Joseph Stiglitz : Εγώ ξέρω πως θα ψήφιζα...





Την επίθεση της Ευρώπης στην ελληνική δημοκρατία περιγράφει με σκληρή γλώσσα ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόσεφ Στίγκλιτς, σε νέο άρθρο του στο οποίοι ασκεί δριμεία κριτική στην εμμονή των προθεσμιών - τελεσιγράφων προς την ελληνική κυβέρνηση με στόχο εκείνη να γονατίσει και να δεχτεί το απαράδεκτο… όχι απλά λιτότητα αλλά και τιμωρητικές πολιτικές.
«Γιατί, όμως, η Ευρώπη να κάνει κάτι τέτοιο; Γιατί οι ηγέτες της Ευρωπαικής Ένωσης αντιστέκονται στο δημοψήφισμα και αρνούνται να δώσουν μία ολιγοήμερη παράταση στην προθεσμία της 30ης Ιουνίου για την αποπληρωμή της επόμενης δόσης προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Δεν γίνονται όλα στην Ευρώπη για την δημοκρατία;», αναρωτιέται ο αναγνωρισμένος οικονομολόγος. Και απαντά, «το θέμα δεν είναι τα χρήματα».
«Πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να δουν το τέλος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της αριστερής του κυβέρνησης. Εξάλλου, είναι εξαιρετικά ενοχλητικό να υπάρχει στην Ελλάδα μια κυβέρνηση που αντιτίθεται με τέτοιο τρόπο σε αυτές τις πολιτικές που έχουν κάνει τόσα πολλά, ώστε να αυξηθεί η ανισότητα σε τόσες πολλές προηγμένες χώρες και η οποία είναι τόσο αφοσιωμένη στον περιορισμό της ανεξέλεγκτης εξουσίας του πλούτου. Φαίνεται ότι είναι πεπεισμένοι ότι μπορούν να ρίξουν την ελληνική κυβέρνηση με το να την εκβιάζουν να αποδεχτεί μια συμφωνία που έρχεται σε αντίθεση με την εντολή την οποία έχει λάβει», εξηγεί ο Τζόσεφ Στίγκλιτς.
Τέλος αφήνει να εννοηθεί πώς εκείνος θα ψήφιζε…



Ολόκληρο το άρθρο:

Η ολοένα και κλιμακούμενη ένταση και η πικρία στην Ευρώπη μπορεί να φαίνεται, σε όσους παρακολουθούν από εξωτερική θέση τις εξελίξεις, ως ένα αναπόφευκτο αποτέλεσμα του πικρού φινάλε της αντιπαράθεσης μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών. Στην πραγματικότητα, οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη ξεκινήσει να αποκαλύπτουν την πραγματική φύση της συνεχιζόμενης διαμάχης σχετικά με το χρέος,  και η απάντηση δεν είναι ευχάριστη: το διακύβευμα είναι τελικά η ισχύς και η δημοκρατία πολύ περισσότερο από τα χρήμα και την οικονομία.

Οπωσδήποτε, τα οικονομικά μέτρα που κρύβονται πίσω από το πρόγραμμα της Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και τα οποία επιβλήθηκαν στην Ελλάδα πέντε χρόνια πριν υπήρξαν ακραία, οδηγώντας σε μια ύφεση της τάξης του 25% στο ΑΕΠ της χώρας. Δε μπορώ να σκεφτώ μια παρόμοια περίπτωση λιτότητας που να έχει οδηγήσει σε τέτοιες καταστροφικές συνέπειες: Για παράδειγμα, το ποσοστό της νεανικής ανεργίας στην Ελλάδα ξεπερνά σήμερα το 60%.

Είναι εντυπωσιακό ότι η Τρόικα έχει αρνηθεί να αποδεχτεί την ευθύνη για ο,τιδήποτε από αυτά ή να παραδεχτεί το πόσο εσφαλμένες υπήρξαν οι προβλέψεις της και πόσο εσφαλμένα αυτά τα μοντέλα. Αλλά αυτό που είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό, είναι ότι οι ευρωπαίοι δεν έχουν ακόμη μάθει κάτι σχετικά. Η Τρόικα ακόμη απαιτεί η Ελλάδα να πετύχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα (εξαιρουμένων των πληρωμών τόκων) της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018.

