Ανταίος Χρυσοστομίδης:''Οι κεραίες της εποχής μας''


Πέθανε ο δημοσιογράφος Ανταίος Χρυσοστομίδης
Από τους πιο σημαντικούς μεταφραστές ιταλικών στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια 

Σε ηλικία 63 χρόνων πέθανε τα ξημερώματα της Παρασκευής  ο μεταφραστής και δημοσιογράφος Ανταίος Χρυσοστομίδης. Γιός του δημοσιογράφου Σοφιανού Χρυσοστομίδη, ο γεννημένος στο Κάιρο της Αιγύπτου Ανταίος Χρυσοστομίδης υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς μεταφραστές ιταλικών στην Ελλάδα.

Εξάλλου οι σπουδές του έγιναν στην Ιταλία τα χρόνια της δικτατορίας οπότε και άρχισε να μεταφράζει από τα Ιταλικά. Στην Ιταλία καλλιέργησε τις ιδέες του για την ανανεωτική Αριστερά και το ευρωπαϊκό όραμα τις οποίες δεν έπαψε ποτέ να υπηρετεί.

Ανάμεσα στις τιμητικές διακρίσεις που ο Α. Χρυσοστομίδης είχε κερδίσει ήταν το Κρατικό Βραβείο Ξένης Λογοτεχνικής Μετάφρασης και ο τίτλος του Ιππότη Εργασίας που το 2004 του απένειμε το ιταλικό κράτος για την προσφορά του στην εξάπλωση του ιταλικού  πολιτισμού. Ο Χρυσοστομίδης υπήρξε επίσης υπεύθυνος της ξένης σειράς των εκδόσεων Καστανιώτης.

Τα τελευταία χρόνια οι προσωπικές σχέσεις που είχε αναπτύξει με ξένους συγγραφείς (Αντόνιο Ταμπούκι, Αμος Οζ, Μάριο Βάργκας Λιόσα κ.α.) αναδείχθηκαν στην δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο «Οι κεραίες της εποχής μου» την οποία συμπαρουσίαζε με τη δημοσιογράφο Μικέλλα Χαρτουλάρη.

Η πολιτική κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 17 Αυγούστου, στις 12 το μεσημέρι από το Α Νεκροταφείο.

 ***
 Ανταίου Χρυσοστομίδη: ''Οι κεραίες της εποχής μας''



1.
Κάρλος Φουέντες -''Οι κεραίες της εποχής μας''
Ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του καιρού μας, ο μεξικανός Κάρλος Φουέντες. 
Εξαιρετικά δημοφιλής και στη χώρα μας ο Φουέντες κατορθώνει να γίνεται παγκόσμιος, παρότι εμπνέεται από τη μεξικάνικη ιστορία και την ινδιάνικη και ισπανική κληρονομιά του τόπου του. Παρότι τα βιβλία του δεν είναι απλοϊκά, η απήχησή του στο ευρύ κοινό είναι εντυπωσιακή. 
Ο Κ. Φουέντες υποδέχεται τη Μικέλα Χαρτουλάρη και τον Ανταίο Χρυσοστομίδη στο σπίτι του - μια μοντέρνα μονοκατοικία στις παρυφές της μεξικανικής πρωτεύουσας - και μιλά για τα σχολικά του χρόνια στην Ουάσιγκτον, για τη διαμόρφωσή του ως συγγραφέα, για την πολιτική στη σύγχρονη Λατινική Αμερική, για τον μιγαδικό πολιτισμό της χώρας του, για τους επαναστάτες και τους γκεριλέρος, για την διπλωματική καριέρα που εγκατέλειψε και για τα παιδιά που έχασε… O φακός τον ακολουθεί καθώς μας ξεναγεί στην πόλη του, και μας μυεί στα μυστικά των περίφημων τοιχογραφιών του Ριβέρα και του Σικέιρος που ύμνησαν την μεξικανική επανάσταση με τον Ζαπάτα και τον Πάντσο Βίγια. «Ως συγγραφέας, δεν κολλάω ποτέ στην ιστορική αλήθεια. Αυτό που με ενδιαφέρει δεν είναι η ιστορία καθαυτή, αλλά η συνάντηση του κοινωνικού γεγονότος με το ατομικό», λέει. 
Στα ογδόντα του χρόνια, ο Κάρλος Φουέντες ήταν διεθνώς αναγνωρισμένος ως ο μεγαλύτερος Μεξικανός πεζογράφος. Από τα γνωστότερα έργα του, ο «Θάνατος του Αρτέμιο Κρους» (1962), ο «Γερο-Γκρίνγκο» (1985) ή τα «Χρόνια με τη Λάουρα Δίαζ» (1999). Μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά το πλέον πρόσφατο βιβλίο του, η σπονδυλωτή σάτιρα «Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες» (Καστανιώτης) ενώ αναμένεται και το κορυφαίο του έργο, η περίφημη «Terra Nostra» του 1975 (Άγρα) για την Ισπανική κυριαρχία στο Μεξικό.
(...)
Κάρλος Φουέντες Μασίας

 ***
Σκηνοθεσία: Απόστολος Καρακάσης
Παραγωγή:Ελληνική
Παραγωγή: SMART AE
Παρουσιαστής: Μικέλα Χαρτουλάρη, Ανταίος Χρυσοστομίδης



2.
Γιασμίνα Χάντρα - ''Οι κεραίες της εποχής μας''
Γιασμίνα Χάντρα (Yasmina Khadra)  (Αραβικά:ياسمينة خضراء) είναι το λογοτεχνικό γυναικείο ψευδώνυμο του Αλγερινού συγγραφέα Μοχάμεντ Μουλεσεχούλ (Mohammed Moulessehoul) (γεν. 10 Ιανουαρίου 1955) .
Ο Μουλεσεχούλ μπήκε σε ηλικία εννέα ετών σε στρατιωτική σχολή. Έγινε αξιωματικός του Αλγερινού στρατού και άρχισε να δημοσιεύει λογοτεχνικά κείμενα το 1984  υιοθετώντας το γυναικείο ψευδώνυμό του για να αποφύγει τη στρατιωτική λογοκρισία. Παρά την δημοσίευση πολλών επιτυχημένων μυθιστορημάτων του στην Αλγερία, ο Μουλεσεχούλ αποκάλυψε την ταυτότητά του μόλις το  2001, αφού εγκατέλειψε το στρατό και έφυγε εξόριστος και για να απομονωθεί στη Γαλλία. Η ανωνυμία ήταν ο μοναδικός τρόπος για να επιβιώσει κατά τη διάρκεια του Αλγερινού Εμφυλίου Πολέμου.
Το μυθιστόρημα που αποκάλυψε το ταλέντο του το 1997, το Μοριτούρι, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Η ταινία, παραγωγής Γαλλίας και Αλγερίας, σκηνοθετήθηκε από τον Okacha Touita.
Το μυθιστόρημά του Τα χελιδόνια της Καμπούλ, που διαδραματίζεται στο υπό Ταλιμπάν Αφγανιστάν, ήταν υποψήφιο το 2006 για το Λογοτεχνικό Βραβείο του Δουβλίνου International IMPAC. Το μυθιστόρημα L'Attentat ("Το τρομοκρατικό χτύπημα") κέρδισε το 2006 το Prix des libraires, βραβείο που δίδεται από περίπου πέντε χιλιάδες βιβλιοπωλεία στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ελβετία και τον Καναδά.
Τα μυθιστορήματα του έχουν μεταφραστεί σε 25 χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. O Νοτιοαφρικανός νομπελίστας συγγραφέας Τζον Μάξγουελ Κούτσι έχει δηλώσει πως θεωρεί τον/την Γιασμίνα Χάντρα ως έναν/μία από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του σήμερα. 
(...)
Γιασμίνα Χάντρα
* * *
Η Μικέλα Χαρτουλάρη και ο Ανταίος Χρυσοστομίδης συνεχίζουν την περιήγησή τους στον κόσμο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μέσα από τις συναντήσεις τους με διακεκριμένους συγγραφείς. Στόχος της εκπομπής είναι να αποδείξει ότι η λογοτεχνία είναι μια υπόθεση που αφορά όλους μας, αφού είναι στενά δεμένη με τη ζωή και τους προβληματισμούς του καιρού μας.
Παραγωγή:Ελληνική
Σκηνοθέτης: Σκηνοθέτες επεισοδίων: Ηλίας Δημητρίου,Απόστολος Καρακάσης, Άγγελος Κοβότσος, Ετιέν-Νικόλαος Θεοτόκης
Επιμέλεια–Σενάριο: Ανταίος Χρυσοστομίδης, Μικέλα Χαρτουλάρη 
Μουσική:Σταύρος Ξαρχάκος 
Δ/ντης Φωτογραφίας: Δημήτρης Κορδελάς
Παρουσιαστής: Μικέλα Χαρτουλάρη, Ανταίος Χρυσοστομίδης





