Δημοσιονομικός σαδισμός και η φάρσα της μείωσης του ελλείμματος

(...)

Η ακραία δημοσιονομική εξυγίανση στα μέσα  μιας μεγάλης ύφεσης μπορεί να έχει μόνο ακραίες συνέπειες στην παραγωγή, οδηγώντας σε μαζικό κλείσιμο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στη διόγκωση της ανεργίας, στη διεύρυνση της φτώχειας, στη μαζική απώλεια της εμπιστοσύνης στους πολιτικούς και τους κοινωνικούς θεσμούς, στην κοινωνική αταξία, και πιθανότατα στο ξέσπασμα της πολιτικής βίας. Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία τριάμισι χρόνια καθώς η δημοσιονομική σαδιστική βιαιότητα εντείνεται από τη μια χρονιά στην άλλη χωρίς εμφανές τέλος στον ορίζοντα. Η Ελλάδα έχει όλα τα κατάλληλα συστατικά για μια άλλη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.

(...)

Σκίτσο του Μιχάλη Κουντούρη

  στην Εφημερίδα των Συντακτών 

1.

Δημοσιονομικός σαδισμός και η φάρσα της μείωσης του ελλείμματος 

Η ανεργία στην Ελλάδα σκαρφάλωσε στο 27,9%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η εθνική παραγωγή μειώθηκε κατά 5,6% σε ετήσια βάση για το πρώτο τρίμηνο του 2013, αλλά μόνο κατά 3,8% στο δεύτερο τρίμηνο (χάρη στον τουρισμό), η συνολική καταναλωτική δαπάνη και οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 6,3% και 11,8%, αντίστοιχα, κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους –και η χώρα οδεύει ολοταχώς προς ένα τρίτο πακέτο διάσωσης, όπως ωμά προέβλεψε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τον περασμένο μήνα.  

Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, δεν πτοείται από αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα. Έτσι, το υπουργείο Οικονομικών επιμένει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο «σωστό δρόμο», προβάλλοντας ως απόδειξη  τα στοιχεία του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης, τα οποία εμφανίζουν ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης των 2,6 δισ. ευρώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου. Τι κι αν αυτά τα στοιχεία  είναι το αποτέλεσμα ενός απίστευτου λογιστικού μαγειρέματος, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την προσθήκη εσόδων που ελήφθησαν από τα κέρδη που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης από τα ελληνικά ομόλογα που είχαν υπό την κατοχή τους, την μη καταβολή προβλεπόμενων δαπανών για δημόσιες επενδύσεις και την μη καταβολή οφειλόμενων επιστροφών φόρου; Ως πιστός και υπάκουος δούλος της «τρόικας» που διοικεί την Ελλάδα τα τελευταία τριάμισι χρόνια,  η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τις λίγες δεξιότητες που διαθέτει για να ολοκληρώσει ένα και μόνο έργο: τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού με κάθε αναγκαίο μέσο. Εξάλλου, η τρόικα πιστεύει ότι αυτός είναι ο πιο κρίσιμος παράγοντας για να μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει στις διεθνείς πιστωτικές αγορές. 

Η εμμονή με τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού για χάρη της μείωσης του ελλείμματος  παραλύει την ελληνική οικονομία για το απλό γεγονός ότι η εθνική οικονομία δεν είναι νοικοκυριό. Δυστυχώς, αυτή η μάλλον απλή ιδέα διαφεύγει από τους αξιωματούχους της ΕΕ, με την καγκελάριο της Γερμανίας και τον υπουργό Οικονομικών να είναι οι αρχιερείς της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Η ακραία δημοσιονομική εξυγίανση στα μέσα  μιας μεγάλης ύφεσης μπορεί να έχει μόνο ακραίες συνέπειες στην παραγωγή, οδηγώντας σε μαζικό κλείσιμο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στη διόγκωση της ανεργίας, στη διεύρυνση της φτώχειας, στη μαζική απώλεια της εμπιστοσύνης στους πολιτικούς και τους κοινωνικούς θεσμούς, στην κοινωνική αταξία, και πιθανότατα στο ξέσπασμα της πολιτικής βίας. Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα τα τελευταία τριάμισι χρόνια καθώς η δημοσιονομική σαδιστική βιαιότητα εντείνεται από τη μια χρονιά στην άλλη χωρίς εμφανές τέλος στον ορίζοντα. Η Ελλάδα έχει όλα τα κατάλληλα συστατικά για μια άλλη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.

