Τάνγκο, η ποίηση σε ένα ιερατικό χορό
HORACIO SALLAS
''Το Τάνγκο''
Μτφρ.: Μαρία Δαμηλάκου
Επιμέλεια - Επίμετρο: Χρ. Λούκος
Εκδόσεις Πορεία, σελ. 550
Νοσταλγική μουσική και ιερατικός χορός με κοσμικό χαρακτήρα γεννημένα σε μια πόλη, το Μπουένος Αϊρες, και στα πεζοδρόμιά της. Μια ιστορία ενός σύνθετου και πλήρους (μουσικού, ποιητικού, χορευτικού, κοινωνιολογικού) φαινομένου, του τάνγκο.
Οι πολλοί οπαδοί αυτής της μοναδικής μουσικής και ποίησης, που ταυτίζεται με την Αργεντινή και την πρωτεύουσά της, θα βρουν σ’ αυτό το βιβλίο μια συγκροτημένη ιστορία που ξεκινάει από τη συγκεχυμένη καταγωγή του είδους τον 19ο αιώνα μέχρι την καθιέρωσή του σε κλασικό είδος, στις μέρες μας. Από τα αβέβαια βήματα των πρώτων μιλόνγκας, από τις φτωχογειτονιές και τα προάστια μιας πόλης μεταναστών, από τις αυλές και τις πολυκατοικίες (λαϊκές φυσικά), στις μεγάλες λεωφόρους του Μπουένος Αϊρες και στις αριστοκρατικές γειτονιές του και βέβαια στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη, έως ότου αποτελέσει ξεχωριστό και χαρακτηριστικό κεφάλαιο της κουλτούρας του 20ού αιώνα, που, μαζί με την τζαζ (και το ρεμπέτικο για τον δικό μας πολιτισμό), ενέγραψε στη συλλογική μνήμη τη νοσταλγία της καταγωγής των μεταναστών, τις μουσικές τους αναμνήσεις, τις ψευδαισθήσεις τους και τις απογοητεύσεις τους, τη σχέση τους με τα κοινωνικά περιθώρια, την ταυτότητά τους και, τέλος, την υπερηφάνειά τους.
Το βιβλίο ξεπερνάει γρήγορα, από τις πρώτες ήδη σελίδες, τα στενά όρια μιας σχολαστικής ιστορίας ενός μουσικού είδους και εισάγει τον αναγνώστη στην πολυπλοκότητα του φαινομένου. Γεωγραφική κατ’αρχάς, αφού το τάνγκο και οι πρώιμες μορφές του αναπτύσσονται στις όχθες του Ρίο ντε λα Πλάτα –όπως αναπτύχθηκε η τζαζ στο δέλτα του Μισισιπή– από μετανάστες, Ισπανούς, Ιταλούς (κυρίως), Γάλλους, Νέγρους, που φθάνουν γεμάτοι όνειρα σε μια χώρα πολλά υποσχόμενη, που ωστόσο διατηρεί μια σχεδόν φεουδαρχική δομή. Οι διαφορές των προελεύσεων των μεταναστών εξηγούν και τη νεφελώδη καταγωγή του τάνγκο, που μεταφέρει μουσικά θέματα από την Ισπανία (φλαμένκο), την Κούβα (χαμπανέρα), την Καραϊβική και την Ιταλία. Μετανάστευση σημαίνει αστικοποίηση, δηλαδή κατ’ αρχάς φτωχογειτονιές σε πόλεις που αναπτύσσονται με μεγάλη ταχύτητα αποκτώντας νησίδες κατοικιών εκεί όπου πριν δεν υπήρχε τίποτα. Λαϊκές πολυκατοικίες με μια κοινή αυλή, νησίδες και αυτές της κοινωνικής ζωής αλλά και του περιθωρίου της. Πορνεία, σωματεμπορία και τα παράγωγά τους, που στην περίπτωσή μας είναι οι χαρακτηριστικοί τύποι του προαγωγού και του μάγκα (γκουάπο, κομπάδρε, κομπαδρίτο), άλλοτε εκλαμβανόμενοι ως θετικοί ήρωες των τραγουδιών και άλλοτε ως αρνητικοί. Ο μαστροπός, ο κουτσαβάκης κ.τ.λ. είναι ταυτόχρονα μυθικές και αντιπαθητικές φυσιογνωμίες, συχνά συνδεμένες με την πολιτική των γαιοκτημόνων. Παράγωγό τους είναι επίσης και η λυρικοποίηση του έρωτα, άλλοτε αγοραίου, άλλοτε ιδανικού.
