'Οταν το «καλό» είναι «κακό»

Αντεστραμμένης πραγματικότητας συνέχεια... Κάποτε η ανακοίνωση θετικών στοιχείων για τις προοπτικές της πραγματικής οικονομίας, αποτελούσε καταλύτη για άνοδο των μετοχών: Οταν ένας σημαντικός κλάδος της οικονομίας αναπτύσσεται, η πίτα μεγαλώνει και οι εταιρείες στα χρηματιστήρια έχουν να προσδοκούν αυξημένα κέρδη, λέει η παραδοσιακή λογική. Οχι πια.

Οι αυτοματισμοί έχουν αντιστραφεί. Τα θετικά στοιχεία για την αμερικανική μεταποίηση, για παράδειγμα, έτυχαν αρνητικής υποδοχής από τα χρηματιστήρια. Τα καλά νέα ταράζουν τις αγορές τελευταία. Σαν παιδιά που προσεύχονται να δείξει το θερμόμετρο «δέκατα» για να μην τα στείλουν σχολείο, οι διεθνείς επενδυτές στέκονται με αμηχανία απέναντι σε κάθε ένδειξη εξυγίανσης της οικονομίας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι «θετικές προοπτικές» φέρνουν πιο κοντά το φάσμα της απόσυρσης της δωρεάν ρευστότητας από τη Fed, που λειτουργεί ως απαραίτητο δεκανίκι για τις αγορές. Καθώς κανείς δεν έχει την αυτοπεποίθηση ότι οι δείκτες θα συνεχίσουν την υψηλή τους πτήση αν χάσουν τη στήριξη των κεντρικών τραπεζών, εκδηλώθηκαν τα αναμενόμενα αντανακλαστικά: Ο χρυσός έκανε βουτιά σε επίπεδα που είχε και το 2010, πριν τα τρισεκατομμύρια των δολαρίων πλημμυρίσουν την αγορά. Οι χρηματιστηριακοί δείκτες υποχώρησαν, αφού στην πρώτη ευκαιρία πολλοί σπεύδουν να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Τα ομόλογα επίσης.

Η ανησυχία θα διατηρηθεί ως μοτίβο όλη την εβδομάδα. Την Παρασκευή θα ανακοινωθούν στοιχεία για την απασχόληση των μισθωτών στις ΗΠΑ. Μια «καλή επίδοση» θα ενισχύσει τη φιλολογία για έναρξη απόσυρσης της στήριξης της Fed ακόμη και τον Δεκέμβριο.

Ή μήπως όχι;

Δίπλα από την αφήγηση που υπονοεί «ότι τα χειρότερα πέρασαν», ότι το τύπωμα πλησιάζει στο τέλος του, μια άλλη σημαντική ανακοίνωση «χτίζει» την ακριβώς αντίθετη υπόθεση: Οτι τα χειρότερα είναι μπροστά - αν οι κεντρικές τράπεζες δεν συνεχίζουν να τονώνουν τις αγορές με δωρεάν ρευστότητα για καιρό. Ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη, ανακοίνωσε πως ο πληθωρισμός υποχωρεί έντονα, για τρίτο συνεχόμενο μήνα στον ανεπτυγμένο κόσμο: στο 1,3% τον Οκτώβριο, από 2% τον Ιούλιο. Αρα, χρειάζονται παρεμβάσεις για να αποφευχθεί ο αποπληθωρισμός (ο φαύλος κύκλος δηλαδή κατά τον οποίο πέφτουν οι τιμές, η παραγωγή, η απασχόληση, η οικονομική δραστηριότητα). Και καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις δεν αποτελούν πρόβλημα σε αυτή τη φάση, οι κεντρικές τράπεζες θα έχουν κάθε επιχείρημα να συνεχίσουν το τύπωμα.

Η τιμή του χρυσού αυτές τις μέρες μοιάζει να πιστεύει το αισιόδοξο σενάριο - και με παραπάνω. Το πολύτιμο μέταλλο έχει υποχωρήσει σε χαμηλά εξαμήνου. Αλλά ούτε και η αγορά χρυσού μπορεί να ερμηνευθεί επαρκώς από τους παραδοσιακούς μηχανισμούς της προσφοράς και της ζήτησης: Θεωρητικά, η ύπαρξη όλο και περισσότερων δολαρίων στην αγορά ωθεί την τιμή του προς τα πάνω. Στην πράξη όμως, οι τιμές πέφτουν καθώς κατά καιρούς εμφανίζονται πωλητές τεράστιων ποσοτήτων που τις γκρεμίζουν: Πρόκειται για εταιρείες που στην ανασφάλεια της περιόδου 2009-11, συγκέντρωναν κεφάλαια από επενδυτές και αγόραζαν χρυσό για λογαριασμό τους. Οταν τα χρηματιστήρια άρχισαν και πάλι να δίνουν υψηλά κέρδη, οι πελάτες τις άφησαν. Από την αρχή του έτους αυτές οι εταιρείες πούλησαν περίπου 700 τόνους χρυσού - την ίδια περίοδο η τιμή του υποχώρησε κατά 27%. Φέτος θα είναι η πρώτη αρνητική χρονιά από το 2000 (τότε, πωλητές ήταν οι κεντρικές τράπεζες).

Καθώς ούτε και η αγορά χρυσού δεν μπορεί να δώσει ενδείξεις για τις μελλοντικές νομισματικές συνθήκες, μένουμε με δύο αντίθετα σενάρια για το μέλλον των αγορών. Διαλέξτε όποιο θέλετε. Οι κεντρικές τράπεζες πάντως θα ήθελαν να συνυπάρχουν και τα δύο. Πες-πες, ενδεχομένως και να τα καταφέρουν.

ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_

04/12/2013_530632