Η Αθήνα βάζει στην ίδια ζυγαριά Greek Stream και TAP

Μια αποστροφή από τις δηλώσεις του Π. Λαφαζάνη χθες μετά τις συναντήσεις με τον Αλεξέι Μίλερ, έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς φανερώνει τις προθέσεις της ελληνικής πλευράς – ή τουλάχιστον του αρμόδιου υπουργού ΠΑΠΕΝ – για τη στρατηγική προώθησης που θα ακολουθηθεί από την Αθήνα στα ευρωπαϊκά fora για τον αγωγό ρωσικού αερίου “Greek Stream”. Τι είπε ο κ. Λαφαζάνης; «Δεν δικαιολογείται η ΕΕ να δίνει άδεια στον TAP και να μη δώσει σε ένα αγωγό (Greek Stream) που θα ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα φτάνει στα σύνορα με τη FYROM, ο οποίος θα είναι στη βάση του κοινοτικού θεσμικού πλαισίου».

  

  Είχε προηγηθεί και η τοποθέτηση Miller, ο οποίος επίσης δήλωνε ότι ο αγωγός θα υλοποιηθεί σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και αυτό δεν ήταν ποτέ πρόβλημα για τη ρωσική πλευρά. 

Πως διαμορφώνονται λοιπόν τα δεδομένα και οι προοπτικές γύρω από τον αγωγό που σχεδιάζεται να μεταφέρει ρωσικό αέριο μέσω Ελλάδας προς την κεντρική Ευρώπη;

Καταρχάς, επιβεβαιώθηκε χθες αυτό που εξαρχής έχει υπογραμμίσει το Capital.gr τόσο για το ανώριμο στάδιο στο οποίο βρίσκεται το έργο όσο και για τη μη σοβαρή προσέγγιση όσων περίμεναν ρωσικές προκαταβολές δισεκατομμυρίων. 

Χθες ο επικεφαλής της ρωσικής εταιρείας είχε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει σε όσους παρερμήνευσαν τα όσα ειπώθηκαν στη Μόσχα διευκρινίζοντας ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να προεξοφλήσει μελλοντικά έσοδα «στην έναρξη λειτουργίας του αγωγού», πιθανόν με ένα προεξοφλητικό τραπεζικό ομόλογο. Τι σημαίνει αυτό;  ότι μπορεί η ελληνική πλευρά να προεξοφλήσει μελλοντικά έσοδα (με μια γενναιόδωρη προσέγγιση, εφόσον αυτό γίνει σε βάθος 50 ετών της τάξης του 1 δισ. το πολύ) αλλά αυτό μπορεί να γίνει με όρους αγοράς, στην έναρξη λειτουργίας του έργου , όταν δηλαδή θα μπορεί ένας χρηματοοικονομικός οργανισμός να εκδώσει ένα τέτοιο ομόλογο. Το να μιλάμε στην παρούσα φάση για προεξοφλητικό ομόλογο είναι σα να λέμε ότι η Ελλάδα μπορεί να πάρει δάνειο με εγγύηση τα … κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Κρήτη, που ακόμη δεν έχουν βρεθεί. Και σε κάθε περίπτωση τα χρήματα των Ρώσων θα δοθούν για την κατασκευή του έργου, ενώ πιθανόν να υπάρξει συμψηφισμός για τα κεφάλαια που θα πρέπει να συνεισφέρει η Ελλάδα ως μέτοχος της κοινοπραξίας. Σε αυτό το σημείο φάνηκε ότι η ελληνική πλευρά είχε καταλάβει άλλα πράγματα στις επαφές που έγιναν στη Μόσχα.

Δεύτερον, η Αθήνα και ιδιαίτερα ο αρμόδιος υπουργός Π. Λαφαζάνης, που χειρίζεται τις διαπραγματεύσεις και τις επαφές, είναι διατεθειμένοι να «τραβήξουν το σχοινί» μέχρι τέλους. Χθες σε νέο άρθρο που αναρτήθηκε πριν τις συναντήσεις με τον κ. Μίλερ στον ιστότοπο Iskra (αριστερή πλατφόρμα) και το οποίο θα μπορούσε να ερμηνευτεί και ως μήνυμα από την πλευρά Λαφαζάνη προς τον ισχυρό άνδρα της Gazprom. Στο άρθρο υπό τον τίτλο «το στοίχημα της επίσκεψης Μίλερ στην Αθήνα», τίθεται το ερώτημα εάν θα γίνει το άλμα στις ελληνορωσικές σχέσεις. Στο ίδιο άρθρο υπογραμμίζεται ότι υπάρχει μια ιστορική ευκαιρία και πρόκληση με την ευθύνη «να βαρύνει κυρίως και κυρίως τη Μόσχα» καθώς «η Αθήνα είναι αποφασισμένη».

