Ο "νέος Ψυχρός Πόλεμος" μετά τη συμφωνία για το Ιράν




Μία ημέρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις της ομάδας "5+1” και το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα ο Αμερικανός πρόεδρος Barack Obama είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του Vladimir Putin.

Το γεγονός καθαυτό δεν ξενίζει στον βαθμό που ο ένοικος του Λευκού Οίκου συνομίλησε και με άλλους ηγέτες σχετικά με την "επόμενη μέρα” της ιστορικής συμφωνίας – ιδίως με περιφερειακούς συμμάχους των ΗΠΑ που αντιδρούσαν σε αυτήν και είχαν λόγους να ανησυχούν, όπως λ.χ. ο πρωθυπουργός του Ισραήλ και ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας.

Το παράδοξο είναι οι ιδιαίτερα θετικοί τόνοι με τους οποίους περιγράφεται η συνδιάλεξη με τον Putin, η οποία άλλωστε πραγματοποιήθηκε κατόπιν αμερικανικής πρωτοβουλίας.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, "ο Πρόεδρος Obama ευχαρίστησε τον πρόεδρο Putin για τον σημαντικό ρόλο της Ρωσίας στην επίτευξη αυτής της συμφωνίας, που αποτέλεσε την κατάληξη 20 μηνών εντατικής διπλωματίας”. Κατά το ίδιο κείμενο, "οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να μείνουν σε στενό συντονισμό κατά τη διάρκεια υλοποίησης της συμφωνίας και επίσης εξέφρασαν την επιθυμία να συνεργασθούν στην μείωση των περιφερειακών εντάσεων, ιδίως στη Συρία”.

Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, δεν παρέλειψε να προσθέσει ότι οι δύο ηγέτες συνεχάρησαν αλλήλους "για μία σημαντική επέτειο στις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ: τη συμπλήρωση 40 ετών από την κοινή διαστημική πτήση Apollo-Soyuz”, όταν τα πληρώματα του σοβιετικού και του αμερικανικού σκάφους αντάλλαξαν χειραψία στη στρατόσφαιρα.

Ο ίδιος ο Obama σε συνέντευξή του στον Tom Friedman των New York Times δήλωσε σχετικά με την συμφωνία για το Ιράν: "Θα είμαι ειλικρινής: Η Ρωσία βοήθησε σε αυτό”. Προσέθεσε ότι τον ενθάρρυνε το γεγονός ότι ο Putin του τηλεφώνησε προ μερικών εβδομάδων για να συζητήσουν την κατάσταση στη Συρία και παρατήρησε ότι οι απώλειες που υφίσταται στην παρούσα φάση το συριακό καθεστώς προσφέρει ευκαιρίες σοβαρού διαλόγου με αυτές, αλλά και αναδεικνύει τον κίνδυνο εξάπλωσης των τζιχαντιστών. Προφανώς η συνδιάλεξη στην οποία αναφέρεται ο Obama ήταν η ευχετήρια για την αμερικανική εθνική εορτή της 4ης Ιουλίου.

Τα παραπάνω προκαλούν κατάπληξη αν αναλογισθεί κανείς ότι ο νέος Ψυχρός Πόλεμος που ξέσπασε στις σχέσεις Ρωσίας-Δύσης με αφορμή την ουκρανική κρίση κατά τα λοιπά καλά κρατεί – με τον στρατηγό Joseph Dunford και τον πτέραρχο Paul Selva, που έχουν προταθεί από την κυβέρνηση Obama για τη θέση του αρχηγού και υπαρχηγού αντιστοίχως του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, να κατατάσσουν, κατά την ακρόασή τους ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής της Γερουσίας, τη Ρωσία ως πρώτη μεταξύ των απειλών για την ασφάλεια των ΗΠΑ. Επιπλέον, Aμερικανοί αξιωματούχοι φέρονται αποφασισμένοι, σύμφωνα με δημοσίευμα των Times του Λονδίνου, να κλιμακώσουν τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, σε περίπτωση συνέχισης της κρίσης στην Ουκρανία, περιορίζοντας από τις 30 στις 7 το χρονικό όριο δανειοδότησης ρωσικών επιχειρήσεων από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ο δε Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov έσπευσε τη στιγμή της συνυπογραφής της συμφωνίας με το Ιράν να υπενθυμίσει την πιο βαθιά πληγή στις διμερείς σχέσεις, ήτοι την αμερικανική αντιπυραυλική ασπίδα πέριξ της Ρωσίας, που, όπως είπε, δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης, εφόσον σχεδιάστηκε με την (προσχηματική) επίκληση της "ιρανικής απειλής".

Ωστόσο, όπως μας θυμίζει η ιστορία του αυθεντικού Ψυχρού Πολέμου, η αντίφαση είναι σχετική: η περιχαράκωση σε στρατόπεδα δεν αποκλείει τη συνεργασία των δύο πλευρών σε πεδία όπου τα συμφέροντά τους συμπίπτουν. Πολλοί μάλιστα αναρωτιούνται αν τα πρόσφατα εγκώμια του Obama για τον Putin υποκρύπτουν μια "ρεαλιστική” προσχώρηση σε μια λογική ζωνών επιρροής. Το Ιράν, πάντως, έσπευσε να οριοθετήσει για λογαριασμό του μια τέτοια ζώνη, διαμηνύοντας δια του Αγιατολαχ Hamenei ότι η Ισλαμική Δημοκρατία δεν θα εγκαταλείψει τους "αδελφούς” στην Παλαιστίνη, τον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, το Μπαχρέιν και την Υεμένη.

Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία για το Ιράν αποτελεί στο νου του Obama κάτι πολύ περισσότερο από ό,τι ο ίδιος διακηρύσσει ότι είναι: δηλ. μια ρύθμιση αυστηρά περιοριζόμενη στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Μια νέα περιφερειακή τάξη δείχνει να αναδύεται, με πιθανότερο επόμενο πεδίο δοκιμασίας της την Συρία. Καθόλου τυχαία, η Μόσχα κάνει λόγο για την ανάγκη μιας νέας "αντιτρομοκρατικής συμμαχίας” ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος (με τη συμμετοχή και του Ιράν) και προτρέπει δημοσίως τη στενή της σύμμαχο Δαμασκό να συμπράξει για το σκοπό αυτόν με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία, με τις οποίες η ρωσική διπλωματία ήδη έχει πυκνώσει τις επαφές.

 Του Κώστα Ράπτη
 19-Ιουλ-2015 08:33

http://www.capital.gr/epikairotita/3045684/o-neos-psuxros-polemos-meta-ti-sumfonia-gia-to-iran