Ο Ερντογάν στα όρια της εξουσίας του

Στο ρεπορτάζ τους για το οικονομικό σκάνδαλο που κλονίζει την κυβέρνηση Ερντογάν, οι New York Times χαρακτηρίζουν την Τουρκία μία μετριοπαθή, ισλαμική δημοκρατία. Οι τρεις αυτές λέξεις εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην κυβέρνηση Ερντογάν, παρά τον αυξανόμενο αυταρχισμό που επιδεικνύει ο πρωθυπουργός της στο εσωτερικό της χώρας και τους πονοκεφάλους που τους δημιουργεί στο εξωτερικό.

Για πολλούς στις ΗΠΑ, η Τουρκία, μία ισχυρή σύμμαχος με στρατηγική θέση μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, αποτελεί πρότυπο μουσουλμανικής χώρας με δημοκρατικό πολίτευμα. Ο αναλυτής και πρώην σύμβουλος στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζόσουα Γουόλκερ είναι από εκείνους που πιστεύουν ότι η Τουρκία δείχνει τον δρόμο της συνύπαρξης των συντηρητικών μουσουλμανικών αξιών με τους δημοκρατικούς θεσμούς για τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Παράλληλα, είναι ξεκάθαρος όταν αναφέρεται στη σημασία της: η Τουρκία είναι πολύ κρίσιμη στρατηγικά για να την παρακάμψουν οι ΗΠΑ και κάθε απόφαση, συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ελλάδα και στην Κύπρο, δεν μπορεί να αγνοήσει τον τουρκικό παράγοντα. Ισως αυτός είναι ο λόγος που οι ΗΠΑ προτιμούν να μην εμπλακούν στα εσωτερικά της Τουρκίας και στις μεθόδους που χρησιμοποιεί ο Ερντογάν προκειμένου να επιβληθεί στους αντιπάλους του, φυλακίζοντας όσους θεωρεί ότι επιβουλεύονται την τάξη και την ασφάλεια. Σε μία επίσκεψή μου στις αρχές του έτους στην εφημερίδα Hurriyet στην Κωνσταντινούπολη, παρά τα πολύχρωμα γραφεία, διαισθανόταν κανείς ένα μούδιασμα. Οπως ανέφεραν στελέχη της, η εφημερίδα έχει περιπέτειες με τη Δικαιοσύνη. Κατηγορώντας την ιδιοκτησία της για οικονομικά σκάνδαλα, η κυβέρνηση έχει καταφέρει να πτοήσει την αντιπολιτευόμενη εφημερίδα.

Οι τελευταίες αποκαλύψεις για δωροδοκίες, «ξέπλυμα μαύρου χρήματος» και λαθρεμπόριο χρυσού, για τις οποίες 24 άτομα κοντά στην κυβέρνηση αντιμετωπίζουν κατηγορίες, απειλούν να πληρώσουν τον Τούρκο πρωθυπουργό με το ίδιο νόμισμα. Το θέμα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των αμερικανικών μίντια, καθώς οι υποθέσεις διαφθοράς κάνουν πάντα αίσθηση στις ΗΠΑ, πόσο μάλλον όταν έρχονται ύστερα από μία σειρά επιπλοκών που έχει δημιουργήσει η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν στη Μέση Ανατολή. Τα ΜΜΕ αναδεικνύουν επίσης τον ρόλο του μέχρι πρότινος συμμάχου του Τούρκου πρωθυπουργού, ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν. Ο Ερντογάν απάντησε στις κατηγορίες λέγοντας ότι δέχεται επίθεση από μία «εγκληματική συμμορία με διασυνδέσεις στο εξωτερικό», ενώ προειδοποίησε με απέλαση και τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Τουρκία. Οι δηλώσεις του, εκτός του ότι εμπλέκουν τον αμερικανικό παράγοντα, «δείχνουν» τον ιμάμη που κατέφυγε στις ΗΠΑ το 1999, κατηγορούμενος από την τότε κυβέρνηση της Τουρκίας ότι επιβουλεύεται τον κοσμικό χαρακτήρα του πολιτεύματος.

Από αυτήν την άποψη, είναι τουλάχιστον αξιοπρόσεκτο ότι ο γηραιός θρησκευτικός στοχαστής, ο οποίος πρόσφατα ανασκεύασε σε συνέντευξή του στο περιοδικό The Atlantic προηγούμενες αντισημιτικές του απόψεις, ανησυχεί πλέον με τη στάση του Ερντογάν, αντιτιθέμενος στην επιθετική πολιτική του απέναντι στο Ισραήλ και επικρίνοντας την υπαναχώρησή του από την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.

Η ανοιχτή ρήξη των δύο ανδρών, ωστόσο, ήρθε όταν ο πρωθυπουργός της Τουρκίας ανακοίνωσε το κλείσιμο των προπαρασκευαστικών σχολείων του κινήματος του Γκιουλέν με το επιχείρημα ότι επιβαρύνουν οικονομικά τη μικρομεσαία τάξη, πρόθεση που ο τελευταίος παρομοίασε με τα στρατιωτικά πραξικοπήματα του παρελθόντος. Ο εισαγγελέας που ξεσκέπασε την υπόθεση των δωροδοκιών ανήκει στην Αδελφότητα Γκιουλέν – όπως και πολλοί άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στην αστυνομία και στις δικαστικές αρχές. Πολλοί από αυτούς προέρχονται από τα προπαρασκευαστικά σχολεία του κινήματος, που έχουν επεκταθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Γουόλκερ, η σύγκρουση με τον Γκιουλέν θα επηρεάσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, καθώς ο Ερντογάν χάνει τον πιο αποτελεσματικό υποστηρικτή της κυβερνήσής του όχι μόνο στην Ουάσιγκτον, αλλά και παγκοσμίως. Ισως αυτή τη φορά ο Τούρκος πρωθυπουργός να βρεθεί αντιμέτωπος με τα όρια της εξουσίας του.

Της ανταποκρίτριάς μας στην Ουάσιγκτον Κατεράνας Σώκου

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns

_2_25/12/2013_544171

ΣXETIKA

Η αδυναμία του στα ρολόγια «έκαψε» τον τούρκο υπ. Οικονομικών

Δέχτηκε ένα πολύτιμο ρολόι αξίας 250.000 ευρώ, μίζα Ιρανού επιχειρηματία

Ο τούρκος υπουργός Οικονομίας Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν δεν ήξερε ότι το τηλέφωνό του είχε "κοριούς" και αυτή την άγνοια του την πληρώνει τώρα ακριβα. Διότι ο υπουργός είχε και ένα χομπι. Του άρεσαν τα ρολόγια και, εκλεκτικός καθώς ήταν, ήθελε πάντοτε τα καλύτερα στο είδος τους.

Όλα πήγαιναν καλά για τον κ. Τσαγκλαγιάν όταν, προχθές, μετά την πρωινή προσευχή του και καθώς ετοιμαζόταν να πιει το τσάι του άνοιξε την εφημερίδα "Zaman" -φιλοκυβερνητικο φυλλο- παγωσε. Πρωτοσέλιδο, κάτω από τη φωτογραφία του διάβασε.

"Ο υπουργός κ. Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν δέχτηκε ένα πολύτιμο ρολόι αξίας 300.000 ελβετικών φράγκων [περίπου 250.000 ευρώ] μίζα του Ρεζά Ζαράμπ, ενός Ιρανού επιχειρηματία από το Αζερμπαϊτζάν που διαμένει στην  Τουρκία και ο οποίος είναι τώρα υπό κράτηση στα πλαίσια ανακριτικής επιχείρησης για λαδώματα και μίζες που συνδέονται με δημόσιους λειτουργούς  και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, σύμφωνα με τηλεφωνήματα που καταγράφηκαν και έχει στη διάθεσή της η εφημερίδα".

Ο υπουργός ζήτησε από τον Ζαράμπ να του αγοράσει ένα ρολόι Patek Philippe 5101G το οποιο "θαυμασε" σε ένα από τα ταξιδια του στη Γενευη. Ο Ζαραμπ εστειλε εναν υπαλληλο του στη Γενευη να αγοράσει το ρολόι και να το παραδωσει στον Ονουρ Καγιά, τον πρασωπικο βοηθο του υπουργου.

Καταγεγραμμενο τηλεφωνημα της συνομιλιας Ζαράμπ-Καγια: "Πότε αυτο το πραγμα θα είναι στην Ισταμπουλ;"

Απαντα ο Ζαραμπ: "Σκεφτομουν να στειλω αυτο το πραγμα στην  Αγκυρα, οχι στην Ισταμπουλ". Και ο  Καγια απαντα: "Στην Αγκυρα; ο-κει, είναι το ιδιο και μαλιστα είναι καλύτερα".

Σε αλλο τηλεφωνημα ο Μουράτ Γιλμάζ, ενας υπαλληλος του Ζαράμπ συνομιλει με τον ασφαλιτη του υπουργου, καποιον Εμραχ. Ακουγεται ο Γιλμαζ να λεει: "Ειμαι στην Ελβετια. Το αφεντικο με εστειλε εδω. Αγορασα αυτο το πραγματακι και θα βρισκομαι στην Αγκυρα λιγο μετά τα μεσανυχτα αποψε. Σου τηλεφωνω για να κανονισουμε πως θα σου το παραδωσω. Μηπως κι εσυ θελεις κατι από εδω, για τη γυναικα σου, τα παιδια;" Ο Εμραχ απαντα: "θα ερθω εγω να το παρω. Ο-κει". Και ο Γιλμαζ: "Καλως. Αυτο το πραγμα πρεπει να δοθει στον κυριο..."

Ακολουθει τηλεφωνημα του Γιλμαζ στον Ζαραμπ. "Κυριε Ρεζά. Θα παραδσωσω αυτο το πραγμα στον κυριο μεσω του προσωπικου φρουρου του. Σας τηλεφωνω για ενημερεωση σας". Ο Γιλμαζ προσγειωνεται στην  Αγκυρα λιγο πριν τα μεσανυχτα. Οι καμερες στο αεροδρομιο τον δειχνουν να βγαζει το ρολόι από το σακιδιο του, να το περνα από τις ακτινες και από ένα αλλο τηλεφωνημα που έχει καταγραφει  ακουμε τον Ζαραμπ να πληροφορει τον Καγια για την διαδικασια μεταφορας του ρολογιου. "Κυριε Ονουρ , σας πληροφορω ότι το πραγματακι εφθασε και παραδοθηκε στον κ. Εμραχ χθες τη νυχτα". Και ο Ονουρ Καγια απαντα: "Ο-κει. Μολις το πηρα. Ειναι στο κουτι του. Θα το κοιταξω αμεσως. Σας ευχαριστω πολυ".

ΠΗΓΗ

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=552019