Τρίτον, η ελληνική άποψη είναι πλέον ξεκάθαρη, ότι δηλαδή “Greek Stream” και “TAP” μπαίνουν στην ίδια ζυγαριά και άρα θα πρέπει να τύχουν ίδιας μεταχείρισης από την ΕΕ. Το ερώτημα που τίθεται ευθέως είναι τι θα γίνει σε περίπτωση που η ΕΕ αρνηθεί την εξαίρεση από το τρίτο ενεργειακό πακέτο, για λόγους που σχετίζονται με τη στρατηγική διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας ενέργειας της Ευρώπης.

Τέταρτον, προσγειώνονται σε πιο ρεαλιστική βάση οι προσδοκίες για τα αντισταθμιστικά οφέλη, ενώ παρά την παρουσία τεχνικών εκπροσώπων όπως ο επικεφαλής της ΔΕΠΑ Σ. Παλαιογιάννης, δεν έγινε καμία αναφορά – επισήμως – σε σχέση με τα θέματα του take or pay και των εκπτώσεων. Πιθανόν ακόμη και αυτά τα θέματα να μπαίνουν στο πακέτο που θα συνοδεύει την θετική έκβαση του αγωγού. Εδώ βεβαίως το ερώτημα είναι τι θα γίνει με το take or pay σε περίπτωση που δεν προχωρήσει το έργο.

Η ρωσική πλευρά

Τώρα τα συμπεράσματα που μπορούν να συναχθούν για τη στάση της ρωσικής πλευράς, η οποία είδε τις τελευταίες ημέρες πριν την έλευση του κ. Μίλερ να πληθαίνουν τα δημοσιεύματα στο διεθνή τύπο που αναφέρονταν στην έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού σε βάρος της Gazprom και τις πιθανές ανακοινώσεις που έρχονται για πρόστιμα πιθανόν ακόμη και σήμερα. Θυμίζουμε ότι η Δανή πρώην αναπληρώτρια πρωθυπουργός και νυν Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ έχει καταπλήξει με την αποφασιστικότητά της να χτυπήσει πανίσχυρα μονοπώλια όπως η Google (ανακοινώθηκε η έρευνα προ ημερών) με τη Gazprom να βρίσκεται στο στόχαστρο των Βρυξελλών για παραβίαση του αντιμονοπωλιακού νόμου. Θύμα αυτών των πρακτικών έχει πέσει και η Ελλάδα που θυμίζουμε ότι μέχρι να δοθούν οι τελευταίες εκπτώσεις ήταν από τις πλέον ακριβές αγορές αερίου στην Ευρώπη.

Η επίσκεψη δηλαδή Μίλερ πραγματοποιήθηκε σε μια χρονική συγκυρία, που η ρωσική πλευρά ακόμη δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της και τελεί υπό την απειλή προστίμου που μπορεί να φτάσει έως και το 10% του τζίρου της. Λογικό λοιπόν να αξιοποιείται ως διαπραγματευτικό ατού κάθε ευκαιρία, γεγονός που πιθανόν να εξηγεί και την έλευση Μίλερ, χωρίς τελικά να υπογράφεται κάποια ουσιαστική συμφωνία για το Greek Stream.

Σε σχέση με τον αγωγό πάντως, όπως φάνηκε και χθες η ρωσική πλευρά συνεχίζει να θέλει το έργο, το οποίο αποτελεί προτεραιότητα. Σε αυτό το πλαίσιο προσφέρει τα ανταλλάγματα που προαναφέρθηκαν (προεξοφλητικό ομόλογο, take or pay, καλύτερες τιμές, συμμετοχή της ΔΕΠΑ ή του ΔΕΣΦΑ) αλλά όχι προκαταβολικά.

Για τη ΔΕΠΑ, η Gazprom ξεκαθαρίζει ότι στην παρούσα φάση δεν ενδιαφέρεται για πιθανή αποκρατικοποίηση αφού κάτι τέτοιο είναι εκτός στρατηγικής της εταιρείας. 

Παραλειπόμενα της συνάντησης

Η συνάντηση στο ΥΠΑΠΕΝ ήταν ευρεία και έδωσαν το παρών μια σειρά από στελέχη και των δύο πλευρών. Για παράδειγμα στο γραφείο του υπουργού βρέθηκαν στελέχη της ΕΔΕΥ, δηλαδή της εταιρείας που διαχειρίζεται τους διαγωνισμούς για  έρευνες για υδρογονάνθρακες. Επίσης όπως προαναφέρθηκε στη συνάντηση παραβρέθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Σ. Παλαιογιάννης. 

Τέλος από την πλευρά των στελεχών που συνόδευαν τον ρώσο επικεφαλής της Gazprom ξεχώριζε η παρουσία του Alexei Yu. Muratov γενικού διευθυντή της Προμηθέας Gas ΑΕ,  δηλαδή της κοινής εταιρείας που έχει συστήσει η Gazprom με τον όμιλο Κοπελούζου.

XAΡΗΣ ΦΛΟΥΔΟΠΟΥΛΟΣ

22-4-2015

http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=5043820&nid=2285356