Financial Times: Πύρινο άρθρο του Mark Mazower για ΣΥΡΙΖΑ και Ελλάδα
Με ένα πύρινο άρθρο, που όμως στηρίζεται σε ιστορικά δεδομένα και όχι σε αυθαίρετες εκτιμήσεις, ο φημισμένος καθηγητής Ιστορίας του Columbia και συγγραφέας, Μαρκ Μαζάουερ γράφει στους Financial Times για τους κινδύνους που υπάρχουν για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, σε περίπτωση που οι ηγέτες της Ευρωζώνης αποφασίσουν να εκπαραθυρώσουν την Ελλάδα.
Γράφει ο κ. Μαζάουερ:
«Μέχρι και την περασμένη εβδομάδα οι Ευρωπαίοι ηγέτες πίστευαν ότι ο χειρότερος εφιάλτης τους ήταν ένας θρίαμβος του ΣΥΡΙΖΑ στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές. Τώρα που το ακροαριστερό λαϊκιστικό κόμμα είναι στην κυβέρνηση, ανησυχούν για το τι θα συμβεί αν αποτύχει.
Κατατροπωμένα από την πολιτική λιτότητας, τα δύο κόμματα που κυριάρχησαν μετά την μετάβαση της Ελλάδας στη δημοκρατία το 1974, βλέπουν τους ψηφοφόρους τους να φυλορροούν προς τα αριστερά και τα δεξιά. Αν η τάση αυτή εξαπλωθεί, μπορεί να απειλήσει το ίδιο το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης.
Η γενιά που ίδρυσε την Ε.Ε. γνώριζε πολύ καλά ότι η δημοκρατία είναι ένα νέο και εύθραυστο εγχείρημα. Ήδη από το 1921 ο ιστορικός James Bryce έγραφε με έκπληξη για την «οικουμενική αποδοχή της δημοκρατίας ως την φυσιολογική και φυσική μορφή διακυβέρνησης». Αλλά τα πράγματα πήραν γρήγορα περίεργη τροπή. Η ευρωπαϊκή αριστερά είχε αποκτήσει ήδη μια αμφίθυμη στάση ως προς την κοινοβουλευτική δημοκρατία, ακόμα και πριν το ξέσπασμα της κρίσης του 1929 και την άνοδο του Στάλιν στην Ε.Σ.Σ.Δ. Η δεξιά, ο μεγάλος νικητής στην μεσοπολεμική Ευρώπη, ήταν ένας θίασος κληρικών, στρατηγών και αυταρχικών ηγετών. Το κέντρο δεν μπορούσε να κρατήσει.
Ως το 1939, η πλειοψηφία των επιτυχημένων δημοκρατικών συστημάτων της ηπείρου είχε καταστραφεί, εξαιτίας της φυγής προς τα άκρα. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, το πιο σύγχρονο συνταγματικό πολίτευμα της εποχής του, έδωσε την θέση της στο Τρίτο Ράιχ. Στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη, η διαδικασία δημοκρατικής μετάβασης αντιστράφηκε, καθώς 16 χώρες στράφηκαν προς τα δεξιά. Μόνο μετά από το 1945 τα κόμματα από όλο το ιδεολογικό φάσμα άρχισαν να συμφιλιώνονται με τις αρετές της πολιτικής μετριοπάθειας. Η επώδυνη αποκατάσταση του κέντρου ήταν προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση της δημοκρατίας.
Η ακροδεξιά
Η ιστορία σπάνια επαναλαμβάνεται. Η σημερινή ακροδεξιά μιλάει τη γλώσσα της δημοκρατίας και η εκλογική της δύναμη μπορεί προς το παρόν να καθιστά τη γλώσσα αυτή ειλικρινή. Αλλά πρόκειται για μια πολύ μικρή παρηγοριά. Αυτό το οποίο πρεσβεύει μπορεί να γίνει πιο θανάσιμο για την Ε.Ε. από οτιδήποτε μπορεί να εξαπολύσουν οι ακροαριστεροί λαϊκιστές.