3.
Tomas Tranströmer - ''Οι κεραίες της εποχής μας''

 Ο Τούμας Τράνστρεμερ (σουηδικά:Tomas Tranströmer, 15 Απριλίου 1931 - 26 Μαρτίου 2015) ήταν Σουηδός συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής. Η ποίησή του έχει μεγάλη επιρροή, τόσο στη Σουηδία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Το 2011 βραβεύτηκε με το  Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, «γιατί μέσα από τις συμπυκνωμένες, διαυγείς εικόνες του, μας δίνει μια φρέσκια πρόσβαση στην πραγματικότητα»
(...)
Τούμας Τράνστρεμερ



4.
Ίρβιν Γιάλομ- ''Οι κεραίες της εποχής μας''

 Ο Ίρβιν Γιάλομ είναι επίτιμος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ. Μαθητής και συνεργάτης του Rollo May, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, εν ζωή, εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής στην ψυχιατρική και είναι συγγραφέας του εγκυρότερου και πληρέστερου εγχειριδίου υπαρξιακής ψυχοθεραπείας. Στον επιστημινικό χώρο είναι ιδιαίτερα γνωστό το κλινικό και ερευνητικό έργο του στην ομαδική ψυχοθεραπεία. Το πρώτο του βιβλίο, Theory and Practice of Group Psychotherapy, έχει μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες και αποτελεί βασικό διδακτικό εγχειρίδιο σε πολλές σχολές ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας. Ο Yalom έχει γράψει πολλά ακόμα επιστημονικά βιβλία και άρθρα. Το λογοτεχνικό του έργο αρχίζει όψιμα και περιλαμβάνει δύο συλλογές διηγημάτων και δύο μυθιστορήματα, που όλα έχουν γίνει μπέστ-σέλλερ σε πολλές χώρες.Όλα του τα λογοτεχνικά βιβλία αποτελούν ιστορίες ψυχοθεραπείας και ο ίδιος τα θεωρεί προέκταση του διδακτικού του έργου, το οποίο, όπως λέει, βρίθει ούτως ή άλλως ιστοριών και διηγήσεων.
(...)



5.
Ντανιέλ Τσαβαρία  - ''Οι κεραίες της εποχής μας''
Είναι απολύτως βέβαιο, αν και παράδοξο, το γεγονός ότι ο Ντανιέλ Τσαβαρία (Ουρουγουάη 1933) δεν έγραψε ούτε μία γραμμή τα πρώτα πενήντα χρόνια της ζωής του. Στα είκοσι μπάρκαρε σ' ένα πλοίο για την Ισπανία. Διέσχισε την Ευρώπη και εργάστηκε ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι του Αμβούργου, ναύτης σε ελληνικό πλοίο και περιπλανήθηκε στην Ιταλία. Επιστρέφοντας στη Λατινική Αμερική ολοκλήρωσε τις σπουδές φιλολογίας και εργάστηκε ως ηθοποιός στο Μοντεβίδεο. Στα 1964, όπως πολλοί αριστεροί διανοούμενοι, έτσι και ο Τσαβαρία βρίσκεται στη Βραζιλία. Το στρατιωτικό πραξικόπημα ανατρέπει τον δημοκρατικό πρόεδρο Joao Goulart και ο Τσαβαρία καταφεύγει στον Ταπαζός, παραπόταμο του Αμαζονίου έχοντας μαζί του τα "Ποιήματα" του Οράτιου και τις "Μεταμορφώσεις" του Οβίδιου. Μετά από οκτώ μήνες παραμονής στη ζούγκλα καταλήγει στις ακτές του Ειρηνικού. Εκεί εργάζεται στο Duty Free του τοπικού αεροδρομίου και κάνει λαθρεμπόριο ουίσκι και τσιγάρων. Παράλληλα συνδέεται με το E.L.N., το κίνημα των ανταρτών του Φιντέλ Κάστρο. Στις 27 Οκτωβρίου 1969, το στρατηγείο του E.L.N. του διαμηνύει ότι ένας αντάρτης αυτομόλησε δίνοντας στην αστυνομία μία λίστα με ονόματα όπου εμφανιζόταν και το δικό του. Αναγκάζεται να ξαναφύγει. Την επομένη επιβιβάζεται σ' ένα μικρό αεροπλάνο και οπλισμένος μ' ένα περίστροφο αναγκάζει τον πιλότο ν' αλλάξει πορεία προς την Κούβα. Όπως λέει ο ίδιος, "Τη χρονιά εκείνη έγιναν εξήντα πέντε αεροπειρατίες με προορισμό την Κούβα". Έκτοτε ζει στην Αβάνα και διδάσκει αρχαία ελληνικά, λατινικά και κλασική φιλολογία.

***
Daniel Chavarría - Ενας υποψιασμένος παραμυθάς 

«Εγινα κομμουνιστής χάρη στον Βίκτορ Ουγκό, όταν είδα μέσα από τους «Αθλιους» τι σημαίνει αδικία και τι δικαιοσύνη. Μια χώρα που βάζει φυλακή τον Γιάννη Αγιάννη επειδή έκλεψε ένα καρβέλι ψωμί είναι απάνθρωπη...».

  Με αυτά τα λόγια ο πληθωρικός συγγραφέας Ντανιέλ Τσαβαρία ανοίγει την «αυλαία» στις αποψινές «Κεραίες της εποχής μας» (24.00) στην ΕΤ1. Οι δημοσιογράφοι της εκπομπής, Ανταίος Χρυσοστομίδης και Μικέλα Χαρτουλάρη, συναντούν τον Ντανιέλ Τσαβαρία στην Αβάνα και περπατούν μαζί του στις γειτονιές των υψηλόβαθμων κομματικών στελεχών, εκεί όπου δεν πηγαίνουν συνήθως οι τουρίστες. Και όπως επισημαίνουν, παραμυθάς γοητευτικός και υποψιασμένος, ο Τσαβαρία σε κάνει εν τέλει να αισθανθείς πως είναι ένα από τα τελευταία ιερά τέρατα της εποχής μας.

Ο 77χρονος συγγραφέας, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια δίδασκε αρχαία ελληνική και λατινική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, έζησε μέχρι τα 45 του μια μυθιστορηματική ζωή. Κι έπειτα άρχισε να γράφει μυθιστορήματα που τον έκαναν γνωστό σε όλη την υφήλιο. Μεγάλωσε στην Ουρουγουάη, συμμετείχε στα αντάρτικα κινήματα της Λατινικής Αμερικής, αγωνίστηκε ενάντια στις δικτατορίες που τη βασάνιζαν από τα μέσα του 20ού αιώνα. Εζησε με λαθρέμπορους και χρυσοθήρες, ταξίδεψε πολύ στην Ευρώπη και κρύφτηκε στον Αμαζόνιο, αλλά διάλεξε να εγκατασταθεί στην Κούβα το 1969 και δεν έπαψε να υποστηρίζει το καστρικό όραμα για μια πιο δίκαιη κοινωνία.

Γνωστός και αγαπητός στην Ελλάδα χάρη στα βιβλία του «Χαιρετίσματα στο θείο», «Αν με ξαναδείτε γράψτε μου», «Το κόκκινο φτερό του παπαγάλου», «Για τα μάτια σου» κ.ά. (εκδ. Opera), όπου η αστυνομική πλοκή και η ερωτική ίντριγκα υπηρετούν έναν κοινωνικο-πολιτικό προβληματισμό, ο Τσαβαρία υποστηρίζει ότι στην Κούβα υπάρχουν πολλές ελλείψεις και προβλήματα κι έχουν γίνει λάθη και αδικίες. Παρ' όλα αυτά, όμως, είναι «μια χώρα πολύ πιο ελεύθερη από άλλες που θεωρούνται δημοκρατικές». Συζητά για το μέλλον της κουβανικής επανάστασης και για τις δυνατότητες να ασκηθεί κριτική απέναντί της, αλλά μιλά και για το πολιτικό μυθιστόρημα περιπετειών που καλλιεργεί. Για τον «Μαγικό ρεαλισμό» που παραδέχεται αν και προσωπικά δεν του ταιριάζει ως συγγραφέα, για τις συμπτώσεις που βοήθησαν ώστε να τον προσέξουν, να τον διαβάσουν και να του απονείμουν το σπουδαιότερο αμερικανικό βραβείο αστυνομικής λογοτεχνίας κ.ά.

Τη σκηνοθεσία της εκπομπής υπογράφει ο Γιώργος Κορδέλλας, τη φωτογραφία ο Δημήτρης Κορδελάς, η μετάφραση είναι του Κώστα Αθανασίου και η παραγωγής της «S.Μ.ART». 
(...)





