Φιλοευρωπαϊσμός – Ευρωσκεπτικισμός: Το νέο ελληνικό πολιτικό δίπολο


Σκίτσο του Μ.ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ

Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων και ο εξαναγκασμός του ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει στην υπογραφή ενός 3ου Μνημονίου, εκ των πραγμάτων θέτουν τέλος στην κυριαρχία του πολιτικού διαχωρισμού “μνημονιακών” και “αντιμνημονιακών” που επικράτησε στην ελληνική κοινωνία κατά τα πέντε τελευταία χρόνια.

Η οικονομική καταστροφή μεγάλου τμήματος του πληθυσμού, η επί σειρά ετών άδικη στάση της τρόικα και πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς την πατρίδα μας και κυρίως οι εξελίξεις των δύο τελευταίων εβδομάδων, προκαλούν την αίσθηση της αδικίας στον λαό και επιταχύνουν την εμφάνιση ενός νέου πολιτικού δίπολου, το οποίο θα προσδιορίσει το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας για πολλά από τα επόμενα χρόνια.

Το πρώην “μνημονιακό” τμήμα της κοινωνίας, οι οπαδοί του “Ναι” του δημοψηφίσματος, αναμειγνύουν και συσπειρώνουν τις πολιτικές τους δυνάμεις δημιουργώντας ένα “φιλοευρωπαϊκό” μπλοκ, το οποίο κάνει σημαία του το ευρώ, την αυστηρή οικονομική πολιτική και την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη. Από την άλλη πλευρά, ένα μεγάλο τμήμα του πρώην “αντιμνημονιακού” τμήματος της κοινωνίας, οι οπαδοί του “Όχι”, με αισθήματα οργής για τα όσα συνέβησαν στα τελευταία χρόνια και ντροπής εξαιτίας της συμπεριφοράς των Ευρωπαίων στην Κυβέρνηση του Σύριζα, δημιουργούν -ανοιχτά πλέον- το μέτωπο του ελληνικού “ευρωσκεπτικισμού”.

Προς το παρόν, η ουσία της πολιτικής αντιπαράθεσης αφορά το αποδεκτό μέγεθος παραχώρησης τομέων ή τμημάτων εθνικής κυριαρχίας και εθνικών πολιτικών σε υπερεθνικά ευρωπαϊκά όργανα. Με δεδομένο ότι η ελληνική κοινωνία αποδέχεται -με συντριπτική ακόμη πλειοψηφία- την ευρωπαϊκή ταυτότητα της Ελλάδας και καθώς το μπλοκ των “ευρωσκεπτικιστών” βασίζεται ακόμη σε συναισθήματα που δημιουργήθηκαν στους τελευταίους μήνες, δεν έχει ακόμη απειληθεί σοβαρά το αίσθημα του φιλοευρωπαϊσμού που -επί δεκαετίες- έχει καλλιεργηθεί και ο ελληνικός “ευρωσκεπτικισμός” δεν έχει ακόμη αποκτήσει ιδεολογικές βάσεις. Όμως, καθώς η οικονομική ύφεση θα εντείνεται και καθώς ο λαϊκισμός θα προσδιορίζει τους υπεύθυνους όλων των δεινών προς την ευρωπαϊκή πλευρά, είναι θέμα χρόνου έως ότου ο ελληνικός “ευρωσκεπτικισμός” αποκτήσει σάρκα, οστά, ισχυρές βάσεις και μία αρκετά στέρεη ιδεολογία, η οποία θα έχει ως σημαία της την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Ακόμη και στο σημείο αυτό όμως, η “ευρωσκεπτικιστική” αντίθεση θα αφορά στη λειτουργία της Ευρωζώνης και όχι στο σύνολο του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο “ευρωσκεπτικισμός” επί χρόνια αποτελεί ένα αρκετά ισχυρό κίνημα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με χαρακτηριστικά όμως που -κατά κύριο λόγο- εναντιώνονται σε ολόκληρη τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέτοια κινήματα εντοπίζονται κυρίως στη Δανία και την Αγγλία, και στα τελευταία χρόνια στην Αυστρία και τη Γαλλία. Λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής οικονομικής κρίσης των τελευταίων ετών, ο ελληνικός “ευρωσκεπτικισμός” διαφέρει από τον “ευρωσκεπτικισμό” αυτών των κρατών. Όμως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα πράγματα θα παραμείνουν έτσι.

Λαμβάνοντας υπ' όψη ότι η ύφεση θα συνεχιστεί και τα αδιέξοδα θα πληθαίνουν, η λογική λέει ότι -μέσα στο χρόνο- το μέτωπο των “ευρωσκεπτικιστών” θα αυξάνει τις δυνάμεις του. Καθώς αυτό δε μπορεί πλέον να εμποδιστεί, το ζητούμενο -και το ευκταίο- θα πρέπει να είναι, να μπορέσει ο “ευρωσκεπτικισμός” να αποτελέσει έστω ένα ανάχωμα στη διαρροή πολιτών προς τις δυνάμεις της ακροδεξιάς, έτσι ώστε ο κύριος όγκος του “ευρωσκεπτικισμού” στην Ελλάδα να εξακολουθεί να κινείται μέσα στα πλαίσια της συνταγματικότητας και να συνιστά μία κίνηση αντίθεσης προς την Ευρωζώνη και όχι μία παράταξη δυναμικής ρήξης προς ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν αυτό δε μπορέσει να επιτευχθεί, τότε θα κινδυνέψει σοβαρά η ίδια η δημοκρατία.

Ο Αλέξης Τσίπρας, παρά την αποτυχία του στο ζήτημα της συμφωνίας με τους εταίρους, σήμερα εξακολουθεί να συνιστά τον κυρίαρχο του ελληνικού πολιτικού παιχνιδιού. Για το λόγο αυτό, η εξέλιξη του Σύριζα και του ιδίου προσωπικά, θα προσδιορίσουν το βαθμό ανάπτυξης του ελληνικού κινήματος “ευρωσκεπτικισμού” στα επόμενα χρόνια. Όσο ο Πρωθυπουργός υποστηρίζεται -τόσον από τους Ευρωπαίους, όσο και από τους Έλληνες πολιτικούς- στο μεταρρυθμιστικό έργο που αναλαμβάνει, τότε το μέτωπο των “ευρωσκεπτιστών” θα παραμένει σε χαμηλό σημείο και δε θα μπορέσει να απειλήσει ούτε το πολιτικό μας σύστημα, αλλά ούτε και την Ευρώπη. Εάν όμως διατηρηθεί η τιμωρητική στάση προς αυτόν και την Ελλάδα γενικότερα, τότε η φυσιολογική αντίδραση πολλών πολιτών θα είναι η πύκνωση των τάξεων των “ευρωσκεπτικιστών”, με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται. 

Καθώς το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα μεταβάλλεται δραματικά, οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να καταλάβουν ότι μπορεί σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας να μην είναι ο καλύτερος φίλος τους στην Ελλάδα, είναι όμως ο μόνος που μπορεί να τους δώσει τη σταθερότητα που επιθυμούν. Και για το λόγο αυτόν είναι αναγκαίο να καταλάβουν ότι θα πρέπει να πάψουν να ξεπερνούν τα όρια. Τέλος, θα πρέπει να καταλάβουν επίσης ότι, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα χρειάζεται να είναι ευλύγιστο και να μπορεί να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα των οικονομιών και των κοινωνιών που το απαρτίζουν.

Γιάννης Σιάτρας
  15-07-2015
''ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ-ΚΙΝΗΜΑ ΠΟΛΙΤΩΝ''
 http://www.forologoumenoi.gr/permalink/3317.html