Μολονότι επικρίνουν την πορεία που έχει πάρει η Ε.Ε., ο ΣΥΡΙΖΑ και το Ποδέμος της Ισπανίας, παραμένουν αφοσιωμένοι ευρωπαϊστές. Δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις δυνάμεις της δεξιάς. Η Χρυσή Αυγή, ένα ανοιχτά ναζιστικό κόμμα, κράτησε σταθερά τα ποσοστά της στις ελληνικές εκλογές, κερδίζοντας την τρίτη θέση παρά το γεγονός ότι η ηγεσία της βρίσκεται στην φυλακή. Πολιτικά, είναι ευρωσκεπτικιστική. Οικονομικά, το όραμα της είναι ο φασισμός σε μια χώρα.
Τα ξυρισμένα κεφάλια των γυμνασμένων μελών της Χρυσής Αυγής μπορεί να μην ανησυχούν όσους μένουν εκτός Ελλάδας. Αλλά μια στροφή προς την ακροδεξιά εξελίσσεται και σε μια άλλη χώρα. Στην Γαλλία, η αποδυνάμωση της κεντροδεξιάς έχει ωφελήσει το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, το οποίο κατέλαβε την κορυφή στις περσινές ευρωεκλογές. Αντίστοιχη νίκη πέτυχε και το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας.
Ζοφερή εικόνα
Η εικόνα είναι ακόμα πιο ζοφερή, καθώς οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν πως η απειλή από τα άκρα επηρεάζει τα κόμματα της κεντροδεξιάς. Είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σε όλη την ήπειρο. Με λίγα λόγια, η μάχη για την υπεράσπιση του ενιαίου νομίσματος της ηπείρου αναβιώνει μια ακροδεξιά γλώσσα εθνικής καθαρότητας, ρατσισμού και ανεξαρτησίας.
Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ δεν συμβολίζει την αποκήρυξη της Ευρώπης, αλλά τον επαναπροσδιορισμό της. Το σκεπτικό που βρίσκεται πίσω από το αποτέλεσμα στην Ελλάδα βασίζεται σε μια απλή διαπίστωση: το οικονομικό τραύμα από την κρίση που έχει πλήξει την Ελλάδα καταστρέφει την κοινωνία. Με την ανεργία των νέων πάνω από το 50%, μια ολόκληρη γενιά οδηγείται στον αποκλεισμό.
Την ίδια ώρα, η ιδέα του κοινού καλού θυσιάζεται μέσα από εξαναγκαστικές πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων, με ορατό το ενδεχόμενο της οικολογικής καταστροφής. Αυτή η εμπειρία της λιτότητας και ο αντίκτυπος της ένωσε μαζί διαφορετικές τάξεις και ηλικίες, πόλεις και χώρες.
Δελεαστική διαγραφή, αλλά…
Μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί οι πολίτες στα χρεωμένα κράτη της Ευρώπης υιοθετούν αυτήν την στάση, αν και αυτό δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από την πλειοψηφία των πιστωτών του Βορρά. Ωστόσο οι δανειστές πρέπει να το λάβουν υπόψη, γιατί μπορεί να είναι η τελευταία πράξη του δράματος. Είναι πολύ δελεαστικό να διαγράψει κανείς τους Έλληνες ως ανεύθυνους ακραίους και να τους δείξει την πόρτα της εξόδου. Μόνο που τότε μπορεί να τους ακολουθήσουν και άλλοι έξω από το ευρώ ή ακόμα και έξω από την ίδια την Ε.Ε., γυρίζοντας την Ευρώπη πίσω στο σημείο που βρισκόταν όταν ξεκίνησε το σχέδιο της ενοποίησης πριν από μισό αιώνα.
Αυτήν την φορά, τα πράγματα θα είναι χειρότερα. Χειρότερα εν μέρει γιατί η θεσμική συνεργασία είναι αναγκαία περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τώρα που η παγκοσμιοποίηση έχει αναγκάσει τους λαούς να είναι μαζί και τα περιθώρια για μοναχικές πορείες έχουν εξαφανιστεί. Χειρότερα και γιατί, πριν από μισό αιώνα οι λαοί είχαν έντονη την ανάμνηση του που μπορεί να οδηγήσει ο φασισμός, ενώ τώρα φαίνεται να το έχουμε ξεχάσει.
