Κρίση του ευρωπαϊσμού





Για τη ριζοσπαστική σκέψη δεν υπάρχουν «ταμπού», και όταν υπάρχουν, απομυθοποιούνται. Ωστόσο, η εμμονική αναγωγή κάθε διαφορετικής άποψης σε «ταμπού» διαμορφώνει επίσης «ταμπού» από την ανάποδη. Δεν υπάρχουν «ιεροσυλίες» για κανένα ζήτημα, αλλά και η απομυθοποίησή τους δεν έχει νόημα, όταν περιορίζεται σε αυτό και δεν διεισδύει στην ουσία.
Ο λόγος περί ευρώ και ευρωπαϊσμού. Πολλοί σήμερα στην Ευρώπη διαπιστώνουν ανησυχητική άνοδο του ευρω-σκεπτικισμού του αντι-ευρωπαϊσμού. Ο ευρωπαϊσμός βρίσκεται σε κρίση. Ωστόσο, περισσότερο από αυτόν βρίσκονται σε κρίση το κοινό νόμισμα και η ευρωπαϊκή, υπό γερμανική επιτήρηση, διαχείρισή του με άξονα τις πολιτικές λιτότητος, ύφεσης, μαζικής ανεργίας.
Στις δημοσκοπήσεις σημειώνεται το «παράδοξο» ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί, ενώ αμφιβάλλουν για το ευρώ με τη σημερινή μορφή του, δεν ζητούν την εγκατάλειψη ούτε τη διάλυσή του. Ακόμη λιγότερο, δεν ζητούν την εγκατάλειψη του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό που ζητούν περισσότερο είναι την ουσιαστική ολοκλήρωση της Ευρώπης, τη σταθεροποίηση του κοινού νομίσματος, με τα μέσα που επιβάλλονται για τη λειτουργία ενός ομοσπονδιακού νομίσματος, όπως συμβαίνει σε κάθε νομισματική περιοχή του πλανήτη.
Σε σύστημα εθνικών νομισμάτων, όταν οι περιφερειακές ανισορροπίες υπονομεύουν τη σταθερότητα του συνόλου, αντιμετωπίζονται, μεταξύ άλλων, με νομισματικές ανατιμήσεις στις πλεονασματικές περιοχές και υποτιμήσεις στις ελλειμματικές. Ωστόσο, όταν το νόμισμα είναι κοινό, η διατήρηση συνοχής και σταθερότητος του συνόλου επιβάλλει σταθεροποιητικές μεταβιβάσεις πόρων από τις πλεονασματικες περιοχές προς τις ελλειμματικές.
Οι μεταβιβάσεις πραγματοποιούνται σε όλες ανεξαιρέτως τις ομοσπονδιακές νομισματικές περιοχές -ΗΠΑ, Καναδά, ακόμη και εντός της Γερμανικής ομοσπονδίας, κυρίως μεταξύ δυτικής και ανατολικής πλευράς. Η Ευρωζώνη αποτελεί τη μοναδική περιοχή του πλανήτη στην οποία αυτό δεν συμβαίνει, με βέτο της Γερμανίας. Αντ' αυτού, το κόστος προσαρμογής επιρρίπτεται στα αδύναμα μέλη της ομοσπονδίας, στον κόσμο της εργασίας και μάλιστα στις πιο αδύναμες κοινωνικές συνιστώσες του. Αυτό δεν είναι δίκαιο, αλλά ούτε καν αποτελεσματικό, με συνέπεια οι πλεονασματικές περιοχές να συνεχίζουν να απομυζούν πόρους, κεφάλαια και ανθρώπους εις βάρος των ελλειμματικών, των οποίων η θέση δεν παύει να επιδεινώνεται και οι ανισορροπίες δεν απορροφώνται, αλλά αναπαράγονται διευρυμένα. Αυτή η διαχείριση δεν διαθέτει ορατότητα, είναι καταδικασμένη στην αποτυχία.
Αυτό που σήμερα βρίσκεται σε κρίση δεν είναι τόσο ο ευρωπαϊσμός όσο κυρίως ο μερκελισμός. Αυτός οδηγεί τις χώρες-μέλη στη χρεοκοπία και την Ευρώπη στην αποτυχία. Πώς είναι δυνατόν κάποιοι να επισείουν την αποτυχία της Ευρώπης, ενώ παράλληλα δικαιώνουν τις επιλογές της Μέρκελ, με επιχείρημα ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα της χώρας της;