6.
 Ορχάν Παμούκ - ''Οι κεραίες της εποχής μας''

  Ο Ορχάν Παμούκ (Orhan Pamuk, Κωνσταντινούπολη 7 Ιουνίου 1952) είναι Τούρκος επιφανής νομπελίστας μυθιστοριογράφος της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας. Είναι εξαιρετικά δημοφιλής στη χώρα του, αλλά έχει επίσης κερδίσει και ένα αυξανόμενο αναγνωστικό κοινό παγκοσμίως. Tελείωσε το λύκειο στη Pοβέρτιο σχολή, σπούδασε τρία χρόνια αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο και το 1976 αποφοίτησε από το Iνστιτούτο Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Kωνσταντινούπολης. Έζησε τρία χρόνια στις HΠA, όπου εργάστηκε σαν ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Aϊόβα και στο Kολούμπια της Nέας Yόρκης. Άρχισε να γράφει το 1974. Tο πρώτο του μυθιστόρημα, Tζεβντέτ μπέης και υιοί, βραβεύτηκε το 1979 στο διαγωνισμό μυθιστορήματος των εκδόσεων Mιλλιέτ. Tο βιβλίο αυτό εκδόθηκε το 1982 και την επόμενη χρονιά πήρε το βραβείο μυθιστορήματος Oρχάν Kεμάλ. Tο δεύτερο βιβλίο του, Tο σπίτι της σιωπής (1982), μεταφράστηκε στα γαλλικά και το 1991 τιμήθηκε με το βραβείο Prix de la découverte Européenne. Tο ιστορικό του μυθιστόρημα Tο άσπρο κάστρο (1985) μεγάλωσε τη φήμη του μέσα κι έξω από την Tουρκία. Oι «Nιου Γιορκ Tάιμς» έγραψαν τότε γι’ αυτόν: «Ένα αστέρι γεννήθηκε στην Aνατολή». Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Tο μαύρο βιβλίο, 1990, ένα από τα πιο συζητημένα και πολυδιαβασμένα έργα της σύγχρονης τουρκικής λογοτεχνίας, Η καινούργια ζωή, 1994, και Με λένε Κόκκινο, 1998 (και τα τρία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα»). Tα βιβλία του Ορχάν Παμούκ έχουν μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες. Eίναι παντρεμένος, έχει ένα κοριτσάκι και ζει στην Kωνσταντινούπολη. Ως ένας από τους πλέον διακεκριμένους Ευρωπαίους μυθιστοριογράφους, το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Έχει επίσης δεχτεί μείζονα εγχώρια και διεθνή λογοτεχνικά βραβεία. Στις 12 Οκτωβρίου 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα βιβλία του έχουν εκδοθεί σε πάνω από 11 εκατομμύρια αντίτυπα. 

 ***
«Γράφω γιατί πιστεύω στη λογοτεχνία.Γράφω γιατί φοβάμαι μη με ξεχάσουν.Γράφω γιατί μου αρέσει η δόξα,το ενδιαφέρον που προκύπτει για μένα από το γράψιμο.Γράφω γιατί μου αρέσει να με διαβάζουν.Γράφω γιατί πιστεύω ότι τα βιβλία μου έτσι όπως είναι στημένα στα ράφια είναι αθάνατα».

''Το άνετο αστικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε του παρείχε τη δυνατότητα για πυκνές συναντήσεις με τη Δύση. Η βιβλιοθήκη του πατέρα του ήταν εφοδιασμένη με την καλύτερη ευρωπαϊκή λογοτεχνία και τα ταξίδια στον δυτικό κόσμο ήταν συχνά. Εζησε αρκετά χρόνια στην Αμερική, όπου πηγαινοέρχεται διδάσκοντας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης και δίνοντας διαλέξεις. Τις σκέψεις, τις εντυπώσεις και τις αναμνήσεις του από την επαφή με τη Δύση τις συγκεντρώνει στις ενότητες «Πολιτική, Ευρώπη και άλλα προβλήματα αυτοπροσδιορισμού» και «Αλλες πόλεις, άλλοι πολιτισμοί». Μεγαλώνοντας στις παρυφές της Ευρώπης είχε, λέει, την εντύπωση ότι η Δύση ήταν το αληθινό «κέντρο του κόσμου», όπου η ζωή ήταν πιο πλούσια και πιο συναρπαστική. Ξέρει τώρα ότι έθνη και λαοί που προσέφεραν στον κόσμο την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό και τη νεωτερικότητα έχουν υποκύψει κατά καιρούς σε ανόητη αυταρέσκεια και επιστρέφει κάθε φορά στην πατρίδα του, ως περιηγητής από τη Δύση, κοιτώντας την με ανανεωμένο ενδιαφέρον.'' 

 ***
 ''...το 2005 ξέσπασε ένα σκάνδαλο γιγαντιαίων πολιτικών διαστάσεων με διεθνές αντίκτυπο για τον ίδιο, αλλά και τη χώρα του. Hδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 είχε μιλήσει υπέρ της ελευθερίας του λόγου και είχε θίξει το θέμα των πολιτικών δικαιωμάτων των Κούρδων, το απόλυτο θέμα-ταμπού στην Τουρκία ακόμη και σήμερα. Το 2005, όμως, μια συνέντευξή του στην ελβετική εφημερίδα «Das Magazin» άλλαξε τη ζωή του με τρόπο που δεν φανταζόταν. Στη συνέντευξη αυτή φερόταν να δηλώνει: «Τριάντα χιλιάδες Κούρδοι και ένα εκατομμύριο Αρμένιοι έχουν σκοτωθεί. Και κανείς δεν τολμάει να το αναφέρει, οπότε θα το κάνω εγώ». Η δήλωση αυτή, μια δήλωση που ο Παμούκ υποστηρίζει πως είχε άμεση σχέση πολύ περισσότερο με την ελευθερία του λόγου παρά με την ίδια την πολιτική, προκάλεσε μεγάλες πολιτικές αντιδράσεις. Σε προσωπικό επίπεδο ο Παμούκ βρέθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου πάνω από μία φορά για τις απόψεις του, ενώ δεν μπορούσε πλέον να κυκλοφορεί χωρίς σωματοφύλακα. Την ίδια ώρα οι εξτρεμιστές απειλούσαν πως θα κάψουν τα βιβλία του – το 2008 μάλιστα μαθεύτηκε ότι υπήρχε σχέδιο δολοφονίας του. Εξαιτίας της δήλωσής του άλλαξε η τουρκική νομοθεσία – έγινε πια παράνομο «να προσβάλλει κανείς την Τουρκική Δημοκρατία». Η υπόθεση προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή: μερικοί από τους διασημότερους συγγραφείς του κόσμου έσπευσαν στο πλευρό του – από τον Τζον Απνταϊκ ως τον Γκύντερ Γκρας και από τον Ουμπέρτο Εκο ως τον Κάρλος Φουέντες –, ενώ το ζήτημα επηρέασε έντονα και τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. ... ''

  (...)



7.
Χόρχε Μάριο Πέδρο Βάργκας Λιόσα- ''Οι κεραίες της εποχής μας''

Ο Χόρχε Μάριο Πέδρο Βάργκας Λιόσα, (Αρεκίπα, 28 Μαρτίου 1936) είναι Περουβιανός συγγραφέας. Ο Βάργκας Λιόσα είναι ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους και δοκιμιογράφους της Λατινικής Αμερικής, καθώς και ένας από τους πιο διακεκριμένους συγγραφείς της γενιάς του.

Ο Βάργκας Λιόσα πρωτοέγινε γνωστός στη δεκαετία του 1960 με μυθιστορήματα όπως τα La ciudad y los perros (Η πόλη και τα σκυλιά, μετάφραση Λέανδρος Πολενάκης, εκδόσεις Οδυσσέας 1981)(1963), La casa verde (Το πράσινο σπίτι, μετάφραση Αγγελική Αλεξοπούλου, εκδόσεις Καστανιώτη 2009) (1965), και το μνημειώδες Conversación en La Catedral (Πότε πήραμε την κάτω βόλτα;, μετάφραση Τασίας Παναγοπούλου, εκδόσεις Εξάντας 2002) (1969). Σήμερα παραμένει πολυγραφότατος σε μια ευρεία γκάμα λογοτεχνικών ειδών και στη δημοσιογραφία. Το λογοτεχνικό του έργο περιλαμβάνει κωμωδίες, αστυνομικά, ιστορικά και πολιτικά μυθιστορήματα. Πολλά από αυτά, όπως το Pantaleón y las visitadoras (Ο Πανταλέων και οι επισκέπτριες, μετάφραση Τασίας Χατζή και Natividad Galvez, εκδόσεις Εξάντας 1997) (1973) και το La tía Julia y el escribidor (Η θεία Χούλια και ο γραφιάς, μετάφραση Τασίας Χατζή, εκδόσεις Οδυσσέας 1986) (1977), διασκευάστηκαν και μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο.

Πολλά από τα έργα του Βάργκας Λιόσα είναι επηρεασμένα από την αντίληψη του συγγραφέα για την περουβιανή κοινωνία και από τις εμπειρίες του ως Περουβιανός. Ωστόσο, όλο και περισσότερο επεξέτεινε το ρεπερτόριό του και καταπιάστηκε με θέματα από διαφορετικά σημεία του κόσμου.