Οι οικονομολόγοι σε όλο τον κόσμο έχουν καταδικάσει αυτόν τον σκοπό ως τιμωρητικό, γιατί η εξυπηρέτησή του θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε περαιτέρω εμβάθυνση της ύφεσης. Πράγματι, ακόμη κι εάν το χρέος της Ελλάδας αναδιαρθρωθεί πέρα από οποιοδήποτε σημείο μπορούμε να φανταστούμε, η χώρα θα παραμείνει σε ύφεση αν οι ψηφοφόροι δεσμευτούν να υπηρετήσουν το στόχο που έχει θέσει η Τρόικα στο δημοψήφισμα που θα λάβει χώρα την Κυριακή.

Με όρους μετασχηματισμού ενός μεγάλου πρωτογενούς ελλείμματος σε πλεόνασμα, λίγες χώρες έχουν πετύχει, αυτό που πέτυχαν οι έλληνες μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια. Αν και με όρους ανθρώπινου κόστους και πτώσης του επιπέδου της ποιότητας της ζωής το ποσοστό παραμένει δραματικά υψηλό, οι πρόσφατες προτάσεις της κυβέρνησης φαίνεται να είχαν διανύσει ένα μακρύ δρόμο με στόχο να προσεγγίσουν τις απαιτήσεις των δανειστών.

Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι: σχεδόν κανένα μέρος του υψηλού χρηματικού ποσού που δόθηκαν ως δάνειο στην Ελλάδα δεν πήγε στην πραγματικότητα εκεί. Προορίστηκε για την αποπληρωμή δανειστών του ιδιωτικού τομέα -συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών. Η Ελλάδα πήρε μία εξευτελιστική αμοιβή, αλλά πλήρωσε, την ίδια στιγμή, μεγάλο τίμημα για να την επιβίωση αυτών των τραπεζικών συστημάτων. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλοι «επίσημοι» πιστωτές δε χρειάζονται τα χρήματα που ζητιούνται. Μέσα σε ένα σενάριο «κάνοντας τη δουλειά ως συνήθως» τα χρήματα που εισπράχθηκαν κατά το πιθανότερο θα καταλήξουν να δανειστούν εκ νέου στην Ελλάδα.

Αλλά και πάλι το θέμα δεν είναι τα χρήματα. Είναι για την χρήση «προθεσμιών» που θα αναγκάσουν την Ελλάδα να γονατίσει, να δεχτεί αυτό που είναι απαράδεκτο -όχι μόνο μέτρα λιτότητας, αλλά και άλλες τιμωρητικές πολιτικές.

Γιατί, όμως, η Ευρώπη να κάνει κάτι τέτοιο; Γιατί οι ηγέτες της Ευρωπαικής Ένωσης αντιστέκονται στο δημοψήφισμα και αρνούνται να δώσουν μία ολιγοήμερη παράταση στην προθεσμία της 30ης Ιουνίου για την αποπληρωμή της επόμενης δόσης προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Δεν γίνονται όλα στην Ευρώπη για την δημοκρατία;

