Ο ιστός που μας κρατάει

Alexandra Lane 

Κάτι αλλάζει στη ζωή μας. Ενας καταιγισμός email από ομάδες βοήθειας φτάνουν καθημερινά στους υπολογιστές μας, όλο και πιο πυκνά, όλο και πιο οργανωμένα μετά το καλοκαίρι, με εντυπωσιακές δράσεις. Χιλιάδες πρέπει να είναι πλέον τα εθελοντικά δίκτυα, που προσφέρουν στήριγμα εκεί όπου η πολιτεία αποσύρει το δικό της λόγω λειψών κονδυλίων, νοοτροπίας, αγκυλώσεων, δημοσιοϋπαλληλικής αδιαφορίας, που διανέμουν αγαθά και υπηρεσίες, τα περισσότερα χωρίς ιδιοτελείς βλέψεις. Εισχωρούν στη σάρκα της κοινωνίας, ως αόρατος ιστός, κρατώντας την όσο γίνεται ορθή, συνεκτική. Δίκτυα άμεσης συνδρομής, παράκαμψης μεσαζόντων, νομικής υποστήριξης, ελεύθερου λογισμικού, ελεύθερων μετακινήσεων, τράπεζες χρόνου, συνεταιρισμοί ζωντανής οικονομίας, κοινωνικά ιατρεία, οικο-κοινότητες, πρωτοβουλίες διαχείρισης απορριμμάτων, παιδικά στέκια... Πολίτες παίρνουν σκούπα και φαράσι και καθαρίζουν τον δρόμο, το πάρκο της γειτονιάς, μαγειρεύουν για φτωχούς, προσφέρουν από τα περισευούμενα, απασχολούν παιδιά εργαζόμενων γονέων, φροντίζουν ηλικιωμένους, απαλύνουν τον πόνο ανιάτων, επαγγελματίες περιθάλπουν ανασφάλιστους, εμβολιάζουν άπορα νήπια, χειρουργούν δωρεάν, μορφώνουν παιδιά κι ενήλικες, δίνουν παραστάσεις σε νοσοκομεία και ιδρύματα, απομακρύνουν από το χείλος του γκρεμού χρήστες ουσιών, προσφέρουν ευκαιρίες ζωής σε ερείπια του περιθωρίου, σβήνουν φωτιές, προστατεύουν οικοτόπους, αποκαλύπτουν κρυμμένα «αποστήματα», οργανώνουν ιδέες και τάσεις, θέτουν στην ημερήσια διάταξη καίρια θέματα περισσότερο απ’ ό,τι οι κυβερνήσεις, δημιουργούν αυτόνομες κοινότητες πολιτών, νέα πεδία δημόσιας έκφρασης...

Μια νέα αντίληψη πλάθεται μεταξύ νέων και ηλικιωμένων, αντρών και γυναικών που βαρέθηκαν να μαραζώνουν στο άγονο έδαφος των πολλαπλών διαψεύσεων και δρουν κινητοποιημένοι από την ανάγκη του άλλου ή την κοινή ανάγκη, ανασκάπτοντας παλιά κοινωνικά θεμέλια: ότι τίποτα δεν πετυχαίνουμε μόνοι, χωρίς τον διπλανό μας. Οτι το σύνολο είναι πάντα κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μελών που το απαρτίζουν. Οτι η από καρδιάς έμπρακτη προσφορά όχι μόνο βγάζει από το αδιέξοδο, αλλά και κάπως αμβλύνει τις ανισότητες, δίνει μια λύση στην ανεργία, περιορίζει την κρίση των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής προστασίας. Η προστιθέμενη αξία που παράγεται από τους εθελοντές διαμορφώνει ένα νέο εθνικό προϊόν.

Ομως, ο εθελοντισμός -που δεν έχει σχέση με τον οίκτο ή τη φιλανθρωπία αλλά με την ενεργό συμπαράσταση- δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποκαταστήσει την κρατική λειτουργία. Ωστόσο, μπορεί ώς ένα βαθμό να την εξυγιάνει. Υπό συγκεκριμένες συνθήκες η κοινωνία των διαθέσιμων πολιτών θα μπορούσε να αποκαταστήσει τη χαμένη τιμή των κυβερνήσεων.

Εάν καταφέρει να αφυπνίσει τον λειτουργό που κοιμάται στο βάθος ενός λειτουργού, να σφραγίσει τις δεξαμενές απατηλής διαφάνειας, να πείσει ότι οι αναλαμπές δεν είναι στιγμιαίες και ότι οι πτώσεις δεν είναι ο κανόνας που μας διέπει.

Εάν πετύχει να νικήσει τις δυσκολίες που γεννά το γεγονός ότι το χρήμα παραμένει ο σημαντικότερος γεννήτορας αξιών και τον πολιτισμό μας ρυθμίζει ο νόμος της αγοράς, που δεν επιτρέπει δομικές αλλαγές παρά μόνο μικρές «παρεκκλίσεις», συσσίτια, ελεημοσύνες, εθελοντικές εργασίες, ώστε να αποφορτίζονται οι πιέσεις και το κοχλάζον καζάνι να μη σκάει...

  ΤΑΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ

 19.10.2014  

http://www.kathimerini.gr/788707/opinion/epikairothta/politikh/o-istos-poy-mas-krataei