Σονγκούλ Καραμπουλούτ: «Αν οι γυναίκες δεν απελευθερωθούν, δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη δημοκρατική κοινωνία»
(...)
Πρώτα απ’ όλα ζητάμε να γίνουν οι Κούρδοι αποδεκτοί και να αναγνωριστούν από την Αγκυρα ως υπαρκτή εθνότητα. Υπάρχει επίσης το μεγάλο θέμα της γλώσσας μας, της εκπαίδευσης στα κουρδικά, αλλά και της αυτονομίας των περιοχών μας. Πρέπει το τουρκικό κράτος να αποδεχτεί ότι ο κουρδικός λαός έχει το δικαίωμα να αυτοδιοικηθεί αλλά και να καθορίσει ο ίδιος τη μοίρα του. Και αυτό θα μπορέσει να συμβεί μόνον αν μπορέσει να εκδημοκρατιστεί η Τουρκία. Αυτή η ταυτότητα του τουρκικού κράτους που συνίσταται στο ένα κράτος, ένα έθνος, μια πατρίδα, θα πρέπει να ξεπεραστεί. Κάθε λαός που ζει στην επικράτεια της Τουρκίας θα πρέπει να αποκτήσει τα δικαιώματά του και να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του.
(...)
Η Σονγκούλ Καραμπουλούτ, μέλος του εκτελεστικού γραφείου του Κουρδικού Εθνικού Κογκρέσου και εκπρόσωπος διεθνών σχέσεων, μίλησε στην «Εφ.Συν.» για τον αγώνα των Κούρδων στο Κομπάνι και την Τουρκία, για τα σχέδια της Τουρκίας στην περιοχή και κατήγγειλε την υποστήριξη που παρέχει η Αγκυρα στο Ισλαμικό Κράτος. Η Καραμπουλούτ τόνισε πως δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς την ισότητα αντρών και γυναικών και εκτίμησε πως μια επιτυχία της Ελλάδας και της νέας κυβέρνησης θα αποτελέσει παράδειγμα για την Ευρώπη αλλά και για μια αλλαγή στην Τουρκία
• Το κουρδικό ζήτημα βρίσκεται εδώ και μήνες στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, με το Ιράκ και τη Συρία, ιδίως με όσα συμβαίνουν στο Κομπάνι, αλλά εξίσου σημαντικός είναι και ο διάλογος του Αμπντουλάχ Οτσαλάν με την Αγκυρα. Αυτή την περίοδο έρχονται μηνύματα πως οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε κρίσιμη φάση. Υπάρχουν αποτελέσματα; Θα βρεθεί πολιτική λύση;
'Οσον αφορά τις επαφές και τον διάλογο του Οτσαλάν με τις τουρκικές αρχές είναι κάτι που πρέπει να γίνει, γιατί μέχρι τώρα η Τουρκία αρνούνταν την ύπαρξη του κουρδικού έθνους. Ο αγώνας του ΡΚΚ (Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν) αποδυνάμωσε και έριξε στο κενό αυτή την πολιτική. Εφ’ όσον υπάρχει ανοιχτό το κουρδικό ζήτημα που πλέον δεν το αρνείται ούτε η ίδια η Τουρκία, στον βαθμό που είναι πρόβλημα, θα πρέπει να επιλυθεί. Ηδη, από το 1993 ακόμη, όταν έγινε η πρώτη κατάπαυση του πυρός (από το ΡΚΚ), ο Οτσαλάν προσπαθεί να το λύσει με πολιτικά μέσα. Σήμερα, ύστερα από τόσα χρόνια, αναγκάζεται η Τουρκία να συνομιλήσει με τον Οτσαλάν. Ομως, η Τουρκία δεν μας πείθει. Ενώ υπάρχουν συνομιλίες που ξεκίνησαν εδώ και πολλά χρόνια, μόνο τώρα άρχισαν οι Τούρκοι να κάνουν διαπραγματεύσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουν πια άλλα περιθώρια για να αντιμετωπίσουν το κουρδικό ζήτημα. Ωστόσο, δεν πειθόμαστε από τις προθέσεις τους, γιατί η Αγκυρα στηρίζει το Ισλαμικό Κράτος.