Όπως και άλλοι Λατινοαμερικάνοι συγγραφείς, ο Βάργκας Λιόσα υπήρξε πολιτικά ενεργός στο μεγαλύτερο μέρος της πορείας του. Ήταν υποψήφιος πρόεδρος του Περού το 1990 με το κεντροδεξιό κόμμα Δημοκρατικό Μέτωπο (FREDEMO).

Τον Οκτώβριο του 2010 η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία τίμησε τον Λιόσα απονέμοντάς του το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το Έτος 2010. Σύμφωνα με το σκεπτικό της, το βραβείο απονέμεται στον Λιόσα «για τη χαρτογράφησή του των δομών της εξουσίας και τις διεισδυτικές του εικόνες της ατομικής αντίστασης, εξέγερσης και ήττας». 

Άλλα έργα του μεταφρασμένα στα Ελληνικά είναι : Quien matò Palomino Molero ? (Ποιος σκότωσε τον Παλομίνο Μολέρο; - μετάφρ.Τ.Παναγοπούλου, "Εξάντας") και Lituma en los Andes (Ο Λιτούμα στις Άνδεις - μετάφρ.Σάρα Μπενβενίστε, "Εξάντας"). Διηγήματά του εκδόθηκαν επίσης από τον "Εξάντα" σε μετάφραση Ρ.Κωλαίτη.
(...)




8.
Ζοζέ (Ιωσήφ) ντε Σόζα Σαραμάγκου -  ''Οι κεραίες της εποχής μας''

Ο Ζοζέ ντε Σούζα Σαραμάγκου (1922-2010) γεννήθηκε στο μικρό χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας από γονείς φτωχούς ακτήμονες αγρότες, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Λισαβόνας (το "Σαραμάγκου" ήταν παρατσούκλι της οικογένειας ντε Σούζα, από ένα είδος ραφανίδας που έτρωγαν οι φτωχοί, και γράφτηκε στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως). Πέρασε τα σχολικά του χρόνια στη Λισαβόνα, όπου, όμως, παρά την έφεσή του στα γράμματα, αναγκάστηκε να αφήσει το γυμνάσιο για μια τεχνική σχολή που τον βοήθησε να βρει δουλειά σαν μηχανικός αυτοκινήτων. Παράλληλα, όσα βράδια παρέμενε ανοιχτή, επισκεπτόταν την Εθνική Βιβλιοθήκη και διάβαζε "χωρίς βοήθεια ή καθοδήγηση, παρά μόνο με την περιέργεια και τη θέληση να μάθω", όπως γράφει στην αυτοβιογραφία του. Εντελώς αυτοδίδακτος, ο Σαραμάγκου εξέδωσε το 1947 το μυθιστόρημα "Γη της αμαρτίας", που μεσούσης της δικτατορίας του Σαλαζάρ πέρασε απαρατήρητο. Κομμουνιστής με παράνομη πολιτική δράση, εργάστηκε για πολλά χρόνια σε εκδοτικούς οίκους και σε εφημερίδες ως σχολιαστής, ως υπεύθυνος λογοτεχνικών σελίδων και ως βιβλιοκριτικός. Μετά την επανάσταση του 1974 υπήρξε για ένα διάστημα υποδιευθυντής της μεγάλης εφημερίδας της Λισαβόνας "Diarios de Noticias". Έγινε ένας από τους πιο γνωστούς συγγραφείς στη χώρα του χάρη κυρίως στα μυθιστορήματα του. Το 1998 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε στα Κανάρια Νησιά, όπου κατέφυγε το 1993, όταν κορυφώθηκε η ρήξη του με την πορτογαλική Εκκλησία με αφορμή το έργο του "Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο". Τα γνωστότερα βιβλία του είναι: "Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας" (1977), "Από τη γη θρεμμένος" (1980), "Ταξίδι στην Πορτογαλία" (1981), "Το χρονικό του μοναστηριού" (1983), "Η χρονιά που πέθανε ο Ρικάρντο Ρέις" (1984), "Η πέτρινη σχεδία" (1986), "Ιστορία της Πολιορκίας της Λισαβόνας", (1989), "Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον" (1991), "Περί τυφλότητος" (1995), "Όλα τα ονόματα" (1997), "Η σπηλιά" (2001), "Ο άνθρωπος αντίγραφο" (2003), "Περί φωτίσεως" (2004). Πέθανε σε ηλικία 87 ετών στο νησί Λανθαρότε, στα Κανάρια Νησιά, στις 18 Ιουνίου 2010. 

***
Τα μυθιστορήματα του Σαραμάγκου συχνά πραγματεύονται φανταστικά σενάρια, όπως αυτό στο μυθιστόρημά του "Η Πέτρινη Σχεδία" (1986), στο οποίο η Ιβηρική Χερσόνησος μετά από μία ρωγμή στα Πυρηναία, αποσπάται από την υπόλοιπη Ευρώπη και πλέει στον Ατλαντικό Ωκεανό. Στο μυθιστόρημά του "Περί Τυφλότητος" (1995), μια ολόκληρη απροσδιόριστη χώρα έχει πληγεί από μια μυστήρια μάστιγα "λευκής τυφλότητας", με διαρκώς αυξανόμενα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης στον πληθυσμό.
Χρησιμοποιώντας τέτοια ευφάνταστα θέματα και σχήματα, ο Σαραμάγκου καταπιάνεται με το υλικό του με ενσυναίσθηση και ευαισθησία για την κατάσταση των ανθρώπων και την απομόνωση της σύγχρονης αστικής ζωής. Οι χαρακτήρες του αγωνίζονται έντονα για την ανάγκη τους να συνδεθούν μεταξύ τους, να σφυρηλατήσουν σχέσεις και δεσμούς κοινότητας, καθώς και για την ανάγκη τους για ιδιαιτερότητα, ατομικότητα, όπως και να βρουν νόημα και αξιοπρέπεια έξω από πολιτικές και οικονομικές δομές. Ο κριτικός Λογοτεχνίας Χάρολντ Μπλουμ θεωρεί τον Σαραμάγκου τον δεύτερο σημαντικότερο λογοτέχνη εν ζωή παγκοσμίως, πίσω μόνο από τον Φίλιπ Ροθ, αλλά άσκησε κριτική στη σύγκριση συνθηκών που έκανε ο Σαραμάγκου μεταξύ Παλαιστινιακών Εδαφών και Κολαστηρίου του  Άουσβιτς , χαρακτηρίζοντάς τον "Πορτογάλο σταλινιστή". 
Το πειραματικό στυλ του Σαραμάγκου συχνά χαρακτηρίζεται από μακριές προτάσεις, κατά περιπτώσεις περισσότερο από μια σελίδα σε μάκρος. Χρησιμοποιεί περιόδους. Πολλές από τις παραγράφους του εκτείνονται για σελίδες χωρίς παύση για διάλογο, τον οποίο ο συγγραφέας επιλέγει να μην οροθετεί με εισαγωγικά. Όταν ο ομιλητής αλλάζει, ο Σαραμάγκου σηματοδοτεί αυτή την αλλαγή αρχίζοντας με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα της πρώτης λέξης που αναφέρει ο νέος ομιλητής. Στο μυθιστόρημά του "Περί Τυφλότητος", ο συγγραφέας εγκαταλείπει ολοκληρωτικά τη χρήση κύριων ονομάτων χρησιμοποιώντας εναλλακτικώς, μοναδικά χαρακτηριστικά για να αναφερθεί και προσδιορίσει τους χαρακτήρες.
(...)


9.
Κάντερ Άμπντολαχ-''Οι κεραίες της εποχής μας''

Κάντερ Άμπντολαχ είναι το ψευδώνυμο του Χοσεΐν Σαντγιαντί Γκεμαγκαμί και σχηματίστηκε από τα ονόματα δύο εκτελεσμένων φίλων του. Ο Άμπντολαχ γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1954 στο Αράκ του Ιράν. Το 1988 εγκατέλειψε το Ιράν και ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ολλανδία, όπου και εξακολουθεί να ζει. Άρχισε να γράφει στα ολλανδικά το 1993. Το μυθιστόρημά του Το σπίτι του τεμένους (μτφρ. Γιάννης Ιωαννίδης, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009) υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες στην ιστορία της ολλανδικής λογοτεχνίας.
***
''Θα σας πω την αλήθεια. Το Κοράνι είναι ένα εξαιρετικό αρχαίο, μυστηριακό κείμενο. Ένα βιβλίο που έγραψε ο Μωάμεθ με όλες τις αφηγήσεις που έκανε σε όσους τον ακολουθούσαν. Είναι ποίηση υψηλού επιπέδου. Μπορείς να το διαβάζεις και την ίδια στιγμή να πίνεις μια γουλιά κρασί και να απολαμβάνεις και τα δύο. Αλλά δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις το Κοράνι σαν νόμο, σαν κανόνα. Μπορεί να γίνει επικίνδυνο βιβλίο αν το χρησιμοποιήσεις ως «σύνταγμα» για να χτίσεις ή να ξαναχτίσεις μια κοινωνία.''

