ΑΙΓΥΠΤΟΣ:Πόσο αλλάζει το νέο κοίτασμα αερίου τις γεωπολιτικές ισορροπίες στη Μεσόγειο

Δεν ήταν λίγοι αυτοί που έσπευσαν να εκφράσουν την άποψη για ανατροπή των ενεργειακών και γεωπολιτικών ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της ιταλικής εταιρείας υδρογονανθράκων ENI για την ανακάλυψη του νέου μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου, Ζορ, εντός της ΑΟΖ της Αιγύπτου.

Όμως το εκτιμώμενο μέγεθος του κοιτάσματος, οι τεράστιες ανάγκες της εγχώριας αιγυπτιακής αγοράς των 85 εκατομμυρίων κατοίκων, ο συσχετισμός με τα άλλα κοιτάσματα της περιοχής σε Ισραήλ και Κύπρο, και τα υπό εξέλιξη τεχνικά έργα εκμετάλλευσης ενισχύουν τη θέση ότι η νέα αυτή πράγματι μεγάλη ανακάλυψη δεν πρόκειται να επιφέρει κοσμογονικές αλλαγές στις γεωπολιτικές ισορροπίες της περιοχής. Αντίθετα το νέο αυτό κοίτασμα και η προοπτική εκμετάλλευσης του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενδεχομένως μέχρι το 2017, πρόκειται να ενισχύσουν οικονομικά και ενεργειακά την Αίγυπτο, η κυβέρνηση της οποίας δοκιμάζεται υπό την πίεση μίας υποβόσκουσας ισλαμικής εξέγερσης.

Το κοίτασμα φυσικού αεριού Ζορ εντοπίστηκε σε βάθος 1.450 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, καλύπτει μια περιοχή 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων, απέχει 190 χιλιόμετρα από την ακτογραμμή της Αιγύπτου και υπολογίζεται πως έχει δυνατότητα παραγωγής έως και 30 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.

Εκτιμάται ότι το κοίτασμα αυτό μπορεί να καλύψει τη ζήτηση φυσικού αερίου της Αιγύπτου για τα επόμενα 15 χρόνια, με πιθανή την προοπτική εξαγωγών, εάν ανακαλυφθούν πιθανολογούμενες πρόσθετες ποσότητες.

Σχολιάζοντας την ανακάλυψη, ο διευθύνων σύμβουλος της Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλτζι, επισήμανε πως αυτή «αλλάζει όλο το παιχνίδι για την Αίγυπτο.

Είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα αλλά και για τη Μεσόγειο σε ό,τι αφορά τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή». Δεν προσδιόρισε τη χρονική στιγμή που θα ξεκινήσει η αξιοποίηση του κοιτάσματος, αλλά άφησε να εννοηθεί πως η διαδικασία δεν θα είναι τόσο χρονοβόρα διότι υπάρχουν οι σχετικές υποδομές και το πεδίο βρίσκεται κοντά στις μονάδες επεξεργασίας φυσικού αερίου που διαθέτει η Eni στην Αίγυπτο.

Η Eni, ένας ενεργειακός κολοσσός με κεφαλαιοποίηση περίπου 54 δισ. ευρώ, δραστηριοποιείται στην Αίγυπτο πάνω από μια 60ετία μέσω της θυγατρικής IEOC.

Eίναι μια από τις εταιρείες με τη μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας στην Αίγυπτο που αντιστοιχεί σε 200.000 βαρέλια πετρελαίου σε ημερήσια βάση. Τον Ιούνιο, η Eni υπέγραψε συμφωνία εκμετάλλευσης με το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου, ύψους 2 δισ. δολαρίων, ενώ είχε προηγηθεί μνημόνιο συνεργασίας τον Μάρτιο για τη διεξαγωγή ερευνών στο Σινά, τον κόλπο του Σουέζ, τη Μεσόγειο και στο Δέλτα του Νείλου.

