Αμφίπολη: Το μυστήριο του τάφου ...












1.

  26 Αυγούστου 2014 
 Αμφίπολη: Το μυστήριο του τάφου
"Ισχυρές" ενδείξεις σύλησης στην Αμφίπολη 

Σχεδόν ολόκληρη την πρόσοψη του ταφικού μνημείου αποκάλυψαν χθες οι αρχαιολόγοι που αφαίρεσαν του λιθόπλινθους από τον τοίχο σφράγισης.  Η πρόσοψη έχει διάκοσμο που δεν διαφέρει από τους πλευρικούς τοίχους, με νωπογραφία που μιμείται τον ευρύτερο μαρμάρινο περίβολο. Το μέγιστο άνοιγμα ανάμεσα στις παραστάδες ανέρχεται στο 1,67μ. 




«Ισχυρές» ενδείξεις σύλησης

Εν τω μεταξύ, μια οπή διαστάσεων 40Χ50 εκατοστά στο μαρμάρινο τοίχο που χωρίζει τον προθάλαμο του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης από τους δύο θαλάμους που ακολουθούν, αποτελεί ισχυρή ένδειξη τυμβωρυχίας σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος».
Από το μαρμάρινο τοίχο, ο οποίος αποκαλύφθηκε σε απόσταση 6 μέτρων από την είσοδο του μνημείου, έχει αφαιρεθεί κομμάτι μαρμάρου που επιτρέπει «σε έναν πολύ αδύνατο άνθρωπο να περάσει στο εσωτερικό του», σύμφωνα με αρχαιολόγους.
Η συνέχιση της ανασκαφής στο εντυπωσιακό μνημείο, σύμφωνα με την εφημερίδα, θα δείξει αν όντως ο τάφος συλήθηκε κατά την αρχαιότητα όπως δείχνει το νέο εύρημα, αλλά και οι ακρωτηριασμένες σφίγγες που επί 2.300 χρόνια φρουρούν την είσοδό του. 
«Τρεις μόνο τάφοι από τους 50 που γνωρίζουμε στον ελλαδικό χώρο ήταν ασύλητοι», αναφέρει στην εφημερίδα αρχαιολόγος που γνωρίζει σε βάθος την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας και τους θησαυρούς της. Οι δύο από αυτούς αποκαλύφθηκαν στη συστάδα των βασιλικών ταφών των Αιγών από τον Μ. Ανδρόνικο και είναι ο τάφος του Φιλίππου Β΄ και του εγγονού του Αλέξανδρου Β΄. Ο τρίτος ασύλητος τάφος βρίσκεται στην Πέλλα.
Σύμφωνα με τον ίδιο «οι αρχαίοι κλέφτες έμπαιναν στους μακεδονικούς τάφους από όπου μπορούσαν γιατί έβρισκαν πολύ ενδιαφέροντα πράγματα». Συνήθως, όπως αναφέρει, αφαιρούσαν το «κλειδί» από τη θόλο της κάμαρας και έμπαιναν από πάνω.

Τι αναφέρει το υπουργείο Πολιτισμού για την πρόσοψη

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση η πρόσοψη είναι "μια εξαιρετικά πρωτότυπη σύνθεση για την αντίστοιχη αρχιτεκτονική του τύπου του μακεδονικού τάφου, του τελευταίου τετάρτου του 4 π.Χ αιώνα".
Ο διάκοσμος της πρόσοψης δεν διαφέρει από τους πλευρικούς τοίχους και έχει νωπογραφία, που μιμείται τον ευρύτερο μαρμάρινο περίβολο. "Το μέγιστο άνοιγμα ανάμεσα στις παραστάδες ανέρχεται στο 1,67μ. Η τυπολογία υποδεικνύει ότι δεν υπήρξαν θυρόφυλλα αλλά πρόκειται για απλό άνοιγμα εισόδου", αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού και προσθέτει: 
"Με τη συνέχιση της αφαίρεσης των χωμάτων, στο εσωτερικό του προθαλάμου, εμφανίστηκε κάτω από το μαρμάρινο ιωνικό επιστύλιο, ένθετη μαρμάρινη επένδυση, από ορθοστάτες, καθ΄ όλο το μήκος των πλευρικών τοίχων. Σε απόσταση 6μ. από το άνοιγμα της εισόδου αποκαλύφθηκε το άνω μέρος μαρμάρινου διαφραγματικού τοίχου, ελλειπούς κατά τμήμα του αριστερού μέρους του. Πίσω από αυτόν διακρίνονται δύο ακόμη χώροι". 
Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν επίσης μαρμάρινο επιστύλιο με γείσο που φέρει διάκοσμο με οκτάφυλλους ανάγλυφους ρόδακες. Εκτιμάται ότι επί του διαφραγματικού τοίχου υπάρχει δεύτερη είσοδος, που οδηγεί στο εσωτερικό του μνημείου.

«Ίσως ανήκει στο Νέαρχο»

Την άποψη ότι ο τάφος της Αμφίπολης ενδέχεται να ανήκει στον Νέαρχο, δήλωσε σε συνέντευξή του στο "Έθνος", ο βρετανός αρχαιολόγος Νίκολας Σόντερς.
«Για πολλούς αρχαιολογικούς, ιστορικούς και φιλολογικούς λόγους είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι η νέα αυτή ανακάλυψη είναι ο τάφος του Αλέξανδρου. Υπάρχει πράγματι μια δελεαστική πιθανότητα να σχεδιάστηκε και να χτίστηκε για τον ίδιο (η σορός του κατευθυνόταν στη Μακεδονία όταν οι Πτολεμαίοι την απέσπασαν μεταφέροντάς την στην Αίγυπτο), το πρόβλημα όμως με αυτήν την υπόθεση είναι ότι ο Μέγας Αλέξανδρος θα θαβόταν στον προγονικό βασιλικό τάφο στην Βεργίνα. Θα ήταν αδύνατο να τον έθαβαν οπουδήποτε αλλού στην Μακεδονία και η Αμφίπολη ήταν πολύ δευτερεύουσα σε σχέση με τις Αιγές/ Βεργίνα. Για τον ίδιο λόγο, ο τάφος αυτός είναι απίθανο να ανήκε σε κάποιο μέλος της βασιλικής οικογένειας. Κατά τη γνώμη μου, το εύρημα ανήκει πιθανώς σε έναν από τους διαδόχους του Αλέξανδρου, σε ένα μέλος της ευρύτερης βασιλικής οικογένειας ή σε έναν από τους στρατηγούς του. Θεωρώ πιο πιθανό να ανήκε σε κάποιον υψηλόβαθμο σύντροφο. Ίσως στον επικεφαλής του στόλου του, Νέαρχο; Ωστόσο είμαι σίγουρος ότι οι Έλληνες αρχαιολόγοι μπορούν να έχουν μια πιο εμπεριστατωμένη γνώμη. Εξάλλου συχνά αυτό που φαίνεται λογικό σε εμάς τους σύγχρονους ανθρώπους, δύο χιλιάδες χρόνια πριν να είχε μια αρκετά διαφορετική εξήγηση. Επομένως είναι πιθανό μέσα στον τάφο να βρίσκεται κάτι εντελώς αναπάντεχο!»

  26 Αυγούστου 2014 
http://www.capital.gr/NewsTheme.asp?id=2094101

2.

 9 Σεπτεμβρίου 2014

Οι Καρυάτιδες ήταν βυθισμένες στη λάσπη









Οσο συνεχίζεται η ανασκαφή στον τάφο της Αμφίπολης τόσο αποκαλύπτεται η λανθασμένη εκτίμηση της ανασκαφικής ομάδας ότι το μνημείο μπαζώθηκε επίτηδες για να αποτραπεί η σύλησή του και να προστατευθεί ο νεκρός.
 Η προσεκτική εξέταση της Καρυάτιδας δείχνει μια παλιά θραύση της όψης της και μια πολύ φρέσκια στο σημείο του καπέλου ή της κίστης από την ανασκαφική σκαπάνη
Η προσεκτική εξέταση της Καρυάτιδας δείχνει μια παλιά θραύση της όψης της και μια πολύ φρέσκια στο σημείο του καπέλου ή της κίστης από την ανασκαφική σκαπάνη
Αν πράγματι είχε συμβεί αυτό που θα ήταν πρωτοφανές -καθώς δεν υπάρχει άλλο προηγούμενο σε ταφικό μνημείο στον ελλαδικό χώρο- τότε θα έβρισκαν πάνω στα χώματα τα σπασμένα κομμάτια από τα γλυπτά, όπως π.χ. την όψη της μιας Καρυάτιδας που λείπει, αλλά και τα υπόλοιπα κομμάτια από τη μαρμάρινη πλάκα της ψευδοροφής με τους ζωγραφιστούς ρόδακες, που κάλυπτε όλη την καμαροσκέπαστη οροφή στον πρώτο νεκρικό θάλαμο. Το μεγάλο κομμάτι από το πρόσωπο της Καρυάτιδας θα πρέπει να βρεθεί στα κατώτερα στρώματα, όπως φυσικά και το μεγαλύτερο τμήμα της μαρμάρινης ψευδοροφής που δεν έχει ώς τώρα εντοπιστεί, γιατί δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί τα κατώτερα στρώματα. Αντιθέτως, οι αρχαιολόγοι περισυνέλεξαν κομματάκια από τα δάκτυλα των Καρυατίδων που ήταν ελαφριά και θα μπορούσαν κάλλιστα να ανακατευθούν μέσα στα νερά και τη λάσπη που πιθανότατα εισήλθε στον τάφο ανά τους αιώνες πριν αποξηρανθεί η λίμνη Κερκίνη.
Επίσης η εκδοχή ότι ευθύνεται «κατά πάσα πιθανότητα για την αποκοπή του προσώπου της μιας Καρυάτιδας η γήρανση των υλικών και κάποια πτώση λίθων από πάνω», όπως ελέχθη από επίσημα χείλη χθες, δεν είναι δυνατόν να έχει συμβεί. Είναι αδύνατον κομμάτι από το μαλακό και εύθρυπτο πωρόλιθο, από τον οποίο είναι κατασκευασμένη η καμάρα του τάφου, να έπεσε και να έσπασε ένα μαρμάρινο ανάγλυφο. «Η πέτρα αυτή κόβεται με την καρδιά ενός μαρουλιού» μας είπαν χαρακτηριστικά όσοι γνωρίζουν τις ιδιότητες του τοπικού αυτού πωρόλιθου, αποκλείοντας αυτό το ενδεχόμενο. Πιο πιθανόν βρίσκουν το σενάριο του βανδαλισμού στα ρωμαϊκά χρόνια, όταν κατελήφθη η Μακεδονία από τους Ρωμαίους, το 168 π.Χ., και διαλύθηκε το μνημείο της κορυφής του λόφου της Αμφίπολης με το γνωστό Λέοντα.
Εν τω μεταξύ χθες συνεχίστηκαν οι εργασίες αποχωμάτωσης του τάφου στο σημείο όπου βρίσκονται οι Καρυάτιδες. Η αφαίρεση των αμμωδών χωμάτων γίνεται ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές του διαχωριστικού τοίχου ανάμεσα στα δωμάτια Α και Β για λόγους στατικούς. Η επέμβαση αυτή χρειάζεται προσοχή αλλά και πολλή δουλειά γιατί, σύμφωνα με υπολογισμούς, πρέπει να βγουν περισσότεροι από 1.000 τόνοι χώματος για να αδειάσει εντελώς το μνημείο. Βεβαίως, οι ανασκαφείς έχουν ήδη εγκαταστήσει γι' αυτή τη δουλειά ταινιόδρομο που διευκολύνει το έργο τους. Αλλά χρειάζεται προσεκτικός έλεγχος των χωμάτων, γιατί μπορεί να κρύβουν τμήματα από τα ελλείποντα των γλυπτών.
Η νέα αποκάλυψη πάντως στο λόφο Καστά αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον των διεθνών ΜΜΕ γι' αυτή την ανασκαφή. Από την Κίνα μέχρι τη Νέα Ζηλανδία βρίσκει κανείς αναρίθμητα άρθρα που βασίζονται στις πληροφορίες των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων. Δεν λείπουν βέβαια και οι εικασίες περί της ταυτότητας του νεκρού. Η βρετανική εφημερίδα «Telegraph» υποστηρίζει ότι ο τάφος ανήκει είτε σε συγγενή είτε σε στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ στην αγγλόφωνη έκδοσή του το δίκτυο «France 24» σημειώνει: «Ο πυρετός ανεβαίνει, καθώς εντυπωσιακά αγάλματα ανακαλύφθηκαν σε αρχαίο ελληνικό τάφο». Το θέμα απασχόλησε και τα καναδικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αναφέρουν ότι πρόκειται για ευρήματα που σηματοδοτούν ότι η αρχαιολογική έρευνα βρίσκεται πολύ κοντά στην αποκάλυψη του τάφου ενός μεγίστης σημασίας προσώπου, καθώς πρόκειται για το μεγαλύτερο ταφικό μνημείο που έχει βρεθεί στην Ελλάδα.

 Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ 
 9 Σεπτεμβρίου 2014
http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes--politismos&id=446585


3.

7 Σεπτεμβρίου 2014
 ''Ο τάφος ανήκει είτε στη μητέρα του Μ.Αλεξάνδρου, είτε στη σύζυγό του, είτε και στις δύο'' ...



O διάσημος αιγυπτιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου "Ο χαμένος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου" Andrew Chugg  δήλωσε για τα ευρήματα στον τάφο της Αμφίπολης: 
"Οι ροζέτες που βλέπουμε στην Αμφίπολη είναι παρόμοιες με εκείνες στο χρυσό φέρετρο του Φιλίππου Β', του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μοιάζει να είναι ένα σήμα κατατεθέν", δηλώνει ο γνωστός αιγυπτιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου "Ο χαμένος τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου" Andrew Chugg στο ''Discovery''.

 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ:
Female Sculptures Guard Mysterious Tomb in Greece 


Greek archaeologists made another amazing find on Saturday as they unearthed two finely sculpted Caryatids -- female sculptures -- inside a mysterious tomb from the time of Alexander the Great, in Amphipolis, about 65 miles from Thessaloniki.
Carved from marble with traces of blue-and-red paint, the Caryatids were found when a team of archaeologists, led by Katerina Peristeri, removed sandy soil in front of a sealing wall.
The sculptures stood between two marble pillars that supported a beam. Wearing a sleeved tunic and earrings, they feature long, thick hair covering their shoulders. While the face of one Caryatid survives almost intact, the other is missing.
“The right arm of the western Caryatid and the left arm of the eastern one are both outstretched, as if to symbolically prevent anyone attempting to enter the grave,” the Culture Ministry said in a statement.
Earlier, the team discovered two headless, wingless sphinxes guarding the tomb’s entrance.
“The presence of a second sealing wall with Caryatids supports the idea this is an outstanding monument of particular importance,” the ministry statement said.
Pieces of the sculptures, such as parts of palm and finger fragments, were recovered from the soil.
Also, a perfectly preserved rectangular marble block, measuring 14 feet long and 3 feet wide, was unearthed at the bottom of the vault.
On the underside of the large block, the archaeologists found blue-, red- and yellow-painted decoration, representing panels with rosettes in the center.
Other rosettes were found earlier, embossed on a marble beam.
According to Andrew Chugg, author of “The Quest for the Tomb of Alexander the Great,” the rosettes at Amphipolis strongly resemble those decorating the edge bands of the gold coffin from the tomb of Philip II, Alexander the Great’s father.
“It’s looking as though a rosette is a badge of the occupant,” Chugg told Discovery News.
At the moment, Chugg considers Olympia, Alexander’s mother, as the person most likely buried in the magnificent tomb.
“The Caryatids are a truly spectacular find. The fact that we now have a second pair of sculpted female guardians is of course boosting the case for this being the tomb of an important queen,” Chugg said.
He noted that the sphinxes guarding the tomb entrance were a symbol of Macedonian queens from the late fourth century B.C.
“Sphinxes are not particularly common in high-status Macedonian tombs of this era, but, significantly, sphinxes were prominent parts of the decoration of two thrones found in the late 4th century-B.C. tombs of two Macedonian queens in the royal cemetery at Aegae, modern Vergina,” Chugg wrote in the url=http://greece.greekreporter.com/2014/09/07/is-the-mother-of-alexander-the-great-in-the-tomb-at-amphipolis/]Greek Reporter.
One of the thrones decorated with sphinxes was attributed to Eurydice I, Alexander the Great’s grandmother.
Historical records point to two Macedonian queens who died at Amphipolis in the last quarter of the fourth century B.C.: Olympias and Roxane, Alexander’s wife.
“Olympias is looking like a very strong candidate now, with Roxane in second place and a combination of the two is not unlikely,” Chugg concluded.
ΠΗΓΗ
http://news.discovery.com/history/archaeology/female-sculptures-guard-mysterious-tomb-in-greece-140907.htm?AID=11732244&PID=6155725&SID=lhkkt4z7hq8a&URL=http%3A%2F%2Fnews.discovery.com%2Fhistory%2Farchaeology%2Ffemale-sculptures-guard-mysterious-tomb-in-greece-140907.htm&ecid=AFF-7975437&pa=affcj&PCID=2470763



 4.

  9 Σεπτεμβρίου 2014 
 Τι αποκαλύπτει η σεισμική τομογραφία του τάφου της Αμφίπολης





Ο λόφος Καστά είχε αρχίσει να αποκαλύπτει τα μυστικά του από το 1999
Το περιεχόμενο του τεχνητού λόφου Καστά επιχείρησαν να καταγράψουν τρεις γεωφυσικοί μια δεκαετία πριν, δουλεύοντας με τη μέθοδο της τρισδιάστατης σεισμικής τομογραφίας.
Οι τρεις γεωφυσικοί Λάζαρος Πολυμενάκος, Σταύρος Παπαμαρινόπολος, Αθανάσιος Λιόσης και η αρχαιολόγος Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη, κατάφεραν να χαρτογραφήσουν το μνημείο την περίοδο 1998-1999, καταγράφοντας  εξαιρετικής σημασίας στοιχεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε το 2004 σε ειδικό βρετανικό περιοδικό αρχαιολογίας, η περίμετρος του τάφου κρύβει -εκτός από το ίδιο το ταφικό μνημείο- και μια σειρά από λίθινες δομές, σε όλο της το πλάτος. Τα σημεία «υψηλής ταχύτητας» που σημειώνονται με το γράμμα «H» μαρτυρούν την εκτεταμένη ύπαρξη λίθινων κατασκευών.
Οπως αναφέρεται στην μελέτη η μέθοδος της ακτινωτής τομογραφίας με την χρήση των σεισμικών, εφαρμόστηκε, την οποία δημοσιεύει το xronometro.com «Σε τεχνητό λόφο (πιθανό τύμβο) στη θέση Καστά Μεσολακκιάς Σερρών στην περιοχή της Αρχαίας Αμφίπολης έγινε διερεύνηση για τη λιθολογική δομή και τον εντοπισμό αρχαιολογικών δομών στο εσωτερικό του λόφου.
Το περιβάλλον εφαρμογής αποτελείται από πιθανά κατάλοιπα κλασσικών ή ελληνιστικών κατασκευών σε μέτρια έως ασθενώς συνεκτικό εδαφικό υλικό μέγιστου πάχους 15m. Το γεωλογικό υπόβαθρο είναι στιφρή άργιλος και βρίσκεται σε μέσο βάθος 5.0 m. Η τοποθεσία βρίσκεται σε κοιλάδα, με μικρή μορφολογική κλίση.  Ερευνήθηκε έκταση κυκλικής διατομής με ακτίνα 90 m και πάχος 6-8 m».
Στη σεισμική τομογραφία φαίνεται καθαρά το πού βρίσκεται το ταφικό μνημείο και ποιες είναι οι διαστάσεις του. Σύμφωνα με αυτή, το ταφικό οικοδόμημα έχει κατεύθυνση νοτιοδυτική – προς την αρχαία Αμφίπολη – και οι διαστάσεις του οικοδομήματος σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων είναι 20 μέτρα μήκος, 5 μέτρα πλάτος, 5 μέτρα ύψος και περιλαμβάνει μια ράμπα – από την ανασκαφή αποδείχθηκε ότι είναι σκαλάκια – και ένα ταφικό μνημείο.
Η επιφάνεια που καλύπτει φθάνει τα 100 τ.μ. και το ύψος του τα 5 μέτρα, το οποίο είναι μέσα σε ένα τύμβο, ενώ ο μαρμάρινος περίβολος έχει μήκους 497 μέτρα.

 9 Σεπτεμβρίου 2014 
http://www.sofokleousin.gr/archives/188456.html


5.

 9 Σεπτεμβρίου 2014 
Ετσι είναι Αμφίπολη από μέσα-Το πρώτο σχεδιάγραμμα



Το μεγαλειώδες ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, στο λόφο Καστά, συνεχίζει να συναρπάζει. Και πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού και μόνο οι πρώτες εικόνες που ήρθαν στο “φως” της δημοσιότητας, στο τέλος του καλοκαιριού, από Το υπουργείο Πολιτισμού, έδωσε στη δημοσιότητα την πρώτη αξονομετρική σχεδιαστική αναπαράσταση του ταφικού μνημείου, από τον αρχιτέκτονα του ΥΠΠΟΑ, κ. Μ. Λεφαντζή.
Στο σχεδιάγραμμα αυτό, φαίνεται όλη η διαδρομή που έχουν κάνει ως τώρα οι αρχαιολόγοι, με επικεφαλής την Κατερίνα Περιστέρη.
Από τα σκαλιά που οδηγούν στην είσοδο του τύμβου και τις Σφίγγες, που στέκουν σαν άγρυπνοι φρουροί του “ενοίκου” του αρχαίου τάφου (ή και των… ενοίκων, αφού ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί αν είναι μόνο μία προσωπικότητα της αρχαιότητας ενταφιασμένη στον τύμβο).
  Πίσω από τις Σφίγγες βρίσκεται το δωμάτιο στο οποίο αποκαλύφθηκαν οι Καρυάτιδες, αλλά και στο οποίο βρίσκεται το βοτσαλωτό δάπεδο, αποτελούμενο από ψηφίδες διαφορετικού μεγέθους και σχεδίων.
 Φυσικά, το πιο ενδιαφέρον είναι αυτό που κρύβεται στο δωμάτιο πίσω από τις Καρυάτιδες. Το δωμάτιο στο οποίο όλοι, αρχαιολόγοι και απλός κόσμος, περιμένουν να είναι αυτό το οποίο θα “ξεκλειδώσει” το μυστικό και θα αποκαλύψει την ταυτότητα του ενταφιασμένου (ή ενταφιασμένων, σημειώνουμε ξανά)
9-9-2014
http://olympia.gr/2014/09/09/%CE%B5%CF%84%CF%83%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CE%BC%CF%86%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF-%CF%83/#more-413189



6.

