Joseph E. Stiglitz: The U.S. Must Save Greece






If Greece continues with austerity,
 it would be depression without end 

As the Greek saga continues, many have marveled at Germany’s chutzpah. It received, in real terms, one of the largest bailout and debt reduction in history and unconditional aid from the U.S. in the Marshall Plan. And yet it refuses even to discuss debt relief. Many, too, have marveled at how Germany has done so well in the propaganda game, selling an image of a long-failed state that refuses to go along with the minimal conditions demanded in return for generous aid.

The facts prove otherwise: From the mid-90’s to the beginning of the crisis, the Greek economy was growing at a faster rate than the EU average (3.9% vs 2.4%). The Greeks took austerity to heart, slashing expenditures and increasing taxes. They even achieved a primary surplus (that is, tax revenues exceeded expenditures excluding interest payments), and their fiscal position would have been truly impressive had they not gone into depression. Their depression—25% decline in GDP and 25% unemployment, with youth unemployment twice that—is because they did what was demanded of them, not because of their failure to do so. It was the predictable and predicted response to the austerity.

The question now is: What’s next, assuming (as seems ever more likely) they are effectively thrown out of the euro? It’s likely that the European Central Bank will refuse to do its job—as the Central Bank for Greece, it should do what every central bank is supposed to do, act as a lender of last resort. And if it refuses to do that, Greece will have no option but to create a parallel currency. The ECB has already begun tightening the screws, making access to funds more and more difficult.

This is not the end of the world: Currencies come and go. The euro is just a 16-year-old experiment, poorly designed and engineered not to work—in a crisis money flows from the weak country’s banks to the strong, leading to divergence. GDP today is more than 17% below where it would have been had the relatively modest growth trajectory of Europe before the euro just continued. I believe the euro has much to do with this disappointing performance.

Managing the transition from the euro to the Greek euro may not be easy, but Argentina and others have shown how it can be done. The government would recapitalize the banks in the new currency, continue with capital controls, restrict bank withdrawals, and facilitate the transfer of money within the banking system from one party to another. The money inside the banking system would be slightly discounted (i.e. worth slightly less than cash—in the case of Argentina, the discount was a few percentage points for ordinary transactions). Pensioners would need to get special treatment.

Meanwhile, Greece would begin the process of debt restructuring: Even the IMF says that it’s absolutely necessary. The Greeks might take a page from Argentina, exchanging current bonds for GDP-linked bonds, where payments increase with Greece’s prosperity. Such bonds align the incentives of debtors and creditors (unlike the current system, where Germany benefits from the weaknesses in Greece).

Greece can easily survive without the funds from the IMF and the eurozone. Greece has done such a good job of adjusting its economy that, apart from what it’s paying to service the debt, it has a surplus. It isn’t even dependent on the IMF and the eurozone for foreign exchange: At least before the most recent stranglehold that Greece’s creditors had imposed, it was running a current account surplus of 1%—5% if we exclude oil exports. (What it was buying abroad in imports was 1% less than what it was selling in exports.) Especially if oil prices remain low, and if its lower “new” exchange rate attracts more tourists and encourages exports, it can weather the storm.

After Argentina restructured its debt and devalued, it grew rapidly—the fastest rate of growth around the world except for China—from its crisis until the global financial crisis of 2008. Every country is different. Economists debate about how responsive exports and imports are to changes in exchange rates. Argentina benefited from a large increase in exports as a result of the commodity boom. There are, however, some striking similarities: Both countries were being strangled by austerity. Both countries under the IMF programs saw rising unemployment, poverty, and immense suffering. Had Argentina continued with austerity, there would have just been more of the same. The Argentina people rose up and said no. So, too, for Greece: If Greece continues with austerity, it would be depression without end.

The U.S. was generous with Germany as we defeated it. Now, it is time for the U.S. to be generous with our friends in Greece in their time of need, as they have been crushed for the second time in a century by Germany, this time with the support of the troika. At a technical level, the Federal Reserve needs to create a swap line with Greece’s central bank, which—as a result of the default of the ECB in fulfilling its responsibilities—will have to take on once again the role of lender of last resort. Greece needs unconditional humanitarian aid; it needs Americans to buy its products, take vacations there, and show a solidarity with Greece and a humanity that its European partners were not able to display.

   Joseph E. Stiglitz 
July 9, 2015
http://time.com/3949954/joseph-e-stiglitz-greece-crisis/




Στίγκλιτς: Οι ΗΠΑ πρέπει να σώσουν την Ελλάδα
Παρέμβαση

Με άρθρο-παρέμβαση του που δημοσιεύεται σήμερα Σάββατο στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Time, ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς ζητά την άμεση εμπλοκή της Ουάσινγκτον για τη διάσωση της Ελλάδας. (Μετάφραση: Χρήστος Θ. Παναγόπουλος)

Ολόκληρο το άρθρο του Τζόζεφ Στίγκλιτς έχει ως εξής

Κι ενώ η ελληνική εποποιία συνεχίζεται, πολύ ήταν εκείνοι που θαύμασαν το θράσος της Γερμανίας. Η χώρα αυτή, με πραγματικούς όρους, έλαβε ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα οικονομικής σωτηρίας και μείωση του χρέους στην Ιστορία αλλά και άνευ όρων βοήθεια από τις ΗΠΑ, μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ.