Από το 2008, το ΑΕΠ έχει βιώσει μια πραγματική μείωση πάνω από το 20%, με την πιο απότομη πτώση να ξεκινά από την περίοδο που θεσμοποιείται η επιβολή των ακραίων μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας ως αποτέλεσμα των δύο διεθνών συμφωνιών διάσωσης, τον Μάιο του 2010 και τον Ιούνιο του 2012, αντίστοιχα. Οι μισθοί και τα ημερομίσθια έχουν μειωθεί κατά μέσο όρο κατά 20% έως 25 % και οι συντάξεις ακόμη και έως  40%. Ωστόσο, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου της κρίσης, διακωμωδώντας τη στρατηγική της λεγόμενης «εσωτερικής υποτίμησης», και οι αυξήσεις των φόρων προκειμένου να ενισχυθούν τα έσοδα της τρόικας τρέχουν με εξωφρενικό ρυθμό. (Ως  πρόσθετη απόδειξη του σκοτεινού, ατελείωτου τούνελ στο οποίο έχει εγκλωβιστεί η Ελλάδα, το ΔΝΤ πρότεινε  πρόσφατα αύξηση της άμεσης φορολογίας για το 2014 κατά 12,4%). 

Εκτιμάται ότι, μέχρι το τέλος του 2014, η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων μισθωτών θα είναι περίπου η μισή από αυτή που ήταν το 2009. Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς γιατί ορισμένα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου έχουν ήδη μεταφέρει την Ελλάδα από την κατηγορία των ανεπτυγμένων οικονομιών σε αυτή των «αναδυόμενων αγορών». 

Φυσικά, το μεγαλύτερο θύμα του δημοσιονομικού σαδισμού είναι η απασχόληση. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε από 9,4 % το 2009 σε 16% το 2011 και έχει φτάσει σήμερα στο 28%, ενώ θεωρείται σχεδόν βέβαιο  ότι θα ξεπεράσει το 30% το 2014.

Εν τω μεταξύ, εξερράγη η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ. Από περίπου 128% που ήταν το 2009, έχει αυξηθεί στο 180%, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Ελλάδα δεν έχει καμία προοπτική ανάκαμψης. Σε αυτό το στάδιο που βρίσκεται, για να μπορέσει η Ελλάδα να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της και να ανακτήσει την απώλεια του ΑΕΠ και τα επίπεδα απασχόλησης, θα πρέπει κάποιος να βασιστεί σε ένα  εξωφρενικά αισιόδοξο σενάριο οικονομικής ανάπτυξης: πιθανώς σε μακροπρόθεσμα ποσοστά ανάπτυξης του ονομαστικού ΑΕΠ της τάξης του 7% ή του 8%.

Η Ελλάδα μπορεί σύντομα να καταλήξει με μισθούς συγκρίσιμους με αυτούς της Κίνας, αλλά οι πιθανότητες να βιώσει ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης ανάλογους με αυτούς της Κίνας κυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα με το ταξίδι στο χρόνο.

Προσφέροντας σε μια χρεοκοπημένη χώρα όπως η Ελλάδα ένα ακόμη πακέτο διάσωσης δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Αυτό που χρειάζεται απεγνωσμένα η χώρα στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης καταστροφής είναι ένα μεγάλο «κούρεμα» χρέους (κατά πάσα πιθανότητα γύρω στο 60%) και ένα  σχέδιο ανάπτυξης τύπου Μάρσαλ --ή, εναλλακτικά, την πλήρη έξοδο από τη ζώνη του ευρώ, με όλες τις άμεσες δυσάρεστες συνέπειες που θα έχει αυτή η εξέλιξη για την Ελλάδα και ενδεχομένως για την ίδια την ευρωζώνη.

Του  Χ. Ι. Πολυχρονίου

- Eρευνητή  και Policy Fellow στο Levy Economics Institute of Bard College της Νέας Υόρκης

( Μια πιο λεπτομερής ανάλυση των θεμάτων που προαναφέρθηκαν, μπορούν να βρεθούν στο http://www.levyinstitute.org/pubs/pn_13_6.pdf )

 ΠΗΓΗ

http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=3982072&nid=1872413

Σκίτσο του Π.ΜΑΡΑΓΚΟΥ

Στο ''ΕΘΝΟΣ''

2.

