Απατηλό το όνειρο της "Σαουδικής Αμερικής" :Ο πυρετός άντλησης μαύρου χρυσού από σχιστόλιθο δεν θα διαρκέσει
Η πετρελαιοπηγή Serenity Chesapeake Energy 1-3Η, κοντά στο Οκλαχόμα Σίτι, ξεπρόβαλε ως ένας ορμητικός πίδακας το 2009, αποδίδοντας πάνω από 1.200 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και προκαλώντας πυρετό άντλησης που εξαπλώθηκε έως το Κάνσας. Σήμερα, όπως δείχνουν τα στοιχεία της πολιτείας, το πηγάδι παράγει λιγότερα από 100 βαρέλια ημερησίως. Η απότομη βουτιά του Serenity αποκαλύπτει το βρώμικο μυστικό της πετρελαϊκής έκρηξης στις ΗΠΑ: Δεν θα διαρκέσει.
Τα σχιστολιθικά κοιτάσματα έχουν την ιδιότητα να ξεκινούν δυναμικά, αλλά να μειώνονται γρήγορα, ενώ τα τρυπάνια δουλεύουν με ιλιγγιώδη ρυθμό προκειμένου να κρατήσουν σταθερή την παραγωγή.
Στα σημεία άντλησης αυτή η αδιάκοπη ανάγκη για γεώτρηση είναι γνωστή ως η «Κόκκινη Βασίλισσα», από τον γνωστό χαρακτήρα του «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων», που λέει στην Αλίκη: «Πρέπει να τρέξεις με όλη σου τη δύναμη για να παραμείνεις στο ίδιο σημείο».
Οι ΗΠΑ παράγουν 7,8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, περισσότερο από ό,τι παρήγαγαν τα τελευταία 25 έτη. Το αργό που παράγεται από σχιστολιθικους σχηματισμούς έχει διαρρήξει την εξάρτηση από τις εισαγωγές, ενώ έχει φέρει τη χώρα πιο κοντά στην ενεργειακή ανεξαρτησία από όσο υπήρξε μέχρι το 1989. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προέβλεψε πέρυσι ότι οι ΗΠΑ θα ξεπεράσουν τη Σαουδική Αραβία έως το 2020, παίρνοντας τον τίτλο της μεγαλύτερης πετρελαιοπαραγωγού στον κόσμο.
Μη βιώσιμη η παραγωγή
Το εάν η σημερινή παραγωγή μπορεί να διατηρηθεί σε αυτά τα επίπεδα είναι προς συζήτηση. Ο David Hughes, γεωφυσικός και πρόεδρος της Global Sustainability Research, έχει εξετάσει τη διάρκεια ζωής των αποθεμάτων σχιστολίθου. «Το σύνδρομο της "Κόκκινης Βασίλισσας" επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα», σχολιάζει. «Όσο πιο υψηλή η απόδοση, τόσο περισσότερα πηγάδια χρειάζεσαι για να αντισταθμίσεις τη μείωση».
Η αμερικανική Υπηρεσία Πληροφορίας Ενέργειας εκτιμά ότι περίπου το 29% της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ σήμερα προέρχεται από τους λεγόμενους «σφιχτούς» σχηματισμούς πετρελαίου.
Αυτά τα πυκνά στρώματα βράχου και σχιστολίθου διανοίγονται με εκτόξευση νερού, άμμου και χημικών ουσιών βαθιά μέσα στο έδαφος, που δημιουργούν ρωγμές, μέσα από τις οποίες το πετρέλαιο βρίσκει δίοδο μέσα σε οριζόντιους αγωγούς, κάποιοι από τους οποίους αριθμούν χιλιάδες μέτρα μήκος.
Η παραγωγή από πηγάδια που έχουν διανοιχτεί μέσα σε αυτούς τους πετρώδεις σχηματισμούς έχει μειωθεί κατά 60% έως 70% μόνο το πρώτο έτος. Τα παραδοσιακά κοιτάσματα χρειάζονται μία διετία για να πέσουν στο 50% με 55% και μπορούν να είναι αποδοτικά για 20 επιπλέον χρόνια.
