Οι ακούραστοι μετανάστες της φύσης


Τα άλμπατρος κάνουν τον γύρο του κόσμου





Χιλιάδες είδη της θάλασσας, της στεριάς και του αέρα μεταναστεύουν κάθε χρόνο για να αποφύγουν τον χειμώνα ή για λόγους αναπαραγωγής. Κάποια από αυτά πραγματοποιούν επικά ταξίδια τα οποία οι επιστήμονες μπορούν πλέον να παρακολουθήσουν

 Γνωρίζαμε ότι χιλιάδες είδη του ζωικού βασιλείου μετακινούνται από τις περιοχές στις οποίες ζουν το μεγαλύτερο διάστημα του έτους σε κάποιες άλλες είτε για να αποφύγουν τις επιπτώσεις του χειμώνα είτε για λόγους αναπαραγωγής. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν προηγμένα συστήματα που επιτρέπουν την παρακολούθηση αυτών των μετακινήσεων. Οι επιστήμονες τοποθετούν πομπούς σε πτηνά, ζώα, ψάρια και άλλα θαλάσσια όντα που μεταναστεύουν με στόχο να παρακολουθήσουν το ταξίδι τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ευρήματα είναι πραγματικά εκπληκτικά καθώς διαφορετικά είδη εντυπωσιάζουν με τις μεταναστευτικές ικανότητές τους.

Το επικό ταξίδι ενός μικρού πτηνού

Η πιο πρόσφατη... μεταναστευτική ανακάλυψη αφορούσε ένα μικρό ωδικό πτηνό που είναι πραγματικά ακούραστο αφού ταξιδεύει χιλιάδες χιλιόμετρα χωρίς στάση. Το Setophaga striata έχει μέγεθος παρόμοιο με εκείνο του σπουργιτιού. Περνά τα καλοκαίρια του στην Αλάσκα και στον Καναδά και ξεχειμωνιάζει στην Κολομβία, στη Βενεζουέλα, στο Περού και σε περιοχές του Δυτικού Αμαζονίου. Ενα τόσο μικρό πτηνό θα περίμενε κάποιος ότι δεν μπορεί να καλύψει μεγάλες αποστάσεις χωρίς να κάνει συχνές στάσεις για να ξεκουραστεί και να τραφεί. Ομάδα ερευνητών αμερικανικών πανεπιστημίων τοποθέτησε πομπούς σε πτηνά του είδους και οι επιστήμονες έμειναν με το στόμα ανοιχτό όταν παρέλαβαν τα δεδομένα της παρακολούθησης που έδειχναν πτήση χωρίς στάση για περίπου 2.730 χλμ.! Το ακόμη πιο εντυπωσιακό στο ταξίδι του μικρού πουλιού είναι ότι αυτό πετά πάνω από την ανοιχτή θάλασσα. Εχει διαπιστωθεί ότι μεγάλα θαλασσοπούλια όπως τα άλμπατρος πετούν για εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ανοιχτή θάλασσα, αλλά είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ότι μπορεί να κάνει το ίδιο ένα πουλάκι που ζυγίζει μόλις 12 γραμμάρια.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διαδρομή πάνω από την ανοιχτή θάλασσα είναι πιο γρήγορη από ό,τι εκείνη πάνω από τη στεριά επειδή κρύβει λιγότερους κινδύνους, γι' αυτό και όπως φαίνεται προτιμά τη συγκεκριμένη διαδρομή και το S.striata.

Τα άλμπατρος-«Φιλέας Φογκ»

Οταν τα γκρίζα άλμπατρος δεν είναι απασχολημένα μεγαλώνοντας μικρά στην Ανταρκτική, απλώς περιφέρονται αδιάκοπα γύρω από την υδρόγειο συμπληρώνοντας τον γύρο του κόσμου ως και μία φορά το εξάμηνο. Αυτό ανακάλυψαν ερευνητές της Βρετανικής Αποστολής στην Ανταρκτική που σημάδεψαν τα πουλιά με συσκευές εντοπισμού. Οπως ανέφεραν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση «Science», ένα από τα άλμπατρος που παρακολουθήθηκαν είχε διανύσει απόσταση άνω των 20.000 χιλιομέτρων σε μόλις 46 ημέρες.

Ως σήμερα οι ζωολόγοι ελάχιστα γνώριζαν για τις μετακινήσεις των άλμπατρος στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο. Τα γκρίζα άλμπατρος συγκεντρώνονται κάθε δύο χρόνια στις νήσους Σάουθ Τζόρτζια κοντά στην Ανταρκτική για να ζευγαρώσουν και να μεγαλώσουν τους νεοσσούς. Οπως δήλωσαν οι ερευνητές, οι νέες γνώσεις για τη ζωή των γκρίζων άλμπατρος ίσως διευκολύνουν την προσπάθεια για την προστασία τους - περισσότερα από 300.000 άλμπατρος πεθαίνουν κάθε χρόνο στα παραγάδια και η οικογένεια του μεγαλόπρεπου πτηνού είναι από τις πλέον απειλούμενες του κόσμου.