Αστικοποίηση σήμαινε, επίσης, ξεπεσμένους της υπαίθρου και έκπτωτους καβαλάρηδες (γκαούτσο) που εκβάλλονται στις πόλεις για να ενταχθούν στο δυναμικό της φτωχογειτονιάς, όπου σιγοπίνουν άεργοι το μάτε τους, σφυρίζοντας μουσικά θέματα. Στους εφαπτόμενους αυτούς κόσμους της υπαίθρου και της μετανάστευσης, του Νότιου Ατλαντικού και του Ρίο ντε λα Πλάτα –στις όχθες που χωρίζουν την Αργεντινή από την Ουρουγουάη– επινοείται και μια ξεχωριστή γλώσσα, μία ιδιόλεκτος (λουνφάρδο), που θα δώσει και την πρώτη ύλη στην ποίηση της νέας μουσικής. Μια πραγματική ποίηση, σε μια μη ιβηρική ισπανική γλώσσα, που αποδίδεται πιστά από τη μεταφράστρια του βιβλίου, επιτρέποντας στον αναγνώστη να ανακαλύψει τη νοσταλγία που εμπεριέχει, αλλά και τον απόκρυφο χαρακτήρα της, αφού κάθε ποίηση περιθωρίου είναι ταυτόχρονα και απόκρυφη ποίηση, με τις λέξεις να έχουν τη δική τους σημασία και να λειτουργούν ως κώδικας. Καταλαβαίνουμε τη σημασία του βιβλίου για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τους τρόπους που γεννιέται η ποίηση, ξεπερνώντας τα σύνορα και τις διαχωριστικές γραμμές των πολιτισμών, μεταφέροντας μοτίβα από την Ευρώπη και την Αφρική στις Αμερικές, απ’ όπου θα επανεξαχθούν, διαμορφώνοντας νέες ταυτότητες και νέους πολιτισμούς.
Από περιβάλλον περιθωρίου το τάνγκο θα μετατραπεί, ακολουθώντας τις κοινωνικές μεταλλαγές της αργεντίνικης ιστορίας, σε πολιτιστική θρησκεία ευρύτερων στρωμάτων –όπως και η τζαζ και το ρεμπέτικο– με νέους ήρωες και νέους θρύλους, με δικά του τεμένη και δικούς του τόπους λατρείας, εκπέμποντας ένα νέο μυστικισμό, ισχυρό ακόμη και σήμερα, αν τουλάχιστον ακούσουμε τις ερμηνείες του Αστορ Πιατσόλα. Η αρχική του ερμητική γλώσσα θα γίνει εκ των πραγμάτων πιο κατανοητή, αφού θα ξεπεράσει τα όρια του μυημένου περιθωρίου για να εκφράσει ευρύτερα και πιο συντηρητικά κοινωνικά στρώματα, χωρίς ωστόσο να χάσει τη νοσταλγία, που είναι και η ουσία του.
Το βιβλίο αυτό, που εκδόθηκε με τη συνδρομή ορισμένων πιστών φίλων του τάνγκο, αποτελεί και μια εξαιρετική εισαγωγή στην ιστορία και τη φιλολογία της Αργεντινής, αφού από σελίδα σε σελίδα παρακολοθούμε τις πολιτικές ανωμαλίες της, τον δύσκολο βηματισμό της Δημοκρατίας, τα πραξικοπήματα των στρατηγών, την άνοδο του λαϊκισμού, τις οικονομικές κρίσεις. Εισαγωγή επίσης στην πλούσια κουλτούρα και φιλολογία αυτής της χώρας, πολύ λίγο γνωστής στην Ελλάδα παρά τις εξαιρετικές μεταφράσεις του Μπόρχες, που κερδίζουμε διαβάζοντάς την, είτε ανεξαρτήτως είτε συγκριτικά με τη δική μας ιστορία. Οι ομοιότητες, μάλιστα, της ιστορίας του τάνγκο με την ιστορία του ρεμπέτικου είναι απρόσμενες, χαρακτηρίζοντας ίσως χώρες όπου η επίσημη κουλτούρα βρίσκει ικανούς ανταγωνιστές ανάμεσα στους ανένταχτους και στους επιμένοντες διαφορετικά.
Ν. Ε. Καραπιδάκης
- Καθηγητής Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και διευθυντής του περιοδικού«Νέα Εστία».
http://www.kathimerini.gr/813325/gallery/politismos/vivlio/tangko-h-poihsh-se-ena-ieratiko-xoro
ΣΧΕΤΙΚΑ
Tango
Youtube -Tango
Tango - EIKONEΣ
Salas Horacio: Τανγκό, ο χορός του πάθους
Η μουσική του χορού
Ο σημαντικότερος συνθέτης του τάνγκο μετά την χρυσή εποχή, αλλά και ένας από τους σημαντικότερους όλων των εποχών, είναι ο Astor Piazzolla (Άστορ Πιατσόλα, 1921-1992) του οποίου τα σημαντικότερα έργα ηχογραφήθηκαν από το 1960 μέχρι τον θάνατό του το 1992. Μολονότι αρχικά συνάντησε αντίδραση στην Αργεντινή, καθώς οι συνθέσεις του θεωρήθηκαν υπερβολικά νεωτεριστικές, είναι πλέον καθιερωμένος σαν ένας μεγάλος μουσικός. Πάντως οι συνθέσεις του, που εισάγουν στο τάνγκο στοιχεία από την τζαζ και την κλασσική μουσική, μολονότι τυχαίνουν καθολικού θαυμασμού, δεν είναι κατά κανόνα κατάλληλες για χορό και χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό σχεδόν μονάχα σε επαγγελματικές χορογραφίες.