11 Σεπτεμβρίου 2014
 Αμφίπολη: 
Στο φως οι ολόσωμες Καρυάτιδες

Αποκαλύφθηκαν οι χιτώνες των δύο γλυπτών - Βρέθηκε το πρόσωπο της Καρυάτιδας που έλειπε - Προχωρούν οι τεχνικές εργασίες για αντιστήριξη και υποστύλωση του μνημείου





 Οι εντυπωσιακές πτυχώσεις των χειριδωτών (με μανίκια) χιτώνων των δύο Καρυάτιδων η συνέχεια των οποίων αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο της συνέχειας των ανασκαφικών εργασιών στον λόφο Καστά της Αμφίπολης, αποτυπώνονται, μεταξύ άλλων, στις νέες φωτογραφίες τις οποίες έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Πολιτισμού την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου.
Οι Καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους με το αντίστοιχο χέρι τους. Παράλληλα, τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής Καρυάτιδας - το οποίο έλειπε- εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή κι αποδόθηκαν στο γλυπτό.     
Τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας διαπίστωσαν ότι οι εσωτερικοί βραχίονες των Καρυάτιδων δεν στήριζαν το επιστύλιο κι αυτό γιατί δεν παρατηρούνται σύνδεσμοι μολυβδοχόησης, ούτε επεξεργασία της κάτω επιφάνειας του επιστυλίου ώστε να δικαιολογείται η άποψη της στήριξης.    
Οπως ανακοινώνει το Υπουργείο, προχώρησαν οι εργασίες απομάκρυνσης των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, μπροστά και πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις Καρυάτιδες. Μέχρι  την στάθμη της μαρμάρινης οροφής, οι δυο πλευρικοί τοίχοι του καλύπτονται από μαρμάρινους ορθοστάτες, οι οποίοι μιμούνται τον περίβολο.        
Παράλληλα, προχώρησαν οι τεχνικές εργασίες για την αντιστήριξη και την υποστύλωση του μνημείου, στο χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες. Πιο συγκεκριμένα: 
  
1.
Ολοκληρώθηκε η αντιστήριξη της βόρειας πλευράς του δεύτερου διαφραγματικού τοίχου με τις Καρυάτιδες και της νότιας πλευράς του τρίτου διαφραγματικού τοίχου. 
2.
Ολοκληρώθηκε, η αντιστήριξη- υποστύλωση της θόλου στον χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες.   
3.
 Ελήφθησαν πρόσθετα μέτρα προστασίας της δυτικής Καρυάτιδας, με τοποθέτηση κατακόρυφης υποστύλωσης εκατέρωθεν αυτής. Η απαίτηση για πρόσθετη υποστύλωση, οφείλεται στη διαπίστωση επιπλέον κατακόρυφης ρωγμής στην κεφαλή, που οφείλεται στο αυξημένο θλιπτικό φορτίο, το οποίο προέρχεται κυρίως  από την στήριξη της μαρμάρινης πλάκας της οροφής και από το δυτικό τμήμα του επιστυλίου.  
4. 
Ολοκληρώθηκε η ασφαλής υποστύλωση της μαρμάρινης πλάκας οροφής. 

Συνεχίστηκε η τοπογραφική αποτύπωση του τμήματος του περιβόλου, που αποκαλύφθηκε φέτος, δεξιά και αριστερά της εισόδου του ταφικού μνημείου, με δορυφορικές και  επίγειες γεωδαιτικές μεθόδους (τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση). Επιπλέον, ξεκίνησαν οι εργασίες τοπογραφικής τεκμηρίωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού συγκροτήματος . 
Τέλος για την προστασία του μνημείου και των εργαζομένων τοποθετήθηκε αλεξικέραυνο στην κορυφή του λόφου.

11 Σεπτεμβρίου 2014
ΠΗΓΗ
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=630461

7.

12 Σεπτεμβρίου 2014
 ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΕΤΟΙΜΟ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΕΙ
Εμφανίστηκε ο διαφραγματικός τοίχος του τρίτου θαλάμου 


  Έτοιμοι να μπουν στον τρίτο θάλαμο είναι πλέον οι αρχαιολόγοι. Αφαιρέθηκε το αμμώδες χώμα και εμφανίστηκε το ανώτερο τμήμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου.Ως τώρα, η απομάκρυνση των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις Καρυάτιδες, έφτασε τα τρία μέτρα από το δάπεδο. Στο τμήμα αυτό, διαπιστώθηκε η ύπαρξη επιμελημένου μαρμάρινου περιθυρώματος, ιωνικού ρυθμού, όπως και τα υπόλοιπα αρχιτεκτονικά μέλη του χώρου.Στο μαρμάρινο τμήμα του υπέρθυρου, απαντάται συμφυές γείσο το οποίο καλύπτει και το άνοιγμα της εισόδου, όπως φαίνεται και στις δύο νέες φωτογραφίες που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.Μέσα στην ημέρα θα επιχειρηθεί η είσοδος στο χώρο, από το υπάρχον άνοιγμα, στο άνω δυτικό μέρος του τρίτου διαφραγματικού τοίχου. Έτσι, θα διαπιστωθούν οι συνθήκες προσπέλασης της διεπιστημονικής ομάδας και τεχνικής υποδομής. Στόχος είναι να σχεδιαστούν και να αποφασιστούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας των εργαζομένων και του τρίτου χώρου.Οπως αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, «θα γίνει σχολαστική τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης στον χώρο. Συνεχίζεται, επίσης, η τοπογραφική αποτύπωση, προκειμένου να προκύψει η ακριβής γεωμετρία του μνημείου. Βάσει της τελικής γεωμετρίας θα συνταχθεί η συνολική μελέτη αντιστήριξης και υποστήλωσης του μνημείου. Έτσι, εξασφαλίζονται τα αναγκαία τεχνικά δεδομένα για την σύνταξη των μελετών ολοκληρωμένης προστασίας και της μελλοντικής ανάδειξης του μνημειακού συνόλου».

8.

17/09/2014 
Αμφίπολη: Γιατί είναι πιο βαθύς ο τρίτος θάλαμος;
Πυρετώδεις εργασίες στο πιο επικίνδυνο (μέχρι στιγμής) μέρος του τάφου


Πού οδηγεί ο κατηφορικός διάδρομος μετά την τρίτη πύλη – Εκτιμάται ότι ο τάφος λαξεύτηκε μέσα σε βράχο ως ένα επιπλέον μέτρο προστασίας από τις επιχωματώσεις που θα σωρεύονταν κατόπιν για τη δημιουργία του τελικού τεχνητού λόφου
Τα μυστικά του ετοιμάζεται να αποκαλύψει ο τρίτος ταφικός θάλαμος του μνημείου της Αμφίπολης, όπου επί του παρόντος πραγματοποιούνται πυρετώδεις εργασίες καθώς όπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Πολιτισμού «βρίσκεται σε οριακή κατάσταση».
Οπως προκύπτει από πληροφορίες, ο τρίτος θάλαμος, στον οποίο δεσπόζει το κόκκινο χρώμα, είναι σε διαφορετικό επίπεδο από τους προηγούμενους. Για την ακρίβεια, το επίπεδο επιχωμάτωσης είναι χαμηλότερο από τους άλλους θαλάμους, γεγονός που σημαίνει ότι η στάθμη του δαπέδου βρίσκεται πιο κάτω σε σχέση με τους προηγούμενους χώρους. Εν ολίγοις, το τρίτο δωμάτιο είναι πιο βαθύ.
Τοπικά ΜΜΕ μεταδίδουν ανεπίσημες πληροφορίες ότι στον τρίτο θάλαμο υπάρχει σκάλα που οδηγεί σε χαμηλότερο επίπεδο και ενδεχομένως εκεί βρίσκεται και ο τάφος.
Η επιστημονική ομάδα της κυρίας Περιστέρη έχει ενισχυθεί με την προσθήκη συντηρητών αρχαίων έργων τέχνης και άλλων ειδικών, οι οποίοι πήραν «φύλλο πορείας» από την Αθήνα για την Αμφίπολη.
Οι εργασίες συνεχίζονται σε δύο άξονες, καθώς από τη μία συνεχίζεται η εκχωμάτωση, η υποστύλωση και η αντιστήριξη των ήδη αποκεκαλυμμένων, ενώ παράλληλα οι σκαπανείς προχωρούν προς το εσωτερικό του τύμβου. Μικρή ένδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι αρχαιολόγοι και τα τεχνικά συνεργεία είναι το γεγονός ότι από τον καθέναν εκ των δύο πρώτων θαλάμων έχουν απομακρυνθεί περίπου 140 κυβικά μέτρα άμμου, εργασία που εκτελείται με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο - ήτοι με το ζεμπίλι.
Για τα φλέγοντα ζητήματα, δηλαδή το αν ο τύμβος έχει συληθεί, αλλά και το ποιος είναι ο ένοικός του, η επικρατούσα άποψη μεταξύ των ερευνητών είναι ότι υπήρξαν απόπειρες τυμβωρυχίας, όμως το μνημείο κατάφερε να τις αποκρούσει χάρη στη θωράκιση με την οποία το προίκισαν οι κατασκευαστές του.
Επίσης, σχετικά με την εσωτερική διαρρύθμιση και τη θεωρία ότι ο κύριος ταφικός θάλαμος θα πρέπει να είναι ομόκεντρος με τον περίβολο του τύμβου, διατυπώνεται η άποψη ότι ενδεχομένως στο κέντρο του λόφου βρίσκεται βράχος και ότι ο τάφος λαξεύτηκε μέσα σε αυτόν ως ένα επιπλέον μέτρο προστασίας από τις επιχωματώσεις που θα σωρεύονταν κατόπιν για τη δημιουργία του τελικού τεχνητού λόφου.
Πάντως, οι αρχαιολόγοι στον λόφο Καστά έχουν την πεποίθηση ότι η ακεραιότητα του τάφου θα επιβεβαιωθεί μόλις εντοπιστούν τα κεφάλια και τα πτερύγια των σφιγγών κάπου θαμμένα στις επιχωματώσεις. Η συγκρατημένη αισιοδοξία τους εδράζεται επίσης στην εκτίμηση ότι, αν ο τύμβος είχε υποστεί βανδαλισμούς, π.χ. από κάποιον εχθρικό προς τους Μακεδόνες στρατό, θα υπήρχαν σαφή ίχνη εκτεταμένης καταστροφής, κάτι που επ’ ουδενί παρατηρείται στον τάφο της Αμφίπολης. 
ΠΗΓΗ 
http://www.protothema.gr/culture/article/410835/amfipoli-giati-einai-pio-vathus-o-tritos-thalamos/


9.