Το Γενάρη οι έλληνες πολίτες ψήφισαν για μια κυβέρνηση που είχε δεσμευτεί για τον τερματισμό της λιτότητας. Εάν η κυβέρνηση είχε εκπληρώσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις της, θα είχε ήδη απορρίψει την πρόταση. Αλλά ήθελε να δώσει την ευκαιρία στον ελληνικό λαό να τοποθετηθεί πάνω σε αυτό το τόσο σημαντικό για την μελλοντική ευημερία της χώρας τους ζήτημα. Αυτή η ανησυχία για τη λαϊκή νομιμοποίηση είναι ασυμβίβαστη με τις πολιτικές της ευρωζώνης, που ποτέ δεν ήταν και τόσο δημοκρατικές. Τα περισσότερα μέλη-κυβερνήσεις της δεν επιδίωκαν την έγκριση των λαών τους για την παράδοση της νομισματικής κυριαρχίας τους στην ΕΚΤ. Όταν η Σουηδία το έπραξε, οι σουηδοί είπαν όχι. Αντιλαμβάνονταν ότι η ανεργία θα αυξανόταν εάν η νομισματική πολιτική της χώρας καθοριζόταν από μια κεντρική τράπεζα που μεριμνούσε μονόπλευρα για τον πληθωρισμό (και επίσης ότι δεν θα υπήρχε επαρκής μέριμνα για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα). Η οικονομία θα υπέφερε, γιατί το οικονομικό μοντέλο στο οποίο στηρίζεται η ευρωζώνη είχε ως βασική προϋπόθεση τις σχέσεις εξουσίας εις βάρος των εργαζομένων. Και, ασφαλώς, αυτό που βλέπουμε σήμερα, 16 χρόνια μετά την θεσμοθέτηση αυτών των σχέσεων στην ευρωζώνη, βρίσκεται στον αντίποδα της δημοκρατίας: Πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να δουν το τέλος του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της αριστερής του κυβέρνησης. Εξάλλου, είναι εξαιρετικά ενοχλητικό να υπάρχει στην Ελλάδα μια κυβέρνηση που αντιτίθεται με τέτοιο τρόπο σε αυτές τις πολιτικές που έχουν κάνει τόσα πολλά, ώστε να αυξηθεί η ανισότητα σε τόσες πολλές προηγμένες χώρες και η οποία είναι τόσο αφοσιωμένη στον περιορισμό της ανεξέλεγκτης εξουσίας του πλούτου. Φαίνεται ότι είναι πεπεισμένοι ότι μπορούν να ρίξουν την ελληνική κυβέρνηση με το να την εκβιάζουν να αποδεχτεί μια συμφωνία που έρχεται σε αντίθεση με την εντολή την οποία έχει λάβει.

Είναι δύσκολο να συμβουλεύσουμε τους έλληνες για το πώς θα ψηφίσουν στις 5 Ιούλη. Ούτε η εναλλακτική λύση -έγκριση ή απόρριψη των όρων της τρόικας- θα είναι εύκολη, ενώ και τα δυο ενέχουν υπερβολικό ρίσκο. Ένα ΝΑΙ θα σήμαινε μια χωρίς τέλος ύφεση. Ίσως μια χώρα στα πρόθυρα της εξάντλησης -μια χώρα που έχει ξεπουλήσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της και της οποίας η νεολαία έχει μεταναστεύσει- θα μπορούσε τελικά να καταφέρει διαγραφή του χρέους της. Ίσως, έχοντας συρρικνωθεί σε μια μεσαίου εισοδήματος οικονομία, η Ελλάδα μπορεί τελικά να καταφέρει να λάβει βοήθεια από την Παγκόσμια Τράπεζα. Αυτά όλα είναι πιθανό να συμβούν την επόμενη ή μεθεπόμενη δεκαετία.

Αντίθετα, το ΟΧΙ θα δώσει τουλάχιστον τη δυνατότητα στην Ελλάδα, μια χώρα με ισχυρή δημοκρατική παράδοση, να πάρει την τύχη της στα δικά της χέρια. Ο ελληνικός λαός μπορεί να έχει την ευκαιρία να σχεδιάσει ένα μέλλον, το οποίο, ίσως,  χωρίς την ευημερία του παρελθόντος είναι πολύ πιο αισιόδοξο από το σημερινό ασυνείδητο βασανιστήριο.

Εγώ ξέρω πως θα ψήφιζα.

Πηγή: 
project-syndicate.org

Μετάφραση : 
Αιμιλία Κουκούμα, Αλίκη Κοσυφολόγου 
/ RedNotebook


Σκίτσο του Μ.ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ



                 Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α                    

 Europe’s Attack on Greek Democracy

NEW YORK – The rising crescendo of bickering and acrimony within Europe might seem to outsiders to be the inevitable result of the bitter endgame playing out between Greece and its creditors. In fact, European leaders are finally beginning to reveal the true nature of the ongoing debt dispute, and the answer is not pleasant: it is about power and democracy much more than money and economics.