(1)Astor Piazzolla
(2) Άστορ Πιατσόλα:
Ο Άστορ Πιατσόλα (στα ισπανικά Ástor Piazzolla, 11 Μαρτίου 1921 στο Μαρ ντελ Πλάτα, Αργεντινή – 4 Ιουλίου 1992 στο Μπουένος Άιρες) θεωρείται ο πιο σημαντικός συνθέτης του τάγκο κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Οι συνθέσεις του έφεραν επανάσταση στο παραδοσιακό τάγκο, ενσωματώνοντας σ' αυτό στοιχεία τζαζ και κλασικής μουσικής, και δημιούργησαν το nuevo tango (νέο τάγκο). Ήταν επίσης εξαίρετος μπαντονεονίστας και συχνά ερμήνευε τις συνθέσεις του με διάφορα μουσικά σχήματα. Στην Αργεντινή είναι γνωστός ως "El Gran Ástor" ("ο Μέγας Άστορ").
(...)
Don't Stop the Music
Carlos Gardel:
Ο Κάρλος Γκαρντέλ (Carlos Gardel) γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1890 στην Τουλούζη της Γαλλίας. Είναι ο άνθρωπος που σφράγισε με τη φωνή και τη γοητεία του το τάνγκο, το μουσικό είδος που γεννήθηκε στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο στα τέλη του 19ου αιώνα και αγαπήθηκε σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι θαυμαστές του τον αποκαλούσαν «Καρλίτος», «Βασιλιά του Τανγκό», «Μάγο» και περιπαικτικά «Ο Μουγκός» (El Mudo). Γάλλοι, Ουρουγουανοί και Αργεντίνοι ερίζουν για την καταγωγή του.
Η ιστορία του πιο διάσημου χορού ξεκινάει με την γέννησή του κάπου στα 1880 στην περιοχή του Ρίο δε λα Πλάτα , στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής και την Ουρουγουάη.
«…Χορός είναι η κάθετη έκφραση των οριζόντιων επιθυμιών…» θα πει κάποτε ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας Μπερνάρ Σω και το Tango ίσως εκφράζει ακόμα περισσότερο από κάθε άλλο χορό αυτήν τη ρήση.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, το tango ήταν ευρέως διαδεδομένο στις λαϊκές γειτονιές του Μπουένος Άιρες αλλά αντιμετωπιζόταν εχθρικά από την αστική τάξη, στα προκατειλημμένα μάτια της οποίας φάνταζε σαν συνδεδεμένο με τον υπόκοσμο και τους οίκους ανοχής. Ένας άλλος μεγάλος συγγραφέας ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες που τον αποκαλούσε σαν διαβολιά, είναι υπεύθυνος για την σύνδεση του χορού αυτού με τους οίκους ανοχής. Ωστόσο λεγόταν πως αρχικά αυτός ο χορός χορευόταν αποκλειστικά από άνδρες και μάλιστα πολύ πριν διαδοθεί στην Αργεντινή οι αφρικανοί σκλάβοι της περιοχής συγκεντρώνονταν και εκφράζονταν μέσω αυτού του χορού. Ένα ακόμα γεγονός που συνέβαλε στην εξέλιξη του χορού ήταν η άνιση κατανομή ανδρών και γυναικών στην περιοχή. Λόγω των μεταναστεύσεων ο ανδρικός πληθυσμός υπερείχε αριθμητικά από τον γυναικείο πληθυσμό. Έτσι οι άνδρες προκειμένου να κατακτήσουν κάποια γυναίκα διαγωνίζονταν στο ταγκό με αποτέλεσμα να εξασκούνται συστηματικά βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα του χορού.
Ο τρόπος που χορευόταν τότε το τάνγκο έμοιαζε με το στυλ που τώρα είναι γνωστό στην Αργεντινή ως canyengue (κανζένγκε), που χαρακτηρίζεται από το λύγισμα των γονάτων, την κλίση του σώματος προς τα μπρός, την αμοιβαία στήριξη του ζευγαριού, και την επαφή στην κοιλιά. Αυτό το στυλ είχε έντονα Αφρικανικά στοιχεία αλλά με την πάροδο του χρόνου υποχώρησε και έδωσε την θέση του σε ένα στυλ με περισσότερη μεγαλοπρέπεια.
