούν, τρομάρα μας! Να το ομολογήσω: Αν χάσουν την δουλειά τους, δεν θα τους λυπηθώ καθόλου. Τους αξίζει. Πώς είναι δυνατόν την σήμερον ημέρα, με εκατομμύρια ανέργους, με νέους ανθρώπους που έχουν λαμπρές σπουδές και περιμένουν με αγωνία να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην χώρα, να μην μπορούμε να οργανώσουμε ένα Προξενείο; Ας προσληφθούν αξιοκρατικά οι ικανοί που θα είναι σε θέση να κάνουν το περιβάλλον αυτό άξιο λόγου και όσοι δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες ικανότητες, ας μετακινηθούν σε θέσεις ελάσσονος σημασίας. Το Προξενείο, η Πρεσβεία, είναι το πρόσωπο της χώρας προς τα έξω. Η άψογη ή η τριτοκοσμική λειτουργία τους έχει θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στην εδώ παρουσία μας. Και όπως ο πολίτης πληρώνει τους φόρους σε ευρώ στο χρεοκοπημένο Κράτος, με την σειρά του αυτό οφείλει τουλάχιστον να τον σέβεται και να τον αναδεικνύει όπου και να βρίσκεται. Ας επανδρωθούν αυτές οι αρχές με κρατικούς λειτουργούς που θα δείχνουν επιτέλους σεβασμό στο πρόσωπο του πολίτη και με αληθινούς κοσμοπολίτες για να προβάλουμε επάξια τον ελληνικό κόσμο στην οικουμένη.
Για να μην αδικήσω κανέναν, να τονίσω πως όσοι εργάζονται στην στρατιωτική υπηρεσία, που στεγάζεται στο ίδιο κτήριο με την Πρεσβεία, συμπεριφέρονταν πάντα με τρόπο φιλικό, ευγενικό και κόσμιο. Όσο για μας, δεν υπάρχει αμφιβολία. Η περιπέτεια μας θα συνεχιστεί. Η visa της γυναίκας μου, που έχει γιο και άνδρα Έλληνα, είναι μόνο για 15 ημέρες. Η αίτηση που κάναμε για Multivisa ενός χρόνου δεν έγινε δεκτή. Θα απευθυνθούμε για άλλη μια φορά στο ιταλικό Προξενείο. Σίγουρα εκεί θα έχουμε καλύτερη τύχη.
Γεώργιος Μ. Κοκκορές
- συγγραφέας
www.protagon.gr
5-8-2013