Κι όμως, η Γερμανία εξακολουθεί να αρνείται ακόμη και την ανακούφιση από το χρέος. Πολλοί, επίσης, θαύμασαν το πώς η Γερμανία τα κατάφερε τόσο καλά στο παιχνίδι της προπαγάνδας, πουλώντας μια εικόνα ενός κράτους που έχει αποτύχει εδώ και καιρό και αρνείται να συμφωνήσει με τις ελάχιστες απαιτούμενες συνθήκες σε αντάλλαγμα για γενναιόδωρη βοήθεια.

Τα γεγονότα αποδεικνύουν το αντίθετο: από τα μέσα της δεκαετίας του '90 κι ως το ξεκίνημα της κρίσης, η ελληνική οικονομία αναπτυσσόταν με ρυθμό μεγαλύτερο από το μέσο όρο ανάπτυξης της ΕΕ (3,9% έναντι 2,4%). Οι Έλληνες ενστερνίστηκαν τη λιτότητα, περικόπτοντας δαπάνες και αυξάνοντας τη φορολογία. Μάλιστα, πέτυχαν ένα πρωτογενές πλεόνασμα (ήτοι, τα έσοδα από τους φόρους υπερέβησαν τις δαπάνες εξαιρούμενων των πληρωμών των τόκων) και η δημοσιονομική τους θέση θα ήταν στ' αλήθεια εντυπωσιακή, εάν δεν έπεφταν σε ύφεση. Η ύφεσή τους - 25% μείωση του ΑΕΠ και 25% ανεργία με την ανεργία των νέων να αγγίζει διπλάσιο ποσοστό - συνέβη επειδή έκαναν ακριβώς ό,τι τους είχε απαιτηθεί και όχι επειδή απέτυχαν να υλοποιήσουν όλα αυτά. Αυτή ήταν η προβλέψιμη αλλά και η προβλεπόμενη απάντηση στη λιτότητα.

Το ερώτημα πλέον είναι το εξής: Τι ακολουθεί, εάν υποθέσουμε (όπως μοιάζει περισσότερο από ποτέ πιθανό) ότι τους πετούν έξω από το ευρώ; Είναι πιθανό η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αρνηθεί να κάνει τη δουλειά της  - όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, θα έπρεπε να κάνει ό,τι υποτίθεται πως πρέπει να κάνει κάθε κεντρική τράπεζα, να ενεργήσει, δηλαδή, ως δανειστής της ύστατης λύσης. Κι αν αρνείται να το κάνει αυτό, η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να δημιουργήσει ένα παράλληλο νόμισμα. Η ΕΚΤ έχει ήδη αρχίσει να σφίγγει τον κλοιό, κάνοντας την πρόσβαση σε κεφάλαια όλο και πιο δύσκολη.

Δεν είναι αυτό το τέλος του κόσμου: τα νομίσματα έρχονται και φεύγουν. Το ευρώ δεν είναι παρά ένα πείραμα 16 ετών, κακοσχεδιασμένο και προορισμένο να μην δουλέψει - σε μια κρίση το χρήμα ρέει από τις τράπεζες μιας αδύναμης χώρας προς τις ισχυρές, οδηγώντας σε απόκλιση. Το ΑΕΠ σήμερα είναι κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο σε σχέση με εκεί που θα βρισκόταν, εάν είχε συνεχιστεί η σχετικά σεμνή αναπτυξιακή πορεία της Ευρώπης πριν το ευρώ. Πιστεύω ότι το ευρώ φταίει σε μεγάλο βαθμό για αυτή την τόσο απογοητευτική επίδοση.

Η διαχείριση της μετάβασης από το ευρώ στο ελληνικό ευρώ μπορεί να μην είναι εύκολη, αλλά η Αργεντινή και άλλες χώρες έδειξαν πώς μπορεί να γίνει. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες με το νέο νόμισμα, να συνεχίσει με τα capital controls, να περιορίσει τις τραπεζικές αναλήψεις και να διευκολύνει τη μεταφορά χρημάτων διαμέσου του τραπεζικού συστήματος από το ένα μέρος στο άλλο. Τα χρήματα εντός του τραπεζικού συστήματος θα υφίσταντο απομειώσεις (π.χ. η αξία του θα ήταν λίγο λιγότερη από τα μετρητά - στην περίπτωση της Αργεντινής, η απομείωση ήταν κατά λίγες ποσοστιαίες μονάδες λιγότερη για συνηθισμένες συναλλαγές). Οι συνταξιούχοι θα έπρεπε να λάβουν ειδική μεταχείριση.

Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα θα ξεκινούσε τη διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους: ακόμη και το ΔΝΤ λέει ότι κάτι τέτοιο είναι απολύτως αναγκαίο. Οι Έλληνες θα μπορούσαν να πάρουν ένα παράδειγμα από την Αργεντινή, ανταλλάσσοντας τρέχοντα ομόλογα με ομόλογα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ, όπου οι πληρωμές αυξάνονται με τη ευημερία της Ελλάδας. Τέτοιου είδους ομόλογα ευθυγραμμίζουν τα κίνητρα μεταξύ χρεωστών και πιστωτών (σε αντίθεση με το τρέχον σύστημα, όπου η Γερμανία επωφελείται από τις αδυναμίες στην Ελλάδα).

Η Ελλάδα μπορεί εύκολα να επιβιώσει χωρίς τα κεφάλαια από το ΔΝΤ και την ευρωζώνη. Η Ελλάδα τα κατάφερε τόσο καλά ρυθμίζοντας την οικονομία της ώστε - εκτός του τι πληρώνει προκειμένου να εξυπηρετήσει το χρέος της - έχει πλεόνασμα. Και δεν είναι καν εξαρτώμενη από το ΔΝΤ και την ευρωζώνη σε ό,τι αφορά το ξένο συνάλλαγμα: Τουλάχιστον προτού υποβληθεί στην ασφυξία από τους πιστωτές της, η Ελλάδα εμφάνιζε πλεόνασμα στον λογαριασμό της μεταξύ 1%-5%, εάν αποκλείσουμε τις εξαγωγές πετρελαιοειδών. (Αυτά που αγόραζε από το εξωτερικό ως εισαγωγές ήταν κατά 1% λιγότερα από αυτά που πωλούσε ως εξαγωγές). Ειδικά, εάν οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν χαμηλές κι αν η χαμηλότερη νέα τιμή συναλλάγματός της προσελκύσει περισσότερους τουρίστες και ενθαρρύνει τις εξαγωγές, τότε η χώρα θα ξεφύγει από την καταιγίδα.

Όταν η Αργεντινή αναδιάρθρωσε το χρέος της και το υποτίμησε, αναπτύχθηκε γοργά - ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο με εξαίρεση την Κίνα - από την έναρξη της κρίσης της και έως την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Κάθε χώρα είναι διαφορετική. Οικονομολόγοι συζητούν για το πόσο οι εισαγωγές και οι εξαγωγές ανταποκρίνονται σε αλλαγές ως προς την τιμή συναλλάγματος.

Η Αργεντινή επωφελήθηκε από μια μεγάλη αύξηση των εξαγωγών, συνέπεια της «έκρηξης» στις πωλήσεις των εμπορευμάτων. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες αξιοσημείωτες ομοιότητες: και οι δύο χώρες υφίσταντο ασφυξία λόγω λιτότητας. Και οι δύο χώρες, υπό τα προγράμματα του ΔΝΤ, είδαν ραγδαία αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας και υπέφεραν σε συγκλονιστικό βαθμό.  Εάν η Αργεντινή είχε εξακολουθήσει την πολιτική λιτότητας, θα είχε βρεθεί στην ίδια περίπου θέση με την Ελλάδα. Ο λαός της Αργεντινής ξεσηκώθηκε και είπε «όχι». Το ίδιο και στην Ελλάδα: εάν η Ελλάδα συνεχίσει με τη λιτότητα, θα υπάρξει ύφεση δίχως τέλος.

Οι ΗΠΑ υπήρξαν γενναιόδωρες με τη Γερμανία όταν τη νίκησαν. Είναι καιρός πλέον για τις ΗΠΑ να φανούν γενναιόδωρες και με τους φίλους μας στην Ελλάδα σε αυτή την τόσο κρίσιμη στιγμή, καθώς καταστράφηκαν για δεύτερη φορά μέσα σε έναν αιώνα από τη Γερμανία, αυτή τη φορά, μάλιστα, με τη βοήθεια της Τρόικα. Σε τεχνικό επίπεδο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ πρέπει να δημιουργήσει μια γραμμή ανταλλαγής με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία  - ως αποτέλεσμα μιας αποτυχίας της ΕΚΤ να εκπληρώσει τις ευθύνες της  - θα πρέπει να αναλάβει για ακόμη μία φορά το ρόλο του δανειστή της ύστατης στιγμής. 


Η Ελλάδα χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια άνευ όρων. Χρειάζεται από τους Αμερικάνους να αγοράζουν τα προϊόντα της, να κάνουν διακοπές εκεί και να δείξουν αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και μια ανθρωπιά που οι Ευρωπαίοι εταίροι της δεν μπόρεσαν να επιδείξουν».

 22:59 | 11 Ιουλ. 2015
  Joseph E. Stiglitz 
http://tvxs.gr/news/ellada/stigklits-oi-ipa-prepei-na-sosoyn-tin-ellada