Europian Central Bank (ECB): Εχθρός του ευρώ;

Ο στραγγαλισμός των ελληνικών τραπεζών είναι από νομικής και οικονομικής άποψης αδικαιολόγητος, υποστηρίζει σε ανάλυση του o αρθρογράφος των Financial Times, Martin Sandbu.

Δεν είναι ούτε ο ελληνικός λαός, ούτε καν το eurogroup που θα παίξει ρόλο στις εξελίξεις. Όλα εξαρτώνται από μια μικρή ομάδα ανθρώπων: το ΔΣ της ΕΚΤ. 

Το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών, γράφει ο Sandbu,προκλήθηκε από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να κάνει το αντίθετο από ό,τι έπρεπε προκειμένου να αποφευχθεί μια επιδρομή στις τράπεζες.

Δηλαδή, αντί να συνεχίσει την χρηματοδότηση έναντι εγγυήσεων- που κάτω από κανονικές συνθήκες είναι ασφαλείς- έκοψε τη γραμμή ζωής του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. 

Έτσι στην Ελλάδα τρομοκρατημένοι οι πολίτες έτρεξαν για μετρητά. Οι τράπεζες όμως είχαν λίγα μετρητά. Και κανονικά θα έπρεπε να μπορούν να προμηθευτούν από την Κεντρική Τράπεζα της ευρωζώνης, προσφέροντας ως εχέγγυα τις επενδύσεις τους έναντι του δανείου.

«Οταν όμως η κυβέρνηση στην Αθήνα ανακοίνωσε το δημοψήφισμα, η ΕΚΤ έκλεισε τη στρόφιγγα. Τι στο καλό σκέφτονταν;», αναρωτιέται ο Sandbu.

«Εάν η Ελλάδα καταλήξει εκτός ευρωζώνης, θα έχει συμβεί λόγω αυτής της απόφασης. Το κυρίαρχο ερώτημα για την οικονομική διακυβέρνηση της ευρωζώνης, επομένως, δεν αφορά στο ελληνικό δημοψήφισμα, αλλά στο πώς η κεντρική τράπεζα μπορεί να αρνείται να τροφοδοτεί με μετρητά όλες τις μεγάλες τράπεζες μιας χώρας μέλους...

»... Όπως έγραψε πρόσφατα ο οικονομολόγος Charles Wyplosz "πρόκειται για πολιτική απόφαση ιστορικής σημασίας... Αρνούμενη να στηρίξει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η ΕΚΤ έχει αποτύχει σε μια βασική της ευθύνη"» .

Η απόφαση είναι αδικαιολόγητη, υποστηρίζεται στο άρθρο.

«Οι ευρωπαϊκές συνθήκες αναφέρουν με σαφήνεια τι πρέπει να κάνει η ΕΚΤ, σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (άρθρο 127).

»Το πρωταρχικό καθήκον της είναι φυσικά η σταθερότητα των τιμών. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με αυτή την κρίση: η ελληνική οικονομία είναι τόσο μικρή που ακόμα κι εάν πλημμυρίσουν οι τράπεζες της με ρευστότητα δεν πρόκειται να επηρεαστεί το επίπεδο των τιμών στην ευρωζώνη. Και εκτός αυτού, η συντριβή του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και ο εξαναγκασμός της Ελλάδας να βγει από την ευρωζώνη θα έχει πιο καταστροφικά αποτελέσματα. 

»Αλλά, παρότι οι τραπεζίτες στην Φρανκφούρτη, σπάνια τις αναφέρουν, η ΕΚΤ έχει κι άλλες ευθύνες, με μοναδικό περιορισμό να μην προκαλούν πληθωρισμό.

»Δυο εξ αυτών έχουν απόλυτη σχέση- η μια είναι ειδική και η άλλη πιο γενική. 

»Το ειδικό καθήκον της ΕΚΤ είναι να "προωθεί την ομαλή λειτουργία του συστήματος πληρωμών".

»Ας ρωτήσει κανείς τους συνταξιούχους στις ουρές των ελληνικών τραπεζών ή τους εισαγωγείς που δεν εγκρίνονται οι πληρωμές τους, πόσο ομαλά λειτουργεί το σύστημα.

»Το γενικής φύσεως καθήκον της ΕΚΤ είναι να "στηρίζει τις γενικές οικονομικές πολιτικές στην Ένωση προκειμένου να συνεισφέρει στην επίτευξη των αντικειμενικών στόχων της Ένωσης", όπως αυτοί αναφέρονται στις συνθήκες.  

»Μια τέτοια οικονομική πολιτική  είναι "η επιτακτική ανάγκη να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ των τραπεζών και των κρατών", δηλαδή να διασφαλιστεί ότι η λειτουργία των τραπεζών δεν εξαρτάται από το αξιόχρεο των κρατών (και το αντίθετο).