Η πρώτη γενιά των ερμηνευτών τάνγκο αναφέρεται σαν η "Παλιά Φρουρά" (Guardia Vieja). Το πρώτο τάνγκο που ηχογραφήθηκε ήταν του Angel Villoldo (Άνχελ Βιζόλντο). Η μουσική παιζόταν με όργανα που μπορούσαν εύκολα να μεταφερθούν: τρίο φλάουτο-κιθάρα-βιολί, με το μπαντονεόν να φτάνει περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Η διάδοση του μπαντονεόν οφειλόταν πρωτίστως στον Eduardo Arolas (Εδουάρδο Αρόλας), ενώ ο Vicente Greco (Βισέντε Γκρέκο, 1886-1924) καθιέρωσε το σεξτέτο για το τάνγκο, αποτελούμενο από πιάνο, κοντραμπάσο, δύο βιολιά και δύο μπαντονεόν. Παρά την περιφρόνηση, μερικοί το υποστήριξαν θερμά, όπως ο συγγραφέας Ricardo Güiraldes (Ρικάρδο Γκουϊράλντες), πλέει-μπόϋ και γόνος της Αργεντίνικης αριστοκρατίας γαιοκτημόνων. Ο Güiraldes έπαιξε ρόλο στη διεθνή απήχηση του τάνγκο, το οποίο κατέκτησε τον κόσμο μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Το Τάνγκο είναι ο χορός των συναισθημάτων!
Στην γέννεσή του εξέφραζε συναισθήματα απόκληρων της κοινωνίας που ένοιωθαν θλίψη, νοσταλγία, ανασφάλεια, και πάθος για μια καλύτερη ζωή . Στη συνέχεια και κατά την περίοδο μετά το 1900 μέχρι και το 1915 ο ρυθμός του γίνεται ο πιο χαρούμενος, πιο έντονος και ακόμα πιο αισθησιακός. Μεταξύ του 1917 μέχρι και 1935 συντελούνται αρκετές αλλαγές, δεδομένου ότι η αργκό του λιμανιού και των παρανόμων, καθώς και οι προκλητικές και αισθησιακές κινήσεις του χορού δεν είναι αποδεκτές από την μεσαία τάξη, συν την εμφάνιση του Bandoneon, του κατεξοχήν μουσικού οργάνου του Tango, συν την διάδοση του Tango στο Παρίσι και στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, γεννάται η ανάγκη για την ύπαρξη μιας αγοράς Tango μουσικής και ηχογράφησής της. Ο χορός γίνεται πιο ευπρεπής και μπαίνει σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με το τραγούδι, είναι η εποχή που δημιουργούνται οι τραγουδιστές - αστέρες με κορυφαίο τον Carlos Gardel, η προσωπολατρία του οποίου άγγιζε την υπερβολή, αν αναλογιστεί κανείς την έλλειψη των σημερινών μέσων μαζικής ενημέρωσης, και καταλαμβάνουν την Tango σκηνή, πράγμα το οποίο δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο για τους χορευτές εκείνης της εποχής. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1930, ο χορός στο Buenos Aires γίνεται λιγότερο δημοφιλής σε σχέση με το τραγούδι. Και φτάνουμε στην Χρυσή περίοδο του Τάνγκο στα 1935 μέχρι και τα 1955.Το 1935, έτος το οποίο συμπίπτουν δύο γεγονότα εξαιρετικά μεγάλης σημασίας, το πρώτο είναι ο θάνατος του Carlos Gardel και το δεύτερο το ντεμπούτο της ορχήστρας του Juan D’ Arienzo στο καμπαρέ "Chantecler", ξεκινά η λεγόμενη χρυσή περίοδος του Tango, η οποία λήγει με την πτώση του Περόν το 1955.Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου όλα τα στοιχεία του Tango βρισκότανε σε απόλυτη αρμονία. Οι μουσικοί παίζανε για τους χορευτές, οι τραγουδιστές τραγουδούσαν και εντάσσονταν μέσα στην ορχήστρα, σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο, όπου οι τραγουδιστές κυριαρχούσαν. Η ύπαρξη πολλών μεγάλων και εξαιρετικών ορχηστρών, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την εξέλιξη του χορού και οδήγησε σε έναν γόνιμο ανταγωνισμό, ο οποίος εκτόξευσε τη μουσική στο απόγειό της.
Η ουσιαστική περίοδος κρίσης του Tango ξεκινά με την πτώση του Περόν το 1955.Το Tango καταδιώχθηκε από τις στρατιωτικές δικτατορίες που ακολουθήσανε. Ο αριθμός των 600 ορχηστρών που υπήρχανε επί εξουσίας Περόν μειώνεται δραματικά ιδιαίτερα κατά την περίοδο της σκληρότερης δικτατορίας που γνώρισε η Αργεντινή από καταβολής της, της δικτατορίας του Βιδέλα το 1974. Χιλιάδες συλλήψεις, φυλακίσεις και εξαφανίσεις αντιφρονούντων. Μουσικοί και δημιουργοί του Tango, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τη χώρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αυτοεξόριστων προσφύγων καταφεύγει στο Παρίσι όπου και ανατρέχει στις ρίζες του Tango, καθώς γεννάται η νοσταλγία για την πατρίδα, η θλίψη και ο πόνος της υποχρεωτικής εγκατάλειψης. Το Tango πολιτικοποιείται και γίνεται όργανο μιας αντιπολίτευσης που θέλει να δράσει δυναμικά στην αλλαγή της κοινωνίας. Η μουσική παίζει πια τον κυρίαρχο ρόλο, το τραγούδι και ο χορός περνάνε σε δεύτερη μοίρα και η επίδραση της τζαζ οδηγεί στην γένεση του Tango Nuevo με κύριο εκπρόσωπό του τον Astor Piazzolla που αν και κατακρίθηκε από τους ίδιους τους συμπατριώτες του η καταξίωσή του ήρθε πολύ αργότερα.