Of course, the economics behind the program that the “troika” (the European Commission, the European Central Bank, and the International Monetary Fund) foisted on Greece five years ago has been abysmal, resulting in a 25% decline in the country’s GDP. I can think of no depression, ever, that has been so deliberate and had such catastrophic consequences: Greece’s rate of youth unemployment, for example, now exceeds 60%.

It is startling that the troika has refused to accept responsibility for any of this or admit how bad its forecasts and models have been. But what is even more surprising is that Europe’s leaders have not even learned. The troika is still demanding that Greece achieve a primary budget surplus (excluding interest payments) of 3.5% of GDP by 2018.

Economists around the world have condemned that target as punitive, because aiming for it will inevitably result in a deeper downturn. Indeed, even if Greece’s debt is restructured beyond anything imaginable, the country will remain in depression if voters there commit to the troika’s target in the snap referendum to be held this weekend.

In terms of transforming a large primary deficit into a surplus, few countries have accomplished anything like what the Greeks have achieved in the last five years. And, though the cost in terms of human suffering has been extremely high, the Greek government’s recent proposals went a long way toward meeting its creditors’ demands.

We should be clear: almost none of the huge amount of money loaned to Greece has actually gone there. It has gone to pay out private-sector creditors – including German and French banks. Greece has gotten but a pittance, but it has paid a high price to preserve these countries’ banking systems. The IMF and the other “official” creditors do not need the money that is being demanded. Under a business-as-usual scenario, the money received would most likely just be lent out again to Greece.

But, again, it’s not about the money. It’s about using “deadlines” to force Greece to knuckle under, and to accept the unacceptable – not only austerity measures, but other regressive and punitive policies.

But why would Europe do this? Why are European Union leaders resisting the referendum and refusing even to extend by a few days the June 30 deadline for Greece’s next payment to the IMF? Isn’t Europe all about democracy?

In January, Greece’s citizens voted for a government committed to ending austerity . If the government were simply fulfilling its campaign promises, it would already have rejected the proposal. But it wanted to give Greeks a chance to weigh in on this issue, so critical for their country’s future wellbeing.
That concern for popular legitimacy is incompatible with the politics of the eurozone, which was never a very democratic project. Most of its members’ governments did not seek their people’s approval to turn over their monetary sovereignty to the ECB. When Sweden’s did, Swedes said no. They understood that unemployment would rise if the country’s monetary policy were set by a central bank that focused single-mindedly on inflation (and also that there would be insufficient attention to financial stability). The economy would suffer, because the economic model underlying the eurozone was predicated on power relationships that disadvantaged workers.

And, sure enough, what we are seeing now, 16 years after the eurozone institutionalized those relationships, is the antithesis of democracy: Many European leaders want to see the end of Prime Minister Alexis Tsipras’s leftist government. After all, it is extremely inconvenient to have in Greece a government that is so opposed to the types of policies that have done so much to increase inequality in so many advanced countries, and that is so committed to curbing the unbridled power of wealth. They seem to believe that they can eventually bring down the Greek government by bullying it into accepting an agreement that contravenes its mandate.

It is hard to advise Greeks how to vote on July 5. Neither alternative – approval or rejection of the troika’s terms – will be easy, and both carry huge risks. A yes vote would mean depression almost without end. Perhaps a depleted country – one that has sold off all of its assets, and whose bright young people have emigrated – might finally get debt forgiveness; perhaps, having shriveled into a middle-income economy, Greece might finally be able to get assistance from the World Bank. All of this might happen in the next decade, or perhaps in the decade after that.

By contrast, a no vote would at least open the possibility that Greece, with its strong democratic tradition, might grasp its destiny in its own hands. Greeks might gain the opportunity to shape a future that, though perhaps not as prosperous as the past, is far more hopeful than the unconscionable torture of the present.

I know how I would vote.

Joseph E. Stiglitz
Joseph E. Stiglitz, a Nobel laureate in economics and University Professor at Columbia University, was Chairman of President Bill Clinton’s Council of Economic Advisers and served as Senior Vice President and Chief Economist of the World Bank. His most recent book, co-authored with Bruce Greenwald, is Creating a Learning Society: A New Approach to Growth, Development, and Social Progress.

ΠΗΓΗ
29-6-2015