Ο Hughes της Global Sustainability εκτιμά ότι οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν 6.000 νέες γεωτρήσεις ανά έτος, με κόστος 35 δισ. δολάρια, για να διατηρήσουν την τρέχουσα παραγωγή. Η έρευνά του δείχνει, επίσης, ότι τα πιο πρόσφατα πηγάδια δεν είναι τόσο παραγωγικά όσο τα πρώτα χρόνια της έκρηξης, σημάδι ότι οι εταιρείες πετρελαίου έχουν ήδη ανακαλύψει τα καλύτερα σημεία, μην αφήνοντας περιθώριο για νέα ρεκόρ. Ο Hughes έχει προβλέψει ότι η παραγωγή θα μεγιστοποιηθεί το 2017, για να πέσει στα επίπεδα του 2012 μέσα σε δύο χρόνια. «Ο θόρυβος γύρω από την ενεργειακή ανεξαρτησία της "Σαουδικής Αμερικής" είναι εκκωφαντικός στα ΜΜΕ του συρμού», λέει ο Hughes. «Εμείς, όμως, πρέπει να κάνουμε μια περισσότερο εις βάθος και έξυπνη συζήτηση για το θέμα αυτό». Στις 7 Οκτωβρίου, ο Abdalla Salem el-Badri, γραμματέας του ΟΠΕΚ, σε δηλωσή του είπε ότι οι Αμερικανοί παραγωγοί σχιστολίθου «αρχίζουν να ξεμένουν από σημεία με μέλι» και αυτή η παραγωγή θα φτάσει στο μέγιστο το 2018.
Αν η έκρηξη αυτή αποδειχθεί φούσκα, θα επηρεάσει σημαντικά το μέλλον των ενδιαφερόμενων πολιτειών, όπως της Οκλαχόμα, που στο διάστημα 1907-1923 ήταν η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός στις ΗΠΑ. Η παραγωγή της αυξήθηκε πάνω από 80% από όταν η Chesapeake τρύπησε το κοίτασμα Serenity κοντά στα σύνορα με το Κάνσας, υποκινούμενη από τις τιμές του πετρελαίου, που κινούνται κοντά στα 85 δολάρια το βαρέλι από τις αρχές του 2009.
Δεν συμφέρει
Το κόστος της διάρρηξης ενός οριζόντιου κοιτάσματος σχιστολίθου κυμαίνεται από τα 3,5 εκατ. δολάρια στον ασβεστόλιθο του Μισισιπή έως τα 9 εκατομμύρια ή και παραπάνω στο Bakken. Το κόστος αυτό ξεπερνά κατά πολύ το αντίστοιχο για ένα κατακόρυφο κοίτασμα, που κυμαίνεται μεταξύ 400.000 και 600.000 δολαρίων.
Ο Steve Slawson ins Slawson Exploration, παρακολουθούσε τις οθόνες κάπου 35 χλμ. βόρεια της Οκλαχόμα Σίτι, καθώς το πλήρωμά του έσπαγε τον ασβέστη του Μισισιπή σε βάθος χιλιάδων ποδιών. Το κοίτασμα, που είναι γνωστό ως Begonia 1-30H, θα κοστίσει περίπου 3,7 εκατ. δολ. Η διαδικασία της διάρρηξης, γνωστή ως fracking, είναι μόνο το 1/3 του κόστους αυτού:
Λεπτοί σωλήνες γεμάτοι εκρηκτικά περνιούνται μέσα στη σήραγγα για την ανατίναξη του αρχαίου υφάλου. Στη συνέχεια, αντί 80 χιλ. δολ., το Begonia θα καταναλώνει 50.000 λίτρα υδροχλωρικού οξέος που θα λιώσει τον ασβεστόλιθο. Άλλα 68.000 δολ. θα δοθούν για 1.000 γαλόνια αντιβακτηριακού διαλύματος, που θα σκοτώσει τους μικροοργανισμούς που κατατρώγουν τους αγωγούς. Περίπου 1 10.000 δολ. είναι το κόστος για το επιφανειοδραστικό λιπαντικό που περιορίζει τις τριβές, ενώ άλλα 10.000 χρειάζονται για το υλικό που αναστέλλει τον επανασχηματισμό του ασβέστη. Μην ξεχνάμε τα 230.000 δολ. που χρειάζονται για την αγορά 2 εκατ. λιβρών άμμου που εισχωρούν στις ρωγμές. Στη συνέχεια, 300.000 δίνονται για την άντληση, συν το κόστος της ενοικίασης εξοπλισμού, των σωληνώσεων και του νερού, που ανεβάζει την τιμή του fracking στα 1,2 εκατ. δολάρια.
*Αναδημοσίευση από το "ΚΕΦΑΛΑΙΟ" της 26ης Οκτωβρίου
Απόδοση Αναστασία Κυριανίδη - Νικολαΐδη
www.capital.gr
3-11-2013