Eva Joly: «Η Ολλανδία αποστερεί την Ελλάδα από έσοδα»
Eva Joly.
Δικαστής,πολιτικός,παγκοσμίου βεληνεκούς διώκτρια της διαφθοράς .
Η ενσάρκωση την Τιμιότητας και της Ακεραιότητας
και ο στόχος εγκληματικών επιθέσεων για τον αγώνα της .
Η Εβα Ζολί τονί ζει ότι σπανίως έχει ελεγχθεί δικαστικά η νομιμότητα των σχημάτων φοροαποφυγής.
Ως εισαγγελέας, η Εβα Ζολί είχε ερευνήσει τα σκάνδαλα Elf και Ταπί, που συγκλόνισαν τη Γαλλική Δημοκρατία. Ως ευρωβουλευτής των Πρασίνων, εξακολουθεί να παλεύει με τα θηρία, βάζοντας στο στόχαστρο τη φορολογική αδικία. Η Ζολί είναι μέλος της ειδικής επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για τη φοροαποφυγή, που συστάθηκε μετά τις αποκαλύψεις των LuxLeaks. Η 72χρονη Γαλλονορβηγίδα ήρθε στην Αθήνα για να παρουσιάσει την έρευνα του ολλανδικού ινστιτούτου SOMO (www.somo.nl) για τα εταιρικά σχήματα που ελαχιστοποιούν τη φορολόγηση πολυεθνικών, όπως η Eldorado Gold.
– Θα ήθελα πρώτα να ξέρω αν βλέπετε την Ελλάδα ως ιδιαίτερη περίπτωση ή ως σύμπτωμα ενός ευρύτερου φαινομένου και, αν ναι, ποιο είναι αυτό.
– Στον τομέα του ενδιαφέροντός μου, τη φοροαποφυγή πολυεθνικών, η Ελλάδα δεν είναι καθόλου μοναδική. Παντού οι πολυεθνικές δεν πληρώνουν καθόλου ή σχεδόν καθόλου φόρους. Ηταν γνωστό ότι συμβαίνει αυτό, αλλά όταν βγήκαν τα LuxLeaks, το φθινόπωρο, αυτό επέτρεψε στους πάντες να δουν πόσο άσχημα είναι τα πράγματα, να δουν ότι μεγάλες εταιρείες χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να φορολογηθούν με συντελεστή 1%.
– Πώς γίνεται αυτό;
– Φτιάχνουν επιχειρηματικά σχήματα, μέσω των οποίων μπορούν να προσαρμόζουν τα φορολογητέα έσοδα. Π.χ. εμφανίζουν πολύ υψηλό κόστος εξυπηρέτησης δανείων (σ.σ.: που έχουν πάρει από δικές τους θυγατρικές). Καταλαβαίνει κανείς καλύτερα αν δει μια συγκεκριμένη περίπτωση. Η Eldorado Gold έχει 12 θυγατρικές εταιρείες στην Ολλανδία, σχετιζόμενες με εταιρείες στα νησιά Μπαρμπάντος. Η Ολλανδία λειτουργεί ως δίαυλος κεφαλαίων, αυτό είναι ευρέως γνωστό. Μετέχω σε διεθνή επιτροπή που αναζητεί τρόπους φορολόγησης των πολυεθνικών. Ενας από τους τρόπους αυτούς είναι να μην εκπίπτουν από τη φορολογία οι τόκοι των δανείων. Το σχήμα με τα δάνεια είναι μία από τις τεχνικές, υπάρχουν πάρα πολλές άλλες που έχουν στόχο μέσα από τεχνητές κατασκευές να μειώσουν τα φορολογικά βάρη.
– Βλέπετε μια κάποια ειρωνεία, όταν υπεύθυνοι για τη φορολογική πολιτική της Ολλανδίας, όπως ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ζητούν από την Ελλάδα λιτότητα ενώ διευκολύνουν τέτοιου είδους φοροαποφυγή;
– Είναι ανυπόφορο να πιέζει ο επικεφαλής του Εurogroup τόσο πολύ την Ελλάδα τη στιγμή που στη δική του χώρα λειτουργεί ένα από τα βασικά εργαλεία που σας στερούν τα έσοδα που δικαιούστε. Είμαι εδώ για να σας πω ότι αυτό είναι πολύ βρώμικο και δεν το ανεχόμαστε πια. Γι’ αυτό πιέσαμε για να δημιουργηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο η ειδική επιτροπή για τα LuxLeaks. Και η ειρωνεία είναι ότι ο επικεφαλής της Κομισιόν είναι πρώην πρωθυπουργός ενός άλλου πολύ επιβαρυμένου φορολογικού παραδείσου. Πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι τα συμφέροντα των πολιτών θα ληφθούν υπόψη;
– Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είπε ότι θα αφήσει τις έρευνες να εξελιχθούν χωρίς παρεμβάσεις.
– Εμείς λέμε ότι ο κ. Γιουνκέρ πρέπει είτε να κάνει κάτι είτε να αποχωρήσει. Υπό τη δική του προεδρία θα αποκτήσουμε νέους φορολογικούς κανόνες. Είναι ένα σκοτεινό σημείο. Κλέβουν λεφτά από εσάς, από τη Νορβηγία, από ανεπτυγμένες χώρες αλλά και από αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι άνθρωποι παλεύουν να ζήσουν με 1 - 2 δολάρια και οι πολυεθνικές δεν τους παραχωρούν το δίκαιο μερίδιό τους.
– Είστε δηλαδή αισιόδοξη ότι θα υπάρξει αλλαγή στους κανόνες;
– Ξοδεύουμε ώρες, εξηγώντας τι συμβαίνει, πώς το κάνουν, ώστε τελικά ο κόσμος να πει «φτάνει!». Είχα γράψει ένα σχετικό βιβλίο το 2003 αλλά εκείνη την εποχή δεν υπήρχε πολύ ενδιαφέρον. Σήμερα, όμως, είναι κεντρικό θέμα συζήτησης.
– Στην επιτροπή σας δόθηκε περιθώριο μόνο 6 μήνες.
– Μπορεί και να υπάρξει παράταση, αυτό εξαρτάται από την πολιτική δυναμική. Θέλουμε να μελετήσουμε τα φορολογικά συστήματα της Βρετανίας, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και να προτείνουμε μέτρα προς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Φοροαποφυγή πολυεθνικών
– Οι εταιρείες επιμένουν ότι αυτά τα εταιρικά σχήματα είναι απολύτως νόμιμα.
– Είναι νόμιμα όσο δεν έχουν κριθεί παράνομα. Είναι πάρα πολύ λίγες οι περιπτώσεις που μοντέλα φοροαποφυγής έχουν προσβληθεί δικαστικά. Αν δεν απατώμαι, στη δική σας φορολογική νομοθεσία, όπως και στην αντίστοιχη γαλλική και τη νορβηγική απαγορεύονται επιχειρηματικά σχήματα που έχουν ως μόνο στόχο την αποφυγή της φορολογίας. Χρειάζονται εισαγγελείς με κουράγιο. Είναι βαρύ, γιατί ο εισαγγελέας είναι μόνος και οι πολυεθνικές έχουν δεκάδες καλοπληρωμένους δικηγόρους. Ποιος όμως πιστεύει ότι μια εικονική εταιρεία στην Ολλανδία αρκεί για να σας στερήσει τα φορολογικά σας έσοδα; Δεν έχουν καν υπαλλήλους, είναι εταιρείες - γραμματοθυρίδες, αλλά διαχειρίζονται δισεκατομμύρια. Πώς γίνεται αυτό; Μόνο αν όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα κεντρικά. Τυπικά, όλα είναι εντάξει. Αυτοί είναι η δουλειά των ειδικών στο φορολογικό δίκαιο. Αλλά οι δικαστές μπορούν να πάνε πίσω από τα φαινόμενα, να ανιχνεύσουν την πραγματική διοικητική δομή και τις πραγματικές ροές.
– Θεωρείτε ότι υπάρχει ανάγκη διαφάνειας;
– Σαφώς. Μετά την κρίση του 2008, πετύχαμε να καθιερωθεί, τουλάχιστον για τις τράπεζες ο κανόνας του country-by-country reporting. Να δηλώνουν αναλυτικά τον τζίρο και τη φορολόγησή τους ανά χώρα. Τον Ιούνιο του 2015 θα έχουμε για πρώτη φορά πρόσβαση στα στοιχεία αυτά. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
04.04.2015
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ
http://www.kathimerini.gr/810164/article/proswpa/synentey3eis/eva-zoli-h-ollandia--aposterei-thn-ellada-apo-esoda'
Εύα Ζολί:
«Οι δικαστές σας δεν είναι πια ανυπόληπτοι»
Η επικεφαλής του Δικτύου Καταπολέμησης της Διαφθοράς μιλά στο «Βήμα» και τονίζει ότι η κρίση που βιώνουν οι Ελληνες έχει σχέση με τα άνομα συμφέροντα και τη φοροδιαφυγή
«Γιατί να μην έχουμε εμείς που μαχόμαστε τη διαφθορά ένα Δίκτυο; Αφού οι εγκληματίες έχουν το δικό τους». Η Εύα Ζολί είναι ξεκάθαρη όταν εξηγεί το σκεπτικό της ίδρυσης του Δικτύου Καταπολέμησης της Διαφθοράς - Corruption Hunter Network, που συνεδρίασε αυτή τη φορά στην Αθήνα στις 29 και 30 Νοεμβρίου, για να ανταλλάξει γνώση και εμπειρία στη μάχη κατά της διαφθοράς. Η επικεφαλής του Δικτύου, δικαστής η ίδια, ποντάρει άλλωστε στα μέλη του, δικαστικούς από 18 ως 20 χώρες του κόσμου, στοιχηματίζει στη νέα γενιά εισαγγελέων.
«Η Αθήνα έχει γίνει πόλος έλξης για εμάς, καθώς συμβαίνουν πράγματα που έχουν να κάνουν με τη μάχη κατά της διαφθοράς» λέει η Εύα Ζολί προς «Το Βήμα». «Οι Ελληνες έχουν ζήσει εξάλλου την κρίση στο πετσί τους και η κρίση συνδέεται πολλαπλώς με τη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή. Δεν σας κρύβω ότι ήμασταν ανυπόμονοι να γνωρίσουμε τα πρόσωπα που αγωνίζονται να διερευνήσουν υποθέσεις-σκάνδαλα. Οι έλληνες δικαστές είχαν πολύ κακή φήμη στο παρελθόν, αρνούμενοι στην ουσία να δουν αυτό που έβλεπαν όλοι, τη διαφθορά που είχε φθάσει στο πεζοδρόμιο... Πρέπει να ομολογήσω ότι είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που μίλησα με τους νέους εισαγγελείς, και άκουσα ιστορίες επιτυχίας, άκουσα για διώξεις σε βάρος σημαντικών προσώπων και πάντως επωνύμων».
Τα μικρά κόμματα κάνουν τη διαφορά
Η κυρία Ζολί δεν μασάει τα λόγια της. «Τα μεγάλα κόμματα δεν μάχονται πραγματικά τη διαφθορά, προσέχουν να μην αναποδογυρίσουν την καρδάρα, να μη χυθεί το γάλα. Ως μέρος του συστήματος, διατηρούν δεσμούς εξάρτησης, του τύπου με κρατάς, σε κρατάω, αν κουνηθούμε αυτό που θα συμβεί δεν θα μας αρέσει και πολύ. Τα νέα, μικρά κόμματα, και ιδίως τα πράσινα, είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά».
Τι ελπίδες υπάρχουν όμως σε ένα ευρωπαϊκό σκηνικό που βρίθει σκανδάλων; Η σύλληψη του Ζοζέ Σόκρατες στην Πορτογαλία, η υπόθεση Luxleaks, με πρωταγωνιστή το Λουξεμβούργο και τη φοροδιαφυγή πολυεθνικών εταιρειών, καταγγελίες για φοροδιαφυγή μελών της βασιλικής οικογένειας στην Ισπανία, παρέμβαση με οσμή σκανδάλου του πρώην πρωθυπουργού Φρανσουά Φιγιόν εναντίον του Νικολά Σαρκοζί στη Γαλλία. Η κυρία Ζολί εκτιμά ότι είναι ασφυκτικά τα όρια που θέτει ο χρόνος για να αλλάξουν τα πράγματα. «Είναι μια κούρσα ενάντια στον χρόνο» θα πει χαρακτηριστικά, σκιαγραφώντας ένα πεδίο απείρως συγκρουσιακό: «Από τη μια πλευρά έχεις το παλαιό κραταιό σύστημα, από την άλλη πλευρά όμως έχεις μια κοινή γνώμη πολύ καλύτερα ενημερωμένη, με μειωμένη ανοχή. Τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν προτού είναι πολύ αργά. To Luxleaks μας δείχνει τον δρόμο. Εχουμε μια λαμπρή ευκαιρία να κινηθούμε προς τη διαφάνεια».
Οι καλές προθέσεις δεν είναι όμως πάντα αρκετές: όταν ερωτάται για τον πόλεμο που εξελίσσεται στο Ευρωκοινοβούλιο ως προς την κατάρτιση Μητρώου των offshore εταιρειών, προκειμένου να παταχθεί το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, παραδέχεται ότι «οι πολιτικοί συσχετισμοί δεν ευνοούν στην παρούσα φάση. Η κατάσταση έχει μάλλον κολλήσει, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει ένα είδος συμμαχίας μεταξύ δεξιών και σοσιαλιστών, σε μια προσπάθεια απομόνωσης της Ακρας Δεξιάς. Η δυνατότητα δράσης έχει μειωθεί σε σχέση με το παρελθόν, όταν ακόμη σοσιαλιστές, πράσινοι και Αριστερά είχαν το δικό τους μέτωπο».
Η ίδια αποδεικνύεται πολύ καλά ενημερωμένη για τους ελληνικούς χειρισμούς ως προς τη λίστα Λαγκάρντ. Είναι όμως φειδωλή σε δηλώσεις. «Η πολιτική βούληση είναι αυτή που παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο» αρκείται ουσιαστικά να πει.
Από τα καλλιστεία στον... πόλεμο
Η Εύα Ζολί ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων εκείνων που από αλλού ξεκίνησαν και αλλού η ζωή τους πήγε. Ούτε η ίδια δεν θα μπορούσε να φανταστεί, αν της το έλεγαν στα 18 της χρόνια, όταν ξεκίνησε να εργάζεται ως γκουβερνάντα στους κόλπους μιας οικογένειας στη Γαλλία, ότι θα εξελισσόταν σε δικαστή, πολιτικό, και παγκόσμιου βεληνεκούς διώκτρια της διαφθοράς. Η τύχη ήθελε να ερωτευθεί τον μεγαλύτερο γιο της οικογένειας, να κλεφτεί μαζί του παρά τη θέληση του πατέρα του, και να κάνει δυο παιδιά στο πλάι του. Η Γκρο Εύα Φάρσεθ γίνεται Εύα Ζολί, η πρώην βασίλισσα της ομορφιάς (είχε στεφθεί Μις Νορβηγία) ζυμώνεται με τη σκληρή πραγματικότητα: εργάζεται ως γραμματέας το πρωί, παρακολουθεί μαθήματα το βράδυ.
Καταφέρνει να πραγματώσει τον στόχο της στα 38 της χρόνια και να προφέρει τις υπηρεσίες στο δικαστικό σώμα αρχικώς ως αντεισαγγελέας στην Ορλεάνη και εν συνεχεία στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η επαγγελματική φιγούρα της ξεχωρίζει τη δεκαετία του '90, όταν πέφτει στα χέρια της η υπόθεση του επιχειρηματία Μπερνάρ Ταπί και της τράπεζας Credit Lyonnais. Αποκτά τεράστιο ειδικό βάρος με την έρευνα για τις μίζες του πετρελαϊκού κολοσσού Elf-Aquitaine, σκανδάλου αναλόγου με αυτό της Siemens. Εδραιώνεται όταν εμπλέκεται στη δίωξη του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας Ρολάν Ντιμά, στην υπόθεση πώλησης υπερτιμολογημένων φρεγατών στην Ταϊβάν.
Δέχεται απειλές για τη ζωή της
Η Ζολί ενσαρκώνει την τιμιότητα και την ακεραιότητα. Δουλεύει νυχθημερόν. Εκμυστηρεύεται στο «Βήμα» ότι δεν δέχθηκε ποτέ πιέσεις την περίοδο εκείνη. «Κανείς δεν σκέφτηκε να με δωροδοκήσει. Η πίεση προερχόταν πολλές φορές από τα ΜΜΕ. Η μεγαλύτερη ένταση ήταν ωστόσο εσωτερική: να καταφέρω να ολοκληρώσω αυτό που είχα αρχίσει. Μου πήρε πολλά χρόνια για να αρχίσω να γεύομαι τις χαρές της ζωής, να απολαμβάνω τη μουσική και τις εξόδους».
Η φήμη δεν έρχεται όμως ποτέ μόνη της. Δέχεται επανειλημμένως απειλές για τη ζωή της. Το 2001 φεύγει από τη Γαλλία, επιστρέφει στη Νορβηγία, όπου και δημιουργεί το Δίκτυο Δίωξης της Διαφθοράς - CorruptionHunterNetwork, που απαρτίζεται από δικαστές και εισαγγελείς από όλο τον κόσμο. Ηγείται του Δικτύου από το 2005.
Τον Νοέμβριο του 2009, καλείται από την ισλανδική κυβέρνηση, ως ειδική σύμβουλος, για να διερευνήσει - εν μέσω ισχυρών κλυδωνισμών - το πεδίο ευθύνης των τραπεζών στην οικονομική κρίση της χώρας.
Διαβαίνει το κατώφλι της πολιτικής το 2008, όταν γίνεται μέλος των Οικολόγων και δέχεται τη δεύτερη θέση στη λίστα για τις ευρωεκλογές μετά τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ. Το κόμμα Ευρώπη - Οικολογία - Πράσινοι κερδίζει το 20,86% των ψήφων, ποσοστό-θρίαμβος, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι το προηγούμενο συγκρίσιμο μέγεθος ήταν το 1,57% της Ντομινίκ Βουανέ.
Η Εύα Ζολί θα συνδέσει το όνομά της με το συγκεκριμένο κόμμα και στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας του 2012, καθώς χρίζεται επίσημη υποψήφιά του, απέναντι στον - νικητή τελικά - Φρανσουά Ολάντ.
7-12-2014
Κόλλια Ελευθερία
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=657027
Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α