Σήμερα το τάνγκο χορεύεται σε όλο τον κόσμο και έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια ανθρώπους . Όπως κάθε χρόνο, την ημέρα των γενεθλίων του θρυλικού Κάρλος Γκαρντέλ, εορτάζεται, στο Μπουένος Άιρες η ημέρα του τάνγκο στις 11 Δεκεμβρίου !
http://www.kathimerini.gr/813325/gallery/politismos/vivlio/tangko-h-poihsh-se-ena-ieratiko-xoro
Μια μουσική. Ένας χορός. Ένα τραγούδι. Ένα βλέμμα που κοιτάζει αλλιώτικα τον κόσμο. Μια φιλοσοφία. Ένα συναίσθημα. Μια συγκίνηση. "Μια μελαγχολία, που μπορείς να τη χορέψεις" .Η μυθική διάσταση του καθημερινού. Η νοσταλγία. Η εγκατάλειψη. Ο χωρισμός των ερωτευμένων. Ο καημός για έναν έρωτα που χάθηκε. Οι άνθρωποι που αδιαφορούν για τον πόνο του άλλου. Η ποίηση των συνοικιών. Η ιερότητα της φιλίας. Η κοινωνική ιστορία του Ρίο δε λα Πλάτα. Τα ζευγάρια που ριγούν χορεύοντας. Η μουσική που ξυπνάει αναμνήσεις. Η ταύτιση με τις ιστορίες των άλλων. "Μια δυνατότητα χωρίς όρια". Όλα αυτά, και άλλα πολλά, είναι το τανγκό. Το αργεντίνικο βέβαια.
ΣΧΕΤΙΚΑ
Tango
Youtube -Tango
Tango - EIKONEΣ
Salas Horacio: Τανγκό, ο χορός του πάθους
Η μουσική του χορού
Ο σημαντικότερος συνθέτης του τάνγκο μετά την χρυσή εποχή, αλλά και ένας από τους σημαντικότερους όλων των εποχών, είναι ο Astor Piazzolla (Άστορ Πιατσόλα, 1921-1992) του οποίου τα σημαντικότερα έργα ηχογραφήθηκαν από το 1960 μέχρι τον θάνατό του το 1992. Μολονότι αρχικά συνάντησε αντίδραση στην Αργεντινή, καθώς οι συνθέσεις του θεωρήθηκαν υπερβολικά νεωτεριστικές, είναι πλέον καθιερωμένος σαν ένας μεγάλος μουσικός. Πάντως οι συνθέσεις του, που εισάγουν στο τάνγκο στοιχεία από την τζαζ και την κλασσική μουσική, μολονότι τυχαίνουν καθολικού θαυμασμού, δεν είναι κατά κανόνα κατάλληλες για χορό και χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό σχεδόν μονάχα σε επαγγελματικές χορογραφίες.
(1)Astor Piazzolla
(2) Άστορ Πιατσόλα:
Ο Άστορ Πιατσόλα (στα ισπανικά Ástor Piazzolla, 11 Μαρτίου 1921 στο Μαρ ντελ Πλάτα, Αργεντινή – 4 Ιουλίου 1992 στο Μπουένος Άιρες) θεωρείται ο πιο σημαντικός συνθέτης του τάγκο κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Οι συνθέσεις του έφεραν επανάσταση στο παραδοσιακό τάγκο, ενσωματώνοντας σ' αυτό στοιχεία τζαζ και κλασικής μουσικής, και δημιούργησαν το nuevo tango (νέο τάγκο). Ήταν επίσης εξαίρετος μπαντονεονίστας και συχνά ερμήνευε τις συνθέσεις του με διάφορα μουσικά σχήματα. Στην Αργεντινή είναι γνωστός ως "El Gran Ástor" ("ο Μέγας Άστορ").
(...)
Ο Carlos Gardel Κάρλος Γκαρδέλ (1890-1935) είναι ο τραγουδιστής που στην Αργεντινή θεωρείται σχεδόν εθνικός ήρωας ή ημίθεος και συνδέθηκε με τη μετάβαση του τάνγκο από μουσική των λαϊκών γειτονιών σε απόλυτα αποδεκτό άκουσμα για την μεσαία τάξη. Ουσιαστικά δημιούργησε το tango-canción τραγουδώντας το 1917 το «Mi Noche Triste». Τενόρος στην αρχή της καριέρας του και σχεδόν βαρύτονος αργότερα, τραγουδούσε με φωνή που χαρακτηριζόταν από δημιουργικότητα και θεατρικότητα ανάλογα με το θέμα. Έκανε πολλές ηχογραφήσεις και πρωταγωνίστησε και στον κινηματογράφο. Σκοτώθηκε σε αεροπορικό ατύχημα το 1935, στο απόγειο της καριέρας του ως η δημοφιλέστερη προσωπικότητα του τάνγκο όλων των εποχών.
