Ο ουκρανικός πονοκέφαλος που η Ευρώπη θα ήθελε να ξεχάσει

German Chancellor Angela Merkel, Ukrainian President Petro Poroshenko and French President Francois Hollande met in Berlin on August 24 |

Η προσφυγική κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και το χρηματιστηριακό κραχ που την ίδια ώρα συγκέντρωνε όλη τη διεθνή προσοχή δεν αποτελούσαν τα μόνα θέματα στην ατζέντα της συνάντησης του Γάλλου προέδρου Francois Hollande με τη Γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel τη Δευτέρα στο Βερολίνο.

Η βραδινή συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες με τον Ουκρανό πρόεδρο Petro Poroshenko ήρθε να υπενθυμίσει τις αποσταθεροποιητικές εκκρεμότητες στα ανατολικά της Γηραιάς Ηπείρου –αλλά και την βαθύτερη αδυναμία των Ευρωπαίων ηγετών να τις χειρισθούν.

Η τριμερής πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος του Poroshenko, ο οποίος νωρίτερα την ίδια μέρα είχε παραστεί σε στρατιωτική παρέλαση στο Κίεβο για την 24η επέτειο της ανεξαρτητοποίησης της Ουκρανίας από τη Σοβιετική Ένωση –όπου χαρακτηριστικά παρέβαλε την επικράτεια των "Λαϊκών Δημοκρατικών” που έχουν αυτοανακηρυχθεί στο Ντονμπάς με τη "Μόρντορ”, τη μυθική χώρα του Κακού από τον Άρχοντα των Δακτυλιδιών. 

Κίνηση απομόνωσης της Μόσχας ή μετατόπιση της άσκησης πιέσεων προς την κατεύθυνση της Ουκρανίας; Η ίδια η σύνθεση του ραντεβού της Δευτέρας προκάλεσε προβληματισμό, εφόσον παρεκκλίνει από το καθιερωμένο "σχήμα Νορμανδίας”, που περιλαμβάνει και τη Ρωσία και εκπόνησε τη δεύτερη Συμφωνία του Μινσκ τον περασμένο Φεβρουάριο για την κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία. 

Hollande και Merkel υπήρξαν σαφείς: το "σχήμα Νορμανδίας” εξακολουθεί να ισχύει και θα χρειαστεί να συνέλθει συντόμως –πιθανότατα δια ζώσης. "Παραμένουμε σε επαφή με τον Ρώσο πρόεδρο” δήλωσε χαρακτηριστικά η καγκελάριος, προσθέτοντας ότι η βάση για την ειρήνευση της Ουκρανίας είναι η Συμφωνία του Μινσκ, η οποία δεν έχει πλήρως εφαρμοσθεί. "Χρειάζεται απόσυρση πρώτα του βαρέος και κατόπιν του ελαφρού οπλισμού” συμπλήρωσε ο Hollande.

"Είμαστε εδώ για να υλοποιήσουμε τη Συμφωνία του Μινσκ και όχι για να την αμφισβητήσουμε” ήταν το μήνυμα της Merkel, σε μία συγκυρία κατά την οποία οι συγκρούσεις πολλαπλασιάζονται, γεννώντας φόβους για πιθανή ανάφλεξη σε όλο το μήκος του μετώπου, ενώ οι ευθύνες και της ουκρανικής πλευράς δύσκολα πλέον αποκρύπτονται ακόμη και από το τμήμα του δυτικού Τύπου που αποτελούσε τον πιο ηχηρό θιασώτη των "δικαίων” του Κιέβου. 

Ο Poroshenko από την πλευρά του εμφάνισε επίσης της Συμφωνία του Μισνκ ως μονόδρομο, ωστόσο δεν παρέλειψε να κατηγορήσει για άλλη μία φορά τη Ρωσία ότι έχει αναπτύξει 9.000 στρατιώτες εντός της ουκρανικής επικράτειας και έχει συγκεντρώσει άλλους 50.000 στα σύνορα.

"Όταν προετοιμάζεις επίθεση προβαίνεις σε κάποιες ενέργειες που μπορούν να διαπιστωθούν. Αυτό δεν συμβαίνει στην περίπτωσή μας” απάντησαν πηγές της γαλλικής προεδρίας προς το Politico, απηχώντας την δυσπιστία που γεννούν οι καταγγελίες του Κιέβου. 

Άλλωστε, δεν διέφυγε των προσεκτικότερων διεθνών παρατηρητών η πρόσφατη ομιλία του Poroshenko στο Χάρκοβο, όπου ο Ουκρανός πρόεδρος ευθέως δήλωσε ότι η χώρα του απλώς εκμεταλλεύθηκε το χρονικό περιθώριο που της πρόσφερε η Συμφωνία του Μινσκ για να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις της. Πρόσθεσε μάλιστα ότι η εξ Ανατολών απειλή θα παραμείνει για δεκαετίες και κάθε νέα γενιά Ουκρανών θα πρέπει να λαμβάνει στρατιωτική εκπαίδευση. Πρόκειται για μιαν εντυπωσιακή ομολογία από πλευράς του Κιέβου ότι η στρατιωτική επίλυση της σύγκρουσης δεν είναι εφικτή και ταυτοχρόνως ότι μόνο σε αυτήν προσανατολίζεται. 

Όλα αυτά σε ένα τοπίο οικονομικής κατάρρευσης (με το ουκρανικό ΑΕΠ να εκτιμάται ότι έχει μειωθεί κατά 16,3% σε ετήσια βάση το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου και τις διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς πιστωτές για ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ουκρανικού χρέους να βρίσκονται σε αδιέξοδο) αλλά και πλήρους αυτονόμησης των ακροδεξιών πολιτοφυλακών από τον έλεγχο των δυνάμεων ασφαλείας. 

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, η οποία συντελεί στην επιδείνωση της οικονομικής κρίσης (οι γερμανικές εξαγωγές προς τη Ρωσία υποχώρησαν κατά 31% το πρώτο εξάμηνο του έτους) και δυνάμει απειλεί την Ευρώπη με άλλο ένα προσφυγικό κύμα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι σε θέση να προτείνουν κάτι πιο δραστικό από την ενίσχυση του ρόλου των παρατηρητών του ΟΑΣΕ στην γραμμή αντιπαράθεσης.

Είναι προφανές ότι αν η περιοχή πρόκειται να σταθεροποιηθεί, αυτό θα προκύψει από την πρωτοβουλία άλλων, υπέρτερων παικτών. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Sergey Lavrov ότι "αν λάβουμε μια πρόταση για να αρχίσουμε, ακόμη και σταδιακά, να αποκαθιστούμε τους μηχανισμούς διαλόγου και συνεργασίας που έχουν παγώσει από τους Αμερικανούς εταίρους μας, είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνήσουμε να αποκαταστήσουμε αυτούς τους διαύλους.Ήδη λαμβάνουμε τέτοια σήματα από τους Αμερικανούς, μολονότι προς το παρόν δεν είναι πολύ σαφή".

Μάλιστα σε προηγούμενες δηλώσεις του ο Lavrov άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας συνάντησης Putin-Obama στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο. 

Από την άλλη πλευρά, πάντως, η Μόσχα διαμηνύει εμμέσως ότι "αν το Μισν 2 αποτύχει, δεν πρόκειται να υπάρξει Μινσκ 3”. Ό,τι και αν σημαίνει αυτό...

 25-Αυγ-2015  

Του Κώστα Ράπτη 

http://www.capital.gr/story/3055847/o-oukranikos-ponokefalos-pou-i-europi-tha-ithele-na-xexasei