Αν η ψήφος των Ελλήνων ήταν υπέρ της αλληλεγγύης, επέδειξε μια αρετή που το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου την έχει ξεχάσει. Οι Γερμανοί ή Φινλανδοί ψηφοφόροι μπορεί να νιώθουν ότι έχουν επιδείξει αρκετή αλληλεγγύη προς τους Έλληνες. Αλλά στην πραγματικότητα έχουν δείξει αλληλεγγύη προς τα δικά τους τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία θα ήταν μεταξύ των μεγάλων χαμένων αν η Ελλάδα δεν λάμβανε πακέτο διάσωσης, και αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό.
Ηθικό όραμα
Ποιο είναι το ηθικό όραμα που προτείνουν οι πιστώτριες χώρες; Η λιτότητα δεν είναι πολιτική. Και αν ο χρηματοοικονομικός κλάδος οφείλει να υπηρετεί την Ευρώπη αντί να την κυβερνά, τότε πρέπει να αποκατασταθεί μια ιδέα του κοινού καλού.
Η εναλλακτική είναι μια επικίνδυνα διαιρεμένη ήπειρος. Αυτό που διακινδυνεύει η Ευρώπη αν δεν αλλάξει πορεία είναι μια επιπλέον διάβρωση του πολιτικού κέντρου και την άνοδο του ακροδεξιού εξτρεμισμού και ενδεχομένως την ίδια την διάλυση της ένωσης.
12/02/2015
* *
TO KEIMENO ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ:
European democracy enters dangerous times
Battle to defend the euro is reviving a rightwing language of purity, writes Mark Mazower
Until last week European leaders thought their worst nightmare was that Syriza should triumph in the Greek general elections. Now that the leftwing populist party is in government, they worry instead about what will happen if it fails. Lain low by austerity politics, the two parties that held sway after Greece’s transition to democracy in 1974 have watched voters veer off to the left and right. If this trend spreads, it may threaten the European project itself.
The EU’s founding generation knew from bitter experience that democracy was a recent implant with a fragile record. As recently as 1921, the legal scholar James Bryce had written with surprise of “the universal acceptance of democracy as the normal and natural form of government”. But things had quickly gone awry. The European left was already ambivalent towards parliamentary politics, even before the Depression and the example set by Stalin’s USSR. The right, the great victor on the interwar continent, was a parade of strongmen, clerics and generals. The centre could not hold.
By 1939, most of the continent’s functioning democratic systems were in ruins, victims of a flight to the extremes. Weimar Germany, the most modern constitutional polity of its day, gave way to the Third Reich. Across eastern and southern Europe, the interwar transition to democracy was thrown into reverse as no fewer than 16 countries shifted right. Only after 1945 did parties on all sides slowly come to terms with the virtues of political moderation. This painstaking restoration of the centre ground was the precondition for democracy’s reconstruction.
History rarely repeats itself. Today’s far right talks the language of democracy, and its electoral strength may make that talk sincere, for now. That is small consolation. What it stands for could be more lethal to the EU than anything leftwing populists can unleash.
Though critical of the direction the EU has taken, parties such as Syriza and Spain’s Podemos remain staunchly Europeanist. Not so the forces of the right. Golden Dawn, a frankly Nazi party, held its vote steady in the Greek election, coming third, despite much of its leadership being behind bars. Politically, it is eurosceptic; economically, its vision is of fascism in one country.
The shaved heads of these muscle-bound hard men may not worry people outside Greece. But a shift rightward is under way elsewhere, too. In France, the disarray of the centre-right UMP has benefited Marine Le Pen’s National Front, which came top in last year’s European parliamentary elections. The Danish People’s party scored a similar victory. The picture is even bleaker because the polls do not show how the threat from the fringes influences parties of the centre-right itself. It is a phenomenon found right across the continent. In short, the battle to defend the continent’s shared currency is reviving a rightwing language of national purity, racism and independence.