Don't Stop the Music
Carlos Gardel:
Ο Κάρλος Γκαρντέλ (Carlos Gardel) γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1890 στην Τουλούζη της Γαλλίας. Είναι ο άνθρωπος που σφράγισε με τη φωνή και τη γοητεία του το τάνγκο, το μουσικό είδος που γεννήθηκε στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο στα τέλη του 19ου αιώνα και αγαπήθηκε σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι θαυμαστές του τον αποκαλούσαν «Καρλίτος», «Βασιλιά του Τανγκό», «Μάγο» και περιπαικτικά «Ο Μουγκός» (El Mudo). Γάλλοι, Ουρουγουανοί και Αργεντίνοι ερίζουν για την καταγωγή του.
Η ιστορία του πιο διάσημου χορού ξεκινάει με την γέννησή του κάπου στα 1880 στην περιοχή του Ρίο δε λα Πλάτα , στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής και την Ουρουγουάη.
«…Χορός είναι η κάθετη έκφραση των οριζόντιων επιθυμιών…» θα πει κάποτε ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας Μπερνάρ Σω και το Tango ίσως εκφράζει ακόμα περισσότερο από κάθε άλλο χορό αυτήν τη ρήση.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, το tango ήταν ευρέως διαδεδομένο στις λαϊκές γειτονιές του Μπουένος Άιρες αλλά αντιμετωπιζόταν εχθρικά από την αστική τάξη, στα προκατειλημμένα μάτια της οποίας φάνταζε σαν συνδεδεμένο με τον υπόκοσμο και τους οίκους ανοχής. Ένας άλλος μεγάλος συγγραφέας ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες που τον αποκαλούσε σαν διαβολιά, είναι υπεύθυνος για την σύνδεση του χορού αυτού με τους οίκους ανοχής. Ωστόσο λεγόταν πως αρχικά αυτός ο χορός χορευόταν αποκλειστικά από άνδρες και μάλιστα πολύ πριν διαδοθεί στην Αργεντινή οι αφρικανοί σκλάβοι της περιοχής συγκεντρώνονταν και εκφράζονταν μέσω αυτού του χορού. Ένα ακόμα γεγονός που συνέβαλε στην εξέλιξη του χορού ήταν η άνιση κατανομή ανδρών και γυναικών στην περιοχή. Λόγω των μεταναστεύσεων ο ανδρικός πληθυσμός υπερείχε αριθμητικά από τον γυναικείο πληθυσμό. Έτσι οι άνδρες προκειμένου να κατακτήσουν κάποια γυναίκα διαγωνίζονταν στο ταγκό με αποτέλεσμα να εξασκούνται συστηματικά βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα του χορού.
Ο τρόπος που χορευόταν τότε το τάνγκο έμοιαζε με το στυλ που τώρα είναι γνωστό στην Αργεντινή ως canyengue (κανζένγκε), που χαρακτηρίζεται από το λύγισμα των γονάτων, την κλίση του σώματος προς τα μπρός, την αμοιβαία στήριξη του ζευγαριού, και την επαφή στην κοιλιά. Αυτό το στυλ είχε έντονα Αφρικανικά στοιχεία αλλά με την πάροδο του χρόνου υποχώρησε και έδωσε την θέση του σε ένα στυλ με περισσότερη μεγαλοπρέπεια.
Η πρώτη γενιά των ερμηνευτών τάνγκο αναφέρεται σαν η "Παλιά Φρουρά" (Guardia Vieja). Το πρώτο τάνγκο που ηχογραφήθηκε ήταν του Angel Villoldo (Άνχελ Βιζόλντο). Η μουσική παιζόταν με όργανα που μπορούσαν εύκολα να μεταφερθούν: τρίο φλάουτο-κιθάρα-βιολί, με το μπαντονεόν να φτάνει περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Η διάδοση του μπαντονεόν οφειλόταν πρωτίστως στον Eduardo Arolas (Εδουάρδο Αρόλας), ενώ ο Vicente Greco (Βισέντε Γκρέκο, 1886-1924) καθιέρωσε το σεξτέτο για το τάνγκο, αποτελούμενο από πιάνο, κοντραμπάσο, δύο βιολιά και δύο μπαντονεόν. Παρά την περιφρόνηση, μερικοί το υποστήριξαν θερμά, όπως ο συγγραφέας Ricardo Güiraldes (Ρικάρδο Γκουϊράλντες), πλέει-μπόϋ και γόνος της Αργεντίνικης αριστοκρατίας γαιοκτημόνων. Ο Güiraldes έπαιξε ρόλο στη διεθνή απήχηση του τάνγκο, το οποίο κατέκτησε τον κόσμο μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Το Τάνγκο είναι ο χορός των συναισθημάτων!
