Η "αντίσταση" του κ. Στουρνάρα
Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη
Στις διπλές εκλογές Μαΐου-Ιουνίου του 2012, οι οποίες τον έφεραν στο Μαξίμου, ο κ. Σαμαράς υποσχέθηκε ότι η κυβέρνησή του θα διαπραγματευόταν υπεύθυνα αλλά σκληρά με το Βερολίνο. Στόχος του, όπως έλεγε, ήταν το μνημόνιο να πάψει να αποτελεί βαρίδι που τραβάει αέναα τη χώρα προς τον βυθό, κάτι που απαιτούσε ως ελάχιστο προαπαιτούμενο ένα γενναίο κούρεμα του δημόσιου χρέους προς την τρόικα.
Μερικούς μήνες μετά την εκλογική του νίκη, δόθηκε στην κυβέρνηση συνασπισμού ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ η ιδανική ευκαιρία για να αποσπάσει από το Βερολίνο ένα σημαντικό κούρεμα του δημόσιου χρέους, που είχε στο μεταξύ μεταφερθεί στην ΕΕ, στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ. Την ευκαιρία αυτή την προσέφερε στον υπουργό Οικονομικών του, τον κ. Στουρνάρα, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, κα Λαγκάρντ.
Υπό την πίεση των μη ευρωπαίων κρατών-μελών του ΔΝΤ, και εμφανώς μετανιωμένη (θυμάστε τα mea culpa του ΔΝΤ;) για το εγκληματικό λάθος του μνημονίου να προτάξει τη λιτότητα και τα τεράστια νέα δάνεια χωρίς να έχει προηγηθεί ένα γενναίο κούρεμα του δημόσιου χρέους (ένα λάθος που οδήγησε τη χώρα στην κατάρρευση, ωθώντας το διεθνές κόστος διάσωσής της στα ουράνια), η κα Λαγκάρντ ήταν έτοιμη να βοηθήσει τη νέα κυβέρνηση ώστε να επιτύχει τον δεδηλωμένο στόχο του νέου πρωθυπουργού. Έτσι η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ πρότεινε στον κ. Στουρνάρα τη σύναψη συμμαχίας ΔΝΤ-Ελλάδας στο Eurogroup που ξεκινούσε με το τέλος του καλοκαιριού του 2012.
Πρόθεσή της ήταν να πει στο Eurogroup πως ο μόνος σωστός και βιώσιμος τρόπος να καλυφθεί το μόνιμο χρηματοδοτικό κενό της χώρας ήταν το σημαντικό κούρεμα των οφειλών του ελληνικού δημοσίου προς την ΕΚΤ και την ΕΕ. (Πηγές μου στην Ουάσινγκτον αναφέρονται συγκεκριμένα σε μια τάξη μεγέθους μεταξύ 60-100 δισ. ευρώ). Με άλλα λόγια, η ελληνική πλευρά δεν θα χρειαζόταν καν να διαπραγματευτεί στο Eurogroup. Η κα Λαγκάρντ θα έβγαινε μπροστά, θα έλεγε πως το ΔΝΤ δεν συναινεί σε ανοησίες τύπου επαναγοράς χρέους και άλλα τέτοια πασαλείμματα, και θα απαιτούσε από τα λοιπά δύο μέρη της τρόικα (δηλαδή την ΕΚΤ και, ουσιαστικά, το Βερολίνο) να συναινέσουν στο βαθύ κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Από τον έλληνα υπουργό Οικονομικών η κα Λαγκάρντ ζήτησε μια απλή δέσμευση, ότι στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης η ελληνική κυβέρνηση θα δήλωνε ότι συμμερίζεται την άποψη του ΔΝΤ. «Ο Πολ Τόμσεν και η Κριστίν Λαγκάρντ είπαν ότι έπρεπε να σταθώ στο πλευρό τους», δήλωσε πριν μια βδομάδα στους Financial Times ο κ. Στουρνάρας, επιβεβαιώνοντας τα παραπάνω. Πράγματι, του ζήτησαν να σταθεί στο πλευρό τους ώστε να επιτευχθεί ο μέγιστος διαπραγματευτικός στόχος, όπως ακριβώς τον είχε θέσει ο κ. Σαμαράς τόσο προεκλογικά όσο και στη διάρκεια του καλοκαιριού που ακολούθησε τη νίκη του.