Οταν η Ευρώπη θα έχει αποτύχει, ενόσω δεν μεταβάλλει τις επιλογές της, τότε ο σημερινός κυρίως επωφελούμενος από την αλυσιτελή ευρωπαϊκή διαχείριση μοιραία θα αποβεί και ο κυρίως ζημιούμενος από την κατάρρευσή της. Μέχρι σήμερα, τα δύο τρίτα των γερμανικών πλεονασμάτων προέρχονται από ανταλλαγές με τις ευρωπαϊκές χώρες. Οσο οι τελευταίες εξωθούνται σε ύφεση, με τη λιτότητα που η Γερμανία επιβάλλει, τόσο το γερμανικό πλεόνασμα θα φθίνει. Αλλά και όταν όλα τα ευρωπαϊκά εξωτερικά ισοζύγια εξισορροπήσουν, τότε δεν θα υπάρχει δυνατότητα για κανένα γερμανικό πλεόνασμα, δεδομένου ότι το εμπόριο της Γερμανίας με τον υπόλοιπο κόσμο δεν της αποφέρει πλεονάσματα, αλλά παραμένει ισορροπημένο.
Πώς είναι δυνατόν να προεξοφλείται ότι η σημερινή απαράδεκτη ευρωπαϊκή κατάσταση θα διαιωνίζεται επ' άπειρον, αφού οδεύει κατευθείαν σε βαθύ αδιέξοδο; Οι προειδοποιήσεις, αντιθέσεις, αντιπαραθέσεις για το έλλειμμα ορατότητος δεν λείπουν, είτε από τον υπόλοιπο κόσμο είτε από την Ευρώπη, ακόμη και από το εσωτερικό της Γερμανίας.
Ηδη το αλαζονικό «συγκρότημα των χωρών του Βορρά» βρίσκεται σε διαδικασία αποψίλωσης: οι παραδοσιακοί σύμμαχοι του Βερολίνου, Ολλανδία και Φινλανδία, εισέρχονται σε κρίση και αναστέλλουν την εφαρμογή των μέτρων λιτότητος, που εν τούτοις συνεχίζουν να εφαρμόζονται με οικτρά και απαράδεκτα αποτελέσματα στις χώρες του Νότου. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα αποχωριστικά αντι-ευρωπαϊκά κινήματα αναδιπλώνονται σε συντηρητική εθνικιστική βάση, είτε στη Γαλλία είτε στην Ολλανδία και τη Φινλανδία, ακόμη και στη Γερμανία.
Παράλληλα, προβληματισμός καταγράφεται από την πλευρά της γαλλικής εργοδοσίας, όπως αυτός του Φρανσουά Εσμπούρ, σχετικά με το ενδεχόμενο «παγώματος» του ευρώ, όμως όχι προς εγκατάλειψη του ευρωπαϊσμού, αλλά κυρίως για την απαλλαγή του από το «βαρίδι» του ευρώ με τη σημερινή μορφή του. Οσον αφορά την ευρωπαϊκή Αριστερά, δεν υπάρχει δίλημμα: πρόβλημα δεν είναι το ευρώ, αλλά η ευρωπαϊκή διαχείρισή του, υπό γερμανική επίβλεψη. Η ύφεση, η λιτότητα, η μαζική ανεργία, ως μέσα στήριξής του. Τα μέσα παραμένουν ολέθρια, αλλά και ο απολογισμός τους αρνητικός.
Ωστόσο, η δικαιολογημένη αμφισβήτηση των μέσων δεν νομιμοποιεί και την αμφισβήτηση του κοινού νομίσματος, ούτε ακόμη λιγότερο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Μπορεί κάποια ημέρα να αμφιβητηθεί και αυτή, ωστόσο θα ήταν πρωθύστερο να προτάσσεται σήμερα αποχώρηση από το ευρωπαϊκό σύνολο, προτού να έχουν ασκηθεί και εξαντληθεί όλα τα δικαιώματα που μέχρι σήμερα η Ευρώπη αναγνωρίζει και κατοχυρώνει για τις χώρες-μέλη της. 

ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΣ
http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=404263



ΣΧΕΤΙΚΑ