«Ο Μωάμεθ ήταν ένας ονειροπόλος άνθρωπος που τον συνεπήρε ο εαυτός του, το δημιούργημά του. Ηταν στην πραγματικότητα ο μόνος ποιητής που άλλαξε τόσο πολύ τον κόσμο. Διάβασα το Κοράνι ως συγγραφέας και ξέρω τις λογοτεχνικές αρετές του. Ο Μωάμεθ ήταν έξυπνος. Είδε τι έλειπε από τους Αραβες εκείνη την εποχή. Ηταν κάτι που είχαν όλοι οι άλλοι πολιτισμοί γύρω τους. Τους έλειπε ένα ιερό βιβλίο και τους έδωσε το Κοράνι. Με άλλα λόγια, μια νέα αφήγηση για τον κόσμο που έπρεπε να αλλάξει. Φανταστείτε το Κοράνι σαν το Internet του καιρού εκείνου».

(...)



10.
Σαντιάγο Ρονκαλιόλο-''Οι κεραίες της εποχής μας'' 

 Σαντιάγο Ρονκαλιόλο (Λίμα, 1975) θεωρείται το νέο μεγάλο αστέρι της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας. Σεναριογράφος, δραματουργός, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, μεταφραστής, shadow writer και δημοσιογράφος, ο Ρονκαλιόλο έγινε από πολύ νωρίς γνωστός στον λατινοαμερικάνικο χώρο, με το μυθιστόρημά του Ντροπή (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, Eκδ. Καστανιώτη 2008). Ακολούθησαν τα μυθιστόρηματά του Κόκκινος Απρίλης (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, Eκδ. Καστανιώτη 2007) και Aναμήσεις μιας κυρίας (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, Eκδ. Καστανιώτη 2009). Aπό τα γνωστότερα σε όλον τον κόσμο έργα του και η μονογραφία που έγραψε για τον Γκουσμάν, ηγέτη του «Φωτεινού Mονοπατιού», με τίτλο H τέταρτη ρομφαία.

 ***
  '' ο κόσμος στην Ευρώπη συνειδητοποίησε κάτι που στη Λατινική Αμερική ξέρουμε εδώ και καιρό πολύ καλά: ότι δημοκρατία δεν είναι μόνο το πώς ψηφίζεις αλλά το πώς επενδύεις χρήματα. Η δημοκρατία είναι αδύναμη σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των οικονομικών κέντρων, των μεγάλων εταιρειών, του χρήματος. Αυτό που οι Ευρωπαίοι καταλαβαίνουν σήμερα είναι ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν να ελέγξουν το χρήμα και αυτό τους κάνει σκεπτικιστές απέναντι στην πολιτική. Το 1968 οι άνθρωποι πίστευαν ότι μπορούσαν να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο. Σήμερα έχουμε την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε ένα κενό επιλογών. Μέσα σε 40 χρόνια περάσαμε από το σημείο που πιστεύαμε ότι όλα ήταν δυνατά στο σημείο όπου δεν πιστεύουμε σε τίποτε ''

***
''Αυτή τη στιγμή, η Λατινική Αμερική προσεγγίζει το παρελθόν της με πολύ πιο κριτική ματιά απ’ ό,τι η Ευρώπη. Στο Περού, στη Χιλή ή στην Αργεντινή οι παλιοί βασανιστές βρίσκονται στη φυλακή ή τουλάχιστον περνούν από δίκες, την ώρα που τόσοι άνθρωποι στην Ισπανία δεν ξέρουν καν πού θάφτηκαν οι παππούδες τους όταν σκοτώθηκαν στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Εμείς είχαμε Ινδιάνους ή μιγάδες προέδρους, ενώ στη Γαλλία εξακολουθούν να ψηφίζουν υπέρ του Εθνικού Μετώπου. Στη σημερινή Αργεντινή, τα παιδιά που έπεσαν θύματα απαγωγών στη διάρκεια της δικτατορίας είναι σήμερα ενήλικες που φροντίζουν τους φυσικούς γονείς τους. Εγώ λοιπόν προσπαθώ να αποτελώ μέρος αυτής της διαδικασίας, έστω ενός μικρού μέρους της. Η Λογοτεχνία μπορεί, πιστεύω, να κρατά ζωντανή την Ιστορία μας, ώστε οι άνθρωποι να μην την ξεχνούν''

(...)



''Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης διαθέτει ένα πολύπλευρο ταλέντο, όσο λίγοι. Γερή πένα στη δημοσιογραφία και στο πεζογράφημα. Κι  ένας από τους καλύτερους μεταφραστές που διαθέτει η Ελλάδα. Διέπρεψε στη καριέρα του, αφήνοντας το στίγμα του με το έργο του. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο μετάφρασης το 2003, ενώ το ιταλικό κράτος του απένειμε τον τίτλο του Ιππότη Εργασίας το 2004 . Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1952.  Αντλεί την καταγωγή του από το Κάϊρο και την Λεμεσό. Ο παππούς του Παναγιώτης ήταν δημοσιογράφος και αρχισυντάκτης της εφημερίδας “Πάρικος” της Αιγύπτου. Ο παππούς του Κωνσταντίνος Στρ. ασχολήθηκε με το εμπόριο στην Τάντα. Το επίθετο της οικογένειάς του αρχικά ήταν “Χαραλαμπίδης”, ενώ οι πρόγονοι από την γιαγιά του είχαν γαλλική καταγωγή. Ο πατέρας του συμμετείχε στην απόβαση των Άγγλων στην Ιταλία κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους και συγγραφείς και εργάστηκε στις εφημερίδες “Δημοκρατική Αλλαγή”, “Μακεδονία” και “Αυγή”. Στη τελευταία διετέλεσε και διευθυντής. Επίσης δίδαξε επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αδελφός του είναι ο Άλκης.

 Αν και προέρχεται από οικογένεια με δημοσιογράφο από την πλευρά του πατρός του, σπούδασε αρχιτεκτονική αλλά αργότερα τον κέρδισε ο χώρος της δημοσιογραφίας. Ολοκλήρωσε τις  εγκύκλιες σπουδές του στην Αμπέτειο Σχολή Καΐρου, στο Γυμνάσιο Παλουριώτισσας και Κίκου Κύπρου και αποφοίτησε από το δημόσιο Ζωγράφου. Απέκτησε το πτυχίο της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ρώμης το 1978.  Στην αρχή της καριέρας του, εργάστηκε στην Αθήνα ως αρχιτέκτονας στο γραφείο του Χρ. Παπουτσάκη μέχρι το 1982. Αργότερα αναλαμβάνει την θέση του συντονιστή ύλης στο πρωτοεμφανιζόμενο περιοδικό “Ένα” από το 1983 έως το 1985, διευθυντής του περιοδικού “Playboy” το διάστημα 1985-92, αρθρογράφος της εφημερίδας “Αυγή” από το 1988 έως και σήμερα, στην οποία υπογράφει κάθε Κυριακή μια ολόκληρη σελίδα με τον τίτλο “Περιδιαβάζοντας”. Είναι συνεργάτης της “Καθημερινής” και των εκδόσεων “Δραγούμη” από το 1992 έως και το 1995 και διευθυντής του περιοδικού “Ευ” (1995-97). Από το 1998 εργάζεται ως Διευθυντής του τμήματος Ξένης Λογοτεχνίας στις Εκδόσεις “Καστανιώτη” και από το 2000 διδάσκει πρακτική μετάφραση σε μεταπτυχιακά τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και στο ΕΚΕΜΕΛ.  Ιδιαίτερο επίτευγμα αποτελεί για εκείνον το γεγονός ότι μαζί με τη Μικέλα Χαρτουλάρη παρουσίαζε την τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ “Οι κεραίες της εποχής μας” .

 Πολυγραφότατος αφού από το 1978 έως και σήμερα, έχει μεταφράσει πάνω από 80 έργα. Έχει δημοσιεύσει μαζί με τον Αντόνιο Ταμπούκι το βιβλίο “Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες”, Άγρα. Τα κείμενά του υπάρχουν σε συλλογικούς τόμους: Χρύσα Ρωμανού “Εξάντας”, Νίκος Κεσσανλής “Αδάμ”, Geografia de un escritor inquieto “Fradação Caluste Gulbekian”, Vila-Matas Portatil “Candaya”, Pour Tabucchi “Meet”, The Obsession of Uncertainty, In honorem Norman Manea “Polirom”. Το 2012 κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το έργο του “Οι κεραίες της εποχής μου – Ταξιδεύοντας με 33 διάσημους συγγραφείς σ’ ένα δωμάτιο”. Έχει επιμεληθεί μεταξύ άλλων τους τέσσερις τόμους των Ελληνικών εγκλημάτων “Εκδόσεις Καστανιώτη”.   Χόμπι του είναι τα ταξίδια, η κηπουρική. Γλ: Ιταλικά, Αγγλικά, Γαλλικά''
ΠΗΓΗ:http://www.whoiswhogreece.com/antaios-xrisostomidis/
Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης, o Ίρβιν Γιάλομ, η Μικέλα Χαρτουλάρη 
και ο σκηνοθέτης Γιώργος Κορδέλας. 

Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης με τη Μικέλα Χαρτουλάρη και τον Τζέφρι Ευγενίδη.

Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης και η Χέρτα Μύλερ
 στο Σπίτι της λογοτεχνίας του δυτικού Βερολίνου.
Ο συγγραφέας Τζόναθαν Κόου με τους παρουσιαστές Μικέλα Χαρτουλάρη και Ανταίο Χρυσοστομίδη. 
     ΣΧΕΤΙΚΑ   

  1.

 ΣΧΕΤΙΚΑ:Ανταίος Χρυσοστομίδης-''BIBLIONET''
 2.  

   Σήμερα έγινε γνωστός ο θάνατος του Ανταίου Χρυσοστομίδη, ενός σημαντικού ανθρώπου στον χώρο των εκδόσεων. Μπορείτε να διαβάσετε την είδηση ''εδώ''. 
 O Ανταίος Χρυσοστομίδης, που απεβίωσε σήμερα, είχε γνωρίσει τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.
Αποχαιρετούμε έναν σπουδαίο άνθρωπο του βιβλίου.
Με την αφορμή αυτή αναδημοσιεύουμε μια παλιότερη συνέντευξή του στη LIFO. 

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ 

  Διάβασα πως αποφασίσατε να ξεκινήσετε να κάνετε την εκπομπή γυρίζοντας από μία εκδρομή στη Δρέσδη.
Ναι, ήμουν με τον φίλο μου τον Γιώργο τον Μπράμο σε ένα ταξίδι στη Γερμανία. Ήταν σύμβουλος προγράμματος στην ΕΡΤ τότε και συζητούσαμε ότι οι εκπομπές βιβλίου συνήθως, έτσι όπως γίνονταν, δεν εκμεταλλεύονταν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της τηλεόρασης, την εικόνα, και είχαμε πάντα την αίσθηση ότι απευθύνονταν σε επαΐοντες, σε ανθρώπους, δηλαδή, που διαβάζουν πολύ σοβαρή λογοτεχνία. Εγώ του έλεγα την άποψή μου ότι το βιβλίο πρέπει να το φέρεις στον κόσμο χωρίς να κάνεις εκπτώσεις, δηλαδή να προτείνεις καλά βιβλία και μεγάλους συγγραφείς αλλά με έναν τρόπο που και να εκμεταλλεύεται την εικόνα και να μην απευθύνεται σε ορισμένους διανοούμενους μονάχα, γιατί οι συγγραφείς και η λογοτεχνία δεν απευθύνονται στους λίγους – η λογοτεχνία, ακόμα και η βαριά, η σοβαρή, απευθύνεται σε ένα πλατύτερο κοινό. Αυτός είναι ο λόγος που στο εξωτερικό οι καλοί συγγραφείς πουλάνε, και μάλιστα περισσότερο από εδώ. Δηλαδή, παντού υπάρχουν Μαντάδες και Δημουλίδες, σε όλο τον κόσμο υπάρχουν τέτοιοι συγγραφείς, αλλά η αναλογία δεν είναι αυτή που υπάρχει στην Ελλάδα κι αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι η καλή λογοτεχνία προτείνεται σε λίγους. Αυτό, λοιπόν, από την αρχή το είχα κουβεντιάσει και με τη Μικέλα τη Χαρτουλάρη και όταν το ποτάμι μπήκε στην κοίτη του είπαμε ότι αυτό θα έχουμε ως λογική γι' αυτό και δεν συζητάμε μόνο για λογοτεχνία μαζί τους.

Πόσο εύκολο ήταν να σας εμπιστευθούν οι συγγραφείς; Λέτε στον πρόλογο του πρώτου βιβλίου ότι ξεκινάτε τη διαδικασία για να τους συναντήσετε με ένα e-mail και τελειώνετε με ένα μπουκάλι ούζο για δώρο.
Στην αρχή, για να είμαι ειλικρινής, χρησιμοποίησα όλους τους σπουδαίους, διάσημους φίλους μου, δηλαδή ανθρώπους που τους ήξερα, με ξέρανε, μου είχαν εμπιστοσύνη. Εδώ βοήθησε και η δουλειά μου στον Καστανιώτη, το ότι είμαι τόσα χρόνια υπεύθυνος ξένης λογοτεχνίας. Όταν όμως ξεκινάς με ονόματα όπως ο Άμος Οζ, ο Αντόνιο Ταμπούκι, ο Τζον Μπάνβιλ, ο Αντόνιο Φουέντες και ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, όλα είναι πιο εύκολα μετά. Πρώτον, γιατί αυτοί, επειδή είναι και φίλοι, σε βοηθάνε και, δεύτερον, γιατί τα ονόματά τους γίνονται μαγνήτης για τους επόμενους. 

  Πώς αποφασίσατε να μεταφέρετε τις εκπομπές σε βιβλίο; (Aνταίος Xρυσοστομίδης, Οι κεραίες της εποχής μου ΙΙ Ταξιδεύοντας με άλλους 30+1 διάσημους συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο, Εκδόσεις Καστανιώτη, Σελίδες: 640, Τιμή: € 18,11)
Έκανα μερικές απλές σκέψεις. Η πρώτη σκέψη είναι ότι λέγονται πάρα πολύ σοβαρά πράγματα σε αυτές τις συνεντεύξεις και ήθελα να αποτυπωθούν στο χαρτί, να υπάρχει ένα scriptamanent, γιατί όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα που λένε αυτοί οι συγγραφείς δεν είναι κάτι που θα το διαβάσεις μια φορά, το κλείνεις και το βάζεις στη βιβλιοθήκη. Αν θέλεις, να μπορείς να επανέρχεσαι ξανά και ξανά. Το δεύτερο ήταν ότι πολλές φορές ηθελημένα κάνουμε παρόμοιες ερωτήσεις, ώστε να μπορεί ο τηλεθεατής και μετέπειτα ο αναγνώστης να κάνει συγκρίσεις, δηλαδή πώς βλέπει ο Τζον Λε Καρέ τη λογοτεχνία και πώς ο Ουμπέρτο Έκο. Αυτό το παιχνίδι μου άρεσε, το παιχνίδι των συγκρίσεων, και έπρεπε να είναι γραπτό, γιατί άλλο είναι να δεις μια εκπομπή που παρακολούθησες πριν από τρεις μήνες και άλλο να έχεις το βιβλίο και να πηδάς απλώς κεφάλαια για να δεις τι είπαν για το ίδιο θέμα δύο συγγραφείς. Τρίτον, υπάρχουν πάντα πράγματα που δεν φαίνονται στον τηλεοπτικό φακό, και επειδή εκείνη την ώρα δεν έχεις αναμμένη την κάμερα αλλά και επειδή τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα λέγονται offcamera. Τέταρτο, και πολύ σημαντικό για μένα, είναι ότι ήθελα να μεταφέρω αυτή την πολύ σημαντική εμπειρία –γιατί ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο έχουν κάνει τόσο πολλές συνεντεύξεις με τόσο σημαντικούς συγγραφείς– στους ανθρώπους που αγαπάνε τη λογοτεχνία, που διαβάζουν, αλλά ταυτόχρονα ήθελα να δώσω και τα προσωπικά μου συναισθήματα, τις εντυπώσεις...

  Ο Ευγενίδης, ένα από τα γνωστά στο ελληνικό κοινό ονόματα, εμφανίζεται στο δεύτερο βιβλίο σας. Όπως λέτε, δεν σας άρεσε...
Μου φάνηκε πολύ Αμερικανός, δεν είναι καθόλου Έλληνας – πολύ παραπάνω Έλληνας είναι ο Τζορτζ Πελεκάνος. Δεν ήταν, όμως, αυτό που με ενόχλησε, αλλά το ότι έχει πολύ αμερικάνικες σκέψεις για τη λογοτεχνία. Είναι της άποψης ότι το επάγγελμα του συγγραφέα είναι σαν όλα τα άλλα, για μένα δεν είναι έτσι. Ας πούμε, λέει ότι η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ, ως δημόσιο πρόσωπο, έχει το δικαίωμα να λέει στην τηλεόραση την άποψή της για τον πόλεμο του Ιράκ, ενώ ένας συγγραφέας δεν ενδιαφέρει κανέναν. Αυτά είναι αμερικανιές με τις οποίες δεν πολυσυμφωνώ. 