Στην γέννεσή του εξέφραζε συναισθήματα απόκληρων της κοινωνίας που ένοιωθαν θλίψη, νοσταλγία, ανασφάλεια, και πάθος για μια καλύτερη ζωή . Στη συνέχεια και κατά την περίοδο μετά το 1900 μέχρι και το 1915 ο ρυθμός του γίνεται ο πιο χαρούμενος, πιο έντονος και ακόμα πιο αισθησιακός. Μεταξύ του 1917 μέχρι και 1935 συντελούνται αρκετές αλλαγές, δεδομένου ότι η αργκό του λιμανιού και των παρανόμων, καθώς και οι προκλητικές και αισθησιακές κινήσεις του χορού δεν είναι αποδεκτές από την μεσαία τάξη, συν την εμφάνιση του Bandoneon, του κατεξοχήν μουσικού οργάνου του Tango, συν την διάδοση του Tango στο Παρίσι και στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, γεννάται η ανάγκη για την ύπαρξη μιας αγοράς Tango μουσικής και ηχογράφησής της. Ο χορός γίνεται πιο ευπρεπής και μπαίνει σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με το τραγούδι, είναι η εποχή που δημιουργούνται οι τραγουδιστές - αστέρες με κορυφαίο τον Carlos Gardel, η προσωπολατρία του οποίου άγγιζε την υπερβολή, αν αναλογιστεί κανείς την έλλειψη των σημερινών μέσων μαζικής ενημέρωσης, και καταλαμβάνουν την Tango σκηνή, πράγμα το οποίο δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο για τους χορευτές εκείνης της εποχής. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1930, ο χορός στο Buenos Aires γίνεται λιγότερο δημοφιλής σε σχέση με το τραγούδι. Και φτάνουμε στην Χρυσή περίοδο του Τάνγκο στα 1935 μέχρι και τα 1955.Το 1935, έτος το οποίο συμπίπτουν δύο γεγονότα εξαιρετικά μεγάλης σημασίας, το πρώτο είναι ο θάνατος του Carlos Gardel και το δεύτερο το ντεμπούτο της ορχήστρας του Juan D’ Arienzo στο καμπαρέ "Chantecler", ξεκινά η λεγόμενη χρυσή περίοδος του Tango, η οποία λήγει με την πτώση του Περόν το 1955.Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου όλα τα στοιχεία του Tango βρισκότανε σε απόλυτη αρμονία. Οι μουσικοί παίζανε για τους χορευτές, οι τραγουδιστές τραγουδούσαν και εντάσσονταν μέσα στην ορχήστρα, σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο, όπου οι τραγουδιστές κυριαρχούσαν. Η ύπαρξη πολλών μεγάλων και εξαιρετικών ορχηστρών, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την εξέλιξη του χορού και οδήγησε σε έναν γόνιμο ανταγωνισμό, ο οποίος εκτόξευσε τη μουσική στο απόγειό της.
Η ουσιαστική περίοδος κρίσης του Tango ξεκινά με την πτώση του Περόν το 1955.Το Tango καταδιώχθηκε από τις στρατιωτικές δικτατορίες που ακολουθήσανε. Ο αριθμός των 600 ορχηστρών που υπήρχανε επί εξουσίας Περόν μειώνεται δραματικά ιδιαίτερα κατά την περίοδο της σκληρότερης δικτατορίας που γνώρισε η Αργεντινή από καταβολής της, της δικτατορίας του Βιδέλα το 1974. Χιλιάδες συλλήψεις, φυλακίσεις και εξαφανίσεις αντιφρονούντων. Μουσικοί και δημιουργοί του Tango, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τη χώρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αυτοεξόριστων προσφύγων καταφεύγει στο Παρίσι όπου και ανατρέχει στις ρίζες του Tango, καθώς γεννάται η νοσταλγία για την πατρίδα, η θλίψη και ο πόνος της υποχρεωτικής εγκατάλειψης. Το Tango πολιτικοποιείται και γίνεται όργανο μιας αντιπολίτευσης που θέλει να δράσει δυναμικά στην αλλαγή της κοινωνίας. Η μουσική παίζει πια τον κυρίαρχο ρόλο, το τραγούδι και ο χορός περνάνε σε δεύτερη μοίρα και η επίδραση της τζαζ οδηγεί στην γένεση του Tango Nuevo με κύριο εκπρόσωπό του τον Astor Piazzolla που αν και κατακρίθηκε από τους ίδιους τους συμπατριώτες του η καταξίωσή του ήρθε πολύ αργότερα.
Σήμερα το τάνγκο χορεύεται σε όλο τον κόσμο και έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια ανθρώπους . Όπως κάθε χρόνο, την ημέρα των γενεθλίων του θρυλικού Κάρλος Γκαρντέλ, εορτάζεται, στο Μπουένος Άιρες η ημέρα του τάνγκο στις 11 Δεκεμβρίου !
Articles:
- The History of Tango Dance – 150 years of Tango in Buenos Aires
- This history of Tango Dance is based on many years of study and research in Buenos Aires. The subject is a huge one, and the memories of great dancers have rarely been recorded.