17-9-2014
Νέα θεωρία για την Αμφίπολη: 
«Στον τάφο είναι κάποιος Ρωμαίος στρατηγός»
Ανατρέπει τα δεδομένα η αρχαιολόγος Όλγα Παλαγγιά

  «Το μνημείο δεν είναι Μακεδονικό. Είναι Ρωμαϊκό, όπως τα περισσότερα μνημεία στην περιοχή. Εκτιμώ ότι στον τάφο βρίσκεται κάποιος από τους Ρωμαίους στρατηγούς που έπεσαν στη μάχη των Φιλίππων » ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Παλαγγιά


 Denarius-Αντώνιος, Οκταβιανός



 Augustus

Να ανατρέψει όλα όσα ακούγονται από τη στιγμή που ξεκίνησαν να γίνονται ανακοινώσεις για τον τάφο της Αμφίπολης έρχεται η καθηγήτρια Κλασσικής Αρχαιολογίας, Όλγα Παλαγγιά.
Μιλώντας στα «Παραπολιτικά 90,1», είπε: «Όταν άρχισε αυτή η ανασκαφή, έσπευσαν να δηλώσουν ότι επειδή είναι μεγάλο τεχνικό έργο, είναι του Δεινοκράτη, του αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μάλιστα υπέθεσαν ότι ο Λέων της Αμφιπόλεως συνδέεται με τον τύμβο αλλά αυτό δεν ισχύει. Πρώτα ολοκληρώνουμε την ανασκαφή και μετά βγάζουμε συμπεράσματα».
Και συνέχισε: «Η μέθοδος συμπερασμάτων είναι ανορθόδοξη. Στοιχεία επι της ουσίας δεν έχουν παρουσιαστεί. Βασίζουν τα συμπεράσματά τους στην τυπολογία των γλυπτών που έχουν ανακαλυφθεί».
«Το μνημείο δεν είναι Μακεδονικό. Είναι Ρωμαϊκό, όπως τα περισσότερα μνημεία στην περιοχή. Εκτιμώ ότι στον τάφο βρίσκεται κάποιος από τους Ρωμαίους στρατηγούς που έπεσαν στη μάχη των Φιλίππων» ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Παλαγγιά.
Μάλιστα, απέδωσε τον ισχυρισμό της αυτό στο γεγονός ότι «σε Μακεδονικούς τάφους δε συναντώνται Καρυάτιδες και σφίγγες» και συμπλήρωσε πως «ο τάφος που είναι σαν μεγάλο τούνελ δε συνάδει με την τυπολογία των μακεδονικών τάφων».
Σε δηλώσεις της μάλιστα πριν από λίγες μέρες στα «Νέα» η  καθηγήτρια είπε πως θεωρεί ότι ο τάφος είναι ρωμαϊκός και πως οι Καρυάτιδες είναι το κλειδί της υπόθεσης για τις σωστές απαντήσεις.
«Τέτοιου είδους γλυπτική δεν υπάρχει επ΄ ουδενί σε μακεδονικούς τάφους. Σφίγγες σε τάφους συναντούμε στην αρχαϊκή Αθήνα, αλλά όχι στα κλασικά χρόνια. Επομένως είναι περίεργο να τις βρίσκουμε σε μακεδονικό τάφο. Αντίθετα, στα ρωμαϊκά χρόνια δεν υπάρχουν μόνο σε τάφους αλλά αποτελούν το σύμβουλο του αυτοκράτορα Αυγούστου. Οι Καρυάτιδες ήταν το αγαπημένο του διακοσμητικό στοιχείο», είπε.
«Κλειδώνουν τη χρονολόγηση του μνημείου στη ρωμαϊκή εποχή και όχι νωρίτερα από τον 1ο αιώνα π.Χ.. Είναι αρχαϊστικές, δηλαδή φορούν λοξό ιμάτιο, όπως οι αρχαίες κόρες, αλλά το κεφάλι τους μοιάζει κλασικό και το έχει φτιάξει ο Πραξιτέλης. Πρόκειται για μία σύνθεση που συνηθιζόταν στα ρωμαϊκά χρόνια από την αγάπη για το παρελθόν», συνέχισε.
Η εκτίμηση που έκανε η κυρία Παλαγγιά είναι ότι στον τάφο της Αμφίπολης θαμμένοι είναι οι πεσόντες από τη μάχη των Φιλίππων.
ΠΗΓΗ
http://www.protothema.gr/culture/article/410847/nea-theoria-gia-tin-amfipoli-ston-tafo-einai-kapoios-romaios-stratigos/

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 


10.

17-9-2014
Tα κείμενα μιλούν
Αμφίπολη: 
Πώς ο «όρκος του Μεγάλου Αλεξάνδρου» δείχνει τον ένοικο του τάφου

 Το έργο του αρχαίου Έλληνα συγγραφέα Φλάβιου Αρριανού «Αλεξάνδρου Ανάβασις» περιέχει μια συγκλονιστική ομιλία του Μακεδόνα ηγέτη που θα μπορούσε να χρησιμεύσει σαν οδηγός για την ταυτότητα του νεκρού στον Τύμβο Καστά
Μια συγκλονιστική ομιλία του Μεγάλου Αλεξάνδρου από το 324 π.Χ., η οποία, προφανώς εσφαλμένα, αναφέρεται συχνά σαν ο «όρκος» του Μακεδόνα ηγέτη, ίσως δείχνει εμμέσως το ποιος αναπαύθηκε στον Τύμβο Καστά. Ή, ακόμη ακριβέστερα, ποιοι δεν θα μπορούσαν να βρίσκονται στα έγκατα του λόφου. 
Στο έργο του «Αλεξάνδρου Ανάβασις» το οποίο συνέθετε στο μεταίχμιο μεταξύ 1ου και 2ου μ.Χ. αιώνα, ο Έλληνας συγγραφέας Φλάβιος Αρριανός, αναπαράγει κατ' ουσίαν την βιογραφία του Μεγάλου Αλεξάνδρου όπως την είχε γράψει ο διάδοχός του, Πτολεμαίος, σε ένα έργο που δεν σώζεται.
Το μέρος εκείνο του κειμένου που θα μπορούσε να χρησιμεύσει σαν οδηγός για την ταυτότητα του νεκρού στον Τύμβο Καστά, παραδίδει μια στιγμή υψηλής δραματικής έντασης: Ο Αλέξανδρος απολύει όσους από τους επιτελείς και τους στρατιώτες δεν έχουν πλέον το ηθικό και τις ψυχικές δυνάμεις να συνεχίσουν την εκστρατεία. Προηγουμένως όμως, ο θρυλικός Μακεδόνας δίνει ένα μάθημα, το οποίο θα πρέπει να άλλαξε για πάντα τη ζωή όσων άκουσαν τα λόγια του.

«Εγώ» είπε ο Αλέξανδρος «παραλαμβάνοντας από τον πατέρα μου ελάχιστα χρυσά και ασημένια σκεύη, ούτε εξήντα τάλαντα στα ταμεία, χρέη του Φιλίππου πάνω από πεντακόσια τάλαντα και, αφού δανείστηκα ο ίδιος επιπλέον άλλα οχτακόσια, ξεκινώντας από τη χώρα μας που δεν επαρκούσε ούτε για τις βοσκές σας, αμέσως σάς άνοιξα τον δρόμο του Ελλησπόντου, ενώ οι Πέρσες τότε ήταν παντοδύναμοι στη θάλασσα, και, κατανικώντας με το ιππικό τους σατράπες του Δαρείου, προσάρτησα όλη την Ιωνιά στη δική σας επικράτεια και όλη την Αιολία και τις δύο Φρυγίες και τους Λυδούς και κυρίευσα την Μίλητο με πολιορκία και όλα τα άλλα μέρη, που προσχώρησαν σε μας με την θέληση τους, τα πήρα και τα παρέδωσα σε εσάς να τα καρπώνεστε και τα αγαθά από την Αίγυπτο και την Κυρήνη, όσα απέκτησα χωρίς μάχη, ανήκουν σε εσάς, και η Κοίλη Συρία και η Παλαιστίνη και η χώρα ανάμεσα στα ποτάμια (Μεσοποταμία) είναι δικό σας κτήμα, και η Βαβυλώνα και τα Βάκτρα και τα Σούσα δικά σας, και ο πλούτος των Λυδών και οι θησαυροί των Περσών και τα αγαθά των Ινδών και η έξω θάλασσα δική σας, εσείς είστε σατράπες, εσείς στρατηγοί, εσείς ταξίαρχοι». 

Ύστερα από αυτή την εισαγωγή, με την οποία υπενθύμισε το ποιοι ήταν οι Μακεδόνες και ποιοι έγιναν χάρη στον Φίλιππο αλλά κυρίως τον ίδιον, ο Μέγας Αλέξανδρος περνά απευθείας στον εαυτό του:

 «Γιατί για μένα τι υπάρχει παραπάνω, ύστερα από αυτούς τους κόπους, πέρα από αυτήν την πορφύρα και αυτό εδώ το διάδημα; Προσωπικά δεν έχω τίποτε άλλο και κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για δικούς μου θησαυρούς, παρά μόνο για αυτά, τα δικά σας αποκτήματα, ή όσα φυλάγονται για εσάς. Γιατί δεν υπάρχει λόγος να φυλάξω τους θησαυρούς προσωπικά για εμένα, εφόσον εγώ σιτίζομαι το ίδιο με εσάς και προτιμώ τον ίδιο με εσάς ύπνο, και μάλιστα νομίζω ότι ούτε καν τρώω τα ίδια φαγητά με όσους από εσάς λαίμαργα γεμίζουν την κοιλιά τους, και ξέρω να μένω άγρυπνος για εσάς, για να μπορείτε εσείς να κοιμάστε ήσυχοι. 
» Αλλά μήπως τα απέκτησα όλα αυτά διοικώντας ο ίδιος άκοπα και χωρίς ταλαιπωρίες, ενώ εσείς κοπιάζατε και δεινοπαθούσατε; Και ποιος από εσάς αναγνωρίζει ότι κουράστηκε περισσότερο για μένα, από ό,τι εγώ για εκείνον; 
Εμπρός λοιπόν, και οποίος από εσάς έχει τραύματα, ας βγάλει τα ρούχα του και ας τα δείξει, και εγώ θα δείξω τα δικά μου, γιατί, από έμενα κανένα μέρος του σώματος δεν έχει μείνει χωρίς τραύματα, ούτε υπάρχει όπλο, είτε από αυτά που τα κρατάνε στο χέρι ή από εκείνα που εκτοξεύουν που να μην έχει αφήσει πάνω μου τα ίχνη του, αλλά και με ξίφος από χέρι έχω πληγωθεί και τόξα έχω δεχτεί και από βλήματα μηχανών χτυπήθηκα και με πέτρες πολλές φορές και με ξύλα δέχτηκα πλήγματα για εσάς και για δική σας δόξα και για δικό σας πλούτο, σάς οδηγώ νικητές ανάμεσα από κάθε στεριά και θάλασσα και από όλους τους ποταμούς και τα όρη και όλες τις πεδιάδες, και τέλεσα τους ιδίους γάμους με εσάς και τα παιδιά μου. 
» Και απέναντι σε οποίον υπήρχαν χρέη, χωρίς να εξετάσω αναλυτικά για ποιον λόγο δημιουργήθηκαν, ενώ τόσα πολλά εισπράττατε ως μισθό και τόσα πολλά παίρνατε για δικά σας όταν γινόταν λεηλασία μετά από πολιορκία, όλα τα εξόφλησα. Και υπάρχουν χρυσά στεφάνια για τους περισσοτέρους από σας, αθάνατα ενθύμια και της δικής σας ανδρείας και της επιβράβευσή σας από εμένα. Και οποίος σκοτώθηκε, έπεσε ένδοξα, και έγινε μεγαλοπρεπής η ταφή του, και με χάλκινους ανδριάντες έχουν τιμηθεί, απαλλαγμένοι από εκτάκτους φόρους και κάθε οικονομική υποχρέωση, γιατί, πράγματι, κανείς από εσάς δεν σκοτώθηκε υποχωρώντας, όταν εγώ πρωτοστατούσα στις μάχες. 
» Και τώρα εγώ σκόπευα να στείλω πίσω τους απόμαχους από σας αξιοζήλευτους από τους συμπατριώτες σας, αλλά αφού θέλετε να επιστρέψετε όλοι σας, φύγετε όλοι και στην επιστροφή ανακοινώστε ότι το βασιλιά σας Αλέξανδρο, που κατανίκησε τους Πέρσας και τους Μήδους και τους Βάκτριους και τους Σάκες, που κυρίευσε τους Ουξίους και Αραχωτούς και Δράγγες, που υπόταξε τους Παρθυραίους και τους Χορασμίους και τους Υρκανίους μέχρι την Κασπία θάλασσα, που πέρασε τον Καύκασο πέρα από τις Κασπίες πύλες, που διάβηκε τον Όξο ποταμό και τον Ταναί, ακόμη και τον Ινδό ποταμό που δεν πέρασε κανένας άλλος εκτός από τον Διόνυσο και τον Υδάσπη και τον Ακεσίνη και τον Υδραώτη, και που θα περνούσε και τον Ύφαση, αν εσείς δεν αντιδρούσατε, και που προχώρησε στη μεγάλη θάλασσα και από τα δύο στόμια του Ινδού, και που διέσχισε την έρημο της Γεδρωσίας, από όπου κανείς ποτέ νωρίτερα δεν πέρασε με στρατό, και που στο πέρασμα του κατέκτησε την Καρμανία και τη χώρα των Ωρειτών, και που τον εγκαταλείψατε και φύγατε, παραδιδόντας τον στους κατανικημένους βαρβάρους να τον φυλάγουν. Ίσως αυτά θα είναι για εσάς δόξα εκ μέρους των ανθρώπων και (θεωρηθούν) όσια βέβαια, όταν θα τα αναγγείλετε. Φύγετε».

