Ο εξωτικός κόσμος των εξωπλανητών
Γνωριμία με τους πιο παράξενους κόσμους που έχουν ανακαλυφθεί σε άλλα ηλιακά συστήματα
Από τους εκατοντάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα αρκετοί διαθέτουν ιδιαίτερα και σίγουρα άκρως εντυπωσιακά χαρακτηριστικά
Καθημερινά ανακαλύπτονται πλανήτες μακριά από το ηλιακό μας σύστημα, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν εντυπωσιακά όσο και «παράξενα» χαρακτηριστικά. Ας δούμε τους εξωπλανήτες που προκαλούν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των ειδικών και εξάπτουν τη φαντασία.
Ο πλανήτης που δεν έπρεπε να υπάρχει!
Διεθνής ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αριζόνα ανακάλυψε έναν πλανήτη που οι ειδικοί λένε ότι κανονικά δεν έπρεπε να υπάρχει! Ο πλανήτης που εντόπισαν έλαβε την κωδική ονομασία HD 106906b. Πρόκειται για έναν πλανήτη-βρέφος αφού σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών δημιουργήθηκε μόλις πριν από 13 εκατομμύρια έτη ενώ η Γη μας είναι αισίως... 4,5 δισ. ετών.
Ο πλανήτης HD 106906b σύμφωνα με τους ειδικούς δεν θα έπρεπε να... υπάρχει
Ο HD 106906b είναι ένας γίγαντας με μάζα 11 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Δία. Αυτό που έχει κάνει τους επιστήμονες να απορούν είναι η θέση στην οποία βρίσκεται στο πλανητικό σύστημα όπου ανήκει. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι βρίσκεται περίπου 650 φορές πιο μακριά από το μητρικό του άστρο από ό,τι η Γη από τον Ηλιο. Η ύπαρξη ενός τέτοιου μεγέθους πλανήτη σε τόσο μεγάλη απόσταση από το μητρικό του άστρο προβληματίζει τους ειδικούς. Οι πλανήτες δημιουργούνται από την ύλη (σκόνη, αέρια) που υπάρχει στον κοσμικό δίσκο που δημιουργείται γύρω από ένα νεογέννητο άστρο. Η περισσότερη ύλη συγκεντρώνεται στον πυρήνα και τα εσωτερικά στρώματα του δίσκου. Στα εξωτερικά του στρώματα δεν υπάρχουν μεγάλες ποσότητες ύλης ή τουλάχιστον τέτοιες που να επιτρέπουν τον σχηματισμό ενός γιγάντιου πλανήτη όπως ο HD 106906b.
Αν το σύστημα στο οποίο ανήκει ο HD 106906b ήταν δυαδικό, δηλαδή αν υπήρχαν δύο άστρα σε αυτό, η ύπαρξή του θα μπορούσε να εξηγηθεί. Ομως πρόκειται για ένα πλανητικό σύστημα με ένα άστρο, παρόμοιο μάλιστα με τον Ηλιο.
«Αυτό το πλανητικό σύστημα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον επειδή κανένα μοντέλο σχηματισμού πλανητών ή άστρων δεν εξηγεί αυτό που βλέπουμε» αναφέρει η Βανέσα Μπέιλι, επικεφαλής της μελέτης.
Ο πλανήτης-σβούρα!
Ο Beta Pictoris B ανακαλύφθηκε το 2008. Πρόκειται για έναν εξωπλανήτη που κινείται γύρω από ένα άστρο το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός από τη Γη. Νέες παρατηρήσεις σε αυτόν αποκαλύπτουν εντυπωσιακά στοιχεία. Περιστρέφεται πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλον από τους περίπου χίλιους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα.
Ο Beta Pictoris B είναι ένας γίγαντας αερίου με μέγεθος περίπου 7 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του Δία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λέιντεν στην Ολλανδία χρησιμοποίησαν το πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο VLT στη Χιλή για να μελετήσουν τον Beta Pictoris B. Εκαναν μια σειρά από ανακαλύψεις όπως ότι διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα που κυριαρχείται από σκόνη ενώ η θερμοκρασία σε αυτόν ξεπερνάει τους 1.300 βαθμούς Κελσίου.
Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Beta Pictoris B όμως είναι η ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο πλανήτης κινείται με ταχύτητα 25 χλμ./δευτ. Αυτό σημαίνει ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό του σε μόλις 8 ώρες και είναι ο ταχύτερα περιστρεφόμενος εξωπλανήτης που γνωρίζουμε.
O Beta Pictoris B περιστρέφεται ταχύτατα
Ο τρελο-πλανήτης
Εναν από τους πιο παράξενους όσο και ενδιαφέροντες επιστημονικά πλανήτες ανακάλυψε ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ. Πρόκειται για έναν πλανήτη με πραγματικά «τρελή» κίνηση γύρω από τον άξονά του με αποτέλεσμα οι καιρικές μεταβολές να είναι κυριολεκτικά ακαριαίες. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι είναι πιθανό σε αυτόν τον πλανήτη οι εποχές να αλλάζουν μέσα σε λίγες ώρες!
Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Βέσιλιν Κριστόφ που εργάζεται στο Ινστιτούτο Επιστημών του Διαστήματος στη Βαλτιμόρη και στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς εντόπισαν αυτόν τον παράξενο πλανήτη στον αστερισμό του Κύκνου. Ο Kepler - 413b, όπως ονομάστηκε, βρίσκεται σε απόσταση 2.300 ετών φωτός από εμάς και ανήκει σε ένα δυαδικό αστρικό σύστημα. Ο πλανήτης ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από τα δύο μητρικά του άστρα (έναν πορτοκαλί και έναν ερυθρό νάνο) σε 66 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά στα δύο άστρα και οι συνθήκες σε αυτόν (θερμοκρασία, βαρυτικές δυνάμεις κ.ά.) είναι κατά πάσα πιθανότητα απαγορευτικές για την ανάπτυξη ζωής.
Ο Kepler - 413b έχει μια «κοσμική τρέλα»
Καυτό «γυαλί» σε γαλάζιο βόλο
Ο εξωπλανήτης HD 189733b βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός από τη Γη. Ο πλανήτης ανήκει σε μια κατηγορία σωμάτων που ονομάζονται «καυτοί Δίες» - γίγαντες από αέριο που κινούνται σε πολύ μικρή απόσταση από το μητρικό τους άστρο. Οι παρατηρήσεις αποκάλυψαν ότι ο HD 189733b έχει κοινά χρωματικά χαρακτηριστικά με τη Γη, είναι δηλαδή ένας «γαλάζιος βόλος». Οι ειδικοί έκαναν τότε την εκτίμηση ότι το χρώμα του HD 189733b οφείλεται σε μια βροχή καυτού λιωμένου γυαλιού που πέφτει μόνιμα στον πλανήτη. Μελέτη επιστημόνων του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του φαινομένου ενώ επιπλέον αναφέρουν ότι στον πλανήτη δημιουργείται σέλας και μάλιστα το φαινόμενο είναι πιθανό να έχει μεγάλο εύρος, πολύ μεγαλύτερο από εκείνο του σέλαος στη Γη.
Λαΐνας Θοδωρής
21/05/2014
http://www.tovima.gr/science/article/?aid=598040
ΣΧΕΤΙΚΑ