Και πώς αντέδρασε ο κ. Στουρνάρας; Στην ίδια συνέντευξη με περηφάνια δήλωσε ότι «…αντιστάθηκε σε πιέσεις που δέχθηκε από την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Πολ Τόμσεν να ζητήσει από άλλους ηγέτες της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένου και του γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε…, ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους». Έχετε ακούσει ποτέ κάτι πιο ανήκουστο; Αντιστάθηκε ο έλλην υπουργός Οικονομικών στις πιέσεις της ηγεσίας του ΔΝΤ να επιβληθεί στο Βερολίνο κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους!
Φανταστείτε την εξής σκηνή: Σε έχουν στριμώξει σε μια γωνιά δύο κακοποιοί και σε ξυλοκοπούν. Κάποιοι στιγμή ο ένας εξ αυτών δείχνει μετανοημένος και σου προτείνει να πείσει τον έτερο κακοποιό να κάνει κράτει. Εσύ όμως αντιστέκεσαι σε αυτή την πίεση, επιμένοντας ότι το ξύλο πρέπει να συνεχιστεί. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το ομολογείς όλο περηφάνια στον διεθνή Τύπο.
Και γιατί έκρινε σοφό ο κ. Στουρνάρας να αντισταθεί στις πιέσεις της κα Λαγκάρντ; Ιδού η απάντηση-κεραυνός που έδωσε στους Financial Times ο υπουργός Οικονομικών της δεινοπαθούσας χώρας μας: «Είπα: Εντάξει, αν έρθω με την πλευρά σας, είναι κάτι που θα βοηθήσει πραγματικά την Ελλάδα, αλλά είναι και κάτι που δεν γίνεται. Ο Σόιμπλε μου είπε: Γιάννη, ξέχνα το. Οπότε δεν μπορεί να γίνει». Μάλιστα. Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Στουρνάρα, η διαπραγμάτευση με το Βερολίνο ορίζεται ως ένα ερώτημα προς τον κ. Σόιμπλε τύπου: «Μήπως εξοχότατε θα θέλατε να κουρέψετε το χρέος μας προς εσάς;» Κι αν ο εξοχότατος πει όχι, «Γιάννη, ξέχνα το», αυτό ήταν, τέρμα η διαπραγμάτευση…
Αναρωτιέμαι αν ο κ. Σαμαράς συμμερίζεται τον πιο πάνω ορισμό της λέξης διαπραγμάτευση. Αυτό εννοούσε τον Ιούνιο του 2012 όταν διατράνωνε την αποφασιστικότητα με την οποία η κυβέρνησή του θα διαπραγματευόταν; Αναρωτιέμαι και κάτι άλλο: Κατανοεί ο κ. Σαμαράς και οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας το βαθύτερο νόημα του τι παραδέχθηκε στους Financial Times ο υπουργός Οικονομικών; Για να απαντήσει στην κα Λαγκάρντ αρνητικά στη βάση της άρνησης Σόιμπλε, είναι προφανές ότι ο κ. Στουρνάρας μετέφερε την πρόταση του ΔΝΤ στον κ. Σόιμπλε για να πάρει από αυτόν το οκ. Έτσι όμως κατέστρεψε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού που θα είχε μια κοινή στάση ΔΝΤ-Ελλάδας στο Eurogroup. Πληροφορώντας τον κ. Σόιμπλε για την πρόταση του ΔΝΤ προς την ελληνική κυβέρνηση πριν από το Eurogroup, ο κ. Στουρνάρας του έδωσε τη δυνατότητα να προετοιμαστεί ώστε εντός του Eurogroup να απωθήσει τις επίμονες προσπάθειες της κας Λαγκάρντ υπέρ του κουρέματος του χρέους μας. Καθησυχάζοντάς μάλιστα τον γερμανό υπουργό ότι η περήφανη ελληνική κυβέρνηση δεν πρόκειται να υποκύψει στις πιέσεις του ΔΝΤ, και πως στο Eurogroup δεν θα υπάρξει κοινή στάση ΔΝΤ-Ελλάδας υπέρ του κουρέματος, ο κ. Στουρνάρας έβαλε μόνος του την ταφόπλακα πάνω στην εθνική υπόθεση του κουρέματος – του κουρέματος που ο κ. Σαμαράς είχε θέσει ως εθνικό στόχο.
