Η "κατάκτηση" της τουρκικής γης
Πριν από μόλις δέκα χρόνια η αγορά ακινήτων από αλλοδαπούς στην γειτονική Τουρκία αντιμετωπιζόταν με απόλυτη καχυποψία, ως μία εξέλιξη η οποία απειλούσε να φέρει τη χώρα σε ένα ιδιόμορφο καθεστώς κατοχής, με εργαλείο τους τίτλους ιδιοκτησίας επί της γης. Μπορούσε, λόγου χάρη, να ακούσει κανείς την χήρα του Bulent Ecevit και αντιπρόεδρο του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Rahsan να κινδυνολογεί ότι “οι Έλληνες έχουν αγοράσει όλη τη Θράκη, το Χατάι [η επαρχία της Αντιόχειας] έχει χαθεί, οι Εβραίοι έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους της νοτιοανατολικές επαρχίες και οι Βρετανοί τα περίχωρα της αλλοτινής αρμενικής πρωτεύουσας του Ani.''
Η ψυχολογία του “έθνους υπό πολιορκία” έχει υποχωρήσει και η Τουρκία ανακαλύπτει στις μέρες μας τα πλεονεκτήματα της μαζικής εισόδου των αλλοδαπών στο real estate. Καταλύτης υπήρξε η κατάργηση το 2012 των απαιτήσεων αμοιβαιότητας, ήτοι της επιβολής στους υπηκόους τρίτων χωρών των ίδιων περιορισμών που ισχύουν στις χώρες τους για τους Τούρκους πολίτες.
Το αποτέλεσμα ήταν η αγορά ακινήτων από αλλοδαπούς να φτάσει να αντιπροσωπεύει το 33% των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Τουρκία, καταγράφοντας διαρκώς αυξητική τάση.
Τα τελευταία έξι χρόνια αγοράστηκαν από αλλοδαπούς ακίνητα συνολικής αξίας 16,29 δισ. δολαρίων – ενώ μόνο για το 2014 το σχετικό ποσό έφθασε τα 4,32 δισ. δολάρια, καταγράφοντας ιστορικό υψηλό.
Σύμφωνα με την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία, ο αριθμός των ακινήτων που πωλήθηκαν έφθασε τα 12.181 το 2013, τα 18.959 το 2014 και τα 6.115 το πρώτο τετράμηνο του 2015 – μολονότι όλοι οι παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι φέτος η κίνηση έχει προσωρινά φρενάρει εν αναμονή των βουλευτικών εκλογών της 7ης Ιουνίου.
Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η ζήτηση για τα πολυτελή συγκροτήματα κατοικιών όπου οι ξένοι αγοραστές αντιπροσωπεύουν το 54% του συνόλου.
Με βάση στοιχεία που χορήγησε το τουρκικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας στο Al-Monitor.com, πρώτη ομάδα ξένων αγοραστών είναι οι Βρετανοί ακολουθούμενοι στη σειρά από τους Ρώσους, τους Γερμανούς, τους Νορβηγούς, τους Δανούς, τους Ολλανδούς και τους Σουηδούς.
Ανερχόμενη κατηγορία αποτελούν οι Άραβες αγοραστές, καθώς στα τέλη του 2013 345 ακίνητα συνολικού εμβαδού 306.063 τετραγωνικών μέτρων ανήκαν σε Σαουδάραβες, 147 ακίνητα 90.709 τετραγωνικών μέτρων σε υπηκόους των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ μετά την κατάργηση της αμοιβαιότητας προστέθηκαν 381 Κουβεϊτιανοί, 20 Καταριανοί, 38 Λίβυοι και 7 Παλαιστίνιοι.
Τα στοιχεία για Ισραηλινούς αγοραστές δεν δημοσιοποιούνται ευρέως, διότι πιθανότατα αντιμετωπίζονται ως “ευαίσθητο δεδομένο”. Κατά το υπουργείο Χωροταξίας μόνο 38 οικίες έχουν αγοραστεί από υπηκόους του Ισραήλ στην Τουρκική Δημοκρατία καθ' όλα τα χρόνια ύπαρξης των δύο χωρών.
Πάντως, παρά τους φόβους της χήρας Ecevit οι ξένοι δεν επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για περιοχές “ιδιαίτερου εθνικού ενδιαφέροντος”.
Αντίθετα, η αγοραστική κίνηση σπό πλευράς ιδιωτών επικεντρώνεται, όπως είναι φυσικό, στις περιοχές της Αττάλειας και της Μερσίνας στα παράλια της Μεσογείου ή στις ακτές του Μαρμαρά (επαρχίες Προύσας και Γιάλοβας) και του Αιγαίου (επαρχίες Αϊδινίου και Μούγλων). Οι Βρετανοί έχουν μια προτίμηση προς το Αιγαίο (Didim, Kusadasi, Bodrum), ενώ οι Ρώσοι και οι Σκανδιναβοί προς τα ακόμη θερμότερα κλίματα της Αττάλειας και της γειτονικής της Alanya. Οι επιχειρήσεις, πάλι, στρέφονται σε χώρους γραφείων στην Κωνσταντινούπολη.
Οι πωλούμενες κατοικίες δεν προορίζονται μόνο για άμεση χρήση, αλλά και για ενοικίαση σε τρίτους. Ωστόσο μια επενδυτική κίνηση αυτού του τύπου, κρύβει ρίσκα. Όπως προειδοποίησε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ένωσης Επενδυτών Γης Omer Faruk Celik μιλώντας στην εφημερίδα Cumhuriyet “σπίτια που στους ντόπιους δίνονται έναντι 90.000 δολαρίων, στους ξένους πωλούνται για 100.000”. Όσοι επιχειρήσουν να τα μεταπωλήσουν θα βρεθούν ζημιωμένοι – λαμβάνοντας ιδίως υπ' όψιν ότι η λίρα υποτιμάται έναντι του δολαρίου και μεταχειρισμένα ακίνητα τιμολογούνται στο τοπικό νόμισμα.
02-Ιουν-2015
Του Κώστα Ράπτη
http://www.capital.gr/epikairotita/3024841/i-kataktisi-tis-tourkikis-gis