Παράδοση των Ελβετών στις αποπληθωριστικές δυνάμεις...




1.

Παράδοση των Ελβετών στις αποπληθωριστικές δυνάμεις

Αχ, Ελβετία, φημισμένη για τα ρολόγια κούκους και τη σώφρονα οικονομική πολιτική. Αλλα έθνη μπορεί να πειραματίζονται με ριζοσπαστική οικονομική πολιτική, αλλά με τους Ελβετούς δεν έχεις εκπλήξεις. Μέχρι να έχεις. Την Πέμπτη η ελβετική κεντρική τράπεζα σόκαρε τον χρηματοπιστωτικό κόσμο όταν ταυτόχρονα εγκατέλειψε τη σταθερή ισοτιμία του ελβετικού φράγκου με το ευρώ και υιοθέτησε αρνητικά επιτόκια δανεισμού 0,75%. Ακολούθησε αναταραχή στις αγορές.

Θα πρέπει να νιώσετε φόβο ακόμη και αν δεν έχετε επενδύσει άμεσα στο φράγκο. Τα νομισματικά βάσανα της Ελβετίας δείχνουν σε μικρογραφία πόσο δύσκολο είναι να αντισταθεί κανείς στην αποπληθωριστική δίνη που ρουφάει σήμερα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας. Πρέπει να αντιληφθείτε ότι όλοι οι κανόνες οικονομικής πολιτικής άλλαξαν όταν προέκυψε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Σε πολλές περιπτώσεις οικονομικές αρετές έγιναν ελαττώματα: Η προθυμία για αποταμίευση έγινε τροχοπέδη για τις επενδύσεις και η δημοσιονομική ορθοδοξία έγινε ο δρόμος προς τη στασιμότητα.

Στην περίπτωση των Ελβετών η φήμη πως έχουν ασφαλείς τράπεζες και σκληρό νόμισμα έγινε ελάττωμα. Να πώς έγιναν τα πράγματα: Οταν ξέσπασε η ελληνική κρίση χρέους στα τέλη του 2009 και τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης βρέθηκαν υπό ισχυρή πίεση, οι επενδυτές που αναζητούσαν ασφαλή καταφύγια στράφηκαν στην Ελβετία. Πράγμα που με τη σειρά του οδήγησε σε ανατίμηση του ελβετικού φράγκου με καταστροφικές συνέπειες για την ανταγωνιστικότητα της ελβετικής βιομηχανίας, ενώ απείλησε να σπρώξει την Ελβετία σε ιαπωνικού στυλ αποπληθωρισμό. Οπότε οι Ελβετοί αξιωματούχοι έκαναν τα πάντα ώστε να προκαλέσουν την υποτίμηση του εθνικού τους νομίσματος. Επέλεξαν να μην τυπώσουν χρήμα αλλά να πουλήσουν ελβετικά φράγκα και να αγοράσουν ευρώ, όμως ούτε έτσι κατάφεραν κάτι.

Τότε, το 2011 η ελβετική κεντρική τράπεζα εφάρμοσε μια τακτική βασισμένη στην ψυχολογία. Ανακοίνωσαν ότι η πολύ μεγάλη ανατίμηση του ελβετικού φράγκου αποτελεί πολύ σοβαρή απειλή για την ελβετική οικονομία και ότι την απειλεί με αποπληθωρισμό οπότε και ανακοίνωσαν ότι θα ορίσουν ως ελάχιστη αξία για το ευρώ τα 1,20 φράγκα. Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα προστατεύσει αυτή την ισοτιμία αγοράζοντας συνάλλαγμα σε απεριόριστη ποσότητα. Ηλπιζαν ότι με τον ορισμό ισοτιμίας θα περιορίσουν τον αριθμό των ευρώ που πρέπει να αγοράζουν. Η τακτική απέδωσε για τρία χρόνια μέχρι την Πέμπτη, οπότε ξαφνικά οι Ελβετοί εγκατέλειψαν την προσπάθεια. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί, κανείς απ’ όσους γνωρίζω δεν πιστεύει την επίσημη εξήγηση ότι αντέδρασαν στην εξασθένηση του ευρώ.