• Ποια είναι τα βασικά αιτήματα που βάζουν οι Κούρδοι στο τραπέζι σε αυτή τη διαπραγμάτευση;
Πρώτα απ’ όλα ζητάμε να γίνουν οι Κούρδοι αποδεκτοί και να αναγνωριστούν από την Αγκυρα ως υπαρκτή εθνότητα. Υπάρχει επίσης το μεγάλο θέμα της γλώσσας μας, της εκπαίδευσης στα κουρδικά, αλλά και της αυτονομίας των περιοχών μας. Πρέπει το τουρκικό κράτος να αποδεχτεί ότι ο κουρδικός λαός έχει το δικαίωμα να αυτοδιοικηθεί αλλά και να καθορίσει ο ίδιος τη μοίρα του. Και αυτό θα μπορέσει να συμβεί μόνον αν μπορέσει να εκδημοκρατιστεί η Τουρκία. Αυτή η ταυτότητα του τουρκικού κράτους που συνίσταται στο ένα κράτος, ένα έθνος, μια πατρίδα, θα πρέπει να ξεπεραστεί. Κάθε λαός που ζει στην επικράτεια της Τουρκίας θα πρέπει να αποκτήσει τα δικαιώματά του και να καθορίσει ο ίδιος το μέλλον του.
• Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η απόφασή σας να συμμετάσχει το HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών, το οποίο υποστηρίζουν οι Κούρδοι της Τουρκίας) στις εκλογές του Ιουνίου παρά το εξαιρετικά υψηλό όριο εισόδου (10%) στη Βουλή;
Πιστεύουμε ότι θα ξεπεράσουμε το όριο του 10% αν μπορέσουμε να συνεννοηθούμε με όλες τις άλλες κινήσεις και οργανώσεις της Αριστεράς και των μειονοτήτων μέσα στην Τουρκία. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να συγκροτήσουμε ένα μέτωπο πιο πλατύ, που δεν θα εκπροσωπεί μόνο τους Κούρδους.
• Θα ήθελα να δούμε την κατάσταση και στη Συρία, όπου υπάρχει μια παραδοξότητα. Το PYD, οργάνωση συνδεδεμένη με το PKK, μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους σε συντονισμό με τη διεθνή συμμαχία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η Ουάσινγκτον εξακολουθεί και έχει το PKK στον κατάλογο των «τρομοκρατικών οργανώσεων». Είναι αυτό ένα άνοιγμα των Αμερικανών στους Κούρδους; Είναι επίσης ένα μήνυμα στην Τουρκία πως αποκλίνουν τα συμφέροντα της Ουάσινγκτον και της Αγκυρας στην περιοχή;
Οταν είχαν συμπεριλάβει οι Αμερικανοί το ΡΚΚ στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων ίσχυε στην περιοχή το παλιό status quo. Επίσης, τότε οι Κούρδοι ήταν ενάντια στον διαμελισμό της περιοχής που πραγματοποιήθηκε από τη Δύση με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Γι’ αυτό θεωρούσαν ότι οι Κούρδοι τούς χαλούσαν το παιχνίδι. Σήμερα, το ΡΚΚ παραμένει πιστό στις ίδιες αρχές, αλλά έχουν αλλάξει και οι συνθήκες και το status quo. Στη νέα τάξη πραγμάτων πέφτει πλέον κάποιος ρόλος και στους Κούρδους. Προβλέπεται ένα κουρδικό κράτος. Θα δημιουργηθεί ένα κράτος στο Νότιο Κουρδιστάν (Ιράκ) με το KDP (το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, του Μασούντ Μπαρζανί).
Ομως η ύπαρξη του PKK τούς χαλάει το παιχνίδι. Γι’ αυτό έγινε και η συνωμοσία του 1999 (παράδοση του Οτσαλάν στους Τούρκους), γι’ αυτό και τον αιχμαλώτισαν. Αλλά από τότε και μετά η οργάνωση του ΡΚΚ έχει μαζικοποιηθεί περισσότερο, έχει γίνει πιο αποδεκτή και δυνατή. Πλέον, το ΡΚΚ έχει αναδειχτεί ο τρίτος δρόμος, η τρίτη πρόταση, στην περιοχή.