Διαβάζοντας τα βιβλία σας, βλέπω ότι με κάποιους από τους συγγραφείς έχετε αποκτήσει μια πιο προσωπική σχέση. Γράφετε ότι όταν πήρε το Νόμπελ το 2010 ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, νιώσατε ότι το πήρε δικό σας άνθρωπος. Μιλήστε μας για το πώς αισθανθήκατε όταν αρχίσατε να αποκτάτε μια πιο προσωπική σχέση με συγγραφείς που για τους άλλους είναι μακρινοί, φωτεινοί...
Κοίταξε να δεις, όσο πιο καλός και ταλαντούχος είναι ένας συγγραφέας ή ένας καλλιτέχνης, τόσο πιο απλός και πιο προσβάσιμος άνθρωπος είναι. Βεβαίως, προφανώς έχω κι εγώ τη δική τους εκτίμηση. Εννοώ πως είναι κάπως αμοιβαία αυτά τα πράγματα. Ο Λιόσα, ας πούμε, και ο Φουέντες δε μου αρέσανε μόνο ως συγγραφείς αλλά και ως άνθρωποι. Αλλά υπήρχανε και συγγραφείς τους οποίους δεν τους ήξερα προσωπικά, ήξερα μόνο το έργο τους και υπήρξε μια χημεία μεταξύ μας, ένας έρωτας...  

Τον Φουέντες τον χαρακτηρίζετε πατριάρχη, σοφό. Λέτε πως ήταν ο οδηγητής που πολλοί θα ήθελαν να είναι και δεν τα κατάφεραν.
Ναι, και είναι κρίμα που πέθανε χωρίς Νόμπελ. Παρότι στο έργο του υπάρχουν ανισότητες, ήταν σπουδαίος άνθρωπος, δηλαδή χαιρόσουν να είσαι μαζί του και να περπατάς. Τον Φουέντες, τον Λιόσα, τον Μπάνβιλ, τον Οζ, τον Γκρόσμαν, τον Ταμπούκι βεβαίως, πάρα πολλούς συγγραφείς από αυτούς που πήρα συνέντευξη, είχα την ευκαιρία να τους δω πολλές φορές στη ζωή μου.

   Με τον Ταμπούκι έχετε γράψει κι ένα βιβλίο (Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες, Άγρα 1999).
Ναι, και έχω μεταφράσει γύρω στα δεκαπέντε βιβλία του. Θέλω να πω ότι υπάρχουν και συγγραφείς που δεν τους ήξερα καθόλου και τους ένιωσα σαν αδέλφια μου. Ας πούμε, με τη Χέρτα Μύλερ που είναι ένας δύσκολος, τραυματισμένος άνθρωπος, ένιωσα, την ώρα που μιλούσαμε, ότι μας συνέδεαν πολλά πράγματα...

  Έπαιξε ρόλο σε αυτό και η προσωπική, οικογενειακή σας ιστορία, η οποία σας βοήθησε να την προσεγγίσετε... (Σημ.: ο πατέρας του Ανταίου Χρυσοστομίδη, Σοφιανός, εξορίστηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας)
Ναι, ναι, και η δική της ιστορία. Γι' αυτό, στο ερώτημα αν πρέπει να ξέρεις τη ζωή των άλλων, απαντώ ότι δεν είναι αξίωμα, αλλά, μερικές φορές, γνωρίζοντας κάποια πράγματα απ' τη ζωή τους, μπορείς να ερμηνεύσεις καλύτερα το έργο τους, να βρεις κι άλλα κλειδιά για να το καταλάβεις. Ας πούμε, το ότι η Μύλερ ήταν μια γυναίκα με μπαμπά ναζί, που μεγάλωσε σε γερμανόφωνο μικρό χωριό στη Ρουμανία, που δεν ήξερε ρουμάνικα και όταν τα έμαθε, ανακάλυψε τη δικτατορία του Τσαουσέσκου, το ότι μπήκε στην αντίσταση, ή το ότι μια καλή της φίλη βρέθηκε κρεμασμένη από τη λάμπα του δωματίου της, όλα αυτά σε βοηθάνε ίσως να καταλάβεις καλύτερα το έργο της, που είναι δύσκολο και αρκετά στρυφνό.

    Ένας άλλος νομπελίστας, ο οποίος σας δυσκόλεψε ως χαρακτήρας, ήταν, νομίζω, ο Ορχάν Παμούκ.
Ναι, αυτός ο άνθρωπος έχει την αίσθηση ότι πρέπει να γράφει έναν τεράστιο αριθμό λέξεων την ημέρα, άρα κάθε συνέντευξη, οτιδήποτε τον αποσπά απ' αυτό, το βλέπει αρνητικά. Δεν τον ανάγκασε, βέβαια, κανείς να μας συναντήσει, αλλά είχε ένα άγχος να τελειώνουμε, να το βγάλει πέρα όλο αυτό ψυχρά, επαγγελματικά. 

    Με κάποιους από τους συγγραφείς που συναντήσατε περάσατε χρόνο μαζί και σε προσωπικό επίπεδο. Ας πούμε, διαβάζουμε ότι με τον Ίαν Μακ Γιούαν ήπιατε ένα βράδυ...
Ναι, αυτό το κάνουμε με όλους όσο μπορούμε κι αυτές είναι οι πιο ωραίες στιγμές. Με τον Ουμπέρτο Έκο ζήσαμε δυο ολόκληρες μέρες από το πρωί μέχρι το βράδυ στο σπίτι του. Έκανα μπάνιο στην πισίνα μαζί του, κοιμήθηκα στο γρασίδι του κήπου του την ώρα που εκείνος κοιμόταν στο δωμάτιό του, φάγαμε μακαρονάδες, κοτόπουλα, ήπιαμε ούζα... Αυτά είναι που λύνουν τους ανθρώπους και τελικά σε κάνουν να τους γνωρίσεις. Αυτά δεν βγαίνουν στην τηλεόραση εύκολα, ενώ βγαίνουν στο βιβλίο. Με τον Λεονάρδο Παδούρα ήμαστε μια εβδομάδα στην Κούβα συνέχεια μαζί, με τον Αντρέι Κούρκοφ έχω κάνει την καλύτερη βοτκοποσία στη ζωή μου, σε ένα νησάκι στον Δνείστερο. Ήταν ωραίος και στη συνέντευξη –τώρα είναι και της μόδας οι Ουκρανοί–, αλλά όταν πίναμε μαζί και τρώγαμε τις ρέγκες που τρώνε εκεί, ήταν καταπληκτικός. Συζητήσαμε ακριβώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ουκρανία, γιατί από την απέναντι πλευρά του ποταμού υπήρχε μια ρώσικη εκκλησία. 

Με κάποιους από τους συγγραφείς έχετε βρεθεί στην Ελλάδα, οι οποίοι μάλιστα την αγαπάνε. Για παράδειγμα, ο Τζον Λε Καρέ που δεν έδινε συνεντεύξεις, σας έδωσε επειδή είστε Έλληνας και επειδή έμαθε ότι ο πατέρας σας ήταν Αριστερός.
Ναι, σχεδόν όλοι αγαπάνε την Ελλάδα, οι περισσότεροι από αυτούς και επειδή έκαναν ελληνικά στο γυμνάσιο, κλασικές σπουδές. Υπάρχουν ορισμένοι που έχουν ιδιαίτερη σχέση με τη χώρα. Ο Γκράχαμ Σουίφτ είχε ζήσει στην Ελλάδα κάποια χρόνια, μάλιστα δίδασκε σε φροντιστήριο αγγλικά! Εδώ έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα. Ο Σεμπάστιαν Μπάρυ έρχεται πολύ συχνά, όπως και ο Νταβίντ Γκρόσμαν και ο Αβραάμ Γεοσούα. 

Υπήρχε μια δυσκολία να συναντήσετε τον Τόμας Τράνστρεμερ που πήρε το Νόμπελ το 2011, με τον οποίο κλείνετε τον δεύτερο τόμο. Πόσο εύκολο ήταν να καταφέρετε να μιλήσετε μαζί του;
Δεν ήταν τόσο δύσκολο να κανονίσω ραντεβού, δύσκολη ήταν η επικοινωνία γιατί ο άνθρωπος έχει πάθει εγκεφαλικό και δεν μιλάει, δεν καταλαβαίνεις τι λέει. Είναι η γυναίκα του δίπλα, η οποία καταλαβαίνει και σου μεταφράζει, αλλά αυτός παρακολουθεί πολύ καλά. Αν η γυναίκα του πει κάτι που δεν τον εκφράζει, τη σταματάει και της το ξαναλέει. Βεβαίως, δεν ήταν μια συνέντευξη μεγάλη σε διάρκεια γιατί κουράζεται –η δεξιά του πλευρά είναι παράλυτη–, αλλά ήταν από τις πιο συγκινητικές: μας έπαιξε πιάνο με το αριστερό χέρι και, γενικά, ήταν ένα μάθημα που σου έδινε κουράγιο για τη ζωή. Παρά την κατάστασή του, επέμενε και ταξίδευε. Έδωσε μερικές συνεντεύξεις μετά το Νόμπελ και μετά από τη δική μας είπε ότι θα σταματούσε. 