Κατ’ εμέ οι Ελβετοί μόλις έκαναν ένα μεγάλο λάθος, όμως αυτό που έχει σημασία είναι ότι φάνηκε πόσο δύσκολο είναι να καταπολεμήσει κανείς τις αποπληθωριστικές δυνάμεις που πλήττουν μεγάλο μέρος του κόσμου, όχι μόνο την Ευρώπη και την Ιαπωνία, αλλά πιθανότατα και την Κίνα. Πράγμα που σημαίνει ότι κανείς δεν πρέπει να πλησιάζει υπερβολικά κοντά στον αποπληθωρισμό, διότι στη συνέχεια είναι εξαιρετικά δύσκολο να τον εγκαταλείψει. Αυτός είναι ένας λόγος που καθιστά τόσο κακή ιδέα τη μείωση των δαπανών όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση: Δεν είναι μόνο το κόστος στην απασχόληση, αλλά και ο αυξημένος κίνδυνος να πέσει κανείς σε αποπληθωριστική παγίδα.

Επίσης είναι λόγος ώστε να είναι κανείς πολύ προσεκτικός όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, όταν ο πληθωρισμός βρίσκεται χαμηλά. Οπότε ας διδαχθούμε από τους Ελβετούς. Ηταν προσεκτικοί και για πολλές γενιές είχαν σκληρό νόμισμα. Σήμερα πληρώνουν το τίμημα.

PAUL KRUGMAN 
 ''THE NEW YORK TIMES''
17-1-2015
http://www.kathimerini.gr/799855/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/paradosh-twn-elvetwn-stis-apoplh8wristikes-dynameis

2.

Γιατί οι Ελβετοί τραπεζίτες αποφάσισαν να... εγκαταλείψουν το ευρώ 

Μέχρι τώρα μία κεντρική τράπεζα αποφάσιζε να αφήσει ελεύθερη την διακύμανση του εθνικού νομίσματος όταν έβλεπε ότι κινδύνευε να μείνει από διαθέσιμα προσπαθώντας να στηρίξει την ισοτιμία του νομίσματός της στην πτώση του έναντι των ισχυρών νομισμάτων. 

Στην Ελβετία η πρόσφατη απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας να εγκαταλείψει εσπευσμένα την σχετικά σταθερή ισοτιμία με το ευρώ στο 1,20 αποδεικνύει για πρώτη φορά ότι ισχύει και το αντίθετο αναστατώνοντας τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου καθώς το ελβετικό νόμισμα παραμένει ένα από τα λίγα νομίσματα διεθνώς, με πρώτο το δολάριο που χρησιμοποιείται σαν διεθνές αποθεματικό τόσο καλό όσο – σχεδόν – ο χρυσός.  

Οι Ελβετοί τραπεζίτες ένιωσαν να συνθλίβονται μεταξύ του ευρώ και του δολαρίου. Είδαν τον ισολογισμό της Κεντρικής Τράπεζας να “φορτώνεται” με τεράστιες ποσότητες ευρώ, το οποίο όσο και αν το αγόραζαν, αυτό δεν σταματούσε να “πέφτει” και αποφάσισαν να σπάσουν τον δεσμό αυτό διακινδυνεύοντας - όπως και έγινε – μία ανατίμηση που κάποια στιγμή έφθασε ακόμα και το 29% σε ελάχιστο χρόνο. 

Το κυρίαρχο στοιχείο εδώ είναι ότι η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη, η σταδιακή αλλά σαφής επιβράδυνση της κινέζικης και της παγκόσμιας οικονομίας που έχει “ρίξει” τις τιμές των εμπορευμάτων, η συνεχής και τουλάχιστον μεσοπρόθεσμη διαρκής πτώση της τιμής του πετρελαίου, έχουν πυροδοτήσει ενα νέο φαύλο κύκλο στις αγορές συναλλάγματος που θα μπορούσε να θυμίζει δεκαετία του 30΄. 

Σε αυτό τον ορίζοντα οι Ελβετοί τραπεζίτες “έσπασαν” την ...συμμαχία με το ευρώ και επέστρεψαν στον εθνικό τους ρόλο, δηλαδή του τραπεζίτη του κόσμου σε καιρούς αναταραχής. 

Κάποιο αναλυτές που εδώ και καιρό μιλούσαν για την ανάγκη μια συμφωνίας τύπου Plaza (1985) που θα σταθεροποιούσε τις συναλλαγματικές ισοτιμίες προκειμένου να γίνουν άλλα βήματα σταθεροποίησης σε επίπεδο εμπορικών συναλλαγών και κυκλοφορίας κεφαλαίων, βλέπουν στην απόφαση της SNB μία απόφαση αναδίπλωσης στα εθνικά συμφέροντα που θυμίζει την εποχή του μεσοπολέμου. 