Οσον αφορά το Κομπάνι, αρχικά υπολόγιζαν ότι θα πέσει στα χέρια του Ισλαμικού Κράτους. Ηθελαν να ενσωματώσουν στην Τουρκία τα καντόνια των Κούρδων της Συρίας. Ομως, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι θα υπήρχε τόσο μεγάλη αντίσταση. Τότε βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Από τη μια πλευρά υπήρχε το Ισλαμικό Κράτος με τις σφαγές και από την άλλη υπήρχε ένας λαός που υπερασπιζόταν την πατρίδα του. Αν η Αμερική δεν επενέβαινε, θα ήταν σαν να υποστήριζε το Ισλαμικό Κράτος. Εμείς πιστεύουμε ότι οι αντιλήψεις των Αμερικανών για το κουρδικό ζήτημα θα αλλάξουν. Οι Κούρδοι είναι πλέον μια δύναμη δημοκρατικής αναγέννησης στην περιοχή. Εμείς πιστεύουμε ότι για όλους αυτούς τους λόγους θα αφαιρεθεί σύντομα το ΡΚΚ από τη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων.
• Βλέπετε ότι στη Συρία υπάρχει περιθώριο για διπλωματική ειρηνική λύση;
Στη Συρία σήμερα υπάρχουν τρεις δυνάμεις. Το καθεστώς, το Ισλαμικό Κράτος και οι Κούρδοι. Προτείνουμε ως πολιτική λύση στη Συρία να δημιουργηθούν καντόνια, όπως έχουμε στο Ροζάβα (Συριακό Κουρδιστάν). Δεν υπάρχει άλλη λύση. Η Δύση είναι σε αδιέξοδο, δεν ξέρει τι λύση να προωθήσει στη Συρία.
• Βλέπετε δηλαδή μια ενιαία χώρα με καντόνια;
Η περιοχή την τελευταία περίοδο έχει πολύ άσχημη πορεία. Υπάρχουν θρησκευτικοί πόλεμοι. Αυτό μπορεί να έχει αποτέλεσμα τον διαμελισμό των αραβικών κρατών. Υπάρχουν τέτοιοι υπολογισμοί, για παράδειγμα στο Ιράκ, να σπάσει στα τρία, σε σουνιτική, σιιτική και κουρδική οντότητα. Το ίδιο ισχύει και για τη Συρία. Προωθείται μια πολιτική διαμελισμού και πολυδιάσπασης. Αυτό δεν αποτελεί λύση για εμάς, δεν την επιθυμούμε, τα προβλήματα θα οξυνθούν.
• Αυτή δεν ήταν και μια λύση που προωθούσαν οι Τούρκοι; Να διασπαστούν η Συρία και το Ιράκ, να δημιουργηθεί ένα σουνιτικό κράτος, ένα Σουνιστάν, με τμήματα της Συρίας και του Ιράκ, σε εδάφη που σήμερα ελέγχονται από το Ισλαμικό Κράτος;
Βεβαίως, οι Τούρκοι στηρίζουν το Ισλαμικό Κράτος και το κάνουν ενάντια τόσο στους Κούρδους όσο και στο Ιράν. Οι εξελίξεις στη Συρία, όπου έχουν εμπλακεί και πολλές ξένες δυνάμεις, θα κρίνουν το μέλλον της περιοχής.
Οι ξένες δυνάμεις επιδιώκουν να υπάρχει αστάθεια στην περιοχή, τη δημιουργούν κιόλας, θέλουν να κατασκευάσουν πολλά μικρά αραβικά κράτη, στρέφουν τους λαούς τον έναν ενάντια στον άλλο. Οπως πριν από δεκαετίες με τα εθνικά κράτη, τα έβαζαν να πολεμούν τον ένα ενάντια στον άλλο, έτσι και τώρα προσπαθούν να κάνουν το ίδιο, μέσω της θρησκείας. Εμείς είμαστε αντίθετοι. Ο πρόεδρος Απο (Αμπντουλάχ Οτσαλάν) προσπαθεί ακριβώς να προλάβει μια τέτοια πορεία. Το σχέδιο του Απο για δημοκρατική συνομοσπονδία στην περιοχή δεν είναι για να γλιτώσουν κάποια κράτη, αλλά είναι για να γλιτώσουν οι πολίτες, οι λαοί.