Μια δυσκολία άλλου τύπου είχε και η Χέρτα Μύλερ με τα φώτα...
Ναι, η Χέρτα Μύλερ είναι κλειστή σαν στρείδι, το οποίο κατάφερα να ανοίξω. Εγώ θεωρώ ότι καλός δημοσιογράφος δεν είναι αυτός που βγάζει λαγούς απ' τη συνέντευξη, λαβράκια, αλλά αυτός που δημιουργεί μια καλή ατμόσφαιρα, ώστε ο άλλος να μιλήσει ελεύθερα. Δεν πας να βγάλεις κουτσομπολίστικη είδηση, τουλάχιστον εμένα δεν με ενδιαφέρει αυτό. Με ενδιαφέρει να δώσω στον αναγνώστη, στον τηλεθεατή το πορτρέτο του ανθρώπου από τον οποίο παίρνω συνέντευξη με όσο το δυνατό μεγαλύτερη σαφήνεια. Βεβαίως, πάντα υπάρχει η κάμερα, πάντα υπάρχει ο προβολέας, αλλά τη Μύλερ, ας πούμε, που ήταν πάρα πολύ φοβισμένη στις συνεντεύξεις –ήταν η πρώτη της τηλεοπτική συνέντευξη, δεν δίνει ποτέ, γιατί της θυμίζει την ασφάλεια, την ανάκριση επί Τσαουσέσκου– τελικά την έπεισα. Τρεισήμισι χρόνια την κυνηγούσα...  

  Μιλήσατε και με κάποιους από τους πιο δημοφιλείς στο ελληνικό κοινό συγγραφείς, όπως είναι ο Ίρβιν Γιάλομ, ο Τζόναθαν Κόου. Τι εντυπώσεις αποκομίσατε από αυτές τις συναντήσεις;
Ο Γιάλομ είναι ένας συμπαθέστατος κύριος, εξαιρετικά προσηνής, χωρίς τίποτα το διδακτικό πάνω του, παρότι, όπως κι ο ίδιος είπε στη συνέντευξη, γράφει τα μυθιστορήματα για να εκλαϊκεύσει τις ψυχαναλυτικές του θεωρίες. Μου έκανε πολύ καλή εντύπωση, τον είδαμε σχετικά λίγο, στο σπίτι του – είναι και μεγάλος σε ηλικία πια. Με τον Κόου ήμασταν δυο μέρες μαζί, τη μία στο σπίτι του και την άλλη στην πόλη όπου γεννήθηκε, το Μπέρμιγχαμ, στο οποίο εξελίσσονται όλα τα βιβλία του. Πήγαμε, είδαμε το σπίτι των γονιών του, τους γονείς του. Είναι ένας πολύ συμπαθής και έντονα πολιτικοποιημένος άνθρωπος.

  Από τους συγγραφείς που έχετε γνωρίσει, κάποιους από τους οποίους έχετε μεταφράσει κιόλας, αν θα θέλατε να συστήσετε έναν στο ελληνικό κοινό, που δεν του είναι αρκετά γνωστός, ποιον θα διαλέγατε;
Ωχ! Να σας δώσω δύο και τρεις... Δύσκολο, γιατί όλοι αυτοί είναι... Ας πούμε ο Ενρίκε Βίλα-Μάτας είναι ένας άνθρωπος που, ενώ έχουν βγει πολλά βιβλία του στην Ελλάδα, δεν είναι τόσο γνωστός όσο θα έπρεπε. Η Άννυ Πρου, επίσης, είναι μια συγγραφέας που μου αρέσει πάρα πολύ και που είναι από τους συγγραφείς που έχουν την ικανότητα να δίνουν ψυχολογικά, ανθρώπινα πορτρέτα φοβερής οξυδέρκειας και γράφουν και πολύ ωραία. 

Ο Χάρι Μούλις;
Τον Μούλις τον αγαπούσα πολύ, ήταν από τους φίλους μου. Είχε τη φήμη ενός πολύ στριμμένου ανθρώπου, με εμένα όμως ήταν πάντα γλυκύτατος. Βρεθήκαμε πάρα πολλές φορές, βρισκόμαστε σχεδόν κάθε χρόνο στην έκθεση της Φρανκφούρτης. Αυτός, πράγματι, ήταν από τις περιπτώσεις που έπρεπε να πάρει το Νόμπελ και δεν το πήρε. Το αριστούργημά του είναι η Ανακάλυψη του Ουρανού (Καστανιώτης 2001). 

Διαβάζετε τα βιβλία ενός συγγραφέα πριν τον συναντήσετε, έτσι δεν είναι;
Ναι, το καλό είναι πως, ενώ το έχω κάνει επάγγελμα, εξακολουθώ να διαβάζω ως αναγνώστης, δεν μπορώ να διαβάσω διαγωνίως. Αν δε με ενδιαφέρει κάτι το παρατάω, αλλά έτσι και μ' ενδιαφέρει, το διαβάζω μέχρι τέλους.  

Τους συγγραφείς τους επιλέγετε με κριτήριο τι ενδιαφέρει εσάς;
Στην αρχή ναι, τώρα πλέον είναι και πολλοί, είναι ογδόντα συγγραφείς. Θέλω να έχουν ένα ενδιαφέρον. Βεβαίως, δεν θέλω σώνει και καλά να είναι σοβαροί, αλλά να μπορώ να συζητήσω κάτι ενδιαφέρον μαζί τους, γιατί συζητάμε τα πάντα. Με τον Αμίν Μααλούφ συζητήσαμε πολύ τη διάσταση Ανατολής-Δύσης, με τον Άλαν Χόλινγκχερστ συζητούσαμε για τη σεξουαλική απελευθέρωση, με την Μάργκαρετ Άτγουντ για το θέμα της γυναίκας στη λογοτεχνία, με τη Ναντίν Γκόρντιμερ για τον ρατσισμό. 
 
Η ΕΡΤ έκλεισε, η εκπομπή σταμάτησε ξαφνικά. Τι πρόκειται να γίνει, θα υπάρξει κάποια συνέχεια;
Ξέρω ότι αυτό τον καιρό ετοιμάζουν τη ΝΕΡΙΤ και μαζί κάποια προγράμματα. Δεν έχω κάποια επίσημη ενημέρωση, εμείς πάντως έχουμε κάνει την αίτησή μας κι ελπίζω να είναι θετική η απάντηση. Αυτό που με εξέπληξε είναι ότι αυτή η εκπομπή, η οποία σιγά-σιγά κέρδισε το κοινό της, τα κατάφερε, δεν απευθύνεται σε σούπερ διανοούμενους αλλά και σε απλούς ανθρώπους. Εμένα με σταματάνε στον δρόμο λες και είμαι ηθοποιός και μου λένε διάφορα, πόσο χαίρονται και τα λοιπά. Δεν ξέρω αν οι υπεύθυνοι το γνωρίζουν αυτό και πόσο μπορούν να το αντιληφθούν, αλλά νομίζω πως σίγουρα είναι μια εκπομπή που αρέσει. Άλλωστε, ο ρόλος της κρατικής τηλεόρασης είναι να κάνει και πράγματα που δεν θα κάνουν οι ιδιωτικοί σταθμοί. Οι ιδιωτικοί σταθμοί στην Ελλάδα, ιδιαίτερα τώρα, την περίοδο της κρίσης, είναι χαμηλότατου επιπέδου, δυστυχώς.

  Το αρχείο της εκπομπής αυτήν τη στιγμή πού βρίσκεται;
Στην ΕΡΤ. Όσο λειτουργούσε η ΕΡΤ υπήρχαν κάποιες εκπομπές στο Διαδίκτυο, τώρα όχι πια. Υπάρχουν τα βιβλία μόνο, τα οποία, εντάξει, δίνουν την εικόνα, δίνουν ένα μεγάλο μέρος από τις συνεντεύξεις... 

Θα μπορούσατε να προτείνετε στους αναγνώστες της LifO κάποια από τα αγαπημένα σας βιβλία, από αυτά που έχετε διαβάσει με αφορμή την εκπομπή;
Θα έλεγα του Λεονάρδο Παδούρα, το Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά (Καστανιώτης 2013), θα πρότεινα, ειδικά για νέους, μοντέρνους ανθρώπους, το F του Ντάνιελ Κέλμαν (Καστανιώτης 2013), ένα πανέξυπνο, ευφυές βιβλίο, και τη Γιορτή του Τράγου του Λιόσα (Καστανιώτης 2002). Επίσης, θα πρότεινα το τελευταίο βιβλίο του Άμος Οζ που λέγεται Εικόνες από τη ζωή στο χωριό (Καστανιώτης 2013). Πρόκειται για υπερρεαλιστικά διηγήματα που εμένα μου άρεσαν πολύ. 
14-8-2015
ΠΗΓΗ: http://www.lifo.gr/mag/features/4232