Ξεχάστε ανάπτυξη-πρωτογενές πλεόνασμα χωρίς "κούρεμα" χρέους

Ούτε  επενδύσεις και, έτσι, ανάπτυξη στην Ελλάδα, αλλά ούτε βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό θα δούμε στην Ελλάδα αν δεν γίνει παραπέρα διαγραφή του ελληνικού κρατικού χρέους... Αυτό αναφέρει η φθινοπωρινή έκθεση προβλέψεων του Κέντρου Προγνώσεων του γερμανικού Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία ( Institut fuer Weltwirtschaft – Kiel ) λιγότερο από δέκα μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες στη Γερμανία και, ενόσω, είχε κοπάσει η έντονη προεκλογική συζήτηση σχετικά με το τρίτο πακέτο προς την Ελλάδα. 

Το Κέντρο Προγνώσεων του Κιέλου όχι μόνο θεωρεί ως την καλύτερη λύση το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους, αλλά διαφωνεί με όσους στη σημερινή ή... στη μελλοντική γερμανική κυβέρνηση  θεωρούν πως η συζήτηση για την αναγκαιότητα ενός τέτοιου "κουρέματος" πλήττει την αξιοπιστία της βούλησης για παραπέρα δημοσιονομική προσαρμογή. Και αυτό γιατί στο IfW, εκτιμούν πως -ούτως ή άλλως- δεν θα επανέλθει η μεγάλη αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές για την κρίση χρέους στην ευρωζώνη. 

Διαβάστε το υπόλοιπο κείμενο

  

Αντίθετα, όσο παραμένει  αφόρητα υψηλό το ελληνικό κρατικό χρέος, η ελληνική οικονομία και μαζί της, εν μέρει, η ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα μπορέσει να αναπνεύσει.

Οι διεθνείς οικονομικές προβλέψεις του εν λόγω Κέντρου Προγνώσεων του IfW (κυκλοφορούν κάθε τρεις μήνες) αποτελούν την πρώτη ύλη των κοινών εξαμηνιαίων οικονομικών προβλέψεων των μεγαλύτερων οικονομικών ινστιτούτων της Γερμανίας που εκδίδονται υπό την επίβλεψη του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας. 

Είναι για πρώτη φορά μετά από καιρό, που οι οικονομολόγοι του Κιέλου επιλέγουν να κάνουν  ειδική αναφορά  (σε ξεχωριστό box στα πλαίσια της ανάλυσης για την ευρωπαϊκή οικονομία) στην ελληνική κρίση. 

Και όχι μόνο αυτό, αλλά υπερασπίζονται την πιο αιρετική άποψη που κυκλοφορεί αυτή την περίοδο στη δημόσια συζήτηση της Γερμανίας: Το παραπέρα κούρεμα του ελληνικού κρατικού χρέους που βρίσκεται στα χέρια του επίσημου τομέα. 

Οι αποκλίσεις από το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, η μείωση των αποταμιεύσεων, των κεφαλαιακών ροών και των ρεαλιστικών προσδοκιών για την επιστροφή στην ανάκαμψη από το 2014 (το IfW προβλέπει ύφεση 1% το 2014) και έπειτα ανεβάζουν το ύψος του χρηματοδοτικού κενού της ελληνικής οικονομίας στα περίπου 73 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Κέντρο Προγνώσεων του IfW.

Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 1/5 του ελληνικού κρατικού χρέους και στα 2/5 του ΑΕΠ της χώρας, Το κυριότερο είναι πως αυτό το ποσό, εκτιμούν οι Γερμανοί οικονομολόγοι, πως δεν θα μπορεί εύκολα να το δανεισθεί η Ελλάδα, βγαίνοντας στις διεθνείς αγορές χρήματος. Από την άλλη μεριά, παραμένοντας σε τόσο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο το χρέους "κρατιούνται μακριά οι επενδυτές" από την Ελλάδα "τουλάχιστον από μία μακροπρόθεσμη εμπλοκή" στη χώρα.

Ένα τρίτο πακέτο στήριξης  δεν αποτελεί καλύτερη λύση σε σχέση με ένα κούρεμα του χρέους, παραδέχονται στο IfW. 

Και αυτό γιατί η επιστροφή στις αγορές -η οποία αποτελεί ένα μέρος αυτού του πακέτου- θα γίνει σε συνθήκες που το χρέος θα παραμένει στα σημερινά ή και σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα. "Υπό συζήτηση" είναι ένας συνδυασμός και των δύο μέσων, δηλαδή του κουρέματος χρέους  μαζί με επιστροφή στις αγορές. Θετικό είναι το IfW και στο ενδεχόμενο απευθείας στήριξης των ελληνικών τραπεζών απευθείας τον ESM, εφόσον δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση...

ΠΗΓΗ

http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=3982303&nid=1872715

18/9/2013