- Tango Dance Styles of the Golden Age
- The huge variety of Tango dance styles in Buenos Aires in the 1940s and 1950s represents amazing depth and richness. Here are three different broad styles danced by the great Tango dancers.
- The Traditional Way to Learn to Dance Tango
- The traditional way in which a young man would learn to dance Tango was surprisingly uniform across the whole of the city by the 1940s, and very possibly some time before that.
- The Dark Age of Tango
- The coup in 1955 that ousted General Perón had profound consequences for Argentina as a whole, and for the Tango in particular, launching the country into a kind of modern Dark Age.
- The Tango Renaissance
- The fall of the military junta in Argentina in 1983 began a spectacular Tango Renaissance in Buenos Aires. Friends of mine who were there at that time tell me the atmosphere was extraordinary.
- Canyengue, Orillero and Tango de Salon
- As people came to Buenos Aires from many different countries looking for the truth about Tango, many of them began to ask, “What are Canyengue, Orillero and Tango de Salon?”
- The Birth of Couple Dance
- Tango was the first couple dance ever seen in Europe that involved improvisation. It was the arrival and popularity of Tango that really defines the beginning of couple dancing as we understand it.
- .....
- The History of Tango Music
- The History of Tango Music is fascinating, with many unexpected twists and turns, and filled with fabulous characters. Tango Music is as old as Jazz, and the variety of the music is as wide.
- We would love to hear from you
- Contact history-of-tango.com
- Latest News
- The latest news from TotalTango&history-of-tango.com
- ΠΗΓΗ:http://www.history-of-tango.com/
- Η περίοδος της αναγέννησης, από το 1983 και μετά
- Το 1983 σηματοδοτεί αφ ενός την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή και αφ ετέρου την εμφάνιση της μουσικοχορευτικής θεατρικής παράστασης Tango Argentino, που περιόδευσε την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική. Και τα δύο γεγονότα θεωρούνται ότι συνέβαλλαν στην αναγέννηση του ενδιαφέροντος για το τάνγκο, ως μουσική και ως χορό, τόσο στην Αργεντινή όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
- Ακμάζουν ξανά ορχήστρες που παίζουν κλασσικά τάνγκο (Sexteto Mayor, Color Tango, και πολλές άλλες) και νέοι τραγουδιστές που ακόμη και όταν τραγουδούν καινούρια τραγούδια μένουν πιστοί στο ήθος και το ύφος του τάνγκο (π.χ. ο Daniel Melingo).
- Άλλες πρόσφατες τάσεις μπορούν να περιγραφούν ως «ηλεκτρο-τάγκο» ή «κράμα-τάγκο», όπου οι ηλεκτρονικές επιδράσεις μπορούν να είναι από ανεπαίσθητες έως κυρίαρχες. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν το συγκρότημα Tanghetto, το συγκρότημα Narcotango του Carlos Libedinski, το συγκρότημα Gotan Project (με βάση το Παρίσι), το συγκρότημα Bajofondo του Gustavo Santaolala, κλπ. Κάποιοι χορευτές του τάνγκο ανά τον κόσμο απολαμβάνουν να χορεύουν αυτήν την μουσική, ενώ άλλοι την θεωρούν αποξενωμένη από την μουσική και χορευτική παράδοση και την αποφεύγουν. Άλλοι μουσικοί συνέχισαν στα ίχνη του Astor Piazzolla, χρησιμοποιώντας στο τάνγκο στοιχεία από την τζαζ και από την κλασική μουσική, παραδείγματος χάριν ο Ντίνο Σαλούτσι, ο Rodolfo Mederos, ο Ενρίκε Μαρτίν Εντένσα, ο Χουάν Μαρία Σολάρε και ο Fernando Otero. Αντίκτυπος στην μουσική και τον χορό
Ήδη από την δεκαετία του 20 πολλοί γνωστοί συνθέτες κλασσικής μουσικής επηρεάστηκαν από το τάνγκο και έβαλαν στοιχεία του σε συνθέσεις τους. Στις μέρες μας το τάνγκο έχει γίνει μέρος του ρεπερτορίου πολλών κλασσικών μουσικών. Ο βαρύτονος Jorge Chaminé, ο τσελλίστας Yo-Yo Ma, η πιανίστρια Martha Argerich, ο διευθυντής ορχήστρας Daniel Barenboim, ο βιoλιστής Gidon Kremer, ο τενόρος Placido Domingo, ο τενόρος Marcelo Álvarez και άλλοι έχουν ερμηνεύσει και ηχογραφήσει τάγκο. Εξ άλλου συνθέτες και ερμηνευτές άλλων δημοφιλών μουσικών ειδών, όπως της σάλσα, της ηλεκτρονικής ποπ, του ροκ και άλλων συχνά διαλέγονται καλλιτεχνικά με την παράδοση του τάγκο. Παράλληλα πολλοί χορογράφοι έχουν εμπνευστεί από το τάνγκο, ενδεικτικά ο Maurice Béjart, ο Paul Taylor, η Pina Bausch και άλλοι. (...)
ΠΗΓΗ: https://tangoalmagro.wordpress.com/h-mousikh-tou-xorou/