Ενόσω οι πληροφορίες για την ίδια την ανασκαφή στο Λόφο Καστά δεν εμπλουτίζονται και δεν ανανεώνονται καθώς η διερεύνηση του τρίτου ή «Κόκκινου» προ-θαλάμου έχει τεθεί σε παύση έως την ολοκλήρωση των εργασιών υποστήλωσης, το αίνιγμα γύρω από την ταυτότητα του νεκρού εξακολουθεί να βασανίζει ιστορικούς και αρχαιολόγους. Ένα από τα ερωτήματα, ακαδημαϊκά επί του παρόντος, που τίθενται, είναι εάν θα μπορούσε κάποιος από τους επιτελείς του Αλέξανδρου, ένας από όσους άκουσαν την διάπυρη ομιλία του βασιλιά και αρχιστρατήγου τους, να κατασκεύασε για τον εαυτό του -ή να αφιερώθηκε σε αυτόν από άλλους- έναν τάφο σαν αυτό του Λόφου Καστά. 
Ποιος από τους στρατηγούς θα επέστρεφε στη Μακεδονία, με το κήρυγμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου να ηχεί ακόμη στα αφτιά του και θα παράγγελνε την ανέγερση ενός ταφικού μνημείου που θα λειτουργούσε ως πειστήριο ματαιδοξίας εις τους αιώνας των αιώνων; Ακόμη και η σχέση λατρείας-μίσους που διατηρούσαν αξιωματικοί και οπλίτες με τον χαρισματικό τους ηγέτη, τον Αλέξανδρο, πολύ δύσκολα θα τους επέτρεπε να παραβγούν μαζί του σε ταφική χλιδή -ιδιαίτερα εφόσον ο ίδιος δεν επέστρεψε ποτέ στην πατρώα γη. 
Επομένως, το μέγεθος ενός τύμβου όπως αυτού της Αμφιπόλεως, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο από κάποιον εξαιρετικά αυθάδη και ασεβή επίγονο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος όμως μάλλον είχε μείνει στα μετόπισθεν ως τοποτηρητής ή διάδοχος (Αντίπατρος, Κάσσανδρος κ.α.). 
Ή, οι διαστάσεις του τάφου εξηγούνται από το μέγα πλήθος των νεκρών στους οποίους έχει αφιερωθεί το μνημείο. Εάν ισχύουν αυτές οι εικασίες, η αληθοφάνεια της εκδοχής ότι στον Λόφο Καστά είναι θαμμένος ο ναύαρχος Νέαρχος, μάλλον εξασθενεί.

17/09/2014
Βασίλης Τσακίρογλου
http://www.protothema.gr/culture/article/410763/amfipoli-pos-o-orkos-tou-megalou-alexandrou-deihnei-ton-enoiko-tou-tafou/

11.

 17-9-2014
Εκπληκτικά σχέδια από τον τάφο της Αμφίπολης 
- Τι δείχνει η «ανατομία» του μεγαλοπρεπούς τύμβου




Την πρώτη αποτύπωση του τάφου της Αμφίπολης σε ένα συνολικό σχέδιο που αποτυπώνει τα μέχρι τώρα δεδομένα, πραγματοποιεί ο γνωστός σχεδιαστής-ζωγράφος, Γεράσιμος Γερολυμάτος. Σε άρθρο του αναφέρει ότι μελέτησε όλα τα στοιχεία και τις φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Πολιτισμού μέχρι σήμερα.
«Δεν είμαι ούτε αρχαιολόγος είμαι, ούτε ιστορικός. Θα προσεγγίσω το θέμα υπό το πρίσμα ενός καλλιτέχνη, που έχει μάθει να βλέπει και να σκέφτεται αναλογικά».
Ο κ. Γερολυμάτος συνεχίζει:
«Όλα τα σχετικά εποπτικά-ογκομετρικά στοιχεία, αναγράφονται με κάθε λεπτομέρεια πάνω στα σχέδια, έτσι που για την οικονομία του άρθρου δεν θα τα επαναλάβω εδώ, παρά μόνο όπου θα χρειαστεί. Υπενθυμίζω επίσης ότι, προϊούσας της ανασκαφής, τα σχέδια αποτυπώνουν υπό κλίμακα τα μέχρι τώρα δεδομένα, ενώ δεν αποκλείεται αυτά να αλλάξουν τις επόμενες ημέρες, ή χρόνια, (αν οι σκέψεις μου αποδειχθούν βάσιμες). Σε αντίθεση, λοιπόν, με οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, δεν έκανα τα σχέδια για το κείμενο, αλλά έγραψα το κείμενο ως επεξηγηματική αναφορά των σχεδίων.
Εκπληκτικά σχέδια από τον τάφο της Αμφίπολης - Τι δείχνει η «ανατομία» του μεγαλοπρεπούς τύμβου



»Το σχέδιο 1, είναι μια ελεύθερη καταγραφή των δεδομένων και τοποθέτηση των στοιχείων πάνω σε μια ελαφρώς επικλινή κάτοψη του Τύμβου χωρίς κλίμακα. Ο Τύμβος είναι προσανατολισμένος σε κατεύθυνση νοτιοδυτική.

»Το σχέδιο 2, υπό κλίμακα 1/1000, είναι μια πλήρης κάτοψη του Τύμβου, όπου αποτυπώνεται με σχετική ακρίβεια η αναλογική σχέση του τάφου με εμβαδό περίπου 100 τ.μ., ως προς την επιφάνεια του υπόλοιπου τύμβου των 20 περίπου στρεμμάτων (20.000 τ.μ.). Δηλαδή μια αναλογία της τάξης του 1/200! Υπάρχει επίσης και μια υψομετρική αποτύπωση τόσο του Τύμβου, όσο και του μαρμάρινου Λέοντα με την βάση του που βρισκόταν στο κέντρο πάνω σε αυτόν.
Εκπληκτικά σχέδια από τον τάφο της Αμφίπολης - Τι δείχνει η «ανατομία» του μεγαλοπρεπούς τύμβου



»Η πρώτη εντύπωση από το συγκεκριμένο σχέδιο, δεν προκαλεί έκπληξη για το πράγματι μεγάλο μέγεθος του τύμβου, όσο για το «μικρό» μέγεθος του τάφου. Ο συντριπτικά «άδειος» χώρος, υποβάλλει στην σκέψη πολλά ερωτήματα σχετικά με το φαινομενικό ή αληθινό κενό του. Ποια λογική μπορεί να εξυπηρετούσε η σπατάλη χρόνου και χρημάτων για τη διαμόρφωση ενός τόσο μεγάλου χώρου και το κτίσιμο μιας τεράστιας περιβόλου, αν ο τελικός σκοπός ήταν πράγματι η κατασκευή ενός μνημείου με τις γνωστές διαστάσεις;
»Το σχέδιο 3, που αφορά μια τομή του Τύμβου υπό κλίμακα 1/1000, καταδεικνύει από άλλη οπτική γωνία τις σχέσεις των μεγεθών. Του ταφικού μνημείου από τη μια, ως προς τον συνολικό όγκο του τύμβου από την άλλη. Σχέση, που με αναλογία 1/8 προς την διάμετρο του, όπως θα παρατηρήσετε, μόνο «αναλογική» δε θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Μάλιστα, τα 7/8 του ακόμα άγνωστου πυρήνα του τύμβου, προκαλούν την κοινή λογική με την σκέψη, πως υπάρχουν ακόμη πολλά να βρεθούν, ίσως από «άλλες» εισόδους και σε «άλλους» θαλάμους. Η υψομετρική αποτύπωση στο σχέδιο περιλαμβάνει το σύνολο του ύψους μαζί με τον Λέοντα στην κορυφή του Τύμβου.
Εκπληκτικά σχέδια από τον τάφο της Αμφίπολης - Τι δείχνει η «ανατομία» του μεγαλοπρεπούς τύμβου



»Στο σχέδιο 4, υπό κλίμακα 1/150, σε μια πιο λεπτομερή τομή αυτή την φορά του ταφικού μνημείου, αποτυπώνω τις καταχώσεις των θαλάμων Α-Β-Γ και την πιθανή διαδρομή των τυμβωρύχων μέχρι τον νεκρικό θάλαμο στην περίπτωση που αυτός είναι συλημένος. Σχετικά με αυτό, έχω μια διαφορετική άποψη που θα καταθέσω σε μελλοντικό άρθρο ειδικά για την σύληση και την ύπαρξη των χωμάτων εντός του ταφικού μνημείου. Διότι, δεν είναι απίθανο η προσπέλαση των τυμβωρύχων στον τάφο να μην έγινε οριζόντια, δηλαδή από την είσοδο, αλλά από πάνω με την διάνοιξη κάθετου φρέατος».
Στο άρθρο του ο κ. Γερολυμάτος καταλήγει:
«Θα αναφέρω ακόμα μερικές σχέσεις εκπληκτικών αναλογιών, που καταδεικνύουν μια ασυνήθιστα υψηλή διαφορά κλίμακας μεταξύ των δομικών παραμέτρων.
-Ο ένας από τους ταφικούς θαλάμους με μήκος 6 μέτρων, θα χωρούσε περίπου άλλες 26, 3 φορές, συνεχόμενα πάνω στον άξονα της διαμέτρου των 158,40 μέτρων.
-Το πλάτος της εισόδου του ταφικού μνημείου, με 4,5 έως 5 μέτρα άνοιγμα, αναλογεί στο 1/100 της συνολικής περιμέτρου της περιβόλου, που είναι περίπου 500 μέτρα (497μ., για την ακρίβεια)
-Ο Λέων, με ύψος 5.30 μέτρα, ίσα-ίσα που θα χωρούσε όρθιος ή ξαπλωτός μέσα στον προθάλαμο των Σφιγγών, ενώ με τη βάση του μαζί (15,30 μ.) φτάνει το μήκος δυόμισι θαλάμων (άνω των 2/3 δηλαδή του μήκους του ταφικού μνημείου με τα έως τώρα δεδομένα)!
-Ακόμη, το μήκος της περιβόλου αντιστοιχεί στο άθροισμα 25 ταφικών μνημείων στη σειρά και με 32,6 φορές το ύψος του Λέοντα με την βάση του.
Τελικά, αφού όπως όλοι λένε «μιλάει» η γεωμετρία, οι αναλογίες του Τύμβου μας δείχνουν, πως ίσως βρισκόμαστε στην αρχή μόνο μιας συγκλονιστικά μεγάλης αρχαιολογικής περιπέτειας που θα μας αποκαλύψει πολλά.
Ανεξάρτητα, λοιπόν, από το τι θα βρεθεί μέσα στον τάφο το επόμενο χρονικό διάστημα, έχω την πεποίθηση ότι ο Τύμβος κρύβει μέσα του πολλά περισσότερα μυστικά, που στην ουσία θα καθιστούν τις αναλογικές σχέσεις των μερών πιο αρμονικές. Θεωρώ δε απόλυτα αναγκαία την διενέργεια επιπλέον τομών σε διάφορα σημεία της επιφάνειας του, ακόμη και στο κέντρο του κατακόρυφου άξονα του Λέοντα.
Θα ήταν επίσης σημαντικό, να απαντηθεί από τους αρχαιολόγους και το ζήτημα του προσανατολισμού του Λέοντα και της βάσης του, αφού ήταν ουσιαστικό και εμφανές στοιχείο της διάταξης του Τύμβου και όχι απλά διακοσμητικό.
Στην περίπτωση αυτή, θα είχε ενδιαφέρον να διασαφηνιστεί, αν ο Λέοντας βρισκόταν όχι μόνο στον ίδιο άξονα με το μνημείο (πράγμα που συμβαίνει έτσι και αλλιώς ανάμεσα στο κέντρο και σε ένα σημείο του κύκλου), αλλά κυρίως, αν ήταν μετωπικά ευθυγραμμισμένος προς την είσοδο του τάφου με κατεύθυνση νοτιοδυτική, ή αν ήταν στραμμένος προς άλλη κατεύθυνση. Αν η είσοδος που έχει βρεθεί είναι η μοναδική, τότε η καλλιτεχνική συμμετρία και ο συμβολισμός, θα απαιτούσαν την πρώτη εκδοχή της μετωπικής ευθυγράμμισης, αν και αυτό θα ενείχε τον κίνδυνο της υπόδειξης του σημείου της εισόδου για μια πιο ασφαλή ανακάλυψη της από τυμβωρύχους».