Ενισχύεται η γεωπολιτική θέση της Αιγύπτου

Με την ανακάλυψη του νέου αυτού γιγαντιαίου κοιτάσματος, η Αίγυπτος παγιώνει τη θέση της ως ο βασικός παραγωγός φυσικού αερίου στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου αποκτώντας σαφές προβάδισμα έναντι του Ισραήλ. Τα σχέδια του Ισραήλ για μεγάλο όγκο εξαγωγών στη χώρα του Νείλου τώρα ανατρέπονται.

Πάντως η προοπτική εξαγωγών ισραηλινού αερίου προς την Αίγυπτο δεν ματαιώνεται καθ’ ότι η αιγυπτιακή αγορά είναι λίαν απαιτητική και θα υπάρχουν πάντοτε περιθώρια για εισαγωγές, ιδιαιτέρως εάν λάβουμε υπ’ όψη ότι υπάρχουν έτοιμες οι σχετικές υποδομές.

Όπως και δεν ανατρέπεται το σχέδιο της Κύπρου για εξαγωγές φυσικού αερίου από το Οικόπεδο 12 σε ένα από τους δύο σταθμούς υγροποιημένου αερίου στην Αίγυπτο.

Η νέα μεγάλη ανακάλυψη φυσικού αερίου στην Αίγυπτο πυροδότησε ως αναμένετο σχόλια ως και τη διατύπωση σεναρίων περί δημιουργίας ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κατασκευή του υπό μελέτη υποθαλάσσιου αγωγού East Med που θα ενώνει τα κοιτάσματα Ισραήλ και Κύπρου και θα μεταφέρει φυσικό αέριο, μέσω Κρήτης, στην Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία με στόχο τη τροφοδοσία των κυρίως ευρωπαϊκών αγορών.

Όμως, όπως υποστηρίζουν γνώστες του αντικειμένου, οιαδήποτε εκτίμηση σε αυτό το στάδιο είναι παρακινδυνευμένη δεδομένου του υψηλού κόστους του έργου, άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, και της αβεβαιότητας που υπάρχει ακόμη ως προς τις διαθέσιμες ποσότητες για μεταφορά, οι οποίες κατ’ ελάχιστον πρέπει να είναι της τάξης των 8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων κατ’ έτος, και με δυνατότητα αύξησης στα 16 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, για να υπάρξει οικονομική εκμετάλλευση.

Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι μέχρι σήμερα τα συνολικά αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου της Αιγύπτου ανέρχονται σε 65,2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Τώρα με την ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ τα αιγυπτιακά αποθέματα αυξάνονται κάθετα και ενδέχεται να φθάσουν τα 100 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, καθιστώντας την Αίγυπτο βασικό ενεργειακό παίκτη στην περιοχή και ενισχύοντας σημαντικά τη γεωπολιτική της θέση.

Για λόγους σύγκρισης θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα συνολικά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν (την κατά τα άλλα μεγάλη ελπίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ΗΠΑ για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο!), ανέρχονται μόλις στα 41,2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ή 1,2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα συνολικά.

Βασικό πρόβλημα σε ό,τι αφορά το ενεργειακό εκτόπισμα της Αιγύπτου θα παραμείνει η ισχυρή εγχώρια κατανάλωση που μειώνει κατά πολύ τις δυνατότητες για εξαγωγές.

Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το οικόπεδο 12 της Κύπρου, γνωστό ως Αφροδίτη, έχει βεβαιωμένα αποθέματα 4,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, το ισραηλινό Tamar (που ήδη παράγει) 7,9 τρισεκατομμύρια και το Leviathan που είναι υπό ανάπτυξη 17,0 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Άρα, σήμερα, μετά τη νέα μεγάλη ανακάλυψη η Αίγυπτος έχει ένα καθαρό προβάδισμα και έτσι αποτελεί την ανερχόμενη ενεργειακή δύναμη της περιοχής και όχι μόνο. 

  Κ.Ν. Σταμπολής, 

Αντιπρόεδρος &  Εκτελεστικός Διευθυντής, Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113706084
7-9-2015

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γιγαντιαίο κοίτασμα ''Zohr''. Τι σημαίνει η ανακάλυψη του αερίου στην Αίγυπτο.