Κοιτώντας στο μέλλον: Πιστεύει κανείς εντός της κυβερνητικής πλειοψηφίας ότι ο κ. Στουρνάρας, μετά τη δημόσια ομολογία αναφορικά με το πώς ο ίδιος διανοείται τη διαπραγμάτευση με το Βερολίνο, είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να διαπραγματευτεί το μέλλον της χώρας, τώρα που ξεκινά η διαδικασία για την εκπόνηση του Μνημονίου 3;
Το σύνδρομο Παπακωνσταντίνου (στη νιοστή) του κ. Στουρνάρα
Όταν στις αρχές Ιανουαρίου του 2010 κάποιοι από εμάς (και σε αυτούς περιλαμβάνω τον Τζόζεφ Στίγλιτζ και τον Τζέιμς Γκάλμπρεθ) εισηγούμασταν στον τότε πρωθυπουργό, τον κ. Γιώργο Παπανδρέου, ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδεχθεί νέο δάνειο αν δεν προηγηθεί μεγάλο κούρεμα του χρέους, μπροστά μας βρίσκαμε τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Ο τότε υπουργός Οικονομικών διέκοπτε κάθε τέτοια συζήτηση με το μνημειώδες: «Αναδιάρθρωση χρέους δεν μπορεί να γίνει, καθώς διαφωνεί ο κ. Σόιμπλε». Θυμάμαι μάλιστα μια συζήτηση για τον τρόπο που πρέπει να αναμορφωθεί η διαχείριση του δημόσιου χρέους συνολικά στην ευρωζώνη (όχι μόνο για την Ελλάδα), συζήτηση στην οποία συμμετείχαν σημαντικοί οικονομολόγοι από όλη την Ευρώπη). Ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν συνεισέφερε οτιδήποτε στην ενδιαφέρουσα κουβέντα. Μάλιστα έδειξε να την βαριέται. Προς το τέλος, το μόνο που είχε να πει ήταν: «Τίποτα από αυτά δεν θα άρεσε στη Γερμανία. Δεν βλέπω τον λόγο να συζητάμε».
Αν αυτή την εποχή ο Γιώργος Παπανδρέου αποτελεί αξιολύπητη φιγούρα, και η Ελλάδα ταλανίζεται από τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία του καπιταλισμού, οφείλεται στην επιλογή του κ. Παπακωνσταντίνου να μην κάνει ή πει κάτι που θα στενοχωρούσε τον κ. Σόιμπλε (και του κ. Παπανδρέου να αφήσει τον υπουργό του στη θέση του). Όπως παραδέχτηκε η κα Μέρκελ λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η ελληνική πλευρά είχε ένα τεράστιο διαπραγματευτικό χαρτί (καθώς η Γερμανία η ίδια, σύμφωνα με την κα Μέρκελ, θα έφευγε από το ευρώ αν η Ελλάδα αναγκαζόταν σε έξοδο), το οποίο ο κ. Παπακωνσταντίνου το έκαψε. Για αυτό και μόνο θα παραμείνει καταδικασμένος στη συνείδηση του ελληνικού λαού.
Όμως, κι αυτό θέλω να το τονίσω, το ατόπημα του κ. Στουρνάρα να κάψει το χαρτί που του προσέφερε η κα Λαγκάρντ είναι σαφώς χειρότερο. Ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε τουλάχιστον τη δικαιολογία ότι στο Eurogroup δεν διέθετε κανένα στήριγμα. Αν τα έβαζε με τον κ. Σόιμπλε, θα έπρεπε και να πάρει ο ίδιος την πρωτοβουλία σύγκρουσης με τον γερμανό ομόλογό του και, στη συνέχεια, να τα βγάλει πέρα χωρίς καμία βοήθεια. Αντίθετα, το φθινόπωρο του 2012 ο κ. Στουρνάρας δεν είχε παρά να συμπαραταχθεί με το κραταιό ΔΝΤ, γνωρίζοντας ότι ο κ. Σόιμπλε έτρεμε ακόμα και με την ιδέα ότι το ΔΝΤ θα αποσυρόταν από την τρόικα ή ότι θα διέσπαγε το έως τότε αραγές τροϊκανικό μέτωπο. Κι όμως, απέρριψε αυτό το θείο δώρο!