Οι ζέβρες-«πρωταθλήτριες» της χερσαίας μετανάστευσης

Η μεγαλύτερη χερσαία μετανάστευση άγριων ζώων στην Αφρική καταγράφηκε πρόσφατα από τους επιστήμονες. Oπως έδειξε η καταγραφή, αρκετές χιλιάδες ζέβρες έκαναν επί δύο συνεχείς χρονιές το ίδιο ταξίδι μετ' επιστροφής καλύπτοντας απόσταση 500 χλμ. από τη Ναμίμπια στην Μποτσουάνα και ξανά πίσω. Αν για τα ανθρώπινα (με τη συνδρομή του αυτοκινήτου, φυσικά) μέτρα η απόσταση δεν ακούγεται εντυπωσιακή, για τα δεδομένα των άγριων ζώων που ζουν στην αφρικανική ήπειρο είναι τεράστια, ιδιαίτερα μάλιστα αν λάβει κάποιος υπόψη ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες θέτουν όλο και περισσότερα εμπόδια στον δρόμο τους.

Ερευνητές από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Τουρισμού (ΜΕΤ) της Ναμίμπια σε συνεργασία με συναδέλφους τους από την οργάνωση Ελέφαντες Χωρίς Σύνορα (EWB) και το υπουργείο Αγριας Ζωής και Εθνικών Πάρκων της Μποτσουάνα φόρεσαν κολάρα με GPS σε οκτώ ενήλικες κοινές ζέβρες (Equus quagga). Με τη βοήθεια των συσκευών οι επιστήμονες παρακολούθησαν τις κινήσεις των ζώων και του κοπαδιού τους επί δύο συνεχή χρόνια καθώς αυτά μετακινήθηκαν από τον ποταμό Τσόμπε της Ναμίμπια ως το Εθνικό Πάρκο Νξάι Παν της Μποτσουάνα και επέστρεψαν πάλι πίσω καλύπτοντας απόσταση 250 χλμ. κάθε φορά (500 χλμ. πήγαινε-έλα). Η συγκεκριμένη μετανάστευση των ζεβρών από τη μία χώρα στην άλλη ήταν άγνωστη στους επιστήμονες, ενώ η απόσταση που καλύπτουν αποτελεί «ρεκόρ» για την αφρικανική ήπειρο: κανένα άλλο ζώο δεν φαίνεται να πραγματοποιεί τόσο μεγάλα «ταξίδια» στο έδαφός της. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση ««Onyx».

Οι μουρούνες-«δρομείς» μεγάλων αποστάσεων

Η μουρούνα Dissostichtus eleginoides είναι ένα ψάρι με μήκος περίπου δύο μέτρα και βάρος 70 κιλά που ζει συνήθως στα νερά των υπο-ανταρκτικών περιοχών. Ακολουθώντας τα ψυχρά ρεύματα μπορεί να ταξιδεύσει προς τον Βορρά και ως σήμερα τα όρια που οι επιστήμονες γνώριζαν ότι μπορεί να αγγίξει ήταν σε αντιστοιχία με την Ουρουγουάη για τον Ατλαντικό και το Εκουαδόρ για τον Ειρηνικό. Πριν από λίγα χρόνια μουρούνες κάλυψαν τη διπλάσια απόσταση! Τα ψάρια αυτά εντοπίστηκαν στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Γροιλανδίας καλύπτοντας απόσταση 15.000 χλμ.! Πρόκειται για ένα μεγάλο κατόρθωμα και ένα ρεκόρ το οποίο περιγράφηκε στην επιθεώρηση «Nature».  Πάντως, το πώς τα ψάρια του είδους που έφθασαν ως τη Γροιλανδία διέσχισαν τα ζεστά τροπικά νερά παραμένει μυστήριο και ίσως να οφείλεται σε κάποιο λάθος που έκαναν, σύμφωνα με τους ειδικούς.

8-4-2015
ΘΟΔΩΡΗΣ ΛΑ'Ι'ΝΑΣ

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=693080


ΣΧΕΤΙΚΑ









 Several male blackpoll warblers (Setophaga striata) are shown in Central Park on their migration to their northern breeding grounds. The blackpoll warbler spends the winter in northern South America and migrates to Alaska, Canada, and small portions of the northeastern United States to breed. It is a common species, and it is assessed as being of least concern by the IUCN Red List of Threatened Species.
This video was recorded on May 13, 14, and 17, 2014 in Central Park, New York City.