Γιατί ψήφισαν διαφορετικά στην Αττική και στις Περιφέρειες;

Βαγγέλης Παπαβασιλείου

Όσοι προσπάθησαν να αξιολογήσουν με τα ίδια κριτήρια τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Αττική και στις Περιφέρειες και να εξαγάγουν πολιτικά συμπεράσματα, προσποιήθηκαν πως δεν είχαν αντιληφθεί τους λόγους για τους οποίους οι εκλογές αυτές προτάχθηκαν χρονικά έναντι των ευρωεκλογών: Προτάχθηκαν για την αξιοποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων στις τοπικές κοινωνίες ως πολιτικών συμπερασμάτων σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο για να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις από την αναμενόμενη ήττα του κυβερνητικού συνασπισμού εν όψει των ευρωεκλογών αλλά και με την προσδοκία διαμόρφωσης μιας ψυχολογίας και δυναμικής για την ερχόμενη Κυριακή που θα περιόριζε τις απώλειες των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Γιαυτό απέφυγαν συστηματικά τα ΜΜΕ να αναλύσουν τους λόγους της διαφορετικής συμπεριφοράς του εκλογικού σώματος στο κέντρο και στις περιφέρειες, αν και οι λόγοι αυτοί είναι προφανείς:

Τα δύο κυβερνητικά κόμματα, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μονοπωλούν την εξουσία στη χώρα επί τέσσερεις δεκαετίες και μάλιστα αυτοδύναμα, αν εξαιρέσουμε την τελευταία διετία στη διάρκεια της οποίας συγκυβερνούν. Στη διάρκεια αυτής της τεσσαρακονταετίας, διαμορφώθηκαν τοπικοί μηχανισμοί με ισχυρή κομματική δύναμη και πρόσβαση στην εξουσία. Αυτοί οι μηχανισμοί διαμόρφωναν τη ζωή των δημοτών μέσα από τις πελατειακές σχέσεις και τις διοικητικές αρμοδιότητες των κομματικών στελεχών που καταλάμβαναν κατά κανόνα τις θέσεις σε όλους τους βαθμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και τις διευθυντικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού, όπου εναλλάσσονταν με την εναλλαγή της Ν.Δ. και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στην εξουσία. Οι κομματικοί μηχανισμοί ενισχύθηκαν στο μέγιστο βαθμό και επέκτειναν την επιρροή τους πέρα από τους δήμους σε ολόκληρους τους νομούς μέσα από την αστυφιλία, η οποία οδήγησε αφενός στην αστικοποίηση της υπαίθρου και αφετέρου στη δημιουργία ενός υπερτροφικού κρατικού μηχανισμού που στελεχώθηκε κυρίως από λειτουργούς με αγροτική προέλευση και καταγωγή. Έτσι, κατόρθωσαν να ελέγχουν όλες τις δραστηριότητες στα όρια ενός νομού. Μάλιστα η ικανοποίηση των αιτημάτων των κομματικά προσκείμενων, όπως δάνεια, ενισχύσεις διορισμοί, προαγωγές υπήρξε ο κράχτης που στρατολόγησε τη συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων στο ένα ή στο άλλο κόμμα. Σε μια μικρή κοινωνία, όπως τα όρια ενός δήμου, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, ακόμη και ενός νομού, όλα αυτά προσωποποιήθηκαν. Έτσι, οι διαχειριστές αυτών των μηχανισμών απέκτησαν κοινωνική ισχύ που υπερέβαινε τα κομματικά όρια διότι ανταποκρίνονταν στις ανάγκες της κοινωνίας, οι οποίες πλέον μπορούσαν να ικανοποιηθούν μόνον με πελατειακό τρόπο. Γιαυτό, ενώ τα κόμματα καταρρέουν, αποδείχθηκε εκλογικά ότι οι μηχανισμοί αυτοί διατηρούν σε τοπικό επίπεδο την ισχύ τους με εκφραστές τις προσωπικότητες που αναδείχθηκαν στα πλαίσια του δικομματισμού με ελάχιστες εξαιρέσεις. Πού οφείλεται αυτή η αντίφαση; Για να χρησιμοποιήσουμε τη φράση του Μαρξ, οφείλονται στη «στερεότητα και την εσωτερική διάρθρωση» της κοινωνίας, δηλαδή στο συνεκτικό της ιστό, τη νοοτροπία που διαμόρφωσε ο τρόπος της λειτουργίας της. «Το κοινωνικό “είναι”», έλεγε ο μεγάλος διανοητής, δηλαδή οι κοινωνικές συνθήκες, «διαμορφώνει τη συνείδηση», η οποία βέβαια δεν αποδομείται από τη μια μέρα στην άλλη. Γιαυτό, οι μηχανισμοί αυτοί θα επιβιώσουν και όταν άλλα κόμματα κυβερνήσουν τη χώρα. Απλά θα αλλάξουν οι διαχειριστές τους, οι οποίοι θα αναδειχθούν μέσα από τις νέες κυβερνητικές συνεργασίες. Τα υπόλοιπα κόμματα του πολιτικού σκηνικού, ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος μέχρι προ διετίας αντιπροσώπευε εκλογικά ποσοστά μικρότερα του 5%, το ΚΚΕ, οι ΑΝΕΛ κ.α ποτέ δεν διαχειρίστηκαν την εξουσία ώστε μέσα την από άσκησή της να αναδειχθούν στελέχη που θα μπορούσαν να αντιπαρατεθούν στις αυτοδιοικητικές εκλογές στα στελέχη του κυβερνητικού συνασπισμού που ήλεγχαν τους μηχανισμούς επί δεκαετίες. Σε αυτό οφείλεται η ήττα των κομμάτων της αντιπολίτευσης στις περιφερειακές εκλογές, η οποία είναι εικονική διότι λόγω των τοπικών χαρακτηριστικών τους δεν απεικονίζουν τους συσχετισμούς σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Γιαυτό τα αποτελέσματα των εκλογών στην Αττική ήσαν εντελώς διαφορετικά διότι οι εκλογές εκεί λόγω του πολυπληθούς εκλογικού σώματος είναι σχεδόν απρόσωπες. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας ότι η προσωπική παρέμβαση του κυρίου Σαμαρά υπέρ του υποψηφίου περιφερειάρχη Αττικής κ. Κουμουτσάκου δεν ενίσχυσε τον υποψήφιο της ΝΔ με ποσοστό μεγαλύτερο του 14% ή τον υποψήφιο περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας κ. Ιωαννίδη με ποσοστό μεγαλύτερο του 18,5%, τότε λογικά τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού θα αποδοκιμαστούν έντονα στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής σε σημείο ώστε να δρομολογηθούν πολιτικές εξελίξεις. Διότι οι ευρωεκλογές δεν έχουν κανένα κοινό χαρακτηριστικό με τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη  

20-5-2014

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:

http://www.anixneuseis.gr/?p=91920