ΠΗΓΗ
http://www.imerisia.gr/
article.asp?catid=26513&subid=2&pubid=113349187


17-9-2014
Αυτό που δεν έπρεπε να υπάρχει

 Ενα βράδι που φιλοξενηθήκαμε από την ανασκαφική ομάδα των Φιλίππων, τρεις φοιτητές που ακολουθούσαμε την αρχαία Εγνατία, τον Ιούλιο του 1971, γνωρίσαμε τον Αργύρη Κούντουρα. Τον γνωρίζαμε επειδή όλες σχεδόν οι αποτυπώσεις που δημοσιεύονταν σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης ,είχαν την υπογραφή του. Ο Πελεκανίδης  έρριξε μιά ματιά στο χαρτί που του δείξαμε και μας επέτρεψε να μείνουμε σε μιά αιθουσα με κρεβάτια που ήταν άδεια.

Το χαρτί, με την υπογραφή του Χαράλαμπου Μπούρα, εξηγουσε πως αναζητούσαμε μνημεία κατά μήκος της οδού και αν ήταν μπορετό, άς μας παρασχεθεί οποιαδήποτε νόμιμη βοήθεια. Το χαρτί δεν ίσχυε βέβαια γιά τους χωροφύλακες που μας τσάκωναν να περπατάμε σε χωράφια ή να κυκλοφορούμε με την Μπεεμβέ του Θανάση, στην οποία είχε κολλήσει μιά ψαροκασέλα προκειμένου να χωράμε μαζί με τα συμπράγκαλά μας.  Το δωμάτιο είχε  στρώματα στα οποία ξαπλωσαμε αφήνοντας στην άκρη τα σεντόνια που μας είχαν δώσει φιλόφρονα, γιά να μη τα λερώσουμε.

Μετά απο δέκα λεπτά στριφογύρισμα, παρατήσαμε τα κρεβάτια και ξαπλώσαμε στο πάτωμα, στο μωσαϊκό, μαθημένοι απο τον ύπνο στο χώμα ή στα γρασίδια.

Μόλις βολευτήκαμε ,εμφανίστηκε ο Αργύρης Κούντουρας. Aκούγαμε γι΄αυτόν από τη Θεσσαλονίκη. Ηταν σχεδιαστής της υπηρεσίας και η υπογραφή του, συμπλήρωνε κάθε σχέδιο που δημοσιεύονταν σε αρχαιολογικες ανακοινώσεις απο Σαλονίκη και περιφέρεια.  Γέλασε με την αβολεψιά μας, και μας έφερε κάτι να φάμε. Λεπτός, με το χαρακτηριστικό του μουστακάκι, λιπόσαρκος και με μάτια επίμονα και έντονο  βλέμμα, ήταν ο μόνος λόγος να μη αποκοιμηθούμε παρά την κούραση. Μιά δεξαμενή ειδήσεων, ανεκδότων, αναμνήσεων και χιούμορ. Οποιαδήποτε αναφορά σε μνημείο, σε ανασκαφή και σε ανασκαφείς ή υπηρεσιακούς παράγοντες, καθώς και πανεπιστημιακούς έφερνε ένα κύμα σχολίων. Μόλις κατάλαβε τι ψάχναμε, απλόχερα πρόσθεσε τις εμπειρίες του. Κοίταζε τους χάρτες μας, κάτι αμερικάνικους φωτογραμμετρικούς και μεσοπολεμικούς επιτελικούς, τα φύλλα ΡΟΔΟΛΕΙΒΟΣ και ΚΑΒΑΛΑ και χτυπώντας σημεία με το δάχτυλο μας έδειχνε γέφυρες, οδοστρώματα και άλλα ενδιαφέροντα σημεία που θα ανταμώναμε στη συνέχεια.

Οπως συμβαίνει με τα περιφερειακά άτομα που ασχολούνται με μιας μορφής αρχαιογνωσία, η συζήτηση πήρε γρήγορα την μοιραία της εξέλιξη: τις αναμνήσεις απο ξακουστούς αποθαμένους ερευνητές.Καθώς είχε δουλέψει σχεδόν με όλους και σε ονομαστές ανασκαφές και αναστηλώσεις απο την δεκαετία του πενήντα, η βραδυά κύλησε και απόμεινε ως αξέχαστη εμπειρία. Βρήκα ευκαιρία να επισημάνω μερικα άλυτα ζητήματα που μου είχαν προσελκύσει την περιέργεια. Οταν φτάσαμε στον Αγιο Δημήτριο και στην δίτομη επιβλητική δημοσίευση του μνημείου απο τον Σωτηρίου, που προφανώς έμοιαζε να περιέχει ένα είδος βεβιασμένου συμπεράσματος ελάχιστων γραμμών, οι οποίες έμοιαζαν ανεδαφικά ατεκμηρίωτες, το μάτι του έπαιξε και σώπασε ,όπως συνήθιζε, γιά να συγκεντρώσει την προσοχή μας.

 Στην τελευταία του επίσκεψη στο μνημείο, του δείξαμε όλο χαρά την απαρχή μιάς κλίμακας που φάνηκε στο στρώμα του δεύτερου δαπέδου. Εξέτασε τα όστρακα και την κατασκευή, είδε το ημερολόγιο έργου.Αντί να χαρεί,σκοτείνιασε. "Αυτή η κλίμακα δεν έπρεπε να βρίσκεται εδώ" είπε και έφυγε.Η πρώιμη χρονολογηση στην οποία πίστευε, δεν επαληθεύονταν απο τα στοιχεία. Ο τέρμινους του πέμπτου αιώνα έδειχνε κίνηση προς τα κάτω. Ο έκτος αιώνας έμοιαζε πιθανότερος, με ουρίτσες προς τον έβδομο.Γι΄αυτό, όπου και να σας εύρει ο δισταγμός, να μη κολλάτε στις πρώτες υποθέσεις. Το έχω ζήσει. Εσείς θα αποτυπώνετε αύριο αυτά που θα βρίσκουν οι αρχαιολόγοι. Όσοι αντέξετε και δεν σας φάει το επάγγελμα. 

Μετά απο σαραντατρία χρόνια που μας έφαγε όχι το επάγγελμα,αλλα ο ρούφουλας, δεν θα ξεκινούσα ποτέ τίποτε και καντίποτε με βεβαιότητες. Αλλά και θα άφηνα το μυαλό μου ελεύθερο σε έκφρονες ή αυτονόητες υποθέσεις εργασίας. Και να χαιρόμουν σε κάθε ακύρωσή τους, από τα λογάκια που θα ανέδιδε το χώμα

Πάνος Θεοδωρίδης  
 17.09.2014  

ΠΗΓΗ:
http://www.thegreekcloud.com/blogs/blog.php?pg=3&uid=3&id=954#.VBmy0fl_vMp

18-9-2014
Κ. Περιστέρη: 
''Πρόκειται για έναν λαμπρό μακεδονικό τάφο'' 

 
Να ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με τη χρονολόγηση του τάφου στην αρχαία Αμφίπολη επιχειρεί με δηλώσεις προς τους δημοσιογράφους η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη. Μεταξύ άλλων αποδοκίμασε έντονα τις εκ του μακρόθεν εκτιμήσεις αρχαιολόγων, περί χρονολόγησης του ταφικού μνημείου ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται για ρωμαϊκό τάφο.

"Σχέδιο του Δεινοκράτη"
 
Αναλυτικά η κ. Περιστέρη εξέφρασε την πεποίθηση ότι το ανασκαφικό έργο στον τύμβο Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, αφορά έναν λαμπρό μακεδονικό τάφο του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα π.Χ. και πρόσθεσε πως σχεδιάστηκε από τον Δεινοκράτη, τον επιφανέστερο αρχιτέκτονα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
"Πιστεύω ότι αυτό το μνημείο είναι ακράδαντα του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ. αιώνα και έχουμε όλες τις αποδείξεις γι΄ αυτό", σημείωσε. 
"Είναι μάταιο να βγαίνουν συνάδελφοι και να λένε για ρωμαϊκά χρόνια ή οτιδήποτε άλλο" ανέφερε χαρακτηριστικά η επικεφαλής του ανασκαφικού έργου. "Βγαίνουν και μιλάνε στις τηλεοράσεις και τις εφημερίδες, προσπαθώντας να έχουν πέντε λεπτά δημοσιότητας και αυτό για μένα δεν είναι καλό, προσβάλλει όχι μόνο την ανασκαφή, όχι μόνο την έρευνά μας, αλλά και τον τόπο".
Επιπλέον ευχαρίστησε τους συνεργάτες της, "που δουλεύουμε με όλες τις δύσκολες συνθήκες", όπως τόνισε, το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό για τη βοήθεια.
Η αρχαιολόγος περιέγραψε τη συγκίνησή της για τη στιγμή που η ίδια και η ομάδα της αντίκρισαν τα κεφάλια των Καρυάτιδων, αποκαλύπτοντας όλοι έβαλαν τα κλάματα. Υπογράμμισε, δε, ότι η ανασκαφή γίνεται "όχι μόνο για το καλό της αρχαιολογίας, αλλά για το καλό αυτού του τόπου σε μια κρίσιμη χρονική περίοδο και την παρακολουθεί όλος ο κόσμος".
Σε ό,τι αφορά την ενημέρωση για την πορεία της ανασκαφής, η κ. Περιστέρη επεσήμανε ότι γίνεται προσπάθεια να ενημερωθούν όχι μόνο οι αρχαιολόγοι, αλλά όλος ο κόσμος, με τα δελτία Τύπου που βγαίνουν "σε συνεργασία το υπουργείο Πολιτισμού, την κυρία Λίνα Μενδώνη και την κυρία Άννα Παναγιωταρέα που μας στηρίζει στον τομέα της δημοσιογραφίας, τον υπουργό και άλλους", επισημαίνοντας ότι αυτό βοηθά όλο τον κόσμο να ξέρει τι γίνεται κάθε στιγμή.
"Μέχρι τώρα, οι ανασκαφές ξέρουμε καλά ότι ήταν στα κρυφά, οι αποθήκες είναι γεμάτες ευρήματα που τι σκοπό έχουν; Μετά από δεκαετίες να μελετηθούν, κάποιες δεκαετίες να συντηρηθούν, χάνοντας έτσι την αξία τους. Για εμάς είναι καλό, η επιστήμη και ο πολιτισμός να κυκλοφορεί" υπογράμμισε.

"Bρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα"
 
"Βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ασφάλεια για να μπορέσουν να μπουν οι εργάτες αλλά και να αποφευχθεί η κατάρρευση, οπότε αναθεωρείται ο τρόπος εισόδου", ενημέρωσε η κ. Περιστέρη. Παρομοίασε μάλιστα τις συνθήκες, με "συνθήκες σπηλαίου". Αυτό σημαίνει ότι θα επιχειρήσουν να μπουν πλέον από την είσοδο που υπάρχει κάτω από τον τρίτο διαφραγματικό τοίχο και όχι από το άνοιγμα του. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει πρώτα να αφαιρεθεί το χώμα, το οποίο είναι αρκετό.

Πολύ πιο σοβαρά τελικά τα προβλήματα στατικότητας
 
Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται οι εργασίες στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά στατικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τρίτος θάλαμος του ταφικού μνημείου. Παράλληλα λαμβάνονται συμπληρωματικά μέτρα ενίσχυσης από τα καιρικά φαινόμενα.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», μετά από ενδελεχή παρατήρηση και μελέτη οι πολιτικοί μηχανικοί και αρχιτέκτονες της διεπιστημονικής ομάδας που πραγματοποιεί την ανασκαφή διαπιστώνουν πως τα προβλήματα είναι ακόμα πιο σοβαρά από ό,τι είχε αρχικά υπολογιστεί. Με τα σημαντικότερα να εντοπίζονται στην οροφή του μνημείου, όπου οι ρηγματώσεις και το άνοιγμα των αρμών χρήζουν άμεσων επεμβάσεων.
Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα πως με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, Κώστα Τασούλα, συγκροτήθηκε τριμελής επιτροπή, η οποία θα λειτουργεί αμισθί και θα συνδράμει «στο έργο του υπουργείου επί θεμάτων προβολής και επικοινωνιακής διαχείρισης της ασκούμενης πολιτιστικής πολιτικής. Αποτελείται από την Άννα Παναγιωταρέα, τον Βασίλη Νταβώνη και τον Λεωνίδα Μακρή.

Αντιδράσεις για την επικοινωνιακή τακτική στην Αμφίπολη
 

«Αυτά τα μνημεία δεν σηκώνουν πολιτική εκμετάλλευση. Είναι ντροπή αυτό που συμβαίνει. Δίκιο έχει ο Σύλλογος Αρχαιολόγων που διαμαρτύρεται. Δεν έπρεπε να βγουν όλες αυτές οι ανακοινώσεις», ανέφερε μιλώντας στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο Πέτρος Θέμελης, καθηγητής κλασσικής Αρχαιολογίας, διευθυντής των ανασκαφών για την αναστύλωση της αρχαίας Μεσσήνης.

Από την πλευρά του ο Μανώλης Κορρές, καθηγητής Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μέλος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως σημείωσε πως «οι νεότεροι συνάδελφοι βλέπουν να αναπτύσσεται μια νέα ηθική. Ούτε εμείς οι αρχαιολόγοι μπορούμε να ανακατευόμαστε στις δουλειές των άλλων. Η αδημονία δεν κάνει καλό. Επειδή το κοινό είναι άπληστο και αδηφάγο, δεν πρέπει να προχωράς διαρκώς σε ανακοινώσεις. Όλα αυτά επηρεάζουν ψυχικά τους ανθρώπους που έχουν αναλάβει την ανασκαφή. Είναι σα να βγαίνεις και να ανακοινώνεις κάθε τρεις και λίγο την πορεία μιας εγχείρησης. Αυτή την στιγμή αν θέλουμε να βοηθήσουμε εκείνους που εργάζονται στην Αμφίπολη πρέπει να τους αφήσουμε στην ησυχία τους».


ΠΗΓΗ 
http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=4576893&pg=2&OrderDir





ΣΧΕΤΙΚΑ  ΚΕΙΜΕΝΑ

1.
Τι κρύβει ο τύμβος της Αρχαίας Αμφίπολης; 

[Μύθοι και αλήθειες για τον τάφο της Αμφίπολης
Η Αρχαία Αμφίπολη 
Τι έγινε στην Αμφίπολη;

(Καλύτερα παραμυθάς, παρά μπερδεμένος αμόρφωτος που προσποιείται τον ειδήμονα.)

Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ
VIDEO:  Αρχαία Αμφίπολις-Η ιστορία της περιοχής και πώς συνδέεται με το Μέγα Αλέξανδρο] 


2.
Αμφίπολη: Γιατί είναι σπασμένο το πρόσωπο της Καρυάτιδας στον αρχαίο τάφο; Όλες οι εξελίξεις από τις ανασκαφές

3.

Photos, news and map of the great Tomb in Amphipolis, Greece:

http://www.theamphipolistomb.com/

4.
Οι πιο γνωστές «Καρυάτιδες» της αρχαιότητας
Με αφορμή την ανακάλυψη στην Αμφίπολη 

Το εντυπωσιακό ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά της Αμφίπολης «ξετυλίγει» μέρα με τη μέρα τα μυστικά του. Μόλις προχθές έγινε γνωστή, από ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η ανακάλυψη δύο ακόμα μοναδικών ευρημάτων: Δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες από θασίτικο μάρμαρο, οι οποίες συμφυείς με πεσσούς στήριζαν το μαρμάρινο επιστύλιο μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο.
Οι δύο Κόρες, από τις οποίες μόνο η μία σώζει σχεδόν ακέραιο το πρόσωπό της, φέρουν πλούσιους βοστρύχους που καλύπτουν τους ώμους τους, ενώτια και χειριδωτό (με μανίκια) χιτώνα, ενώ υπάρχουν ίχνη κόκκινου και μπλε χρώματος. Μια ακόμα ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι τα δυο χέρια τους, το δεξί της μίας και το αριστερό της άλλης, τα οποία, αν και δεν σώζουν το μεγαλύτερο μέρος τους, έχουν φανερή κατεύθυνση: «Ήταν προτεταμένα, ώστε με την κίνησή τους να αποτρέπουν συμβολικά εκείνους οι οποίοι θα επιχειρούσαν την είσοδο στον τάφο και ήταν ένθετα. Ακολουθείται, δηλαδή, η ίδια τεχνική, όπως στις κεφαλές και στα φτερά των Σφιγγών», πληροφορεί το ΥΠΠΟΑ. Τα τμήματα παλάμης και τα μικρότερα θραύσματα από τα δάκτυλά τους που βρέθηκαν ανάμεσα στα αμμώδη χώματα αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να εντοπιστούν κι άλλα μέρη τους.
Τι γνωρίζουμε όμως για τον τύπο αυτό των γλυπτών, με διασημότερους εκπροσώπους τις έξι Κόρες που στήριζαν την οροφή της νότιας πρόστασης του Ερεχθείου και οι οποίες σήμερα βρίσκονται οι πέντε «ξαναγεννημένες» με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας στο Μουσείο της Ακρόπολης και η έκτη, που αφαίρεσε βίαια ο Έλγιν το 1801, στο Βρετανικό Μουσείο; Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, οι Καρυάτιδες ταυτίζονται με τις νεαρές κοπέλες από τις Καρυές της Λακωνίας, που χόρευαν με καλάθια στο κεφάλι σε τελετουργίες προς τιμήν της Καρυάτιδος Αρτέμιδος. Οι γυναικείες μορφές τους χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαία αρχιτεκτονική –κυρίως στον ιωνικό ρυθμό– αντί για κίονες, ενώ το «ανδρικό» τους αντίστοιχο είχε τη μορφή του Άτλαντα.
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, οι Καρυάτιδες του Ερεχθείου αντικατοπτρίζουν τη γλυπτική του «πλούσιου ρυθμού» του τελευταίου τέταρτου του 4ου αι. π.Χ., στο δε βιβλίο των Εκδόσεων Καπόν Η Ακρόπολη μέσα από το Μουσείο της, ο καθηγητής Πάνος Βαλαβάνης σημειώνει «ότι ο αρχιτεκτονικός ρόλος των κορών υπηρετείται από τη στάση τους (αξονικός σκελετός), τα βαριά τους ενδύματα (κατακόρυφες εξωτερικές πτυχές του πέπλου σαν ραβδώσεις κιόνων), την περίπλοκη και ογκώδη κόμμωσή τους (για την ενίσχυση του αδύναμου για στήριξη αυχένα), και ένα είδος καλαθιού στο κεφάλι που λειτουργεί ως κιονόκρανο». Ο ίδιος, δε, πληροφορεί ότι τα έξι αγάλματα αποτελούσαν έργα διαφορετικών γλυπτών που αντέγραψαν κάποιο πρότυπο, πιθανόν έργο μαθητών του Φειδία ή ακόμη και του Καλλίμαχου, ενώ δεν αποκλείει κάθε μία Κόρη να έφερε διαφορετικά χρώματα στην ενδυμασία της. Από τις πιο πειστικές ερμηνείες για τον συμβολικό τους χαρακτήρα, είναι ότι πρόκειται για χοηφόρους, που απέδιδαν τιμές στον αρχαίο βασιλιά της πόλης Κέκροπα, ο τάφος του οποίου βρισκόταν ακριβώς κάτω από τη νότια πρόσταση του Ερεχθείου.
Πρόδρομες μορφές των Καρυάτιδων του Ερεχθείου θεωρούνται οι Κόρες που στόλιζαν τον Θησαυρό των Σιφνίων, ο οποίος χρονολογείται λίγο πριν το 525 π. Χ. και είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημεία στο ιερό των Δελφών. Αντί για κίονες, δύο Κόρες στήριζαν τον θριγκό του κτιρίου (τα αγάλματα εκτίθενται στο Μουσείο των Δελφών), ενώ η μία διατηρεί μεγάλο μέρος του κορμού και το κεφάλι με τον κάλαθο διακοσμημένο με ανάγλυφη διονυσιακή σκηνή μαινάδων και σιληνών. Τα ενδύματά τους πρέπει να ήταν κι αυτά χρωματισμένα (με κόκκινο, μπλε, πράσινο, ώχρα και χρυσαφί χρώμα) για περισσότερο εντυπωσιασμό.
Δύο άλλες Καρυάτιδες, του 1ου αι. π.Χ. αυτή τη φορά, στόλιζαν και στήριζαν τα μικρά προπύλαια του Ιερού της Δήμητρας της Ελευσίνας. Τεράστιες σε μέγεθος, η μία αποτελεί κεντρικό έκθεμα του μουσείου της Ελευσίνας, ενώ η δεύτερη βρίσκεται στο Fitzwilliam Museum του Kέιμπριτζ. Η «Κιστοφόρος Κόρη», όπως είναι γνωστή η Καρυάτιδα του ελληνικού μουσείου, φέρει στην κεφαλή της την κίστη, ένα κιβώτιο κυλινδρικού σχήματος που χρησίμευε για τη φύλαξη τροφών και το οποίο κρατούσαν στις μυστηριακές λατρείες, όπως αυτές των Ελευσινίων, οι κιστοφόροι. Η Καρυάτιδα που βρίσκεται στο μουσείο του Kέιμπριτζ φέρει κι αυτή το ίδιο διακοσμητικό μοτίβο με την ξενιτεμένη αδελφή της, ενώ η ιστορία της έχει αρκετά κοινά με την Καρυάτιδα που άρπαξε ο Έλγιν: Έγινε περίπου την ίδια περίοδο με τη λεηλασία στην Ακρόπολη από τον περιηγητή Έντουαρντ Κλαρκ, διδάκτωρ του Kέιμπριτζ, ειδικό στην ορυκτολογία, ο οποίος πέτυχε τη μεταφορά από την Ελευσίνα της κολοσσιαίας μαρμάρινης Kαρυάτιδας-Kιστοφόρου στην Αγγλία. Μια ιστορία που «πρωταγωνιστεί» στο αρχαιολογικό ντοκιμαντέρ της Ελένης Στούμπου-Κατσαμούρη «Το παράξενο πεπρωμένο της αρπαγείσας κόρης», το οποίο κέρδισε το βραβείο μικρού μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικών Ταινιών της Αμιένης το 2010.
Τέλος, οι «Μαγεμένες» της Θεσσαλονίκης, οι ανάγλυφες παραστάσεις που κοσμούσαν κάποτε τις δυο πλευρές των πεσσών μιας κορινθιακής κιονοστοιχίας, έχει επικρατήσει να ονομάζονται ως οι «Καρυάτιδες» της πόλης. Νεότερες από τις προηγούμενες (είναι ρωμαϊκές, των τελών του 2ου αι. μ.Χ.), αλλά με παρόμοια ιστορία υφαρπαγής να τις συνοδεύουν, οι «Μαγεμένες» εκτίθενται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου. Τα οκτώ ανάγλυφα απεικόνιζαν μυθολογικές μορφές που σχετίζονταν με τη λατρεία του Διονύσου, όπως του ίδιου του θεού, της Αριάδνης, του Γανυμήδη, της Αύρας και του Διόσκουρου. Αργότερα οι Χριστιανοί τις ονόμασαν «Είδωλα», ενώ οι Ισπανοεβραίοι της πόλης «Las Incantadas», δηλαδή οι Μαγεμένες. Βρίσκονταν κοντά στην Αρχαία Αγορά, δίπλα από τα Λουτρά Παράδεισος. Το 1864 αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Γαλλία, με την άδεια των οθωμανικών αρχών, από τον Γάλλο παλαιογράφο Εμανουέλ Μίλερ. Η ιστορία τους έγινε ακόμα ένα αρχαιολογικό ντοκιμαντέρ, με τίτλο «Οι Μαγεμένες» (2010), μια παραγωγή του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών (https://www.youtube.com/watch?v=RdrNgPkENwU).