• Σε αυτόν τον αγώνα ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος βλέπουμε ότι οι γυναίκες του Κουρδιστάν έχουν ισότιμο ρόλο με τους άντρες.
Καθορίζουμε τη στάση μας απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος όχι μόνο με βάση την ιδεολογία, αλλά και από τη συμπεριφορά τους απέναντι στις γυναίκες. Εμείς ως Κούρδισσες, και θέλω να το τονίσω αυτό, είμαστε αλληλέγγυες με όλα τα κομμάτια της κοινωνίας που βρίσκονται στο περιθώριο. Και οι γυναίκες στην περιοχή μας έχουν περιθωριοποιηθεί. Τόσο οι Κούρδοι όσο και οι άλλες εθνότητες και ιδίως οι γυναίκες είμαστε στρατευμένοι στον αγώνα ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Πιστεύω ότι αυτός μας ο αγώνας θα γίνει αποδεκτός από όλους.
• Παρατηρούμε όμως ότι στην Τουρκία υπάρχει μια υποχώρηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Βεβαίως δεν είναι καθόλου ανάλογο με την πρακτική του Ισλαμικού Κράτους απέναντι στις γυναίκες, αλλά υπάρχει μια σαφής υποχώρηση των δικαιωμάτων των γυναικών επί των ημερών της διακυβέρνησης από το κόμμα του Ερντογάν, το ΑΚΡ.
Στην Τουρκία ήταν πάντα δύσκολο να είσαι γυναίκα. Γιατί η ιδεολογία που χαρακτηρίζει αυτό το κράτος είναι πολύ εθνικιστική και ανδροκρατούμενη. Αλλά με το ΑΚΡ, και τα ελάχιστα δικαιώματα που είχαμε ως γυναίκες χάθηκαν και αυτά. Για παράδειγμα, αυτό που διατυμπανίζουν υπουργοί και βουλευτές του ΑΚΡ: λένε ότι οι εγκυμονούσες δεν πρέπει να κυκλοφορούν στον δρόμο γιατί είναι ντροπή, ότι οι εκτρώσεις είναι δολοφονία.
Πριν από δύο ημέρες ο Ερντογάν είπε ότι τη γυναίκα την έχει κληρονομήσει ο άντρας, ότι η γυναίκα ανήκει στον σύζυγό της. Πρόσφατα πολλές γυναίκες απολύθηκαν από την εργασία τους γιατί ήταν γυναίκες. Ο Ερντογάν θέλει να δημιουργήσει ένα «μόρφωμα» γυναίκας με βάση την ισλαμική ιδεολογία. Εμείς αυτό το ανατρέπουμε γιατί πιστεύουμε στην ισότητα των φύλων. Στο κόμμα μας υπάρχει συμπρόεδρος γυναίκα και έχουμε γυναίκες σε όλα τα όργανα. Αν οι γυναίκες δεν απελευθερωθούν, δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη δημοκρατική κοινωνία. Την απελευθέρωση της γυναίκας δεν την αφήνουμε για μετά την επανάσταση. Την κάνουμε πράξη τώρα.
• Ηρθατε στην Αθήνα σε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών. Αλήθεια, πώς βλέπετε τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα;
Ανέλαβε μια πολύ δύσκολη αποστολή, έχει πολύ δύσκολα καθήκοντα, εμείς ευχόμαστε να πετύχει. Βέβαια δεν είναι εύκολες οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά αν πετύχει, που το ευχόμαστε και το πιστεύουμε, θα αποτελέσει παράδειγμα και για τους άλλους λαούς της περιοχής. Νομίζω ότι οι πρόσφατες εκλογές στην Ελλάδα μπορούν να αποτελέσουν ένα παράδειγμα για μια αλλαγή και στην Τουρκία.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
NIKOΛΑΣ ΖΗΡΓΑΝΟΣ
http://www.efsyn.gr/arthro/songkoyl-karampoyloyt-oi-gynaikes-den-apeleytherothoyn-den-mporei-na-yparxei-viosimi
24-2-2015