Syriza’s victory stood not for a repudiation of Europe, but for a redefinition of it. The moral reasoning that lay behind the Greek result began from a simple insight: economic trauma of the severity that Greece has suffered is destroying society. With youth unemployment above 50 per cent, an entire generation is being consigned to the scrap heap. At the same time, the notion of the common good is being sacrificed through forced sell-offs of state-owned lands as well as businesses, with the prospect of ecological destruction as a result. This view of austerity and its impact united classes and ages, town and country.
You can understand why people would take such a stance across debtor Europe — although this is apparently beyond the comprehension of much of the creditor north. Yet the lenders should take note, because this may be the last roll of the dice. It is tempting to write the Greeks off as irresponsible whingers and show them the door. Except that others may then follow them out of the euro, or even out of the EU itself, leaving Europe somewhere close to where it was when the entire integration project began more than half a century ago.
This time, things will be worse. Worse in part because institutionalised co-operation is needed more than ever, now that globalisation has forced peoples together and the room for going it alone has vanished. Worse, too, because half a century ago people had a vivid memory of what fascism can lead to, whereas now we seem to have forgotten.
If the Greek vote was for solidarity, it displayed a virtue that too much of the continent has lost sight of. German or Finnish voters may feel they have shown enough solidarity with the Greeks. But strictly speaking they have mostly shown solidarity with their own financial institutions — which would have been among the biggest losers if Greece had not been bailed out — and that is another thing entirely.
What is the moral vision the creditor nations propose? Frugality is not a policy. And if finance is to serve Europe rather than run it, a notion of the common good needs to be restored. The alternative is an increasingly fractious continent. What Europe risks if it does not change course is the further erosion of the political centre and the rise of rightwing extremism — and perhaps the disintegration of the union itself.
The writer is professor of history at Columbia and author of ‘Governing the World: The History of an Idea’
ΠΗΓΗ
http://www.ft.com/intl/cms/s/0/aeab01f2-a70b-11e4-8a71-00144feab7de.html#axzz3RWVR445W
* *
TO KEIMENO ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ:
European democracy enters dangerous times
Battle to defend the euro is reviving a rightwing language of purity, writes Mark Mazower
Until last week European leaders thought their worst nightmare was that Syriza should triumph in the Greek general elections. Now that the leftwing populist party is in government, they worry instead about what will happen if it fails. Lain low by austerity politics, the two parties that held sway after Greece’s transition to democracy in 1974 have watched voters veer off to the left and right. If this trend spreads, it may threaten the European project itself.
The EU’s founding generation knew from bitter experience that democracy was a recent implant with a fragile record. As recently as 1921, the legal scholar James Bryce had written with surprise of “the universal acceptance of democracy as the normal and natural form of government”. But things had quickly gone awry. The European left was already ambivalent towards parliamentary politics, even before the Depression and the example set by Stalin’s USSR. The right, the great victor on the interwar continent, was a parade of strongmen, clerics and generals. The centre could not hold.
By 1939, most of the continent’s functioning democratic systems were in ruins, victims of a flight to the extremes. Weimar Germany, the most modern constitutional polity of its day, gave way to the Third Reich. Across eastern and southern Europe, the interwar transition to democracy was thrown into reverse as no fewer than 16 countries shifted right. Only after 1945 did parties on all sides slowly come to terms with the virtues of political moderation. This painstaking restoration of the centre ground was the precondition for democracy’s reconstruction.
History rarely repeats itself. Today’s far right talks the language of democracy, and its electoral strength may make that talk sincere, for now. That is small consolation. What it stands for could be more lethal to the EU than anything leftwing populists can unleash.
Though critical of the direction the EU has taken, parties such as Syriza and Spain’s Podemos remain staunchly Europeanist. Not so the forces of the right. Golden Dawn, a frankly Nazi party, held its vote steady in the Greek election, coming third, despite much of its leadership being behind bars. Politically, it is eurosceptic; economically, its vision is of fascism in one country.
The shaved heads of these muscle-bound hard men may not worry people outside Greece. But a shift rightward is under way elsewhere, too. In France, the disarray of the centre-right UMP has benefited Marine Le Pen’s National Front, which came top in last year’s European parliamentary elections. The Danish People’s party scored a similar victory. The picture is even bleaker because the polls do not show how the threat from the fringes influences parties of the centre-right itself. It is a phenomenon found right across the continent. In short, the battle to defend the continent’s shared currency is reviving a rightwing language of national purity, racism and independence.