 ''Archaeology Newsroom''  
  9 Σεπτεμβρίου 2014

http://www.archaiologia.gr/blog/2014/09/09/%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CF%85%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9/

 5.
 Αμφίπολη:
 Σπάνιο φωτογραφικό οδοιπορικό από την ανακάλυψη του Λέοντα
Εικόνες από την εύρεση του επιβλητικού γλυπτού έως την αναστήλωσή του
Σπάνιες εικόνες από την ανακάλυψη του Λέοντα της Αμφίπολης κρύβει στις σελίδες του το βιβλίο του συγγραφέα Oscar Broneer, σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας «Αποκάλυψη». 
Το βιβλίο που εκδόθηκε το 1941 αλλά δεν μεταφράστηκε ποτέ στα ελληνικά περιλαμβάνει ένα φωτογραφικό «οδοιπορικό» στην σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη με εικόνες από την εύρεση του επιβλητικού γλυπτού σε κομμάτια στις όχθες του Στρυμώνα καθώς και από την κατασκευή του μνημείου του.

















6.
'' Le Monde'' για Αμφίπολη: 
"Σπάνια ανακάλυψη 
- Είναι ο μεγαλύτερος τάφος που έχει ανακαλυφθεί"


Με διθυραμβικά σχόλια, η γαλλική εφημερίδα, «Le Monde», αναφέρεται στην σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων στην Αμφίπολη σ΄ένα εκτενές άρθρο της στην ιστοσελίδα της, υπό τον τίτλο: «Γιγαντιαίος τάφος στην Ελλάδα -Τι συμβαίνει στην ανασκαφή».
Παραθέτοντας απόψεις Ελλήνων ιστορικών και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ο αρθρογράφος της «Le Monde», Nicolas Constans,  επισημαίνει ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο τάφο που έχει ανακαλυφθεί στην Ελλάδα κι ότι πρόκειται για μία σπάνια ανακάλυψη.  
«Στον μνημειώδη τάφο της Αμφίπολης, ο οποίος στεγάζει κατά πάσα πιθανότητα έναν άνθρωπο της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχουν ξεκινήσει ανασκαφές από το καλοκαίρι. Είναι ένα μοναδικό και σπάνιο στο είδος του μνημείο. Είναι ο μεγαλύτερος τάφος που έχει ποτέ ανασκαφεί στην Ελλάδα. Από την στιγμή της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στο σημείο, όλα τα φώτα της δημοσιότητας είναι στραμμένα στον στον γιγαντιαίο τάφο. Αυτή τη στιγμή, οι αρχαιολόγοι διεισδύουν σιγά σιγά στο εσωτερικό του τάφου. Πρόκειται για σπάνια ανακάλυψη. Είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς τι ακριβώς περιλαμβάνει, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού δίνει τις πληροφορίες με το σταγονόμετρο. Και διάφορες φήμες κυκλοφορούν.
Πρόκειται για έναν τεχνητό λόφο, εντός ενός κυκλικού τοίχου, μήκους 500 μέτρων. Συγκριτικά, το μαυσωλείο του ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου έχει μόνο 270 μέτρα μήκος τοίχου. Ο κυκλικός αυτός τοίχος από πέτρες μαρμάρινες, εμποδίζει την τεράστια μάζα χώματος να καταρρεύσει. Αυτός ο τεράστιος λόφος κοσμείτο από το άγαλμα ενός γιγαντιαίου λέοντος. Με τη βάση του, το λιοντάρι έφτανε περίπου τα 30 μέτρα ύψος, όσο και ένα μεγάλο κτίριο. Εν ολίγοις, ένα μνημείο ορατό από μακριά, το οποίο υψωνόταν θριαμβευτικά μέσα στο τοπίο.
Οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν αυτό τον τεχνητό λόφο, ύψους 20 περίπου μέτρων, από το 1960. Δεν αμφέβαλλαν ότι κρύβει έναν τάφο, σύνηθες στην περιοχή κατά την αρχαιότητα. «Γνωρίζουμε πολλές δεκάδες τάφους τέτοιου τύπου» σημειώνει ο Ελληνας ιστορικός Μιλτιάδης Χατζόπουλος, ειδικός στην περιοχή. Το 1999, μια ομάδα είχε ακτινογραφήσει το υπέδαφος και είχε ανακαλύψει πιθανή παρουσία στοιχείων κάτω από τον λόφο. Στη συνέχεια, το 2012, η τοπική υπηρεσία αρχαιολογίας ανακάλυψε τον τοίχο του μνημείου.
Σκάβοντας οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι έλειπε το πάνω μέρος. Ισως γιατί όταν ένα μνημείο έχει εγκαταληφθεί, οι κάτοικοι στα επόμενα χρόνια συχνά χρησιμοποιούν τις πέτρες για να κατασκευάσουν ή να επιδιορθώσουν άλλα κτίσματα. Οι αρχαιολόγοι ερευνούν το λιοντάρι της Αμφίπολης, το οποίο είχαν ανακαλύψει Γάλλοι αρχαιολόγοι, στον Α' παγκόσμιο πόλεμο. Μια ομάδα Αμερικανών είχε ανακαλύψει επίσης διάφορα κομμάτια πέτρας σε ένα κοντινό ποταμό. Στη δεκαετία του 1930, οι Γάλλοι συντηρητές επισκευάζουν το λιοντάρι και κατασκευάζουν μια βάση στην οποία το τοποθετούν, μικρότερη από το πρωτότυπο.
Οι αρχαιόλογοι ανέβηκαν στην κορυφή του λόφου και ανακάλυψαν τις βάσεις του αγάλματος του λιονταριού. Το καλοκαίρι άρχισαν την ανασκαφή και μπήκαν στο εσωτερικό του λόφου, στην καρδιά του τάφου.
Μια μαρμάρινη σκάλα κατεβαίνει προς την είσοδο. Οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με ασυνήθιστη προσοχή. Η είσοδος είναι διακοσμημένη με δύο σφίγγες, που κοιτάζονται, και είναι υψηλές όσο ένας άνθρωπος ενώ από ό,τι φαίνεται ήταν ζωγραφισμένες.
Η είσοδος δίνει σε ένα είδος διαδρόμου μήκους 6 μέτρων, με μαρμάρινους τοίχους. Το πάτωμα αποτελείται από μαρμάρινο ψηφιδωτό. Ενας άλλος τοίχος προστατεύει μια νέα είσοδο, η οποία κοσμείται από δύο Καρυάτιδες. Είναι γυναικεία αγάλματα, τα οποία χρησιμεύουν σαν κολόνες στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική. Γενικά, τα μπράτσα τους χρησιμεύουν να συγκρατούν το πάνω μέρος του μνημείου, αλλά εδώ τα μπράτσα είναι κομμένα στον ώμο.
«Πολλά στοιχεία σε αυτό τον τάφο δεν μοιάζουν σε τίποτα από όσα γνωρίζουμε» εξηγεί ο Μιλτιάδης Χατζόπουλος. «Η χρήση μαρμάρου στην είσοδο, οι σφίγγες και οι Καρυάτιδες είναι ασυνήθιστα. Δεν βάζουμε Καρυάτιδες σε τάφο!». Συνήθως οι είσοδο έχουν πόρτες μαρμάρινες, όπως ο τάφος του Φιλίππου ΙΙ, στην Βεργίνα.
Αυτή τη στιγμή οι αρχαιολόγοι περνούν στον άλλο διάδρομο, μετά τις Καρυάτιδες.
Είναι ο τάφος συλημένος;
Οι αρχαιολόγοι το αρνούνται. Αν έχει συληθεί, αυτό δεν μπορεί να έγινε παρά από το πάνω μέρος του λόφου γιατί η είσοδος είχε τοίχο. Η ομάδα των αρχαιολόγων δεν έχει αναφέρει ως σήμερα κάποια δίοδο. Ωστόσο η περιοχή ήταν διαβόητη για τη δράση αρχαιοκαπήλων. Ωστόσο τα ερωτήματα μένουν:
Γιατί οι σφίγγες δεν έχουν κεφάλι και φτερά. Οι Καρυάτιδες δεν έχουν μπράτσα και μια από αυτές δεν έχει πρόσωπο. Σύληση; «Είναι δύσκολο να καταλάβουμε. Στην αρχαιότητα, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σήμερα, δεν έκλεβαν κομμάτια αγαλμάτων, δεν είχε συλλέκτες για να τα αγοράσουν» εξηγεί ο κ. Χατζόπουλος. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν θραύσματα από το φτερό μιας σφίγγας και κομμάτια από τα δάχτυλα των Καρυάτιδων. Οι Καρυάτιδες έχουν αλλοιωθεί ίσως από την πτώση λίθων. Αλλά για τις σφίγγες ήταν μάλλον ενσυνείδητη η φθορά.
Οι αρχαιολόγοι ανακοίνωσαν ότι το μαυσωλείο είναι του τελευταίου τετάρτου του IV αιώνα, ήτοι μεταξύ 325-300 π.Χ. «Υποθέτουμε ότι οι αρχαιολόγοι έχουν στοιχεία που δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει» αναφέρει ο Μιλτιάδης Χατζόπουλος,  ο οποίος, το 2013, είχε δηλώσει ότι νομίσματα επέτρεπαν να χρονολογηθεί ο τάφος της Αμφίπολης περί το 310 π.χ. Το μνημείο σε κάθε περίπτωση ήταν τυπικό στην Μακεδονία της εποχής: τάφος με θόλο.
ΠΗΓΗ
http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B9%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B2%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%83%CF%87%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CE%B1-le-monde-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BC%CF%86%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%CF%83%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%AD%CF%87%CE%B5%CE%B9