Τρόικα: Μηχανισμός απόκρυψης ευθυνών

(...)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει απαντήσεις. Κάνει μόνο διαπιστώσεις. Και αυτό δεν είναι μόνο θλιβερό. Είναι και επικίνδυνο. Η έλλειψη παρεμβατικότητας του κομβικού αυτού ευρωπαϊκού θεσμού επιτρέπει στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών να αυθαιρετεί και να συνεχίζει τα ίδια λάθη, καταστρατηγώντας πολλές φορές τις ίδιες τις ευρωπαϊκές συνθήκες.

(...)

Αναμφίβολα η τρόικα θα παραμείνει ως σχήμα για πολύ καιρό ακόμη. Διότι ο πλέον χρήσιμος ρόλος της είναι ότι δεν επιτρέπει την κεντρική απόδοση ευθυνών. Αυτό καταδείχθηκε ξεκάθαρα κατά την «ανακριτική» διαδικασία που ακολούθησε η Ευρωβουλή. Πίσω από γενικολογίες, αλλά και μέσω της μετάθεσης ευθυνών στα κράτη-μέλη, οι εκπρόσωποι των ΕΕ, ΕΚΤ, ESM και ΔΝΤ κατάφεραν με την ιδιότυπη «ομερτά» τους να θολώσουν τα νερά για τις επιμέρους ευθύνες τους.

(...)

Το ανούσιο «σόου» των ευρωβουλευτών που μετέχουν στην επιτροπή η οποία αξιολογεί τα πεπραγμένα της τρόικας και οι ευρωεκλογές

Η«έρευνα» που διεξάγει το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα πεπραγμένα της τρόικας την τελευταία τετραετία είναι ανούσια. Οι κοινότοπες διαπιστώσεις στις οποίες έχουν ήδη προχωρήσει τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών της Ευρωβουλής δεν είναι ικανές να μεταβάλουν τη λειτουργία της τρόικας και πολύ περισσότερο να βελτιώσουν τις συνθήκες για τα κράτη που βρίσκονται σε προγράμματα στήριξης.

Στα μάτια πολλών, το «σόου» των ευρωβουλευτών οι οποίοι μετέχουν στην επιτροπή που αξιολογεί τα πεπραγμένα της τρόικας λειτουργεί ως καμπάνια αυτοπροβολής εν όψει των ευρωεκλογών. Είναι ενδεικτικό ότι στις 29 και 30 Ιανουαρίου οι ευρωβουλευτές Οτμαν Κάρας και Λιεμ Χοάνγκ Νγκοκ θα βρεθούν στην Αθήνα για να αξιολογήσουν το έργο της τρόικας στην Ελλάδα, αν και ήδη από τις 17 Δεκεμβρίου έχουν καταρτίσει το βασικό προσχέδιο της έκθεσής τους.

Οι διαπιστώσεις της Ευρωβουλής ότι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν υπήρχε νομική βάση στη δημιουργία της τρόικας, καθώς και ότι η «δημοκρατική λογοδοσία» της τρόικας είναι αδύναμη και οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) επηρεάζονται από υπουργούς Οικονομικών, αρχηγούς κρατών και εθνικά κοινοβούλια, δεν προσφέρουν τίποτε το επωφελές και το ουσιαστικό.

Θα μπορούσε η τρόικα να μετεξελιχθεί σε κουαρτέτο; Θα μπορούσε να υποβαθμιστεί σε ντουέτο; Θα μπορούσε να απομείνει μόλις ένας και μοναδικός επόπτης και αξιολογητής; Θα μπορούσε να εκλείψει; Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει απαντήσεις. Κάνει μόνο διαπιστώσεις. Και αυτό δεν είναι μόνο θλιβερό. Είναι και επικίνδυνο. Η έλλειψη παρεμβατικότητας του κομβικού αυτού ευρωπαϊκού θεσμού επιτρέπει στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών να αυθαιρετεί και να συνεχίζει τα ίδια λάθη, καταστρατηγώντας πολλές φορές τις ίδιες τις ευρωπαϊκές συνθήκες.

Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε, βεβαίως, να εναποθέσει τις ελπίδες της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρά τα όσα δημοσιοποιήθηκαν το τελευταίο τρίμηνο για τα λάθη της τρόικας στα προγράμματα στήριξης, για τη βλαπτική γερμανογαλλική προσέγγιση στην κρίση χρέους, αλλά και για τις σχέσεις στελεχών του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ με χρηματοοικονομικά κέντρα, το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η τρόικα είναι ένας χρήσιμος θεσμός που πρέπει τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα να διατηρηθεί.

Αναμφίβολα η τρόικα θα παραμείνει ως σχήμα για πολύ καιρό ακόμη. Διότι ο πλέον χρήσιμος ρόλος της είναι ότι δεν επιτρέπει την κεντρική απόδοση ευθυνών. Αυτό καταδείχθηκε ξεκάθαρα κατά την «ανακριτική» διαδικασία που ακολούθησε η Ευρωβουλή. Πίσω από γενικολογίες, αλλά και μέσω της μετάθεσης ευθυνών στα κράτη-μέλη, οι εκπρόσωποι των ΕΕ, ΕΚΤ, ESM και ΔΝΤ κατάφεραν με την ιδιότυπη «ομερτά» τους να θολώσουν τα νερά για τις επιμέρους ευθύνες τους.

Η απόδοση ευθυνών στην τρόικα για τα όποια λάθη και τις παραλείψεις της πρέπει να ολοκληρωθεί. Η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης επιτήρησης από την ΕΕ και θα παραμείνει σε αυτό τουλάχιστον έως το 2040, καθώς οι νέες ευρωπαϊκές συνθήκες προβλέπουν πως τα κράτη-μέλη που έχουν λάβει χρηματοδοτική βοήθεια παραμένουν σε επιτήρηση έως ότου αποπληρώσουν το 75% των δανείων τους. Τα δάνεια του EFSF προς τη χώρα μας ωριμάζουν, έως και τα τέλη του 2050, το 75% δε αυτών αναμένεται να αποπληρωθεί σε διάστημα 26 ετών. Αν, λοιπόν, οι αξιολογητές δεν αξιολογούνται και δεν τιμωρούνται για τις παραλείψεις τους, η χώρα θα βρεθεί τις επόμενες δεκαετίες ανήμπορη στο να αντιδρά στις όποιες απαιτήσεις των δανειστών της, παράλογες ή εύλογες.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και διεκδικητής της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τους Σοσιαλιστές, αρθρογραφώντας προ μηνών στο «Βήμα» αναγνώριζε ότι «η τρόικα έκανε περισσότερο ζημιά παρά καλό» και ότι «κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για τις αποτυχημένες προσπάθειες και την τεράστια απογοήτευση που προκλήθηκε».

Η έρευνα που διενεργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον ρόλο της τρόικας στα προγράμματα στήριξης δεν είναι σίγουρα η ορθή και επιβεβλημένη διαδικασία για να αποδοθούν οι ευθύνες αυτές. 

ΚΟΥΚΑΚΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=561931