Κλείνω με ένα ρητορικό ερώτημα: Γιατί προέβη σε αυτή τη δήλωση προς τους Financial Times ο κ. Στουρνάρας πριν λίγες μέρες; Δεν καταλαβαίνει πως υπονόμευσε την κυβερνητική θέση ότι διαπραγματεύεται σκληρά; Δεν κατανοεί ότι ο ελληνικός λαός θα τον κρίνει σκληρά για τη θυσία αυτής της χρυσής ευκαιρίας που προσέφερε στη χώρα μας το ΔΝΤ; Αίσθησή μου είναι ότι του ξέφυγε. Μιλώντας στον δημοσιογράφο της Financial Times, με την ευκαιρία της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από την Ελλάδα, τον πλημμύρισε η ψυχολογική ανάγκη να περηφανευτεί για τις θυσίες που έκανε υπέρ της Ευρώπης (την οποία, τραγικά, ταυτίζει με τη Γερμανία), αντιστεκόμενος ακόμα και στο… ΔΝΤ.
ΓΙΑΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ
http://www.koutipandoras.gr/article/
105216/i-antistasi-toy-k-stoyrnara
Βαγγέλης Παπαβασιλείου
Ο Σαμαράς στον δρόμο του Παπανδρέου
Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που δεν έγινε τον Μάιο του 2010, αποδεικνύεται ένα πολύ μεγάλο λάθος. Οσο περνούν οι μήνες και τα χρόνια από την προσφυγή στον μηχανισμό του ΔΝΤ και της Ε.Ε., όλο και περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι τότε χάθηκε μία πολύ μεγάλη ευκαιρία να εξαφανιστεί ένα μεγάλο μέρος του χρέους, που θα βοηθούσε στο γρήγορο ξεπέρασμα της κρίσης. Ο τότε πρωθυπουργός δεν άδραξε την ευκαιρία και σήμερα τον βρίσκουμε να αμύνεται αλλά να μην πείθει. Αυτή είναι η μεγάλη του τραγωδία...
Φοβάμαι ότι και η σημερινή κυβέρνηση θα βρεθεί στην ίδια δύσκολη θέση. Η πρόταση της κ. Κριστίν Λαγκάρντ, την οποία ανέλυσε στους Ελληνες αξιωματούχους ο κ. Πολ Τόμσεν, για «κούρεμα» που κατέχει ο δημόσιος τομέας (OSI) αντιμετωπίστηκε με τον ίδιο... τρόμο. Οπως τον Μάιο του 2010, όταν έκπληκτος ο Ντομινίκ Στρος Καν άκουγε το όχι του κ. Γ. Παπανδρέου. Η αντιμετώπιση του θέματος από την κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είναι λανθασμένη. Οταν έχεις σύμμαχο τον έναν εκ των δανειστών σου, το εκμεταλλεύεσαι. Και δεν προδίδεις την εμπιστοσύνη που σου δείχνει.
Οι δύο αυτές περιπτώσεις είναι χαρακτηριστικές της τραγωδίας της ελληνικής οικονομίας. Η λυσσαλέα αντίδραση των ελάχιστων φίλων που απέμειναν στον κ. Γ. Παπανδρέου, επιβεβαιώνει ότι το περιεχόμενο του εγγράφου που αποκάλυψε το «Εθνος της Κυριακής», αποτελεί τη μόνη αλήθεια. Τα πράγματα έχουν πάρει τον δρόμο τους και οι πολιτικοί που έφταιξαν γνωρίζουν πως δεν υπάρχει δρόμος σωτηρίας για την αφεντιά τους.
Δυστυχώς, το πάθημα του 2010 δεν έγινε μάθημα για τη σημερινή κυβέρνηση. Οι άνθρωποι του Ταμείου, που ασχολούνται με την Ελλάδα, και η γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ, ανέμεναν πως η δική της πρόταση για το OSI θα είχε καλύτερη τύχη. Η κ. Λαγκάρντ ήταν υπ. Οικονομικών της Γαλλίας όταν κατατέθηκε η πρότασή του προκατόχου της στο ΔΝΤ. Και γνωρίζει πολύ καλύτερα από τον καθένα τα οφέλη του κουρέματος του χρέους μιας χώρας.
Οι κ. Σαμαράς και Στουρνάρας πρέπει να δράσουν όπως ΔΕΝ έδρασε ο κ. Παπανδρέου. Διαφορετικά πολύ σύντομα θα βρεθούν στη δική του πολύ δυσάρεστη θέση...
MIXAΛHΣ IΓNATIOY
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid
=24762&subid=2&pubid=63953510