»Επιπλέον δηλωμένος στόχος της Ε.Ε. είναι και η «βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης με βάση την ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη και  σταθερότητα των τιμών... πλήρη απασχόληση... οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή». 

»Προφανώς λοιπόν, η αποκοπή του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και ο αποκλεισμός της πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα των Ελλήνων πολιτών έρχεται σε αντίθεση με την νομική εντολή που έχει η ΕΚΤ.

»Υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα που μπορεί να προβάλει κανείς ότι η δίαιτα πείνας που έχει επιβάλει η ΕΚΤ στις Ελληνικές τράπεζες παραβαίνει τον νόμο...

»Αυτό φυσικά δεν είναι το επιχείρημα που θα ακούσει κανείς από όσους υποστηρίζουν τον περιορισμό της ρευστότητας στις Ελληνικές τράπεζες, λέγοντας ότι η νομική εντολή που έχει η ΕΚΤ απαγορεύει περαιτέρω χρονοδιάγραμμα.

»Το επιχείρημα τους έχει δυο σκέλη. Και τα δυο είναι αβάσιμα. 

»Πρώτον, λένε ότι εάν οι Ελληνικές τράπεζες τροφοδοτηθούν με ρευστότητα θα την χρησιμοποιήσουν για να δανείσουν στην κυβέρνηση. Και αυτό θα συνιστούσε έμμεση παράνομη χρηματοδότηση μιας κυβέρνησης από την ΕΚΤ.

»Εκτός του ότι αυτή είναι η συνηθισμένη πρακτική της ίδιας της ΕΚΤ, δεν αποτελεί κίνδυνο, διότι η ΕΚΤ ως επιβλέπουσα αρχή έχει ήδη περιορίσει το ποσό που μπορούν οι ελληνικές τράπεζες να δανείσουν στην κυβέρνηση της Αθήνας με την αγορά κρατικού χρέους. (Στην πραγματικότητα το ποσό αυτό είναι πολύ μικρό...)

»Το δεύτερο που λένε είναι ότι για να προστατευτεί η ΕΚΤ από πιθανές απώλειες, τα δάνεια των κεντρικών τραπεζών πρέπει να έχουν υπεραρκετά εχέγγυα- δηλαδή οι εγγυήσεις πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερες από την αξία των δανείων.  

»Αλλά πόσο μεγαλύτερα; Στην τελευταία δημοσιοποίηση της έκθεσης της, η Τράπεζα της Ελλάδος φαίνεται ότι έχει 156 δισ. ευρώ τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως υποθήκες και άλλα δάνεια) ως εγγυήσεις έναντι της έκτακτης χρηματοδότησης ύψους 77 δισ. ευρώ.

»Αυτό σημαίνει ότι ο δανειστής, δηλαδή η ΕΚΤ, ακόμα και με απώλειες της τάξης του 51%, πάλι θα πάρει πίσω τα λεφτά της.  

»Αξίζουν όμως τα δάνεια των ελληνικών νοικοκυριών ακι επιχειρήσεων τόσο λίγο; Ίσως.

»Αλλά τότε γιατί η ΕΚΤ, ως ρυθμιστική αρχή, λέει ότι οι Ελληνικές τράπεζες- που έχουν ίδια κεφάλαια στο 18% των περιουσιακών τους στοιχείων-  είναι αξιόχρεες; 

»Αυτά είναι ανοησίες. Η ΕΚΤ δεν μπορεί να τα θέλει όλα δικά της.

»Εάν ίδια κεφάλαια στο 18% του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων είναι αρκετή εγγύηση έναντι πιθανών ζημιών, τότε η ΕΚΤ θα πρέπει να δανείζει στην ίδια βάση- δηλαδή στο 82% της ονομαστικής αξίας των εγγυήσεων.

»Κάτι τέτοιο θα έβαζε άμεσα τέλος στην επιδρομή στις ελληνικές τράπεζες.

»Από την άλλη πλευρά, εάν το 18% (και πόσω μάλλον το 51% που ισχύει τώρα) δεν είναι αρκετό, τότε η ΕΚΤ θα έπρεπε να κηρύξει άμεσα τις τράπεζες χρεοκοπημένες και να πυροδοτήσει τον αντίστοιχο μηχανισμό αναδιάθρωσης τους, προκειμένου να αποκτήσουν πάλι πρόσβαση στη ρευστότητα.  

»Επομένως πρέπει να καταλήξουμε στο δραματικό συμπέρασμα ότι η ΕΚΤ παραβιάζει την εντολή που έχει και επιδεινώνει μια ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση.

»Ο,τι και να εννοούσε ο Μάριο Ντράγκι όταν έλεγε ότι «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» για να στηριχθεί το ευρώ, τώρα είναι μια καλή στιγμή να το αποδείξει».

7-7-2015

http://www.efsyn.gr/arthro/ekt-ehthros-toy-eyro