Το αξιοπρόσεχτο εδώ είναι οτι οι κινήσεις αυτές έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται πριν καν αρχίσουν τα επόμενα βήματα της ΕΚΤ και της Fed που θα κινούνται σε απολύτως αντίθετες κατευθύνσεις, η ΕΚΤ με το επικείμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα σπρώξει το ευρώ ακόμα πιο χαμηλά ενώ η επικείμενη αύξηση των επιτοκίων από την Fed θα στείλει το δολάριο ακόμα πιο ψηλά. Μα άλλα λόγια η δυναμική των ορών κεφαλαίου του 2014 θα γίνει ακόμα πιο βίαιη στον διεθνή οικονομικό καταμερισμό. Απέναντι σ΄ αυτό οι Ελβετοί τραπεζίτες αποφάσισαν να ξαναγίνουν όσο πιο “Ελβετοί” και “τραπεζίτες” γίνεται...

16/1/2015 
του Γ. Αγγέλη
http://www.capital.gr/gmessages/
showTopic.asp?id=4806090&nid=2202738



3.

Οι Ελβετοί πέταξαν την θηλιά του ευρώ!

Όταν είναι κανείς δεμένος με κάποιον που πέφτει προς τον γκρεμό, το ζητούμενο είναι να ξεφύγει από τα δεσμά του πριν ο "συνέταιρός" του βουτήξει στο κενό. Αυτό συνέβη με το ελβετικό φράγκο, το οποίο ήταν μέχρι χτες "αλυσοδεμένο" με το ευρώ. Προφανώς το ευρώ έχει κι άλλο δρόμο προς τα κάτω. Ή τουλάχιστον αυτό έκριναν οι Ελβετοί. Άρα, πρέπει να περιμένουμε έναν επιθετικό Ντράγκι. Το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα έχει πιθανότητες να επωφεληθεί από αυτή την νέα κατάσταση. 

Το μόνο σενάριο που "κλειδώνει" με την αιφνιδιαστική κίνηση των Ελβετών είναι εκείνο της αύξησης της ρευστότητας στην Ευρωζώνη, κάτι που θα οδηγήσει σε περαιτέρω πτώση την τιμή του ευρώ. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα! Οι Γερμανοί αρνούνται μία τέτοια προοπτική, αλλά η Ευρώπη δείχνει αδύναμη να ακολουθήσει τις δικές τους συνταγές επιτυχίας. 

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι και η συνταγή Ντράγκι θα στεφθεί με επιτυχία, καθώς το πρόβλημα της Ευρώπης είναι πολυσύνθετο. Σε κάθε περίπτωση πάντως αυτή την στιγμή εμφανίζεται ως αναγκαίο κακό. Ως μία συνταγή που θα βοηθήσει την Ευρώπη τουλάχιστον να κερδίσει χρόνο. 

Είναι βέβαιο ότι η πολιτική αυτή θα βοηθήσει τον ευρωπαϊκό Νότο, έστω και πρόσκαιρα. Κι εφόσον τελικά "περάσει". Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα είναι αυτόματα μέσα στο τραίνο που οδηγεί στη γη της επαγγελίας. Και φυσικά το εισιτήριο δεν πρόκειται να το πάρουμε αν βγάλουμε το ένα κόμμα στις επικείμενες εκλογές και δεν θα το χάσουμε αν ψηφίσουμε το άλλο! Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ  και αρκετό καιρό στη γωνία και χρειάζεται να κάνει πολλά πράγματα για να μπορέσει να κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη των αγορών και των κυβερνήσεων της Ευρώπης. 

Κατά συνέπεια το ζητούμενο είναι να πείσει η Αθήνα με έργα! Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα! Στην Αθήνα οι εκπρόσωποι της σημερινής κυβέρνησης πιστεύουν ότι η Ευρώπη θα πει ναι σε όλα, αρκεί  ο ελληνικός λαός να τους δώσει το πράσινο φως για άλλη μία τετραετία. Κι οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν από την πλευρά τους ότι θα κτυπήσουν το χέρι στο τραπέζι και η Ευρώπη θα υποχωρήσει άτακτα από τον φόβο της. Δυστυχώς για εμάς δεν ισχύει ούτε το ένα ούτε το άλλο!

Η Ευρώπη θέλει να "απαλλαχθεί" από εμάς το συντομότερο δυνατό. Δεν θέλουν να ασχοληθούν άλλο με την Ελλάδα, ούτε με αρνητικό ούτε με θετικό τρόπο. Είναι αποφασισμένοι να μην δεχτούν νταούλια και ζουρνάδες, αλλά ούτε και πολιτικές τύπου Γιακουμάτου.

Η επόμενη κυβέρνηση θα περπατήσει σε έναν δρόμο στρωμένο με καρφιά. Το κακό είναι ότι οι δύο κύριοι διεκδικητές της εξουσίας δεν έχουν προετοιμάσει τον ελληνικό λαό γι’ αυτό που έρχεται. Και κυρίως δεν έχουν παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με το τι ακριβώς θα κάνουν! Πως θα καλύψουν το δημοσιονομικό κενό; Θα πάρουν μέτρα ή η χώρα θα οδηγηθεί σε καθεστώς πιστωτικής ασφυξίας; 

Τις τελευταίες ειδικά μέρες έχει καλλιεργηθεί μία έντονη φημολογία ότι υπάρχει ένα είδος μυστικής συμφωνίας του κ. Τσίπρα με την κα Μέρκελ. Βρίσκεται προφανώς στο ίδιο μήκος κύματος με την αντίστοιχη φημολογία που είχε καλλιεργηθεί από την κυβέρνηση, ότι η Μέρκελ είναι αποφασισμένη να κάνει ένα δώρο στον κ. Σαμαρά. Όσοι περιμένουν δώρα από τους Γερμανούς είναι ώρα να γυρίσουν πλευρό. 

Οι Γερμανοί δεν πρόκειται να δώσουν μπόνους ούτε στον κ. Σαμαρά ούτε στον κ. Τσίπρα, αν προηγουμένως δεν υπογράψουν μία νέα συμφωνία, ένα νέο πρόγραμμα. Δηλαδή, ένα νέο μνημόνιο. Εκείνη την στιγμή μπορεί εκείνος που θα το υπογράψει να προσπαθήσει να βαπτίσει το κρέας ψάρι, αλλά η αλήθεια είναι ότι θα πρόκειται για ένα νέο μνημόνιο. 

Το κακό είναι ότι ο κ. Σαμαράς και πολύ περισσότερο ο κ. Τσίπρας δεν έχουν δείξει διάθεση να ακολουθήσουν μία μεταρρυθμιστική πολιτική. Ο μεν πρώτος έχει ξεχάσει το τεφτέρι των μεταρρυθμίσεων στον Ιούνιο των ευρωεκλογών και ο δεύτερος ονειρεύεται μία πορεία ανάλογη με εκείνη των αριστερών κομμάτων της Λατινικής Αμερικής. Ποιον από τους δύο, λοιπόν, να επιβραβεύσει η κυρία Μέρκελ; Αλήθεια, πιστεύουν ότι η κυρία Μέρκελ θα δώσει χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων για να κάνει ο κ. Τσίπρας την επανάστασή του ή ο κ. Γιακουμάτος να στέλνει με περισσότερη άνεση την Ευρώπη στον διάολο; Τρελός παπάς τους βάπτισε! 

Κι ο Ντράγκι; Όταν ξεκινούσε η κρίση σε μία παρουσία μου στο Mega είχα σημειώσει ότι αργά ή γρήγορα η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να ακολουθήσει μία άλλη πολιτική κι ότι θα έπρεπε οπωσδήποτε να μείνουμε στην Ευρώπη για να επωφεληθούμε. Η αλήθεια είναι ότι η αλλαγή πολιτικής της ΕΚΤ έχει αργήσει υπερβολικά και έπειτα από τόσα πολλά χρόνια ύφεσης η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Κι από την άλλη, μιλάμε για αλλαγή πολιτικής της ΕΚΤ, αλλά αυτή την αλλαγή θα πρέπει να την δούμε. Πολλές φορές μέχρι σήμερα η Γερμανία μπλόκαρε την Ευρώπη στην προσπάθειά της να βρει διέξοδο στα αδιέξοδα της. Γιατί όχι κι αυτή την φορά; Ίσως οι Ελβετοί γνωρίζουν καλύτερα... 

16-1-2015
Θανάσης Μαυρίδης
http://www.capital.gr/Articles.asp?id=2202244