Syriza’s victory stood not for a repudiation of Europe, but for a redefinition of it. The moral reasoning that lay behind the Greek result began from a simple insight: economic trauma of the severity that Greece has suffered is destroying society. With youth unemployment above 50 per cent, an entire generation is being consigned to the scrap heap. At the same time, the notion of the common good is being sacrificed through forced sell-offs of state-owned lands as well as businesses, with the prospect of ecological destruction as a result. This view of austerity and its impact united classes and ages, town and country.
You can understand why people would take such a stance across debtor Europe — although this is apparently beyond the comprehension of much of the creditor north. Yet the lenders should take note, because this may be the last roll of the dice. It is tempting to write the Greeks off as irresponsible whingers and show them the door. Except that others may then follow them out of the euro, or even out of the EU itself, leaving Europe somewhere close to where it was when the entire integration project began more than half a century ago.
This time, things will be worse. Worse in part because institutionalised co-operation is needed more than ever, now that globalisation has forced peoples together and the room for going it alone has vanished. Worse, too, because half a century ago people had a vivid memory of what fascism can lead to, whereas now we seem to have forgotten.
If the Greek vote was for solidarity, it displayed a virtue that too much of the continent has lost sight of. German or Finnish voters may feel they have shown enough solidarity with the Greeks. But strictly speaking they have mostly shown solidarity with their own financial institutions — which would have been among the biggest losers if Greece had not been bailed out — and that is another thing entirely.
What is the moral vision the creditor nations propose? Frugality is not a policy. And if finance is to serve Europe rather than run it, a notion of the common good needs to be restored. The alternative is an increasingly fractious continent. What Europe risks if it does not change course is the further erosion of the political centre and the rise of rightwing extremism — and perhaps the disintegration of the union itself.
The writer is professor of history at Columbia and author of ‘Governing the World: The History of an Idea’
ΠΗΓΗ
http://www.ft.com/intl/cms/s/0/aeab01f2-a70b-11e4-8a71-00144feab7de.html#axzz3RWVR445W
* * *
Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α
O Mark Mazower (γεν. 1958) είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης και στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Έχει διδάξει επίσης διεθνείς σχέσεις και σύγχρονη ιστορία στα πανεπιστήμια του Σάσεξ και του Πρίνστον.
Απόφοιτος των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Johns Hopkins, έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα βραβευμένα βιβλία για την Ελλάδα: "Greece and the Inter-war Economic Crisis", 1991 ("Η Ελλάδα και η οικονομική κρίση του μεσοπολέμου", προσαρμογή της διδακτορικής του διατριβής, βραβείο Runciman 1992, ελλ. εκδ. ΜΙΕΤ 2002), "Inside Hitler's Greece: The Εxperience of Οccupation, 1941-44", 1993 ("Στην Ελλάδα του Χίτλερ: η εμπειρία της Κατοχής", Fraenkel Prize και Longman/ History Today Book of the Year, ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 1994), και "Salonika, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews, 1430-1950", 2004 ("Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2006).
Επίσης, έχει επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους με ελληνικό ενδιαφέρον:
"After the War was Over: Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943-1960" (επιμ.), 2000 ("Μετά τον πόλεμο", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2003), και "Networks of Power in Modern Greece" (επιμ.), 2008.
Σχολιάζει τακτικά στον τύπο και το ραδιόφωνο τις τρέχουσες εξελίξεις στα Βαλκάνια. Άλλα ιστορικά βιβλία του είναι: "Dark Continent: Europe's 20th Century", 1998 ("Σκοτεινή ήπειρος", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2001), "The Balkans: A Short History", 2000 ("Τα Βαλκάνια", ελλ. εκδ. Πατάκης, 2002), "Hitler's Empire: Nazi Rule in Occupied Europe", 2008 ("Η αυτοκρατορία του Χίτλερ: Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2009).
Mazower's official webpage:
http://mazower.com/
Mazower's official webpage:
http://mazower.com/
ΤΙΤΛΟΙ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ:
ΠΗΓΗ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: